بسیاری از دورهمی‌های شب یلدا، هر ساله میزبان باقلاست؛ خوراکی‌ای که به همراه فلفل، سرکه و نمک مانند تخمه میل می‌شود. برخی مواقع هم برای بهره‌مندی از خواص باقلا سبز، به شکل دیگری از آن استفاده می‌کنند. برخی آن را خام می‌خورند، تعدادی از آن باقالی پلو می‌پزند و افرادی دیگر آن را می‌پزند و به‌عنوان میان‌وعده مصرف می‌کنند.
در این مطلب از وبلاگ اسنپ مارکت این‌بار سراغ خواص باقلا سبز رفته‌ایم. می‌خواهیم بدانیم همین دانه‌های کوچک چقدر در سلامت بدن نقش دارند و چه کارهایی از آن‌ها سر می‌زند. توصیه می‌کنیم این سفر علمی را از دست ندهید.
ارزش غذایی 100 گرم باقلا سبز تازه
باقلا سبز مانند سایر حبوبات، همچون لوبیا و عدس، سرشار از پروتئین و انرژی‌ست. آنتی‌اکسیدان‌های مفید برای سلامتی، ویتامین‌ها، مواد معدنی و استرول‌های گیاهی از جمله خواص باقلا سبز هستند که در هر دانه این گیاه لانه کرده‌اند. هر 100 گرم باقلا سبز تازه حاوی مقادیری از مواد مغذی زیر است:
- چربی کل 1.5 گرم
- چربی اشباع‌شده 0.3 گرم
- سدیم 13 میلی‌گرم
- کربوهیدرات 58 گرم
- فیبر 25 گرم
- شکر 5.7 گرم
- پروتئین 26 گرم
- ویتامین C4 میلی‌گرم
- کلسیم 103 میلی‌گرم
- آهن 6.7 میلی‌گرم
به‌درستی که وجود این حجم از مواد مغذی در این گیاه، آن را انرژی‌زا کرده است! اگر در حقایق تغذیه‌ای باقلا سبز دقیق‌تر شویم، به‌راحتی می‌توان در هر 100 گرم باقلا، 341 کالری انرژی یافت. علاوه‌بر آن، این گیاه منبعی غنی از فیبر رژیمی‌ست که به‌عنوان یک ملین عمل می‌کند (66 درصد در هر 100 گرمِ توصیهشده در RDA).
باقلا سبز تازه در هر 100 گرم 423 میکروگرم فولات را همراه با ویتامین B12 جا داده است؛ ویتامین‌هایی که گنجاندنشان در رژیم غذایی دوران بارداری، از مشکلاتی همچون نقص لوله عصبی نوزاد جلوگیری می‌کند. ویتامین B6 (پیریدوکسین)، ویتامین B1 (تیامین)، ریبوفلاوین و نیاسین هم از دیگر سازندگان خواص باقلا سبز هستند.
طبع باقلا در طب سنتی
تمام مواد غذایی مصرفی، مزاج‌های متفاوتی دارند؛ برخی طبع سرد دارند و برخی طبع گرم. در این میان دانستن طبع باقلا در کنار خواص آن، به میزان مصرف آن کمک می‌کند. باقلا سبز تازه از طبع سرد و تر بهره‌مند است؛ اما اگر آن را خشک کنید، طبع آن به سرد و خشک تغییر می‌کند.
برخلاف خود باقلا، گل‌های این گیاه طبع گرمی دارند که برای سردمزاج‌ها می‌تواند مفید باشد. اگر مزاج سردی دارید، حتما در مصرف این گیاه اعتدال را رعایت کنید. همراه با مصرف باقلا سبز، استفاده از مصلح آن برای کاهش اثر سردمزاجی را در برنامه‌تان قرار دهید. اگر گرم‌مزاج هستید، می‌توانید بدون کوچک‌ترین نگرانی، حتی بدون مصرف مصلح، از باقالی تازه یا خشک استفاده کنید.
فواید و خواص باقلا
باقلا سبز در بسیاری از غذاها، از جمله باقالی پلو، مصرف می‌شود. این گیاه سرشار از پروتئین و مواد مغذی بسیاری‌ست که خوردن آن، فواید متعددی برای بدن دارد. کاهش وزن، افزایش ایمنی بدن و سایر فواید سلامتی که در ادامه آورده‌ایم، از صدقه سر مصرف این خوراکی‌ست.
کمک به هضم
باقلا سبز برخلاف اندازه کوچکی که دارد، سرشار از مواد مغذی‌ست. پروتئین گیاهی، فولات، فیبر، چندین ویتامین و مواد معدنی دیگر، در بنیان این خوراکی قرار دارد. فیبر موجود در این گیاه به هضم و کاهش سطح کلسترول خون کمک بسیاری می‌کند.
علاوه‌بر آن، باقلا سبز مقادیر کمی از ویتامین‌های گروه B، کلسیم و سلنیوم را هم فراهم می‌کند. در هر صورت، این خوراکی خوشمزه که شب یلدا هم در دورهمی‌ها حضور پررنگی دارد، فوق‌العاده مغذی، منبع عالی فیبر محلول، پروتئین، فولات، منگنز، مس و چندین ریزمغذی دیگر است.
بهبود علائم پارکینسون
باقلا سبز سرشار از لوودوپا (Levodopa) است؛ ترکیبی که در بدن به دوپامین تبدیل می‌شود. تعدادی از سلول‌های مغز مسئول تولید دوپامین در بدن هستند. بیماری پارکینسون باعث مرگ این سلول‌ها و ایجاد مشکلات حرکتی و راه‌رفتن می‌شود. لوودوپای موجود در باقلا می‌تواند تا حدودی این بیماری را درمان کند.
بنابراین، خوردن باقلا سبز می‌تواند علائم بیماری پارکینسون را کاهش دهد. مطابق با مطالعه کوچکی که روی 11 فرد مبتلا به پارکینسون انجام شد، محققان به این نتیجه رسیدند که خوردن 250 گرم باقلا، 12 ساعت پس از مصرف دارو، تاثیر مثبتی بر سطح دوپامین خون دارد.
با این‌که این مطالعات نتایج امیدوارکننده‌ای داشته‌اند؛ اما هنوز هم نیاز است تحقیقات بیشتری صورت گیرد. با این‌که باقلا سرشار از لوودوپاست؛ اما اگر به پارکینسون مبتلا هستید، نباید آن را به‌جای دارو مصرف کنید.
جلوگیری از نقص مادرزادی
خواص باقلا سبز، رشد سالم جنین را به همراه دارند. وجود ماده معدنی فولات در بدن برای ایجاد سلول‌ها و اندام‌های حیاتی بسیار ضروری‌ست. خانم‌های باردار در زمان بارداری به فولات اضافه نیاز دارند تا خطر نقص لوله عصبی یا مشکلات مربوط به رشد مغز و نخاع کودک کاهش پیدا کند.
در نتیجه، مصرف کافی فولات از طریق غذاها و مکمل‌ها می‌تواند از بروز نقص‌های مادرزادی در نوزاد جلوگیری کند. اگر یک خانم باردار هستید یا همسرتان باردار است، مصرف باقلا را در برنامه غذایی‌تان قرار دهید.
تقویت سیستم ایمنی بدن
بسیاری تصور می‌کنند تنها با خوردن پرتقال، لیمو و مرکبات حاوی ویتامین C، سیستم ایمنی بدن تقویت می‌شود. باید بدانید، تقویت سیستم ایمنی تنها به این موارد خلاصه نمی‌شود. خوردن منظم باقلا هم می‌تواند سیستم ایمنی بدنتان را تقویت کند.
همان‌طور که کمی قبل‌تر در خواص باقلا سبز خواندید، این خوراکی سرشار از ترکیباتی‌ست که فعالیت آنتی‌اکسیدانی را افزایش می‌دهند. آنتی‌اکسیدان‌ها ماده‌ای حیاتی برای افزایش ایمنی بدن هستند که با رادیکال‌های آزاد، از آسیب سلولی و بیماری جلوگیری می‌کنند.
تقویت استخوان‌ها
منگنز و مس مواد مغذی هستند که از تحلیل‌رفتن استخوان‌ها جلوگیری می‌کنند. هر چند نقش دقیق این مواد معدنی در سلامت استخوان‌ها نامشخص است؛ اما مطابق با تحقیقات انجام‌شده، مشخص شده است که کمبود منگنز و مس منجر به افزایش دفع کلسیم می‌شود. باقلا سرشار از منگنز و مس است که می‌تواند با تامین این دو ماده مغذی در بدن، به تقویت استخوان‌ها کمک کند.
بهبود کم‌خونی
بسیاری از مردم، به‌ویژه زنان، دچار کم‌خونی هستند یا حتی در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارند. توصیه بسیاری از پزشکان به افرادی که دچار کم‌خونی شده‌اند، مصرف منظم آهن است. با توجه به این موارد، از خواص باقلا سبز می‌توان به تامین آهن مورد نیاز بدن و رفع کم‌خونی اشاره کرد.
اگر با خستگی، ضعف، سرگیجه و تنگی نفس دست‌وپنجه نرم می‌کنید، ممکن است دچار کم‌خونی شده باشید. برای اطمینان از این مشکل، بهتر است به یک متخصص مراجعه کنید؛ سپس مصرف باقلا سبز و سایر غذاهای حاوی آهن را در رژیم غذایی‌تان قرار دهید. خوردن منظم باقلا و سایر مواد غذایی غنی از آهن، می‌تواند سطح آهن خونتان را افزایش دهد.
افزایش سلامت قلب و کاهش فشار خون
منیزیم و پتاسیم مواد مغذی‌ای هستند که با شل‌کردن عروق خونی از فشار خون بالا جلوگیری می‌کنند. مطابق با چندین مطالعه انجام‌شده، رژیم غذایی سرشار از پتاسیم و منیزیم به کاهش فشار خون بالا کمک می‌کند.
علاوه‌بر این، یک مطالعه 10 ساله نشان داد، کسانی‌که بیشترین میزان مصرف منیزیم را در رژیم غذایی‌شان داشتند، نسبت به افرادی که میزان کم‌تری از این ماده معدنی را مصرف می‌کردند، کم‌تر در معرض ابتلا به فشار خون بالا قرار گرفتند.
براساس این تحقیقات، یک رژیم غذایی حاوی باقلا و مواد غذایی غنی از پتاسیم و منیزیم، به کاهش فشار خون کمک بسیاری می‌کند. همچنین، خواص باقلا سبز به بهبود سلامت قلب هم کمک شایانی می‌کند.
کمک به کاهش وزن
یک فنجان باقلا سبز (170 گرم) می‌تواند 13 گرم پروتئین، 9 گرم فیبر و 187 کالری انرژی فراهم کند. یک رژیم غذایی غنی از پروتئین و فیبر می‌تواند مدت‌زمان طولانی‌تری احساس سیری به دنبال داشته باشد. با در نظر گرفتن این شرایط، دریافت کالری کم‌تر منجر به کاهش وزن می‌شود.
بنابراین، افزودن باقلا سبز به رژیم غذایی‌تان می‌تواند شما را در رسیدن به اهداف کاهش وزنی که دارید، یاری کند. منبع غنی پروتئین و فیبر، از خواص باقلا سبز است که احساس سیری را در شما افزایش می‌دهد و با کاهش میزان کالری، به کاهش وزنتان کمک می‌کند.
کاهش کلسترول خون
همان‌طور که مواد مغذی موجود در باقلا سبز به بهبود سلامت قلب و کاهش وزن کمک می‌کنند، در کاهش سطح کلسترول خون هم نقش دارند. فیبر محلول که از مواد معدنی تشکیل‌دهنده باقلاست، با حذف کلسترول، میزان این چربی را در خون در حد اعتدال نگه می‌دارد.
اگر سطح کلسترول بد (LDL) خونتان افزایش پیدا کرده است، می‌توانید از شگفتی‌های خواص باقلا سبز بهره‌مند شوید. با افزودن باقلا به رژیم غذایی‌تان به بهبود سطح کلسترول خونتان کمک خواهید کرد.
مضرات باقلا و موارد منع مصرف آن
تا این‌جای مطلب با خواص باقلا سبز آشنا شدید. این دانه گیاهی با این‌که خواص چشم‌گیری دارد، اما مصرف آن ممکن است برای برخی افراد مضر باشد. مواد مغذی موجود در آن ممکن است شما را با مشکلاتی مواجه کند یا مصرف بیش از اندازه آن خطر‌آفرین باشد.
ایجاد نفخ و سنگینی معده
به‌دلیل طبع سرد باقلا، ممکن است با مصرف آن دچار نفخ شوید. نفخ و سنگینی سر و معده از مضرات باقلاست که می‌تواند گریبان‌گیر شما هم شود. برای جلوگیری از این عوارض بهتر است ابتدا پوست باقلا را جدا کنید، آن را بجوشانید و آبش را دور بریزید.
پس از گذراندن این مرحله، به آن کمی آب اضافه کنید تا به‌خوبی بپزد. سپس، با روغن بادام و ادویه‌های گرم، مانند دارچین و فلفل آن را سرو کنید.
خطر ابتلا به کم‌خونی همولیتیک
با این‌که مواد مغذی باقلا سبز آن را برای افرادی که دچار کم‌خونی هستند مفید کرده است؛ اما در برخی مواقع، خود باقلا هم می‌تواند منجر به کم‌خونی شود. ابتلا به کم‌خونی همولیتیک از مضرات باقلا برای افرادی‌ست که دچار اختلال ژنتیکی کمبود گلوکز 6 فسفات دهیدروژناز (G6PD) هستند.
کم‌خونی همولیتیک به اختلالی گفته می‌شود که گلبول‌های قرمز به‌سرعت تجزیه می‌شوند. باقلا سبز می‌تواند باعث خستگی، تنگی نفس، سنگ کیسه صفرا، یرقان و گاهی اوقات مرگ در افراد مبتلا به G6DP شود.
مسمومیت و حساسیت شدید
از مضرات باقلای تازه می‌توانیم به ایجاد مسمومیت و حساسیت شدید که گاهی هم منجر به مرگ می‌شود، اشاره کنیم. به همین دلیل، نیاز است هنگام خوردن باقلای تازه و خام، تمام جوانب احتیاط را رعایت کنید.
خط پایانی بر خواص و مضرات باقلا
خواص باقلا سبز به مواردی که در این مطلب به بیان آن‌ها پرداختیم، محدود نمی‌شود. بدون شک بسیاری از خواص این دانه گیاهی هنوز کشف نشده است؛ اما به‌خوبی می‌توان نتیجه گرفت مواد مغذی موجود در آن فواید چشم‌گیری برای بدن دارند.
کاهش سطح کلسترول و فشار خون، تقویت سیستم ایمنی، پیشگیری از نقایص مادرزادی و کمک به کاهش وزن، از جمله خواص باقلا سبز برای بدن هستند. در مقابل این فواید، مسمومیت، حساسیت شدید، نفخ و ابتلا به کم‌خونی همولیتیک از مضرات باقلا به حساب می‌آیند. با این حال، هنوز هم مطالعات بیشتری برای دانستن اثرات باقلا بر سلامت انسان نیاز است.
اعتدال در مصرف باقلا درصد بسیاری از نگرانی‌ها را کاهش می‌دهد. اگر می‌خواهید این دانه گیاهی را در رژیم غذایی‌تان قرار دهید، می‌توانید تامین آن را به اسنپ مارکت بسپارید. بدون آن‌که یک لحظه از کارهایتان دست بکشید، می‌توانید باقلا را تهیه کنید و غذاهایی مثل باقالی پلو را بپزید. راستی، شما برای رفع سردی باقالا چه کارهایی انجام می‌دهید؟ خوشحال می‌شویم راهکارهای ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید.