زرشک خشک یک ماده غذایی مفید از خانواده زرشک است. امروزه بیش از 300 گونه گیاهی از زرشک وجود دارند که تقریباً در هر شرایطی رشد می‌کنند. زرشک نه تنها در تهیه دمنوش‌های مفید هستند، بلکه به طور مرتب در پخت و پز نیز استفاده می‌شوند. میوه زرشک درختچه شکلی بیضی شکل دراز دارند که طعم آن شیرین و ترش است.
از این ماده غذایی در حالت خشک در کمپوت، آب میوه، ژله استفاده می‌شود و به عنوان ادویه برای پخت بسیاری از غذاها به کار گرفته می‌شود. این گیاه خواص دارویی زیادی دارد و به پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها کمک می‌کند. با این حال، در این بررسی به نحوه خشک کردن زرشک تازه در خانه می‌پردازیم. همچنین برای خرید مواد غذایی به اپلیکیشن اسنپ مارکت مراجعه کنید.
خواص مفید زرشک خشک
زرشک خشک سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی است. این میوه‌های درختچه ای به طور گسترده در طب عامیانه استفاده می‌شوند. زرشک خشک به ویژه در درمان سرماخوردگی و بیماری‌های ویروسی بسیار مفید است. زرشک حاوی بربرین آلکالوئید است که به طور فعال با میکرو فلورای بیماری زا مبارزه می‌کند. برای دستیابی به اثر درمانی و سلامتی، دانستن دوز صحیح زرشک مهم است.
میوه‌های نارس بسیار بیشتر از میوه‌های کاملاً رسیده حاوی بربرین آلکالوئید هستند. اگر قرار باشد میوه‌ها خشک شوند، پس از خشک شدن کامل، غلظت بربرین بسیار کمتر می‌شود. بنابراین می‌توان از میوه‌های نارس برای خشک کردن استفاده کرد. به طور کلی از زرشک برای درمان بسیاری از بیماری‌های استفاده می‌شود.
مزایای مصرف زرشک خشک
با خشک کردن زرشک تازه در خانه می‌توانید از مزایای این ماده بهره مند شوید. برخی از خواص زرشک را در ادامه با هم بررسی می‌کنیم.
- زرشک خشک حاوی پکتین است که متابولیسم را تسریع می‌کند. استفاده از زرشک خشک به هضم سریع تر غذا کمک می‌کند.
- دم کرده زرشک مشکل یبوست و اختلالات روده را حل خواهد کرد.
- زرشک دارای اثر کلرتیک ملایم هستند، عملکرد کیسه صفرا و کبد را بهبود می‌بخشند.
- استفاده منظم از زرشک خشک به کاهش خطر ابتلا به سنگ کمک می‌کند و به جلوگیری از سایر بیماری‌های کبدی کمک می‌کند.
- زرشک خشک سرشار از آنتی اکسیدان‌هایی است که از تشکیل سلول‌های سرطانی جلوگیری می‌کند.
- زرشک خشک نه تنها حاوی بربرین مفید است، بلکه یک مجموعه ویتامین و مواد معدنی نیز دارد که دفاع بدن را افزایش می‌دهد.
- دوره سرماخوردگی با زرشک خشک کوتاه تر می‌شود.
- زرشک خشک اثرات تب بر، تقویت سیستم قلبی عروقی دارد.
- زرشک خشک اثر مفیدی بر سیستم عصبی دارد، خلق و خو را به خوبی بهبود می‌بخشد.
- بر اساس زرشک خشک، داروهایی برای اختلالات روانی تولید می‌شوند.
- استفاده منظم به از بین بردن تورم و حذف مایع اضافی از بدن کمک می‌کند.
- مصرف این ماده غذایی می‌تواند در پیشگیری و درمان بیماری‌هایی مانند سیستیت، اورتریت و سایر بیماری‌های دستگاه تناسلی نقش داشته باشد.
- پکتین موجود در زرشک خشک نه تنها به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند، بلکه به دفع سموم و ترکیبات مضر از بدن نیز کمک می‌کند.
- بررسی‌های دانشمندان نشان می‌دهد که مصرف زرشک می‌تواند به حذف فلزات سنگین، نمک و سایر عناصر مضر برای بدن کمک کند.
- با توجه به خواص پاک کنندگی سموم، مصرف انواع زرشک به حذف چند کیلو اضافه وزن کمک می‌کند.
- اثربخشی مصرف زرشک خشک در صورت مصرف همراه با تغذیه مناسب و فعالیت بدنی منظم بسیار بیشتر خواهد بود.
طرز خشک کردن زرشک تازه در خانه
میوه‌های خشک شده زرشک قادر به حفظ حداکثر خواص مفید خود هستند. اما قبل از شروع فرآیند، باید با برخی از تفاوت‌های ظریف آشنا شوید:
- زرشکی نارس حاوی مقدار زیادی بربرین هستند. قبل از برداشت باید زمان بلوغ کامل را تعیین کرد. این دوره ممکن است در هر منطقه متفاوت باشد. البته در زرشک نارس بربرین کمتری وجود خواهد داشت، اما باز هم بهتر است میوه‌های رسیده را برای خشک کردن انتخاب کنید.
- جدا کردن محصول برداشت شده از بوته‌ها، دور ریختن زرشکی پوسیده و فاسد مهم است.
- میوه‌ها پس از انتخاب دقیق به مدت 2 ساعت در آب تمیز خیس خورده و خوب شسته می‌شوند.
- زرشکی تمیز را روی دستمال کاغذی می‌چینند که رطوبت باقی مانده را جذب می‌کند.
پس از انجام کارهای فوق می‌توانید فرآیند خشک کردن را شروع کنید.
نحوه خشک کردن زرشک تازه با هوا
خشک شدن زرشک در هوا به این معنی است که میوه زرشک به طور طبیعی در هوای آزاد خشک می‌شود. مراحل خشک کردن زرشک تازه در هوا عبارتند از:
- میوه‌های رسیده را جمع آوری کنید، خوب بشویید.
- زرشک را روی یک حوله کاغذی قرار دهید.
- میوه‌ها را در 1 لایه روی یک پارچه تمیز بچینید و با گاز بپوشانید.
بهتر است زرشک را در هوای تازه خشک کنید و مطمئن شوید که در معرض نور خورشید نیستند. فراموش نکنید که آن را به طور منظم برگردانید تا از خشک شدن یکنواخت اطمینان حاصل کنید.
روش خشک کردن زرشک تازه در فر
این فرآیند زمان بسیار کمتری برای تکمیل خواهد داشت. نکته اصلی حفظ دمای مناسب است. فرآیند خشک کردن زرشک تازه در فر عبارتند از:
- فر را با دمای 50 درجه سانتی گراد گرم کنید.
- میوه‌ها را روی ورقه پخت قرار دهید.
- پس از بیرون آمدن آب میوه‌ها، دما را تا 60 درجه سانتی گراد افزایش دهید.
- در این فرآیند زرشک را هم بزنید.
پس از 2.5 ساعت، زرشک کاملاً آماده خواهد بود. گاهی اوقات خشک شدن بیشتر طول می‌کشد. مدت زمان فرآیند خشک کردن زرشک به نوع فر بستگی دارد.
نحوه خشک کردن زرشک در خشک کن
این روش خشک کردن بسیار شبیه به روش قبلی است. قبل از شروع فرآیند، مهم است که زرشک خوب را انتخاب کنید و زیر آب بشویید. در ابتدای خشک شدن، درجه حرارت نباید بیشتر از 50 درجه سانتی گراد تنظیم شود، پس از سه ساعت می‌توان گرما را تا 60 درجه سانتی گراد افزایش داد. این فرآیند تنها زمانی به پایان می‌رسد که زرشک به طور کامل فشرده شده و آبش کشیده شود.
نحوه استفاده از زرشک
زرشک خشک به طور گسترده ای برای تهیه عرقیات و چای استفاده می‌شود و به طور منظم به عنوان ادویه در آشپزی کاربرد دارد. یکی از رایج ترین غذاها زرشک پلو با مرغ و پلو ازبکی است. به لطف زرشک خشک شده برنج تند و خوش طعم می‌شود. این غذا در ازبکستان بسیار محبوب است. بسیاری از خانم‌های خانه دار برای پختن چنین پلوهایی اقدام می‌کنند. از زرشک خشک نیز کمپوت‌های خوشمزه ای تهیه می‌شود. شکلات بر پایه زرشک خشک و آجیل به عنوان دسر استفاده می‌شود.
محتوای کالری زرشک
زرشک خشک یک محصول کم کالری است. در ترکیب این ماده هیچ چربی و پروتئینی دیده شود، اما مقدار کمی کربوهیدرات دارد. در هر 100 گرم محصول خشک تنها 152 کیلوکالری وجود دارد. لازم به ذکر است که زرشک خشک دارای موارد مغذی زیر است:
- ویتامین‌های آ، ب و ث
- بتاکاروتن
- منیزیم
- فلز روی
- فلز مس
- کلسیم
- پتاسیم
- آهن
این ترکیب حاوی فروکتوز، کلمبامین، پکتین، پالمیتین، جاتروریسین، بربرین است. شایان ذکر است که محتوای اسیدهای طبیعی زرشک خشک شامل سیتریک، تارتاریک و مالیک هستند.
موارد منع مصرف زرشک
با وجود این واقعیت که زرشک خشک خواص زیادی دارد، این ماده غذایی برای همه مفید نیستند. زرشک خشک حاوی بسیاری از عناصر فعال بیولوژیکی است که فقط در دوز صحیح برای بدن مفید خواهند بود. اگر فردی مشکل سلامتی نداشته باشد، می‌تواند این میوه‌ها را مصرف کند. اما اگر فرد مشکلات سلامتی داشته باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
افرادی که از اختلالات روده ای رنج می‌برند باید با احتیاط فراوان زرشک خشک را مصرف کنند. همانطور که گفته شد زرشک خشک خاصیت ملین دارد، بنابراین افرادی که بیماری‌های جدی کبد و دستگاه گوارش دارند، بهتر است مصرف زرشک را به تعویق بیندازند. با میوه‌های زرشک خشک باید مراقب زنان باردار، مادران شیرده و کودکان زیر 12 سال بود.
شرایط نگهداری زرشک
زرشک خشک را می‌توان برای مدت طولانی نگهداری کرد. باید به ظرفی که زرشک در آن نگهداری می‌شود توجه ویژه ای داشته باشید. ظرف باید کاملاً خشک شود. در غیر این صورت ممکن است زرشک‌ها کپک بزنند. همچنین در ظرف زرشک را سفت ببندید تا عمرش طولانی شود.
کلام آخر
زرشک خشک انتخابی عالی برای کسانی است که می‌خواهند سلامت خود را بازیابی کنند. اما قبل از شروع استفاده از این ماده غذایی، باید با موارد منع مصرف آشنا شوید. خشک کردن زرشک در خانه بسیار آسان است. قانون اصلی خشک کردن کامل زرشک بدون داشتن قطره ای آب است. با این حال، برای خرید مواد غذایی به اپلیکیشن اسنپ مارکت مراجعه کنید.