دلایل بسیاری برای مصرف پرتقال وجود دارد. در دسترس بودن پرتقال، خوشمزه بودنش و داشتن کالری کم از جمله دلایلی است که این میوه را تبدیل به محبوبترین مرکبات کرده است اما باید بدانیم که خواص پرتقال برای بدن شامل لیستی بلند و بالا و شگفت انگیز است که در ادامه برخی از آنها را مرور میکنیم.
ارزش غذایی پرتقال
پیش از آن که به بررسی تنوع گستردۀ خواص پرتقال بپردازیم بهتر است بدانیم که هر صد گرم پرتقال شامل چه مواد مغذی و به چه اندازهای است:
- پروتئین: 0.9 گرم
- پتاسیم: 181 میلی گرم
- ویتامین C: 88 درصد
- ویتامین B6: 5 درصد
- منیزیم: 2 درصد
- کلسیم: 4 درصد
- فیبر: 2.4 گرم
- قند: 9 گرم
- کربوهیدرات: 12 گرم
- انرژی: 47 کیلو کالری
خواص پرتقال برای بدن
خواص پرتقال برای بدن آنقدر گسترده است که مصرف آن از دیرباز توسط پزشکان توصیه شده است. شاید جالب باشد که بدانیم پرتقالهای اولیه کوچک، تلخ و پر از هسته بودند و با کمک مهندسی ژنتیک به شکلی که امروزه آن را مصرف میکنیم، تبدیل شدهاند.
خواص پرتقال برای فشار خون، سنگ کلیه و سکته
گفته میشود خوردن ترکیباتی که در مرکباتی چون پرتقال و گریپ فروت یافت میشود، میتواند خطر ابتلا بروز سکته در زنان را کاهش دهد. به طور کلی مصرف مداوم مرکبات ریسک سکته را تا 19 درصد کاهش میدهد. چرا که مصرف پتاسیم زیاد میتواند از حجم عضلات پشتیبانی کند، چگالی مواد معدنی در استخوانها را حفظ نماید و تشکیل سنگ کلیه را نیز کاهش دهد.
برای کاهش فشار خون باید مقدار اندکی سدیم و مقدار بیشتری پتاسیم مصرف شود. یکی از خواص پرتقال کمک به کاهش فشار خون است. زیرا حاوی پتاسیم بوده و تا 20% خطر فشار خون را کاهش میدهد.
خواص پرتقال برای پوست
خواص پرتقال به شیوههای متنوعی میتواند برای پوست نیز به کار گرفته شود. به طور کلی آنتی اکسیدان ویتامین C زمانی که به شکل طبیعی مصرف شود یا بر روی پوست اعمال گردد میتواند با آسیب پوستی ناشی از نور خورشید و آلودگی مبارزه کند، چین و چروک ها را کاهش دهد و بافت کلی پوست را بهبود ببخشد.
همچنین ویتامین C نقش بسیار مهمی در کلاژن سازی پوست دارد و میتواند از پوست محافظت کند. پس تعجبی ندارد که پرتقال چگونه میتواند برای پوست مفید باشد. در ادامه به برخی از روشهای مصرف پرتغال برای پوست اشاره میکنیم:
- برای شادابی صورت و برطرف کردن چروکهای صورت یک پرتقال را روی صورت خود بمالید و بعد از یک ربع با آب بشویید.
- میتوانید از پوست پرتقال له شده به عنوان مرهمی برای اگزما استفاده نمایید.
- با مالیدن پوست پرتقال به پوست میتوانید کک و مکهای صورت را کم رنگ کنید.
- پرتقال تلخ برای درمان آکنه و بستن منافذ پوستی بسیار مفید است و خاصیت ضد قارچی دارد. میتوانید آب پرتقال تلخ را به ماسکهای صورت خود اضافه کنید.
- میتوانید مقداری شیر گرم را با پوست پرتقال خشک شده مخلوط کنید، روی صورت خود بمالید و پس از یک ربع بشویید تا لکهای صورت خود را کم رنگ کنید.
- مقداری ماست را با پودر پوست پرتقال ترکیب کنید، روی صورت بمالید و ماساژ دهید. بگذارید 15 دقیقه بماند و بعد با آب گرم بشویید. این ماسک برای درمان جوشهای سر سیاه و یا جای جوش مفید است.
- آب پرتقال را با چند قطره گلیسیرین مخلوط کنید و روی سیاهی دور چشم بمالید. بگذارید 15 تا 20 دقیقه بماند و سپس با آب بشویید تا سیاهی دور چشم شما برطرف شود.
خواص پرتقال برای قلب و کم خونی
یکی دیگر از خواص پرتقال مربوط به حفظ سلامت کلی قلب است. افزایش مصرف پتاسیم به کمک مصرف پرتغال و کاهش مصرف سدیم میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را در افراد کاهش دهد. در مطالعات انجام شده مشخص شد افرادی که ۴۰۶۹ میلی گرم پتاسیم در روز مصرف میکنند ۴۹ درصد کمتر از سایر افراد به خاطر بیماری قلبی جان خود را از دست میدهند.
ویتامین C موجود در پرتقال جذب آهن را افزایش میدهد. آهن در بدن بدون کمک ویتامین C جذب نمیشود. پرتقال حاوی اسید فولیک نیز هست، پس خوردن حداقل یک پرتقال در روز ممکن است به درمان کم خونی مگالوبلاستیک (یک اختلال خونی که باعث خستگی میشود) کمک کند.
خواص پرتقال برای دیابت و پایین آوردن سطح کلسترول
پژوهشها نشان میدهد بیماران مبتلا به نوع یک دیابت که رژیم غذایی پر از فیبری را استفاده میکنند، سطح گلوکز پایین تری خواهند داشت. همچنین بیماران مبتلا به دیابت نوع دو نیز ممکن است در این شرایط بتوانند سطح قند خون را پایین بیاورند. یک پرتقال متوسط میتواند حدود پنج گرم فیبر وارد بدن هر فرد کند.
همچنین مصرف طولانی مدت آب پرتقال با کاهش سطح کلسترول در مردان و زنان همراه است و فیبر ممکن است از جذب کلسترول از دستگاه گوارش جلوگیری کند. علاوه بر فیبر، ویتامین C، پتاسیم و فلاونوئیدهای موجود در میوه نیز ممکن است به کاهش کلسترول کمک کنند.
خواص پرتقال برای ریه و کبد
خواص پرتقال مانند ویتامین A و مادهای به نام کاروتنوئید میتوانند به رفع اختلالات کبدی کمک کنند. خواص پرتقال برای کبد با استفاده از به خواص آنتیاکسیدانی آن به دست میآید و سبب افزایش سلامت کبد میگردد.
همچنین پوست پرتقال سرشار از فلاونونها (آنتی اکسیدانهای قوی) بوده که مملو از ترکیبات طبیعی سرکوبکننده هیستامین است. به همین دلیل یکی از خواص پرتقال مصرف برای پاک سازی کردن ریه است.
خواص پرتقال برای تقویت حافظه
با بالا رفتن سن جمعیت جهان و احتمال ابتلا به آلزایمر و یا کاهش عملکرد ادراکی مغز در سنین بالا بهتر است به دنبال روشهایی ساده و کم هزینه برای پیشگیری از این بیماری باشیم. آب پرتقال منبع غنی فلاونیدها و زیر ردهای از فلاونیدها بهنام فلاوانونها است. تحقیقات نشان داده فلاونیدها با فعال سازی مسیرهای سیگنال دهنده در هیپوکامپوس مغز، باعث تقویت حافظه میشوند.
این به این معناست که مصرف مرتب و مداوم آب پرتقال میتواند روی ادراک و شناخت افراد سالمند تاثیر مثبت داشته باشد. ایجاد تغییرات ساده و کوچک در تغذیۀ روزانه مانند مصرف بیشتر میوه و سبزیجات سرشار از فلاونید، روی سلامت مغز ما مؤثر واقع شود.
خواص پرتقال برای کاهش وزن
بخش اعظمی از خواص پرتقال در پوست آن نهفته شده است. مهم ترین خاصیت پوست پرتقال چربی سوزی است. استفاده از خلال پوست پرتقال در غذاهای مختلف علاوه بر خوش طعم کردن غذا و از بین بردن بوی زهم گوشت میتواند به چربی سوزی در بدن شما نیز کمک کند. توجه داشته باشید که قسمت سفید داخل پوست را از آن جدا نکنید و به همان صورت مصرف نمایید. همچنین راه دیگر استفاده از این خاصیت پرتقال خشک کردن پوست پرتقال و پودر کردن آن است تا بتوان راحت تر در غذاها از آن استفاده نمود.
علاوه بر این فیبر موجود در خود پرتقال نیز باعث سیری شما میشود و میتواند به کاهش مقدار مصرفی غذای شما کمک کند. توجه داشته باشید که پرتقال بیشتر از آب پرتقال میتواند شما را سیر نگه دارد و به علت کم کالری بودنش بسیار جایگزین مناسبی برای شیرینی است. همچنین برای کاهش وزن میتوانید پرتقال را صبح برای صبحانه با سه عدد لیموترش تازه آب بگیرید و میل کنید.
مصرف پرتقال در بارداری
به طور کلی پرتقال با توجه به مقادیر زیاد ویتامین C، کلسیم و آنتی اکسیدانی که دارد منبع بسیار مغذیای برای جنین و مادر است. مصرف پرتقال در بارداری خاصیت ضدالتهابی دارد و سیستم ایمنی بدن مادر را تقویت کرده و از ابتلای او به بیماری و در نتیجه آسیب رسیدن به جنین جلوگیری میکند.
یکی دیگر از خواص پرتقال هنگام مصرف پرتقال در بارداری مشخص میشود. پرتقال دارای فولات است که وقتی به همراه قرص اسید فولیک توسط مادر مصرف شود میتواند از بروز مشکل بسته نشدن لولۀ عصبی (بیرون زدگی نخاع) در جنین جلوگیری نماید. فولات همچنین باعث تولید سلولها و بافتهای جدید شده و وزن نوزاد را هنگام تولد بهبود میبخشد. همچنین فیبر موجود در پرتقال برای درمان یبوست در دوران بارداری مفید است و پتاسیم بالای پرتقال فشار خون بالا در زنان باردار را کاهش میدهد.
مصرف پرتقال برای بیماریها
آنتی اکسیدانها و سایر ترکیبات ضد التهابی موجود در پرتقال به درمان و جلوگیری از بیماریهای مزمن کمک میکند. خواص پرتقال باعث میشود تا بدن با حفظ سیستم ایمنی خود کمتر دچار آسیب شود و یا با یاری رساندن به ارگانهای بدن درمان بیماریها را تسریع میکند.
مصرف پرتقال برای سرماخوردگی
ویتامین C موجود در پرتقال در خون گلبولهای سفید تولید میکند و با تقویت سیستم ایمنی بدن برای پیشگیری و درمان سرماخوردگی و آنفلونزا مفید واقع میشود. مصرف پرتقال برای سرماخوردگی به همین ترتیب است که تأثیر مثبت میگذارد و باعث بهبود شما میگردد. همچنین گفته شده که یکی دیگر از خواص پرتقال کاهش خطر ابتلا به عفونتهای ویروسی را است چرا که پلی فنولهای موجود در پرتقال چنین خاصیتی دارند. روش مصرف پرتقال برای سرماخوردگی به این ترتیب است که باید یک فنجان آب پرتقال تازه را به همراه یک قاشق چای خوری عسل و کمی نمک ترکیب کرده و میل کنید تا سرماخوردگی و سرفۀ شما درمان شود.
مصرف پرتقال برای سرطان
سرطان خون در سنین پایینتر از پانزده سال بیش از هر نوع سرطانی رایج است. پژوهشها نشان داده است که اگر کودکان تا دو سالگی در هفته 4 یا 6 بار مصرف پرتغال را در برنامۀ غذایی خود داشته باشند احتمال ابتلای آنان به سرطان خون در سالهای آینده نصف خواهد شد. شما میتوانید یک تا سه قاشق چای خوری آب پرتقال را به شیر و یا غذاهای آردی کودک خود اضافه کنید تا علاوه بر سرطان از راشیتیسم و اسکوربیت نیز جلوگیری کرده باشید.
همچنین از آن جایی که پرتقال منبع بسیار عالی آنتی اکسیدان و ویتامین C است، میتواند با تشکیل رادیکالهای آزاد که باعث ایجاد سرطان می شوند، مبارزه کند. با اینکه مصرف ویتامین C کافی به عنوان یک آنتی اکسیدان ضروری است، اما مقادیری که برای مقاصد درمانی برای سرطان مورد نیاز است بیشتر از مصرف خوراکی آن خواهد بود. به همین علت مصرف پرتغال بیشتر نقش جلوگیری کننده را ایفا میکند، همانطور که مصرف فیبر بالا از طریق میوه و سبزیجات نیز خطر ابتلا به سرطان روده را کاهش میدهد.
عوارض احتمالی مصرف پرتقال
- داروهای بتا بلاکر برای بیماریهای میتواند سطح پتاسیم را در خون افزایش دهد. غذاهای غنی از پتاسیم همچون پرتقال و موز نیز به هنگام مصرف این داروها ممکن است تداخل ایجاد کنند.
- زیاد شدن پتاسیم در بدن میتواند برای افرادی که کلیههایشان به درستی کار نمیکند مضر باشد. اگر کلیۀ شما در حذف پتاسیم اضافی بدن مشکل دارد بهتر است مصرف پرتغال را به حداقل برسانید.
- افرادی که از مشکلات رفلاکس و یا زخم معده رنج میبرند ممکن است با مصرف مرکباتی چون پرتقال اسید معدۀ بیشتری تولید کرده و دچار سوزش معده شوند.
- زیاده روی در مصرف پرتقال به دلیل فیبر بالایی که دارد میتواند باعث اسهال شود.
کلام آخر
همانطور که بررسی کردیم مصرف پرتغال میتواند تأثیر گستردهای بر سلامت بدن شما بگذارد. خواص پرتقال محدود به یک یا دو مورد نیست و به طور خلاصه پرتقال میتواند برای تمامی اعضای بدن مفید باشد. از پوست صورت گرفته تا ارگانهای حیاتی بدن مانند قلب، کلیه و ریه همگی میتوانند با مصرف مقادیر مناسبی پرتقال بهبود یابند. پیشگیری از بیماریهای مختلف، مصرف پرتقال برای سرماخوردگی و یا مصرف پرتقال در بارداری از جمله موارد دیگری هستند که خواص پرتقال شامل آنها میشود.