دانه چیا، دانه خوراکی گیاه چیا و از خانواده نعنایان است. خواص دانه چیا منجر به اهمیت این گیاه از گذشته‌های دور تا کنون شده است. گیاه چیا، بومی مکزیک است و سال‌ها غذای پرمصرف قوم مایا و ازتک‌ها بوده است. دانه چیا شاید کوچک باشد ولی به طرز شگفت‌انگیزی سرشار از مواد مغذی است. چیا را می‌توانید به شکل‌های مختلف مصرف کنید از جمله مصرف محتوای ژله‌ای یا تهیه پودینگ.
آنتی اکسیدان‌ها، مواد معدنی، فیبر و اسیدهای چرب امگا ۳ که در آن وجود دارد، زمینه‌ساز خواص فراوان دانه چیا هستند. سلامت قلب، استحکام استخوان‌ها و کنترل قند خون از جمله تأثیرات مفید این دانه بر بدن هستند. البته دانه چیا با کنترل قند، کلسترول و فشار خون، می‌تواند به نوعی بر همه اندام‌های بدن اثر مفید داشته باشد. در این مقاله از بلاگ اسنپ مارکت به چند مورد از فواید تغذیه‌ای چیا اشاره می‌کنیم که توسط روش‌های علمی تأیید شده‌اند.
فواید و خواص دانه چیا
با پی بردن به میزان بالای مواد مغذی در دانه‌های چیا، احتمالاً می‌پرسید که دانه چیا برای چی خوب است؟ این تنوع مواد مفید در چیا، نشان‌دهنده تأثیر عالی این دانه بر بخش‌های مختلف بدن است. در ادامه چند مورد از مهم‌ترین خواص دانه چیا را توضیح می‌دهیم. توجه کنید که همه این خواص از نظر علمی ثابت شده هستند هرچند برخی از آنها به تحقیقات و بررسی‌های بیشتری نیاز دارند.
حتما بخوانید: فواید و خواص سیاه دانه
کمک به کاهش وزن
منابع سرشار فیبر و پروتئین موجود در دانه چیا، در کاهش وزن و لاغری مؤثر هستند. بخش اعظم منبع فیبر این دانه، از نوع غیرمحلول است و به کنترل اشتها و کاهش وزن کمک خواهد کرد. پروتئین هم با کاهش اشتها، باعث کم شدن مصرف کالری و لاغری می‌شود. البته مصرف دانه چیا به تنهایی باعث کاهش وزن نخواهد شد، ولی در یک رژیم متعادل و مناسب، مصرف دانه چیا می‌تواند پیشنهادی عالی باشد.
حتما بخوانید: کاهش وزن آسان با آب لاغری
تقویت استخوان‌ها به کمک خواص دانه چیا
دانه‌های چیا از نظر منابع مفید برای استخوان‌ها، بسیار غنی هستند. مهم‌ترین موادمغذی برای سلامت و استحکام استخوان‌ها، کلسیم، فسفر و منیزیم هستند. با وجود میزان بالای این مواد معدنی در دانه چیا، می‌توانیم قدرتمندی و تراکم مناسب استخوان‌ها را هم جزو خواص مهم دانه چیا دسته‌بندی کنیم. دسته‌ای از آمینواسیدها به نام اختصاری ALA هم در چیا وجود دارند که می‌توانند در مورد این خاصیت دانه چیا نقش بسیار مهمی داشته باشند.
حتما بخوانید: روش‌های جذب کلسیم بیشتر
کاهش سطح قند خون
این نقش بیشتر بر عهده فیبر است هرچند سایر ترکیبات مغذی دانه چیا هم در این خاصیت مؤثر هستند. دانه چیا از این نظر برای افراد مبتلا به دیابت که نیاز به کنترل سطح قند خون دارند، بسیار مفید خواهد بود.
توصیه می‌شود افراد دیابتی، این دانه را جایگزین موادی کنند که منجر به افزایش شدید قند خون می‌شوند. علاوه بر افراد مبتلا به دیابت، افراد سالم هم همواره نیاز به کنتزل سطح گلوکز خون دارند تا اندام‌هایشان در بهترین حالت کار کنند.
حتما بخوانید: غذاهایی که در کاهش قند خون مؤثرند!
کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی
همانطور که اشاره کردیم، دانه‌های چیا سرشار از منابع فیبر و امگا ۳ هستند. مصرف این دو گروه ماده غذایی، تأثیر خوبی بر قلب و سیستم گردش خون خواهد داشت. فیبر با کاهش میزان کلسترول مضر (LDL) منجر به کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود. امروزه تحقیقات زیادی درمورد خواص دانه چیا و نقش مواد موجود در این دانه درمورد سلامت قلب و رگ‌ها در حال انجام است.
نقش آنتی‌اکسیدانی دانه چیا
دانه‌های چیا جزو منابع عالی برای تأمین آنتی اکسیدان هستند. آنتی اکسیدان‌ها نقش‌هایی حیاتی برای سلامت سلول‌های بدن بر عهده دارند. این گروه مواد مغذی با از بین بردن رادیکال‌های آزاد، با سرطان مبارزه می‌کنند. همچنین آنتی اکسیدان موجود در دانه چیا، از فاسد شدن چربی موجود در این دانه جلوگیری می‌کند. علاوه بر خواص ضد سرطان، بهبود عملکرد قلب و کبد را هم جزو خواص دانه چیا است. البته گروه‌های متفاوت آنتی اکسیدانی، نقش‌های وسیع و متنوعی بر عهده دارند که از موضوع ما خارج است.
حتما بخوانید: آنتی اکسیدان چیست چگونه می‌تواند برای سلامتی ما مفید باشد؟
افزایش انرژی
باید بدانید که یکی از خواص دانه چیا، جلوگیری از خستگی و افزایش میزان انرژی است. همانطور که گفتیم، می‌توان دانه‌های چیا را به عنوان منبع بسیار خوبی از اسیدهای چرب امگا 3 معرفی کرد. باید بدانید که بدن به این نوع اسیدهای چرب نیاز دارد تا توسط آن بسیاری از عملکردهای بدن را فعال کند. این کار باعث می‌شود تا سوخت و ساز بدن تقویت شود و انرژی بیشتری در بدن ایجاد شود. همین امر سبب کاهش خستگی نیز خواهد شد.
حتما بخوانید: طرز تهیه شیک پروتئین عضله ساز
بهبود سلامت دستگاه گوارش
دانه‌های چیا از روش‌های متفاوتی سلامت دستگاه گوارش را بهبود می‌بخشند. فیبر بالای دانه‌های چیا در کنار توانایی جذب مقدار زیادی آب، می‌تواند به افراد کمک کند تا مدت طولانی‌تری احساس سیری کنند. سیری طولانی‌تر هم به معنی خوردن غذای کمتر است که این کار علاوه بر این که در کاهش وزن تأثیر دارد، باعث می‌شود تا دستگاه گوارش فرصت کافی برای هضم و استراحت داشته باشد.
افزایش سلامت دندان
یکی دیگر از خواص دانه چیا، افزایش سلامت دندان‌هاست. کلسیم، فسفر و ویتامین (A) موجود در دانه‌های چیا باعث تقویت دندان‌ها می‌شود. همچنین روی موجود در این دانه‌ها باعث می‌شود تا رسوب کمتری در اطراف دندان‌ها ایجاد شود. داشتن خاصیت ضد باکتریایی در کنار کاهش میزان رسوب، باعث می‌شود تا سلامت دندان‌ها افزایش یابد و دیرتر با مشکلاتی نظیر پوسیدگی دندان‌ها مواجه شوید.
افزایش سلامت پوست و مو
باید بدانید که وجود برخی آنتی اکسیدان‌ها و پروتئین‌ها در دانه چیا باعث می‌شود که کلاژن سازی در بدن افزایش یابد و تقویت شود. افزایش و تقویت کلاژن سازی هم به معنی سلامت بیشتر پوست است. کلاژن بیشتر در پوست از بروز چین و چروک جلوگیری می‌کند و پوست را شفاف و صاف نگه می‌دارد. همچنین در رشد مو و ناخن نیز مؤثر است.
حتما بخوانید: خواص روغن جوجوبا برای پوست و مو
تسهیل بارداری
در این مطلب به بسیاری از خواص دانه چیا اشاره کردیم. همین خواص باعث شده تا بتوان از چیا به عنوان یک ماده مغذی که بهتر است در رژیم غذایی بانوان باردار وجود داشته باشد، نام برد. مصرف روزانه میزان مناسبی از دانه چیا باعث می‌شود تا بانوان باردار بتوانند بسیاری از ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدنشان را تأمین کنند.
این کار باعث می‌شود تا خستگی و سختی کمتری متحمل شوند. همچنین باید بدانید که دانه‌های چیا ماده‌ای ژلاتین مانند دارند که باعث می‌شود سطح قند خون پایداری بیشتری داشته باشد. از طرف دیگر اسیدهای چرب امگا 3 موجود در این دانه، باعث می‌شود رشد مغزی جنین به بهترین نحو انجام بپذیرد.
بهبود عملکرد عصب‌ها
دانه‌های چیا حاوی مقادیر مناسب منیزیم و مس هستند. این مواد را می‌توان از مهم‌ترین مواد مغذی برای سیستم عصبی بدن دانست. تأمین میزان مناسب این مواد باعث می‌شود تا عملکرد سیستم عصبی بدن بهبود پیدا کند.
حتما بخوانید: همه چیز درباره خواص عناب؛ از لاغری تا درمان سرطان
افزایش جذب آهن و ویتامین (E)
یکی دیگر از خواص دانه چیا این است که باعث افزایش جذب دو ماده بسیار مهم برای بدن، یعنی آهن و ویتامین (E) می‌شود. بدن به آهن برای رساندن میزان مناسب اکسیژن به تمام قسمت‌هایش نیاز دارد. ویتامین (E) هم در سلامت پوست نقش بسیار مهمی دارد. با مصرف دانه‌های چیا می‌توانید به طور کلی سلامت پوست بدن خود را افزایش دهید.
حتما بخوانید: ویتامین E در چه غذاهایی یافت می‌شود؟
ارزش غذایی و ریزمغذی‌های دانه چیا
بررسی میزان ریزمغذی‌ها در این دانه سیاه یا سفید، محبوبیت بالای این ماده غذایی در طول تاریخ را توجیه می‌کند. دانه‌های چیا از نظر مواد مغذی، تنوع خوبی دارند و بسیاری از مواد مفید برای بدن را در دل خود جا داده‌اند. به ازای هر دو قاشق غذاخوری دانه چیا، مقدار ریزمغذی‌ها به صورت زیر است:
- کالری: ۱۳۸ گرم
- پروتئین: ۴.۷ گرم
- چربی: ۸.۷ گرم
- کربوهیدرات: ۱۱.۹ گرم
- فیبر: ۹.۸ گرم
با توجه به این که دو قاشق، حجم زیادی نیست، ملاحظه می‌کنید که همین مقدار کم هم به میزان زیادی مواد مفید مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند. جدا از این مواد آلی، مواد معدنی مفیدی هم در چیا وجود دارند که بخش بزرگی از خواص دانه چیا را بر دوش می‌کشند. میزان مواد معدنی موجود در دانه بر اساس میزان مصرفتان در روز و به شکل زیر محاسبه می‌شود:
- کلسیم: ۱۴ درصد مصرف روزانه
- آهن: ۱۲ درصد
- منیزیم: ۲۳ درصد
- فسفر: ۲۰ درصد
- زینک: ۱۲ درصد
- ویتامین بی: ۱۵ درصد
حتما بخوانید: ویتامین کا 3 (مینادیون) چیست؟
حرف آخر
گفتیم که دانه چیا با در بر داشتن میزان بالای پروتئین، فیبر، آنتی اکسیدان، کلسیم، منیزیم، فسفر و مواردی از این قبیل، جزو مواد خوراکی پر خاصیت است. متأسفانه این دانه جایی در رژیم غذایی اغلب مردم ندارد. درصورتی که می‌تواند یک جایگزین عالی برای مواد غذایی پرکالری و کم خاصیتی باشد که مصرف می‌کنیم. دانه چیا را می‌توانید به شکل‌های مختلف به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید. چیا را می‌توانید به صورت خام، فرنی، اسموتی، آسیاب و پخته شده مصرف کنید. می‌توانید آن را روی ماست، سبزیجات یا برنج بپاشید. به هرحال، راه‌های مختلفی برای افزودن این دانه مفید به رژیم غذایی موجود است.
خواص دانه چیا در چند پاراگراف کوتاه نمی‌گنجد و می‌توان چندین مقاله در این مورد نوشت. کاهش وزتن، مراقبت از سلامت قلب و کبد، کنترل سطح قند خون، کاهش چربی‌های مضر، جلوگیری از ابتلا به سرطان و موارد این‌چنینی از جمله فواید مصرف دانه چیا هستند. هرچند برای اثبات دقیق‌تر همه این خواص، به تحقیقات وسیع‌تری نیاز است ولی تا همین امروز هم همه این موارد از نظر علمی تأیید شده‌اند. با همه این توصیفات، مصرف دانه چیا پیشنهادی بسیار مفید برای شما خواهد بود.
اسنپ مارکت به‌سادگی امکان دسترسی به کالاهای اساسی را برای تمامی افراد جامعه، فراهم می‌کند. می‌توانید همین حالا به فروشگاه اسنپ مارکت سر بزنید و مواد اولیه موردنیازتان را به‌صورت اینترنتی و با بیشترین تخفیف سفارش دهید و در اسرع وقت جلوی درب منزل تحویل بگیرید.