شاید برای شما هم سوال باشد که آرتروز چیست و چه عواملی می‌توانند زمینه‌ساز این عارضه باشند؟ معمولا اولین احتمالی که بعد از درد مزمن و طولانی‌مدت مفاصل به ذهن افراد می‌رسد، آرتریت روماتوئید است. این که آرتروز چیست و چگونه می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد، یکی از پرتکرارترین سوالاتی‌ست که مردم از متخصصان ارتوپد و روماتولوژیست‌ها می‌پرسند.
بیماری‌های درگیرکننده استخوان‌ها و مفاصل می‌توانند زندگی بیماران را مختل کنند؛ به همین دلیل شناسایی علت و پیشگیری از این بیماری‌ها یک مسئله بسیار مهم است. در این مقاله از بلاگ اسنپ مارکت به شما توضیح می‌دهیم که بیماری آرتروز چیست و چگونه می‌توان با آن مقابله کرد.
بیماری آرتروز چیست؟
بیماری آرتروز چیست و چرا ایجاد می‌شود؟ احتمالا نام این بیماری را زیاد شنیده‌اید؛ چرا که شیوع آن بسیار زیاد است و افراد را در سنین مختلف درگیر می‌کند. آرتروز یک نام عمومی‌ست که بیش از 200 نوع بیماری مرتبط با مفاصل، بافت پیوندی و عضلات اسکلتی را شامل می‌شود. این بیماری در خانم‌ها شیوع بیشتری دارد و بیشتر افراد مسن به آن مبتلا می‌شوند.
این که بیماری آرتروز چیست و ژنتیک تا چه اندازه در آن موثر است، هنوز به‌طور کامل مشخص نشده است. محققان عقیده دارند که علت بروز این بیماری مزمن ترکیب از وراثت و عوامل محیطی‌ست. در این بیماری به‌مرور زمان مفاصل و غضروف‌ها تحلیل می‌روند و در نتیجه نشستن، برخاستن و راه‌رفتن را برای بیمار دشوار می‌کنند.
آرتروز می‌تواند هر یک از مفاصل را درگیر کند؛ اما شایع‌ترین اختلالات مربوط به مفصل انگشتان، مهره‌های گردن و زانو است. این که چگونه می‌توان شیوع آن را کنترل کرد، مسئله‌ای‌ست که باید در سطح ملی و جهانی مورد بررسی قرار گیرد. این اختلال به‌صورت میانگین 12% جمعیت جهان را درگیر می‌کند و با این که یک عارضه کشنده نیست؛ اما کیفیت زندگی را به‌اندازه چشمگیری کاهش می‌دهد.
علائم آرتروز چیست؟
- احساس درد در مفاصل
- درد تاندون‌ها
- خشکی مفصل
- محدودیت در دامنه حرکتی
- ضعف عضلانی
- التهاب در اطراف مفاصل
عوامل ایجاد آرتروز چیست؟
بعد از این که متوجه شدید آرتروز چیست، باید عوامل ایجادکننده این اختلال را بشناسید. شناخت ماهیت هر بیماری می‌تواند تاثیر بسزایی در حذف عوامل زمینه‌ساز و پیشگیری از آن داشته باشد.
- افزایش سن
- جنسیت
- استعداد ژنتیکی
- عفونت
- اضافه‌وزن
- ورزش شدید و غیراصولی
- اختلال در عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن
انواع آرتروز چیست؟
همان‌طور که در ابتدا گفته شد، آرتروز یک نام عمومی‌ست و به بیماری‌های درگیرکننده مفاصل اطلاق می‌شود. برای پیشگیری و درمان باید ابتدا بدانید که نام و علائم هر یک از انواع آرتروز چیست.
آرتریت التهابی
شایع‌ترین نوع، آرتریت التهابی، روماتیسم مفصلی یا همان آرتریت روماتوئید است. روماتیسم اولین مثالی‌ست که در توصیف این که آرتروز چیست، توضیح داده می‌شود. معمولا وقتی یک بیمار با علائم درد مفصل به پزشک مراجعه می‌کند، قبل از هر چیزی معاینات مربوط به تشخیص آرتریت روماتوئید روی او انجام می‌شود.
روماتیسم در حقیقت یک بیماری خودایمنی‌ست؛ به این معنا که بدن بافت‌ها را اشتباها به‌عنوان عوامل بیگانه شناسایی و به آن‌ها حمله می‌کند. در بیماری روماتیسم، سیستم ایمنی بدن، بافت‌های پیوندی اطراف مفاصل را بیگانه تشخیص می‌دهد و علیه آن‌ها آنتی‌بادی ترشح می‌کند.
این اتفاق موجب ایجاد درد و التهاب در مفاصل و تخریب پیشرونده بافت‌های مجاور می‌شود. در نهایت مایع مفصلی هم دچار التهاب می‌شود که منجر به تخریب غضروف و استخوان خواهد شد. علائم روماتیسم عبارتند از:
- احساس خشکی هنگام بیدارشدن
- درد در مفاصل (که معمولا به‌صورت دوطرفه است)
- تغییر شکل طبیعی مفصل
- کاهش بخش وسیعی از دامنه حرکتی اندام درگیر
- درد سوزنده در قفسه سینه به‌دلیل آسیب بافت همبند
- احساس خشکی دهان
- سوزش چشم
- راش‌ها و ندول‌های زیرپوستی
- احساس سوزن‌سوزن‌شدن در دست‌ها و پاها
فیبرومیالژی
یکی دیگر از بیماری‌های مرتبط با ارتروز، فیبرومیالژی‌ست که زمینه ارثی آن نسبت به سایر انواع بیماری قوی‌تر است. در افراد مستعد، به‌مرور زمان، در نتیجه ضربه فیزیکی یا ترومای روحی، علائم بیماری ظهور می‌کند. علل بیماری فیبرومیالژی تقریبا ناشناخته است؛ اما گمان بر این است که این افراد درد را به نوع متفاوتی پردازش می‌کنند.
در فیبرومیالژی عصب‌ها بیش از حد معمول سیگنال درد به مغز می‌فرستند و حتی ممکن است این سیگنال مستقل از وجود محرک ارسال شود. مفاصل و بافت پیوندی بیش از هر قسمت دیگر در این بیماری درگیر هستند و به‌همین خاطر فیبرومالژی در دسته بیماری‌های روماتولوژیکی دسته‌بندی می‌شود.
بیماری فیبرومیالژی تهدیدکننده حیات نیست؛ اما یک درد مزمن است که باعث خستگی مداوم فرد بیمار می‌شود. شیوع این بیماری در جمعیت زنان 3% است و در بین آقایان کم‌تر از 1% مشاهده می‌شود. مدیریت استرس، ورزش‌های سبک و استفاده از داروهای ضدالتهاب، در کنترل علائم این بیماری بسیار کمک‌کننده خواهند بود. علائم فیبرومیالژی عبارتند از:
- درد‌های منتشرشونده
- بی‌خوابی
- خستگی
- احساس اضطراب مداوم
- خشکی صبحگاهی
- بی‌حس‌شدن دست و پا
- سردرد مداوم
- مشکلات گوارشی
- سندرم پیش‌قاعدگی دردناک
- مشکلات حافظه
لوپوس اریتماتوی سیستمیک
لوپوس یکی دیگر از انواع آرتریت‌هاست که در آن‌ها بافت‌های بدن مورد حمله سیستم ایمنی هومورال قرار می‌گیرند. التهاب‌های حاصل از بیماری به‌شدت روی مفاصل، پوست، کلیه و ریه تاثیر می‌گذارند. سن شیوع این بیماری از 15 تا 45 سال متغیر است و بیماری به‌صورت دوره‌ای بروز می‌کند.
لوپوس با سایر بیماری‌های روماتوئیدی تشخیص افتراقی دارد و شایع‌ترین روش تمایز آن از بیماری‌های مشابه، لکه‌های قرمز گسترده روی پوست است. افراد مبتلا به لوپوس باید از نور شدید دوری کنند؛ چرا که تابش‌های مستقیم، التهابات پوستی را وخیم‌تر و سیستم ایمنی را حساس‌تر می‌کند. علائم اصلی بیماری لوپوس عبارتند از:
- ضعف عمومی بدن
- تغییرات غیرمنتظره وزن
- سردرد
- تب
- لکه‌های قرمز پوستی
- ریزش مو
- درد در ریه و قفسه سینه
- کبودی بدن
- احساس درد و سفتی در مفاصل
- ورم دست و پا
- زخم در سقف دهان
- رنگ‌پریدگی
آرتریت سپتیک
نوع عفونی بیماری آرتروز چیست و چه علائمی دارد؟ آرتریت سپتیک نوعی عفونت مفصلی به‌شمار می‌آید که مایع موجود در مفاصل و بافت آن را درگیر می‌کند. عفونت‌های قارچی یا باکتریایی معمولا علت آغاز بیماری هستند که در اغلب موارد مفاصل زانو و لگن را تحت تاثیر قرار می‌دهند. برای تشخیص این بیماری باید مایع مفصلی را با یک سرنگ بکشند و روی آن تست‌های تشخیص میکروارگانیسمی انجام دهند. این بیماری در دو حالت بروز می‌کند:
- آلودگی مستقیم با قارچ کاندیدا آلبیکنس یا باکتری‌هایی مثل نایسریا گونوره
- آلودگی ابزارهای مورد استفاده با میکروارگانیسم‌های خاص هنگام جراحی مفصل
علائم آرتریت عفونی عبارتند از:
- درد شدید در مفصل آلوده به میکروارگانیسم
- تورم مفصلی
- قرمزی پوست
- تب و لرز
- بی‌اشتهایی
- حالت تهوع
- نبض غیرطبیعی
بهترین راه برای پیشگیری از بیماری آرتروز چیست؟
- وزن خود را کنترل کنید.
- چکاپ‌های سالیانه را جدی بگیرید.
- از استرس دوری کنید.
- ورزش را فراموش نکنید.
- قند خونتان را کنترل کنید.
- عضلات خود را تقویت کنید.
- به رژیم غذایی خود بیشتر توجه داشته باشید.
- شدت فعالیت‌های ورزشی باید با توان مفاصل شما همخوانی داشته باشد.
- در صورت نیاز از مکمل‌های کلسیم، ویتامین D و کلاژن هیدرولیزشده استفاده کنید.
رژیم غذایی مناسب برای پیشگیری از آرتروز چیست؟
کلاژن، کلسیم، روی و ویتامین D مهم‌ترین موارد در حفظ سلامتی استخوان‌ها و مفاصل محسوب می‌شوند. برای جلوگیری از بیماری آرتروز باید مواد غذایی سالمی را که دارای این موارد هستند به سفره خود اضافه کنید. برای جلوگیری از آرتریت، در رژیم غذایی خود این موارد را بگنجانید:
- ماهی
- لبنیات
- کلم بروکلی
- لوبیا
- سیر
- زیتون
- زنجبیل
- مغزیجات
- سویا
راهکارهای درمانی بیماری مزمن آرتروز چیست؟
حال با این که آرتروز چیست آشنایی پیدا کردید؛ اما چه راه‌هایی برای درمان و کنترل علائم این بیماری وجود دارد؟
درمان دارویی
همان‌طور که می‌دانید آرتروز انواع مختلفی دارد و داروهای مورد استفاده برای درمان آن بسته‌به نوع بیماری و شدت درگیری متفاوت هستند. در درمان آرتروز از چهار دسته دارویی مختلف استفاده می‌شود.
داروهای ضد درد
- استامینوفن
- هیدروکسی کدون
- ناپروکسن
- ایبوپروفن
داروهای ضد روماتیسمی اصلاحی
- متوتروکسات
- هیدروکسی کلروکین
داروهای بیولوژیکی
- اتانرسپت
- اینفلکسیمب
کورتیکواستروئیدها
- بتامتازون
- دگزامتازون
- هیدروکورتیزون
- متیل پردنیزولون
- پردنیزولون
درمان با طب فیزیکی و توانبخشی
فیزیوتراپی برای انواع آرتروز، به‌ویژه استئوآرتریت، بسیار مفید است و به بیمار در مدیریت بهتر علائم کمک شایانی می‌کند. تمرینات تقویتی و کششی فیزیوتراپی به تقویت عضلات اطراف مفصل کمک می‌کنند و وضعیت عمومی بیمار را بهبود خواهند داد. روش‌های مورد استفاده در توانبخشی بیماران مبتلا به آرتروز عبارتند از:
- تمرینات کششی و اصلاحی
- لیزر پرتوان
- مگنت‌تراپی
- نیدل‌گذاری
- اولتراسوند
- اوزون‌تراپی
- آب‌درمانی
جراحی مفصل
در مواردی که بیماری بسیار پیشرفت کرده است و دیگر مدیریت آن امکان‌پذیر نیست، جراحی مفصل انجام می‌شود. جراحی مفصل در آرتروز زانو بسیار شایع است و هنگامی که زانو به‌شدت از شکل طبیعی خود فاصله بگیرد، انجام می‌شود. تعویض مفصل زانو آخرین مرحله از درمان این بیماری‌ست. در صورتی که علت آرتروز، عفونت مایع مفصلی باشد، معمولا پزشک این مایع را تخلیه می‌کند.
کلام آخر
در این مقاله متوجه شدیم که آرتروز چیست و چگونه می‌توان این بیماری را بهتر مدیریت کرد. آرتروز یک بیماری شایع است که با افزایش سن احتمال دارد برای هر فردی اتفاق بیفتد. با داشتن یک سبک زندگی سالم و سطح مناسبی از فعالیت بدنی، می‌توان از وقوع این بیماری جلوگیری کرد یا سن بروز آن را به تاخیر انداخت.
آیا در خانواده شما سابقه بیماری آرتروز وجود دارد؟ چه درمان‌های سنتی برای کنترل این بیماری می‌شناسید؟ به نظر شما پیروی از یک رژیم غذایی سالم تا چه اندازه می‌تواند در مدیریت بیماری موثر واقع شود؟ نظرات ارزشمند خود را با سایر خوانندگان سایت اسنپ مارکت در میان بگذارید.