کله پاچه غذای لذیذ و پر انرژی است که طرفداران بیشماری در ایران دارد. اما خواستگاه آن منوط به کشور ما نیست و در اغلب کشورهای خاورمیانه طبخ و سِرو می‌شود. روش طبخ و نام این غذا در کشورهای آسیایی متفاوت است.
به عنوان مثال: ایرانیان و ساکنین کشور ترکیه، این غذا را با نام «کله پاچه» می‌شناسند و از یک روش طبخ استفاده می‌کنند اما در کشورهای عربی به «پاچه» و در کشورهایی چون گرجستان، ارمنستان و آذربایجان به «خاش» شهرت دارد.
گذشته از شهرت این غذای لذیذ، فواید کله پاچه بر کسی پنهان نیست. زیرا این غذا منبع غنی انواع ویتامین‌ها و پروتئین است و برای تأمین انرژی روزانه وعده‌ای عالی محسوب می‌شود. در این مقاله از بلاگ اسنپ مارکت به فواید کله پاچه بیشتر می‌پردازیم
نگاهی به فواید کله پاچه
فواید کله پاچه بیشمار است زیرا هر بخش از این غذا دارای خواص و مواد مغذی خاص خود است. به طور کلی کله پاچه شامل سر، دست و پای گوسفند است که سر نیز به بخش‌هایی چون بناگوش، زبان، چشم و مغز و گوشت تقسیم می‌شود. تمام اجزای کله پاچه قابل خوردن هستند اما پزشکان توصیه می‌کنند از خوردن برخی از قسمت‌ها به دلیل کلسترول بالا، پرهیز شود.
با این حال داشتن کلسترول بالا، جزو مضرات این غذا به شمار نمی‌رود زیرا دستگاه گوارش انسان برای هضم غذاهای سنگین، به صرف زمان بیشتری نسبت به دیگر غذاها نیاز دارد.
بنابراین یکی از مواردی که به خواص کله پاچه وابسته است، بهترین زمان مصرف کله پاچه یعنی در وعدهٔ صبحانه است. چراکه دستگاه گوارش با آرامش و صرف زمان بیشتری مواد مغذی را به اعضای مختلف بدن منتقل می‌کند.
حتما بخوانید: مهمترین خواص و فواید عناب که معجزه آساست
بعد از کله پاچه چی بخوریم
وعدهٔ صبحانه، بهترین زمان مصرف کله پاچه است اما وعدهٔ ناهار نیز برای نوش جان نمودن این غذا انتخاب مناسبی است. هضم این غذای سنگین، زمان زیادی می‌طلبد بنابراین لازم است توجه داشته باشید که این غذا را در وعدهٔ شام میل نکنید. زیرا بی‌خوابی و مشکلات هاضمه به همراه خواهد داشت.
گفتنی است به دلیل اینکه طبع کله پاچه سرد است، باید در طبخ آن از ادویه‌های گرم چون رازیانه و زیره استفاده کرد. هنگام سِرو نیز بهتر است همراه آبلیمو و کمی سویق میل شود تا دستگاه گوارش را دچار اختلال و سوء هاضمه نکند.
بررسی فواید و مضرات کله پاچه
فرضیه‌ای معروف در مورد کله پاچه وجود دارد که فواید کله پاچه را تکمیل می‌کند «به این صورت که مصرف هر یک از اجزای کله پاچه موجب تقویت اجزای نظیر به نظیر آن در بدن انسان می‌شود». دربارهٔ میزان صحت و اعتبار این فرضیه منابع تأیید شده‌ای در دسترس نیست اما ما در این مقاله سعی کرده‌ایم با بررسی جزئیات این غذا، به فواید و مضرات کله پاچه پی ببریم.
مسئله‌ای که در وهلهٔ اول به چشم می‌آید، بافت ژلاتینی اغلب اجزای کله پاچه است. پختن و نرم شدن این بافت‌ها (غضروف‌ها) موجب خوش طعم شدن آن شده و براحتی می‌توان از مزهٔ دلچسب آن لذت برد. اولین عضو خوش خوراک این غذا که سرشار از ژلاتین است، پاچه نام دارد.
حتما بخوانید: خواص به و فواید بی نظیر آن
پاچه کله پاچه
- طبق فرضیهٔ از پیش گفته شده، مصرف یک الی دو بار کله پاچه به ویژه پاچهٔ کله پاچه در ماه به تقویت بافت‌های غضروفی و عضلات مفاصل کمک بزرگی می‌کند زیرا پاچهٔ کله پاچه، کمترین میزان چربی و کلسترول را میان اجزای دیگر دارد و از ژلاتین بالایی برخوردار است.
بنابراین یکی از فواید کله پاچه تقویت عضلات و مفاصل است.
- لازم به ذکر است که پاچه دارای آنزیم کیوتن (Q10) است که مکانیزم دفاعی سلول‌های بدن را در مقابل زخم و تخریب افزایش می‌دهد. بنابراین با مصرف پاچه می‌تواند فرآیند بهبود التهابات داخلی بدن را تسریع کند.
- از دیگر فواید این بخش، می‌توان برای درمان یبوست، افزایش شیر مادر و رقیق کنندگی خون اشاره کرد. تمامی خواص ذکر شده به عهده همان آنزیم کیوتن است که در پاچه به وفور وجود دارد.
- می‌توان به این نتیجه رسید که افرادی که دارای شکستگی یا پوکی استخوان هستند، با مصرف یک الی دو بار پاچهٔ گوسفند در ماه می‌توانند فرآیند درمان و بهبود بافت‌های آسیب دیده را سرعت بخشند.
فواید کله پاچه، زبان
از نظر علم تغذیه، بدن انسان در طول شبانه روز به 3 واحد (100 گرم) گوشت خالص نیاز دارد. از این منظر، 100 گرم زبان کله پاچه دارای 260 کالری است. این مقیاس در 3 واحد زبان گاو به 160 کالری کاهش می‌یابد.زیرا زبان گاو دارای کلسترول کمتری است.
طبع زبان گوسفند گرم و زبان گاو سرد است. بنابراین با توجه به طبع بدن خود باید این واحد غذایی را میل کنید.
اما نکتهٔ پر اهمیت در مصرف زبان کله پاچه، میزان بالای ویتامین B12 است. این واحد غذایی سرشار از انواع ویتامین B است. بنابراین یکی دیگر از فواید کله پاچه، خون سازی و تقویت عملکرد عصبی بدن است.
حتما بخوانید: طرز تهیه مرغ شکم پر شمالی را ساده‌تر یاد بگیرید
بناگوش
بناگوش گوسفند دارای بافتی ترکیبی متشکل از گوشت، چربی و غضروف است که نسبت به زبان چربی بیشتر و نسبت به پاچه ژلاتین کمتری دارد. بناگوش کله پاچه پس از پخت، بافتی لطیف و لذیذ دارد و این طعم فوق‌العاده را مدیون بافت ترکیبی خود است.
می‌توان به این نتیجه رسید که بناگوش حاوی خانواده ویتامین B و آنزیم Q10 است که به تنهایی از عهدهٔ بهبود التهابات داخلی بدن، تقویت بافت‌های عصبی و استخوانی و نیز تنظیم فشار خون بر می‌آید.
اما باید به این نکته توجه داشت که مقدار کلسترول بالای این عضو از کله پاچه برای بیماران قلبی یا افرادی که دچار نقرس یا اسید اوریک بالا هستند، به هیچ عنوان مفید نیست. اما خوردن بناگوش کله پاچه توسط افرادی که دچار بیماری‌های خاص نیستند، نه تنها مضر نیست بلکه یکی دیگر از فواید کله پاچه است.
فواید کله پاچه، مغز و چشم
- مغز کله پاچه، مضرترین قسمت کله پاچه است که متأسفانه بسیار لذیذ هم هست. زیرا به تنهایی دارای بالاترین میزان کلسترول بوده و برای افرادی که دارای چربی و فشار خون هستند اصلاً مناسب نیست.
- خلوص و ازیاد کلسترول مغز گوسفند یا گاو به قدری زیاد است که به تنهایی با 8 عدد زردهٔ تخم‌مرغ برابری می‌کند. بنابراین اگر به فکر سلامت بدن خود هستید، حتی‌المقدور سعی کنید از خوردن مغز کله پاچه صرف نظر کنید.
- علاوه بر کلسترول، تری گلیسیرید موجود در این واحد غذایی موجب افزایش چربی خون و اختلال در پمپاژ قلب و افزایش سکتهٔ قلبی می‌شود.
حتما بخوانید: طرز تهیه کاچی مجلسی و خوشمزه در ۱۰ دقیقه
کلام آخر
قطعاً، فواید و مضرات کله پاچه بیشتر از مواردی است که در این مقاله ذکر شد اما با در نظر داشتن مطالب فوق، می‌توان به این نتیجه رسید که لازم است مصرف کله پاچه، همراه احتیاط و به اندازه باشد تا این غذای سنتی و لذیذ برای بدن مفید فایده قرار گیرد.
همچنین باید گفت مفیدترین قسمت کله پاچه، پاچهٔ آن و مضرترین قسمت کله پاچه مغز و چشم کله پاچه است که علت هر یک، در این مقاله به تفسیر شرح داده شده‌است.