دم اسب یک سرخس محبوب است که از زمان امپراتوری یونان و روم به عنوان یک داروی گیاهی استفاده می‌شد. خواص گیاه دم اسب در حوزه دارویی جای می‌گیرد. به نحوی که این گیاه به طور سنتی برای درمان زخم‌ها استفاده می‌شود. این گیاه برای تقویت سلامت پوست، مو و استخوان و درمان بیماری‌های دیگر کاربرد دارد. با این حال، شواهد انسانی کافی برای حمایت از بسیاری از کاربردهای سنتی دم اسب وجود ندارند. در این بررسی به خواص گیاه دم اسب برای سلامت و زیبایی اشاره می‌پردازیم.
گیاه دم اسب چیست؟
دم اسب صحرایی یا معمولی (Equisetum arvense) سرخس چند ساله از تیره (Equisetaceae) است. این گیاه به طور وحشی در شمال اروپا و آمریکای شمالی و مرکزی و همچنین در سایر نقاط مرطوب با آب و هوای معتدل رشد می‌کند. دم اسب ساقه ای بلند، سبز و پرشاخه دارد که از بهار تا پاییز رشد می‌کند. این گیاه حاوی ترکیبات مفید متعددی است که اثرات متعددی برای بهبود سلامتی ارائه می‌دهد. آنتی اکسیدان‌ها و سیلیس را باید مهم ترین ترکیبات موجود در این گیاه دانست.
آنتی اکسیدان‌ها مولکول‌هایی هستند که از بدن شما در برابر اثرات رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند که می‌توانند باعث آسیب سلولی شوند. سیلیس ترکیبی است که از سیلیکون و اکسیژن تشکیل شده است که عنصر اصلی فواید بالقوه دم اسب برای پوست، ناخن، مو و استخوان است. دم اسب بیشتر به صورت چای مصرف می‌شود که از خیساندن گیاه خشک شده در آب داغ تهیه می‌شود. همچنین به صورت کپسول و تنتور موجود است.
خواص گیاه دم اسب
دم اسب هزاران سال است که به عنوان یک داروی گیاهی استفاده می‌شود و شواهد علمی محدودی از مزایای بالقوه آن پشتیبانی می‌کنند. در ادامه به خواص گیاه دم اسب دقیق تر اشاره خواهیم کرد.
از سلامت استخوان‌ها حمایت می‌کند
تحقیقات نشان می‌دهند که دم اسب ممکن است به بهبود استخوان کمک کند. از طریق متابولیسم استخوان، سلول‌های استخوانی به نام استئوکلاست‌ها و استئوبلاست‌ها به طور مداوم استخوان‌های شما را بازسازی می‌کنند تا از عدم تعادلی که می‌تواند باعث شکنندگی استخوان‌ها شود، جلوگیری کنند. استئوبلاست‌ها سنتز استخوان را کنترل می‌کنند، در حالی که استئوکلاست‌ها از طریق تحلیل استخوان را تجزیه می‌کنند.
مطالعات لوله آزمایش نشان می‌دهد که دم اسب ممکن است استئوکلاست‌ها را مهار کرده و استئوبلاست‌ها را تحریک کند. این مهم نشان می‌دهد که برای بیماری‌های استخوانی مانند پوکی استخوان که با استئوکلاست‌های بیش از حد فعال که منجر به استخوان‌های شکننده می‌شود، مفید است. مطالعه روی موش‌ها نشان داده که دوز روزانه 55 میلی گرم عصاره دم اسب به ازای هر پوند (120 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم) از وزن بدن به طور قابل توجهی تراکم استخوان را در مقایسه با گروه کنترل بهبود می‌بخشد.
محققان درباره خواص گیاه دم اسب تحقیقاتی انجام داده اند و بر این باورند که اثر بازسازی استخوان دم اسب بیشتر به دلیل محتوای بالای سیلیس است. در واقع تا 25 درصد وزن خشک آن سیلیس است. سیلیس که در استخوان‌ها نیز وجود دارد، با افزایش سنتز کلاژن و بهبود جذب و استفاده از کلسیم، تشکیل، تراکم و قوام بافت استخوان و غضروف را بهبود می‌بخشد.
به عنوان یک ادرارآور طبیعی عمل می‌کند
دیورتیک‌ها موادی هستند که دفع ادرار از بدن شما را افزایش می‌دهند. اثر ادرار آور دم اسب یکی از مهم ترین خواص این سرخس در طب عامیانه است. یک مطالعه کوچک روی 36 مرد سالم مشخص کرد که دوز روزانه 900 میلی گرم عصاره خشک دم اسب به شکل کپسول دارای اثر ادرارآور قوی تری نسبت به یک داروی مدر کلاسیک است. این گیاه به غلظت بالای آنتی اکسیدان و نمک معدنی گیاه نسبت داده شد.
در راستای بررسی خواص گیاه دم اسب می‌توان اعلام کرد که گیاه دم اسب پتانسیل درمانی برای بی اختیاری ادرار، فوریت و شب ادراری دارد، به خصوص زمانی که شب برای ادرار کردن از خواب بیدار می‌شوید. یک بررسی در سال 2021 نشان داد که دم اسب ممکن است پتانسیل درمانی برای بیماری‌های کلیوی از جمله اورتریت و سنگ کلیه داشته باشد. با این حال، در حالی که این نتایج درباره خواص گیاه دم اسب امیدوارکننده هستند، تحقیقات انسانی فعلی محدود است.
باعث بهبود زخم و سلامت ناخن می‌شود
به نظر می‌رسد استفاده موضعی از پماد دم اسب باعث بهبود زخم می‌شود. یک مطالعه 10 روزه روی 108 زن پس از زایمان که در حین زایمان تحت اپیزیوتومی قرار گرفته بودند – یک برش جراحی برای تسهیل زایمان – نشان داد که استفاده از پماد حاوی 3 درصد عصاره دم اسبی باعث بهبود زخم شده و به تسکین درد کمک می‌کند. این مطالعه همچنین نشان داد که قرمزی زخم، تورم و ترشح در مقایسه با گروه کنترل به طور قابل توجهی بهبود یافته است. دانشمندان این اثرات مثبت را به محتوای سیلیس گیاه نسبت دادند.
در مطالعات قدیمی تر موش‌هایی که تحت درمان با پمادهای حاوی 5 تا 10 درصد عصاره دم اسب بودند، نسبت بسته شدن زخم 95 تا 99 درصد و همچنین میزان بازسازی پوست بیشتری را در مقایسه با گروه‌های دیگر نشان دادند. علاوه بر این، عصاره دم اسبی ممکن است در لاک ناخن برای مدیریت پسوریازیس ناخن، یک بیماری پوستی که باعث بدشکلی ناخن می‌شود، مورد استفاده قرار گیرد
یک مطالعه نشان داد که استفاده از لاک ناخن ساخته شده از مخلوطی از عصاره دم اسب و سایر عوامل سفت کننده ناخن، علائم پسوریازیس ناخن را کاهش می‌دهد. با این حال، برای تأیید این مزایا، تحقیقات در مورد تأثیر مستقیم دم اسب بر بهبود زخم و سلامت ناخن مورد نیاز است.
باعث رشد مو می‌شود
خواص گیاه دم اسب برای پوست و مو ثابت شده است. تحقیقات نشان می‌دهند که دم اسب احتمالاً به دلیل محتوای سیلیکون و آنتی اکسیدانی که دارد، ممکن است برای موهای شما نیز مفید باشد. اول، آنتی اکسیدان‌ها به کاهش ریز التهاب و پیری الیاف مو ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند. دوم اینکه محتوای سیلیکون بالاتر در الیاف مو باعث کاهش میزان ریزش مو و همچنین افزایش روشنایی می‌شود.
در یک مطالعه 3 ماهه بر روی زنان با نازک بودن مو ثابت شده آنهایی که روزانه دو کپسول حاوی دم اسب خشک و سایر مواد مصرف می‌کردند، رشد و قدرت موی آنها در مقایسه با گروه دیگر افزایش یافته بود. سایر مطالعاتی که به بررسی اثرات مخلوط‌های مختلف حاوی سیلیس مشتق شده از دم اسب پرداختند، نتایج مشابهی یافتند. با این حال، از آنجایی که بیشتر مطالعات بر روی مخلوطی از ترکیبات رشد موی متعدد تمرکز دارند، تحقیقات در مورد اثرات دم اسب به تنهایی هنوز محدود است.
سایر خواص گیاه دم اسب
- فعالیت ضد التهابی: مطالعات لوله آزمایش نشان می‌دهد که عصاره دم اسب ممکن است لنفوسیت‌ها، نوع اصلی سلول‌های دفاعی درگیر در بیماری‌های التهابی ایمنی را مهار کند.
- فعالیت ضد میکروبی: به نظر می‌رسد اسانس دم اسبی دارای فعالیت قوی علیه باکتری‌ها و قارچ‌ها از جمله استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیا کلی، آسپرژیلوس نایجر و کاندیدا آلبیکنس است.
- فعالیت آنتی اکسیدانی: تحقیقات نشان می‌دهند که دم اسب سرشار از ترکیبات فنلی است، گروهی از آنتی اکسیدان‌های قوی که از آسیب اکسیداتیو به غشای سلولی جلوگیری می‌کند.
- اثرات ضد دیابتی: مطالعات حیوانی و لوله آزمایش نشان می‌دهند که عصاره دم اسب ممکن است به کاهش سطح قند خون و بازسازی بافت آسیب دیده پانکراس کمک کند.
- اثرات لاغری: این گیاه می‌تواند برای کاهش وزن نیز مفید است. خواص گیاه دم اسب برای لاغری یکی از عناصر اصلی رژیم‌های غذایی جدید در تمام جهان است که به کنترل چربی اضافی کمک می‌کند.
از دم اسب می‌توان برای رفع مشکلات زیر نیز استفاده کرد:
- آبکشی گیاهی مو: 1/2 فنجان دم اسب را با یک فنجان آب دم کرده، به مدت 1 ساعت دم کرده، صاف کرده و به عنوان آبکشی مو در حمام استفاده کنید.
- جوش و تاول: گیاه دم اسب خشک شده را با چنار آسیاب کرده و به مقدار کافی آب اضافه کنید تا خمیری ایجاد شود، به صورت موضعی روی جوش‌ها و تاول‌ها بمالید و برای تسریع بهبودی با گاز بپوشانید.
- گلودرد: دم اسب را در آب بجوشانید، با نمک دریا و آب لیمو مخلوط کنید. مخلوط را چندین بار در روز غرغره کنید در حالی که علائم ادامه دارند.
- مشکلات مثانه در هنگام خواب: برای کاهش علائم مثانه، عفونت‌های دستگاه ادراری و کاهش نیاز به ادرار در خواب، روزانه دو یا سه بار از کپسول دم اسبی استفاده کنید. روش‌های دیگر شامل جوشاندن دم اسب در مقدار غلیظ آب به مدت 10 تا 15 دقیقه، صاف کردن و اضافه کردن به حمام گرم برای خیساندن هستند.
عوارض جانبی گیاه دم اسب
مانند بسیاری از مکمل‌های گیاهی دیگر، دم اسب توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تأیید نشده است و افرادی که باردار هستند باید از مصرف آن اجتناب کنند. در حالی که تحقیقات روی موش‌ها نشان می‌دهد که این گیاه سمی نیست، مطالعات انسانی بیشتری مورد نیاز است. هنگامی که دم اسب در کنار داروهای ضد رتروویروسی تجویز شده برای درمان (HIV) مصرف شود، ممکن است تداخل دارویی و گیاهی ایجاد شود. در افراد مبتلا به بیماری کلیوی، دم اسب ممکن است پتاسیم را تا سطوح ناامن افزایش دهد.
افراد مبتلا به بیماری کلیوی به طور کلی نباید از دم اسب یا سایر مکمل‌های گیاهی استفاده کنند. علاوه بر این، این گیاه حاوی نیکوتین است، بنابراین اگر به نیکوتین حساسیت دارید یا می‌خواهید سیگار را ترک کنید، باید از مصرف آن اجتناب کنید. در یک مورد، یک زن 56 ساله پانکراتیت (التهاب لوزالمعده) را در نتیجه نوشیدن چای دم اسب تجربه کرد. با قطع نوشیدن چای، علائم این بانو از بین رفت. در نهایت، گیاه دم اسب دارای فعالیت تیامیناز گزارش شده است.
تیامیناز آنزیمی است که تیامین یا ویتامین (B1) را تجزیه می‌کند. بنابراین، مصرف طولانی مدت دم اسب یا هر مصرف دم اسبی در افرادی که سطح تیامین پایینی دارند، مانند افراد مبتلا به اختلال مصرف الکل، ممکن است منجر به کمبود ویتامین (B1) شود.
موارد مصرف گیاه دم اسب
اکثر محصولات دم اسبی موجود به عنوان داروهای مخصوص پوست، مو و ناخن به بازار عرضه می‌شوند. با این حال، ممکن است محصولاتی را نیز پیدا کنید که ادعا می‌کنند مشکلات ادرار و کلیه را مدیریت می‌کنند. در مورد دوز، یک مطالعه انسانی نشان می‌دهد که مصرف 900 میلی گرم کپسول عصاره دم اسب (حداکثر دوز توصیه شده روزانه برای عصاره‌های خشک طبق گفته آژانس دارویی اروپا) به مدت 4 روز ممکن است اثر ادرارآور داشته باشد. با این حال، دوز مناسب هنوز با شواهد علمی فعلی تعیین نشده است.
کلام آخر
دم اسب برای قرن‌ها به عنوان یک داروی گیاهی استفاده می‌شود. بیشتر برای بیماری‌های پوست، مو، ناخن و ادرار استفاده می‌شود و ممکن است به شکل چای، کپسول و تنتور مصرف شود. با این حال، توسط (FDA) تأیید نشده است و افراد باردار و شیرده، افرادی که سطح ویتامین (B1) پایینی دارند و افرادی که داروهای ضد رتروویروسی مصرف می‌کنند باید از مصرف این گیاه اجتناب کنند. از چای گیاه دم اسب خود لذت ببرید! اگر می‌خواهید آن را شیرین کنید، مقداری عسل امتحان کنید. قاصدک و گزنه برای مخلوط کردن نیز عالی هستند. شما می‌توانید نظرات و تجربیات خود درباره خواص گیاه دم اسب در انتهای این مقاله از اسنپ مارکت به اشتراک بگذارید.