خواص کنجد در کنار طعم بی‌نظیر آجیل‌مانندش، آن را به دانه‌ای محبوب و پرطرفدار تبدیل کرده است. دانه‌های کنجد علاوه‌بر ارزش غذایی بسیار بالا، فواید بی‌شماری را برای سلامتی و زیبایی به همراه دارند؛ به‌طوری که پس از خواندن این مقاله و آشنایی با خواص کنجد خام، بوداده و روغن کنجد، بلافاصله تصمیم خواهید گرفت که این دانه‌های کوچک شگفت‌انگیز را در رژیم غذایی خود بگنجانید!
خواص کنجد برای مو، پوست و سلامتی انسان به‌قدری زیاد است که تا مدت‌ها می‌توان درباره آن صحبت کرد و به سرمنزل مقصود نرسید. در این مقاله از بلاگ اسنپ مارکت به معرفی مهم‌ترین خواص کنجد پرداخته‌ایم و شما را با این دانه خوشمزه بیشتر آشنا خواهیم کرد. حتما تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
کنجد چیست؟
کنجد، دانه‌ای خوراکی و گیاهی‌ست که بومی هند و آفریقا به‌حساب می‌آید و قدیمی‌ترین دانه روغنی در جهان محسوب می‌شود. بیش از 3500 سال است که دانه‌های کنجد کشت می‌شوند و از آن‌ها در پخت نان، تهیه سالاد، سوپ، کیک، شیرینی و سایر مواد غذایی استفاده می‌شود.
دانه‌های کنجد به‌عنوان آجیل هم مصرف می‌شوند و از روغن به‌دست‌آمده از آن‌ها برای پخت انواع غذا استفاده می‌شود. خواص کنجد تنها به دانه‌های آن محدود نمی‌شود و روغن کنجد هم غنی از مواد مغذی، انواع ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان است. دانه‌های کنجد با توجه به نوع یا گونه گیاه کنجد، در رنگ‌های سفید، قهوه‌ای و سیاه یافت می‌شوند.
ارزش غذایی دانه‌های کنجد
دانه‌های کنجد سرشار از مواد معدنی ضروری مانند روی، مس، منیزیم و کلسیم هستند. علاوه‌بر این، دانه‌های کنجد از نظر برخورداری از ویتامین B، ویتامین E، آنتی‌اکسیدان، فیبر و پروتئین بسیار غنی هستند. همچنین، کنجد دارای مقادیر زیادی پروتئین و پلی‌فنول‌های چربی‌سوز است و اگر در مسیر کاهش وزن قرار دارید، قراردادن آن در رژیم غذاییتان اقدامی کاملا هوشمندانه محسوب می‌شود.
ارزش غذایی 100 گرم کنجد عبارت است از:
- انرژی: 563 کیلوکالری
- کربوهیدرات: 25 گرم
- فیبر: 16.8 گرم
- چربی: 43.3 گرم
- پروتئین: 18.3
- کلسیم: 1450 میلی‌گرم
- آهن: 9.3 میلی‌گرم
- فسفر: 570 میلی‌گرم
- مس: 2.29 میلی‌گرم
- روی: 12.20 میلی‌گرم
وجود این ترکیبا مغذی در دانه‌های کنجد، باعث شده‌اند که کنجد خام و بوداده مزایای زیادی برای سلامتی به همراه داشته باشند. در ادامه با مهم‌ترین خواص کنجد برای مو، سلامتی و پوست بیشتر آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید.
حتما بخوانید: خواص روغن کنجد و فواید بی‌شمار آن
خواص کنجد برای سلامتی
اگر دوست دارید دانه‌ای خوش‌طعم و مغذی را به رژیم غذایی خود اضافه کنید، ما به شما کنجد را پیشنهاد می‌کنیم. در کنار طعمی عالی، خواص کنجد خام و بوداده مهم‌ترین دلیلی‌ست که افراد را به‌سوی مصرف این دانه‌های کوچک اعجاب‌انگیز سوق می‌دهد و هزاران سال است که در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از مهم‌ترین خواص کنجد خام، بوداده و روغن کنجد برای سلامتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. منبعی غنی از فیبر
سه قاشق غذاخوری دانه کنجد (معادل 30 گرم)، 3.5 گرم فیبر دارد که 12% از نیاز روزانه شما به فیبر را تامین می‌کند. فیبر، سلامت دستگاه گوارش شما را تامین می‌کند و در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سرطان، چاقی و دیابت نوع 2 موثر است. اگر از مشکلات گوارش رنج می‌برید، با اضافه‌کردن کنجد به رژیم غذاییتان، می‌توانید از خواص کنجد برای معده و دستگاه گوارش بهره ببرید.
2. کاهش کلسترول
بعضی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف منظم کنجد به کاهش کلسترول و تری‌گلیسیرید بالا که زمینه‌ساز خطر بیماری قلبی هستند، کمک می‌کند. برای بررسی خواص کنجد در کاهش کلسترول، در آزمایشی از 38 نفر خواسته شد که به مدت 2 ماه، روزانه 5 قاشق غذاخوری (معادل 40 گرم) کنجد میل کنند. پس از این مدت، مشاهده شد که کلسترول LDL و تری‌گلیسیرید آن‌ها 10% کاهش پیدا کرده است.
3. تامین پروتئین مورد نیاز گیاه‌خواران
اگر گیاه‌خوار هستید، توصیه می‌کنیم حتما کنجد را در وعده‌های غذایی خود بگنجانید. هر 30 گرم کنجد بوداده، حاوی 5 گرم پروتئین است و مصرف آن در کنار سایر منابع گیاهی پروتئین (مانند حبوبات) می‌تواند بخش زیادی از پروتئین مورد نیاز بدن شما را تامین کند.
4. کاهش فشار خون
فشار خون بالا، امروزه پدیده‌ای شایع است و شما با افزودن کنجد به رژیم غذایی خود، تا حدی می‌توانید با آن مبارزه کنید. دانه‌های کنجد سرشار از منیزیم هستند و به کاهش فشار خون کمک می‌کنند. علاوه‌بر این، ویتامین E و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در دانه‌های کنجد مانع از تجمع پلاک در شریان‌ها می‌شوند و فشار خون را در محدوده نرمال نگه می‌دارد.
5. افزایش سلامت استخوان‌ها
بعضی از مواد مغذی موجود در کنجد (کلسیم، منیزیم و روی) به افزایش سلامت استخوان‌ها و تقویت آن‌ها کمک می‌کنند. برای آن‌که از خواص کنجد برای بهبود سلامت استخوان‌هایتان بهره بیشتری ببرید، سعی کنید کنجد را به‌صورت برشته و خیس‌داده‌شده استفاده کنید.
6. مبارزه با التهاب بدن
التهاب باعث ایجاد بیماری‌های مزمنی مثل چاقی، سرطان و بیماری‌های قلبی شود. مطالعات نشان داده است که دانه‌ها و روغن کنجد، تاثیر ضد التهابی را برای بدن به ارمغان می‌آورند.
7. مبارزه با کم‌خونی
دانه‌های کنجد حاوی آهن، مس و ویتامین B6 هستند؛ موادی که تولید سلول‌های خونی و گلبول قرمز را افزایش می‌دهند. اگر از کم‌خونی و ضعف رنج می‌برید، مصرف کنجد به همراه خرما را دست کم نگیرید. خواص کنجد و خرما برای درمان کم‌خونی بسیار فراوان است.
حتما بخوانید: خواص خرما براساس شواهد و مستندات علمی
8. کنترل قند خون
دانه‌های کنجد کربوهیدرات بسیار کمی دارند و در عین حال، غنی از پروتئین‌‌ها و چربی‌های سالم هستند. همین مسئله هم موجب شده است که کاهش قند خون یکی از خواص کنجد خام، بوداده و روغن کنجد باشد.
9. تقویت سیستم ایمنی بدن
دانه‌های کنجد منبع خوبی از چند ماده مغذی‌ست که برای عملکرد سیستم ایمنی بدن ضروری هستند؛ از جمله روی، مس، آهن، ویتامین E و ویتامین B6. برای در امان ماندن از سویه‌های جدید ویروس کرونا، از مصرف روزانه کنجد غفلت نکنید.
10. بهبود آرتروز
آرتروز شایع‌ترین علت درد مفاصل است و اغلب هم زانوها را درگیر می‌کند. التهاب و آسیب اکسیداتیو به غضروف، از جمله مهم‌ترین عواملی هستند که در بروز آرتروز نقش دارند. ترکیبات کنجد دارای خاصیت صد التهابی هستند و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در آن از غضروف‌های استخوان حفاظت می‌کنند.
11. کمک به سلامت کبد و درمان کبد چرب
ترکیبات موجود در کنجد، به بهبود بیماری کبد چرب کمک می‌کند. اگر کبدتان چرب است می‌توانید کنجد را به برنامه‌های غذایی خود اضافه کنید و در کنار ورزش و رژیم غذایی مناسب، از خواص کنجد برای کبد هم در درمان کبد چرب بهره ببرید.
حتما بخوانید: درمان فوری کبد چرب با ۱۰ روش خانگی
خواص کنجد برای پوست
کنجد علاوه‌بر سلامتی، فواید بی‌شماری را برای پوست هم به ارمغان می‌آورد. اسیدهای چرب موجود در روغن دانه کنجد، آن را به مرطوب‌کننده‌ای تمام‌عیار برای پوست تبدیل کرده است. همچنین، برخورداری از ویتامین D، E و B کمپلکس، آن را به ماده‌ای اثرگذار بر التهابات پوستی تبدیل کرده است و بسیاری از شرکت‌های آرایشی و بهداشتی در تولید محصولات خود از روغن کنجد استفاده می‌کنند.
در ادامه ابتدا به بررسی خواص کنجد برای پوست خواهیم پرداخت و سپس خواص کنجد برای مو را معرفی خواهیم کرد. برخی از خواص کنجد برای پوست عبارت‌اند از:
1. ترمیم سلول‌های آسیب‌دیده پوست
خاصیت روغن کنجد به‌گونه‌ای‌ست که به‌راحتی جذب پوست می‌شود و مواد مغذی خود را در اختیار آن قرار می‌دهد. روغن کنجد خاصیت مرطوب‌کنندگی بسیاری دارد و به پوست کمک می‌کند که رطوبت خود را حفظ کند. از این رو، رطوبت کافی برای احیای سلول‌های آسیب‌دیده پوست فراهم خواهد بود.
2. ضد آفتابی طبیعی
دانه‌های کنجد به‌طور طبیعی دارای ویتامین E هستند؛ ویتامینی که به‌عنوان یک ضد آفتاب طبیعی عمل می‌کند. بنابراین، روغن دانه کنجد علاوه‌بر مرطوب‌کردن پوست، از آن در برابر آسیب‌های مضر نور خورشید محافظت می‌کند.
3. برخورداری از خاصیت ضد التهابی
دانه‌های کنجد دارای خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی هستند. بنابراین، برای برطرف‌کردن لکه‌های پوستی، آکنه و جوش‌های پوستی -به‌ویژه پوست صورت- بسیار مفید هستند.
4. مبارزه با خشکی پوست
اسیدهای چرب موجود در دانه‌های کنجد موجب شده است که روغن کنجد مرطوب‌کننده‌ای عالی برای پوست قلمداد شود. اگر پوستتان خشک است، روغن کنجد می‌تواند دوست خوب پوست شما باشد و رطوبت مورد نیاز آن را تامین کند.
حتما بخوانید: درمان خشکی پوست؛ راهکارهای خانگی و غیرخانگی
5. برخورداری از خاصیت ضد پیری
دانه‌های کنجد دارای خواص ضد پیری هستند. علاوه‌بر استعمال روغن کنجد روی پوست، خوردن دانه کنجد هم این خاصیت را برای بدن به ارمغان خواهد آورد. استفاده از روغن کنجد برای پوست، چین‌وچروک پوستی را برطرف می‌کند و مصرف کنجد بر داشتن پوستی جوان و شاداب موثر خواهد بود.
فکر می‌کنیم معشوقه سعدی از جمله افرادی بوده باشد که از همان چند قرن پیش مصرف کنجد را جدی گرفته است. وگرنه چه دلیلی می‌تواند داشته باشد که او با هر بار دیدن معشوقش، اشعاری چون: «اکنون که تو روی باز کردی، رو باز به خیر کرد حالم»، «شمایل تو بدیدم، نه عقل ماند و نه هوشم» و «ای گلبن بوستان روحانی، مشغول بکردی از گلستانم» را در وصف جمال معشوق خود سراییده باشد؟
خواص کنجد برای مو
سلامت و شادابی مو یکی از مهم‌ترین مواردی‌ست که بر شادابی و زیبایی چهره شما تاثیر می‌گذارد. اگر دنبال ماده‌ای طبیعی و پرخاصیت برای تقویت و شادابی بیشتر موهایتان هستید، از خواص کنجد برای مو غافل نشوید. علاوه‌بر پوست، خواص کنجد برای مو زیاد است و دانه‌های کنجد در خدمت‌گزاری به موهایتان آماده هستند! مهم‌ترین خواص کنجد برای مو عبارت‌اند از:
1. تقویت رشد مو
دانه‌های کنجد و روغن به‌دست‌آمده از آن غنی از اسیدهای چرب غیر اشباع مانند امگا3 و امگا6 هستند. کمبود این اسیدهای چرب منجر به ریزش مو می‌شود. ماساژدادن مو باعث افزایش گردش خون می‌شود و در مدت‌زمان کوتاهی، موهایتان دوباره رشد خواهد کرد. این مهم‌ترین خواص کنجد برای مو است.
حتما بخوانید: فواید و خواص امگا ۳ چیست
2. مبارزه با شوره سر
اگر از شوره و خارش سر رنج می‌برید، از روغن کنجد غفلت نکنید. روغن کنجد دارای خواص ضد باکتریایی‌ست و با جلوگیری از بروز شوره سر و سایر مشکلات مو، از عفونت‌های قارچی جلوگیری می‌کند.
3. بهبود خشکی پوست سر و آسیب مو
گاهی اوقات خشکی سر باعث ایجاد شوره می‌شود، اما روغن کنجد این مسئله را هم می‌تواند برطرف کند. روغن کنجد به فولیکول مو نفوذ می‌کند و آسیب ناشی از گرمای شدید را التیام می‌بخشد. در نتیجه، از شکنندگی موها جلوگیری خواهد شد. هنوز به خواص کنجد برای مو ایمان نیاورده‌اید؟
4. جلوگیری از سفیدی زودرس موها
مبارزه با سفیدی مو، از دیگر خواص کنجد برای مو است. روغن کنجد دارای خواص تیره‌کنندگی برای مو است و می‌تواند از سفیدشدن زودرس موها جلوگیری کند. علاوه‌بر این، خواص آنتی‌اکسیدانی کنجد به مبارزه با سفیدی موها کمک می‌کند. برای آن‌که موهایتان رنگ طبیعی خود را حفظ کند، استفاده منظم از روغن کنجد را فراموش نکنید و از مزایای کنجد برای مو نهایت بهره را ببرید.
5. برخورداری از خاصیت خنک‌کنندگی
تسکین‌دهندگی و خنک‌کنندگی از دیگر خواص کنجد برای مو است. گرما، رطوبت پوست را از بین می‌برد و به فولیکول مو آسیب می‌رساند. روغن کنجد به حفظ رطوبت پوست و خنثی‌کردن تاثیر گرما کمک می‌کند. در فصول گرم سال، از خواص کنجد برای مو غافل نشوید.
عوارض مصرف کنجد
اکثر مطالعات نشان داده‌اند که کنجد دانه‌ای بی‌خطر است و مصرف آن اثرات جانبی به همراه ندارد. اما در کنار خواص کنجد خام و بوداده برای بدن، مصرف بیش از حد آن -مانند هر خوراکی دیگری- ممکن است اثرات نامطلوبی به همراه داشته باشد، از جمله:
- اگر دانه‌های کنجد بیش از حد مجاز مصرف شوند، ممکن است سطح گلوکز خون به کمتر از حد عادی برسد.
- مصرف بیش از حد کنجد ممکن است باعث کاهش بیش از حد فشار خون شود.
- فیبر دانه‌های کنجد ممکن است لایه‌ای روی آپاندیس ایجاد کند و باعث نفخ و درد شود.
- از آن‌جایی که آلرژی به دانه‌های کنجد بسیار شایع است، پیش از آن‌که کنجد را به رژیم غذایی خود اضافه کنید، بهتر است با پزشکتان مشورت کنید.
- مصرف بیش از اندازه دانه‌های کنجد، خطر افزایش وزن را به همراه دارد.
- افراد مبتلا به نقرس اکیدا باید از مصرف کنجد خودداری کنند. چون ترکیبات موجود در آن منجر به تشدید علائم نقرس می‌شود.
سخن پایانی
کنجد، دانه‌ای گیاهی و خوراکی‌ست که بیش از 3500 سال است که کشت می‌شود و به دلیل فواید بی‌شمارش، در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به منظور بهره‌مندی از خواص کنجد برای مو، پوست و زیبایی، توصیه می‌کنیم حتما آن را در رژیم غذایی خود قرار دهید و برای آن‌که خواص کنجد خام و بوداده نتیجه عکس ندهد و عوارض جانبی ایجاد نکند، از مصرف بیش از حد آن خودداری کنید.
آیا شما تا کنون از خواص کنجد برای سلامتی خود بهره برده‌اید؟ عموما به چه شکلی آن را مصرف می‌کنید؟ از بین مواردی که اشاره کردیم، کدامشان برای شما به واقعیت تبدیل شده‌اند؟ نظرات خود را با ما و سایر خوانندگان این مقاله در میان بگذارید.