آلوپسی (طاسی) چیست و چگونه درمان می‌شود؟ آلوپسی یک اصطلاح پزشکی است که به ریزش بخشی از موها در منطقه ای از بدن گفته می‌شود. شایع ترین نوع آن نیز ریزش موهای سر یا طاسی است. به گفته محققین، عامل اصلی ریزش موهای سر و آلوپسی، استرس و اضطراب مزمن است. شمار زیادی از بزرگسالان و عده قابل توجهی از نوجوانان مبتلا به ریزش مو یا نازک شدن موهای سر می‌شوند. این اتفاق اغلب در رستنگاه مو، بالای پیشانی و بالای سر رخ می‌دهد. بنا بر مشاهدات و مطالعات، حدود 70 درصد از بیماران مبتلا به آلوپسی به دلیل استرس دچار این عارضه شده اند. گزارش‌ها نیز حاکی از آن هستند که طی 5 سال اخیر این میزان به شکل قابل توجهی افزایش یافته است. در ادامه این مطلب از اسنپ مارکت به بررسی دقیق تر این بیماری، علل و راهکارهای آن پرداخته ایم.
بیماری آلوپسی (طاسی) چیست؟
آلوپسی در اصطلاح به معنای بیماری خود ایمنی ریزش مو است که کاربرد زیادی در پزشکی دارد. این رخداد به معنای ریزش یا کاهش موی سر و دیگر نقاط بدن است. عوامل هورمونی، عوارض دارویی و ابتلا به برخی بیماری‌های خود ایمنی از رایج ترین عوامل آن هستند. مثلاً بیمارانی که مبتلا به عوارض تیروئید هستند بیش از دیگران در معرض این بیماری قرار می‌گیرند. بسیاری از افراد نیز فکر می‌کنند که عامل غالب این بیماری بر اثر فشارهای روانی ایجاد می‌شود. بنا بر تحقیقات متخصصین پوست عامل دقیقی برای آن یافت نشده است. چرا که آلوپسی بسته به شدت و علت آن به دسته‌های مختلفی تقسیم بندی می‌شود.
در عصر امروزی به دلیل شرایط ناسازگار محیطی و فشارهای اجتماعی، زندگی بهداشتی افراد بیش از همه زمان‌ها دستخوش تهدید شده است. برخورداری از پوست و موی سالم نشان از سلامت سایر ارگان‌های بدن می‌دهد. به همین دلیل توجه به این مسئله حائز اهمیت زیادی است. اختلال آلوپسی سلامت پوست و مو را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به خصوص اگر در ناحیه سر و ابروها اتفاق بیفتد می‌تواند تأثیر بسزایی در اعتماد به نفس فرد نیز بگذارد.
هرچند آلوپسی ممکن است در نقاط مختلف بدن رخ دهد اما زمانی که موی سر فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد باعث ایجاد ظاهر مناسب در او می‌شود که نیاز به درمان جدی دارد. مراجعه به پزشک متخصص و دریافت مشاوره‌های لازم می‌تواند از شیوع و گسترش آن جلوگیری به عمل آورد. در ادامه به بررسی دقیق تر این پرسش می‌پردازیم که علل و عوامل آلوپسی (طاسی) چیست و چگونه درمان می‌شود.
علائم و علل آلوپسی (طاسی) چیست؟
بیماری آلوپسی (طاسی) در واقع بیماری خود ایمنی ریزش مو است. این بیماری خود را به صورت ریزش گروهی موی سر، بدن، ابروها، ریش و مژه‌ها نشان می‌دهد. این عارضه می‌تواند بدون هیچ نشانه اولیه و در مدت چند روز یا چند هفته خود را نشان دهد. هرچند علائمی نظیر سوزش، خارش و التهاب پوست نیز می‌توانند مقدمه‌ای بر شروع این بیماری باشند. شکننده شدن موها و تغییر در ضخامت تارهای مو نیز از جمله علائم دیگر آن است. گاهی این بیماری ممکن است باعث شود که ناخن‌های فرد نیز تحت تأثیر قرار بگیرند. بدین ترتیب اختلال جدی در وضعیت ظاهری بیمار مشاهده خواهد شد. هرچند نباید با مشاهده این علائم نگران و مضطرب شوید. بلکه لازم است برای تشخیص دقیق تر به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
انواع آلوپسی (طاسی) چیست و نشانه‌های آن‌ها کدامند؟
مهم ترین عوامل افزایش ابتلا به بیماری‌های مختلف آلوپسی (طاسی) چیست؟ به گفته محققین علائم آلوپسی شامل مشکلات هورمونی، آلودگی، مصرف غذاهای فست فودی و استرس و اضطراب هستند. بیشتر افراد تصور می‌کنند که طاسی عمدتاً در بزرگسالان اتفاق می‌افتد. اما تحقیقات و مشاهدات نشان می‌دهند که این روزها تعداد جوانان مبتلا به آن نیز به شکل قابل توجهی افزایش یافته اند. بر اساس گزارشات، شایع ترین عوامل بروز آلوپسی شامل موارد زیر هستند:
- وراثت که در مردان مهم ترین و رایج ترین علل برای طاسی است.
- استرس شغلی نظیر ضرب العجل‌ها، ترس از بیکاری و نگرانی‌های مالی.
- تغییرات هورمونی که عمدتاً در زنان اتفاق می‌افتد. وضع حمل، شیردهی، بی‌نظمی قاعدگی و مشکلات تیروئیدی از رایج ترین علل هستند.
- تغذیه نامناسب که شامل رژیم‌های سخت لاغری، فست فودها و تنقلات هستند. کاهش منابع پروتئینی سالم و غذاهای ضروری و املاح معدنی از علل رایج آن هستند.
- ابتلا به برخی بیماری‌های خاص نظیر یرقان.
- مصرف برخی داروها که باعث به هم خوردن سیستم هورمونی بدن می‌شوند.
- استفاده مداوم و زیاد از رنگ مو، دکلره، دستگاه‌های حرارتی و فر کردن مو.
علاوه بر این‌ها شیوه‌های خاصی از آرایش مو که باعث کشیده شدن موها می‌شوند نیز در همین دسته جای می‌گیرند. انواع بیماری آلوپسی شامل موارد زیر هستند.
آلوپسی سیکاتریسیل
نادرترین نوع این بیماری، آلوپسی (طاسی) سیکاتریسیل نام دارد که باعث بروز آسیب دائمی به فولیکول‌های مو می‌شود. در نتیجه آن، تمام فولیکول‌های مو دچار تخریب شده و رشد مجدد موها را دستخوش آسیب می‌کند. افراد مبتلا به این عارضه لازم است هرچه سریع‌تر نسبت به درمان آن اقدام نمایند. علت نام‌گذاری این بیماری نیز از بین رفتن فولکیول‌های مو، بافت اسکار و زخم در پوست فرد است. این بیماری نیز در دو نوع اولیه و ثانویه در زنان و مردان شکل می‌گیرد. نوع اولیه آن در اثر نقص سیستم ایمنی و نوع دوم آن نیز به علت سوختگی و عفونت به وجود می‌آید.
آلوپسی آندروژنیک
این بیماری از اختلال ریزش مو ناشی از عوامل ژنتیکی است. این نوع طاسی در مردان به وفور یافت می‌شود که به آن طاسی با الگوی مردانه نیز گفته می‌شود. فولیکول‌ها مو از آندروژن‌ها یا هورمون‌های جنسی مردانه تغذیه می‌کنند. در نتیجه اختلال در این هورمون‌ها، ریشه موها ضعیف شده و دامنه آن گسترش می‌یابد. این الگوی ریزش در زنان و مردان متفاوت است. چرا که تمام نواحی سر در بانوان، گیرنده‌های هورمون آندروژن است. در حالی که در مردان، تنها نواحی مرکزی و جلوی سر این هورمون‌ها را دریافت می‌کنند. به همین دلیل است که طاسی مردان از این دو ناحیه شروع می‌شود. بیماری آلوپسی آندروژنیک آن چنان اختلال جدی به حساب نمی‌آید. بلکه بیشتر یک اختلال ژنتیکی است که در بسیاری از افراد به وقوع می‌پیوندد. اغلب افرادی که با این مشکل روبرو هستند می‌توانند اقدام به پیوند مو و ترمیم آن‌ها کنند.
آلوپسی یونیورسالیس
این نوع از آلوپسی نوع شدیدتر است که تمام بدن فرد را درگیر می‌کند. شدت این بیماری به حدی است که ممکن است تمام نواحی سر، ابروها، مژه‌ها و ریش او را دچار ریزش نماید. بدین ترتیب فرد عاری از هر گونه مو در سطح بدن خود خواهد شد. طبیعتاً درمان این بیماری مستلزم صرف هزینه و انرژی بیشتری بوده و دوره درمان طولانی تری را می‌طلبد. در این حالت، دستگاه ایمنی فرد نسبت به روش‌های درمانی مقاوم‌تر شده و نشان می‌دهد که هر چه بیماری از سنین کمتر شروع شود شدت آن نیز گسترده‌تر خواهد بود.
آناژن افلوویوم
این بیماری به نوعی از آلوپسی (طاسی) گفته می‌شود که در مرحله آناژن یا مرحله رشد چرخه مو به وجود می‌آید. آناژن در مقابل تلوژن افلوویوم یا ریزش مویی قرار می‌گیرد که در طول مرحله استراحت مو به وجود می‌آید. آناژن افلوویوم در اثر آسیب دیدن فولیکول‌های مو و در نتیجه ریزش ناگهانی موهای آسیب دیده از نظر ساختاری به وجود می‌آید. آلوپسی (ریزش مو) ممکن است در طی چند روز اتفاق بیفتد و بیشتر کسانی که تحت شیمی درمانی و درمان‌های هورمونی هستند رخ می‌دهد. این بیماری خود به دو دسته آلوپسی آره آتا و پمفیگوس ولگاریس تقسیم بندی می‌شود. هر مشکلی در ساختار ماتریسی موها می‌تواند باعث ایجاد آناژن افلوویوم گردد. در حالت کلی، عامل اصلی آناژل افلوویوم عفونت‌ها، داروهای خاص، سم، اشعه و بیماری‌های خود ایمنی است که هر یک، مرحله رشد مو را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
آلوپسی آره آتا
این بیماری، یک عارضه خود ایمنی پوستی است که باعث ریزش مو در پوست سر و صورت و گاهی اوقات در سایر نواحی بدن فرد می‌شود. این بیماری، 2.1 درصد از افراد مبتلا را تا پایان عمر درگیر می‌کند. افراد در هر سن و هر جنسی ممکن است دچار بیماری آلوپسی آره آتا شوند. این بیماری اغلب در دوران کودکی ظاهر می‌شود و شدت و علائم آن در بین مبتلایان متفاوت خواهد بود. در عارضه آلوپسی آره آتا فولیکول‌های مو مبتلایان زنده می‌ماند و موها می‌توانند در هر زمانی رشد مجدد را تجربه کنند. این بیماری پلی ژنیک است. بدان معنا که بر خلاف بیماری‌ها تک ژنی، هر دو والدین باید ژن‌های خاص معیوبی را به فرزندان خود ارث دهند تا او مبتلا به آن شود. به همین دلیل، بیشتر والدین مبتلا، آلوپسی آره آتا را به فرزندان خود منتقل نمی‌کنند. دانشمندان به این عقیده اند که این بیماری تنها به فاکتورهای ژنی وابسته نیست و عوامل محیطی نیز در انتقال دادن آن نقش دارند.
آلوپسی کششی
آلوپسی به ریزش گفته می‌شود. وقتی صحبت از آلوپسی کششی می‌شود احتمالاً می‌توانید حدس بزنید که منظور چیست. آلوپسی کششی به نوعی از ریزش مو گفته می‌شود که در اثر کشش مداوم در موها به وجود می‌آید. اگر اغلب موهایتان را به شکل خاص و محکم می‌بندید ممکن است به این عارضه مبتلا شوید. همچنین استفاده زیاد از ابزارهای حرارتی و حالت دهنده‌ها نیز فرد را درگیر این بیماری می‌کند. باید توجه کنید که اگر خیلی نیز مدل بستن یا آرایش موهای خود را اصلاح نکنید ریزش موهایتان به شکل دائمی اتفاق خواهند افتاد. اوایل آلوپسی کششی ممکن است به صورت برجستگی‌های کوچک شبیه به جوش روی سر ایجاد شوند. با پیشرفت این بیماری، علائم اصلی شامل از بین رفتن و شکسته شدن موها خواهد بود. موهای چشت و طرفین پوست بیشتر در معرض آن هستند. خارش، التهاب فولیکول‌های مو، شل شدن ساقه مو از جمله علائم آن هستند. برای جلوگیری از ابتلا به این عارضه دستورالعمل‌های زیر را در نظر داشته باشید:
- هر 10 روز تا 2 هفته یکبار مدل موهای خود را تغییر دهید. مثلاً به طور متناوب یک هفته موهای خود را دم اسبی ببندید و یک هفته موها را باز بگذارید.
- هنگامی که موهایتان را به شکل دم اسبی می‌بندید از کش‌های سر پلاستیکی استفاده نکنید. چرا که این کش‌ها ممکن است موها را از پوست بیرون آورند.
- در صورت بافتن مو یا اکستنشن، از مصرف زیاد مواد شیمیایی جلوگیری کنید. این مواد باعث آسیب رساندن به موهای شما شده و احتمال شکنندگی آن‌ها را افزایش می‌دهند.
بهترین روش‌های درمان آلوپسی (طاسی) چیست؟
منشأ اصلی بروز بیماری آلوپسی، اختلال در سیستم ایمنی بدن است. به عبارت بهتر، سیستم ایمنی به دلایل مختلف می‌تواند فولیکول‌های مو را به عنوان نیروی مهاجم تشخیص داده و به آن‌ها حمله کند. در نتیجه این واکنش خود ایمنی، موی سر و بدن شروع به ریزش گسترده می‌کنند. در این واکنش، فولیکول‌های مو به صورت کامل آسیب ندیده و بنابراین امکان رشد مجدد موها وجود دارد. درمان آلوپسی (طاسی) چیست؟ این فرآیند بر حسب شدت بیماری کاملاً متفاوت خواهد بود. در موارد خفیف، ریزش مو به صورت موقتی رخ داده و پس از مدتی، نواحی خالی شروع به رشد مجدد می‌کنند. در چنین شرایطی احتیاج به انجام درمان خاصی نخواهد بود.
برخی درمان‌های موضعی وجود دارند که به پیشگیری از بروز آلوپسی یا طاسی کمک می‌کنند. استفاده از کرم‌ها و داروها به رفع این مشکل کمک می‌کند. اما تحقیقات و گزارشات نشان داده‌اند که در اثر داروها و کرم‌های موضعی، روند انجام درمان به صورت موقتی بوده و مزیت طولانی مدت ندارند. برخی پزشکان نیز تزریق داروهای ضد التهاب استروئیدی را تجویز می‌کنند. هرچند این روش‌ها نیز ممکن است عوارض جانبی زیادی در پی داشته باشند.
درمان‌های داروئی آلوپسی
روش‌های مختلفی برای رفع این مشکل وجود دارند که می‌توانند روی بیماران اعمال شوند. هرچند هیچ یک از این روش‌ها به عنوان درمان قطعی ریزش مو یا آلوپسی به حساب نمی‌آیند. اما این بدان معنا نیست که این بیماری قابل درمان نمی‌باشد. در حال حاضر یکی از بهترین و مؤثرترین روش‌های درمان آلوپسی، پیوند مو است. فرآیندی که با پیشرفت‌های کنونی، نتایج رضایت‌بخشی را به اثبات رسانده‌اند. درمان موضعی مانند ماینوکسیدل، تزریق کورتیکواستروئیدها، ایمونوتراپی و پیوند مو از بهترین راه‌های درمان آلوپسی (طاسی) یا ریزش موها هستند.
درمان آلوپسی با کاشت و پیوند مو
بیماری آلوپسی با شدت‌های مختلف در بیماران بروز می‌کند. نوعی از این بیماری وجود دارد که باعث آسیب کامل فولیکول‌های مو می‌شود. با استفاده از روش کاشت و پیوند مو، این بیماری به صورت کامل درمان شده و وضعیت ظاهری فرد را بهبود می‌بخشد. برای کاشت مو لازم است حتماً از مشاوره پزشک متخصص و مشاوران این کار بهره‌مند شوید. این روزها فرآیند کاشت مو با استفاده از تکنلوژی‌های پیشرفته انجام می‌شود که باعث ایجاد نتایج عالی در فرد می‌شوند.
درمان‌های خانگی آلوپسی (طاسی)
درمان ریزش مو یا طاسی به صورت خانگی نیز ممکن است. اگر شما بیماری خاصی نداشته باشید خواهید توانست با استفاده از برخی درمان‌های خانگی اقدام به ترمیم فولیکول مو و رشد مجدد موها شوید. تغذیه و سبک زندگی سالم، دوری از استرس و ورزش از بهترین راهکارها برای کاهش ریزش مو یا درمان آن هستند. در ادامه به بررسی برخی از بهترین روش‌های درمان آلوپسی پرداخته ایم.
روغن‌های طبیعی
برخی روغن‌های طبیعی مانند سیاه دانه، نارگیل، رزماری و آرگان برای افزایش ضخامت و رشد موها مناسب هستند. مثلاً روغن نارگیل حاوی اسیدهای چرب زیادی است که می‌تواند به داخل ساقه مو نفوذ کرده و منجر به رشد بیشتر موها شود. بسته به نوع مو می‌توانید از یکی از این روغن‌ها بعد از حمام استفاده کنید. همچنین می‌توانید موها را چند ساعت قبل از حمام رفتن چرب کرده و حسابی ماساژ دهید. اگر موهای شما خشک است بهتر است قبل از شست و شو اقدام به چرب کردن آن‌ها کنید. سایر روغن‌های طبیعی را نیز می‌توانید به همین روش استعمال کنید.
ماساژ
ماساژ پوست سر می‌تواند به رشد موها و ترمیم فولیکول‌های مو کمک کند. ماساژ همراه با روغن و ماسک‌های طبیعی باعث تحریک پوست سر و بهبود ضخامت موها می‌شود. اختصاص دادن زمانی کوتاه در روز برای ماساژ دادن موها معجزه می‌کند. همچنین که به شما در رفع استرس و اضطراب کمک زیادی خواهد کرد. نیروهای کششی در طول ماساژ باعث رشد تارهای مو و بهبود ضخامت آن‌ها می‌شود.
ورزش
سبک زندگی سالم می‌تواند همیشه درمانی برای همه بیماری‌ها باشد. ورزش یکی از بهترین راه‌ها برای در امان ماندن از استرس و اضطراب روزانه است. افزایش گردش خون و رسیدن اکسیژن بیشتر به موها در نتیجه ورزش اتفاق می‌افتد. از طرفی هنگام ورزش، هورمون‌های مختلفی ترشح می‌شوند که از استرس و افسردگی جلوگیری می‌کنند. استرس و تنش‌های عصبی از رایج‌ترین عوامل ریزش مو هستند. اگر حس می‌کنید دچار استرس هستید یا در بحران عاطفی به سر می‌برید یکی از بهترین درمان‌ها برای شما ورزش خواهد بود.
ماسک‌های گیاهی
برخی از بهترین ماسک‌های مو برای درمان ریزش مو شامل موارد زیر هستند:
- آب پیاز
- لیمو
- حنا
- جنسینگ
- سرکه سیب
- آب برنج
- ماست
- آلوئه ورا
آیا آلوپسی یا طاسی واگیردار است؟
وقتی ریشه یک بیماری ژنتیکی باشد نمی‌توان آن را به عنوان یک بیماری واگیردار یاد کرد. این سؤال به وجود می‌آید که منشأ بیماری آلوپسی (طاسی) چیست و چگونه منتقل می‌شود. متوجه شدیم که این بیماری عمدتاً ژنتیکی بوده و بستگی به شرایط درونی فرد دارد. بنابراین از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. هرچند باید در نظر داشت که انتقال آن از والدین به فرزند ممکن است اتفاق بیفتد.
آیا آلوپسی درمان قطعی دارد؟
بسته به نوع بیماری می‌تواند درمان قطعی داشته باشد. یکی از راه‌های قطعی و بسیار مؤثر در درمان آلوپسی، پیوند و کاشت مو است.
کلام آخر
اگر می‌خواهید موهای سالم و شاداب داشته باشید و از ریزش آن‌ها جلوگیری کنید باید برنامه ای مناسب برای آن‌ها داشته باشید. ممکن است چند ماه طول بکشد تا موهای شما به نتایج قابل توجهی دست یابد. اما مهم این است که هر روز برای آن‌ها وقت گذاشته و نتایج آن را ثبت کنید. اگر ریزش مو به دلیل مسائل عاطفی و استرسی است باید روی سبک زندگی خود کار کنید. تغذیه سالم، ورزش و دور بودن از استرس از بهترین روش‌های درمان ریزش مو و رشد مجدد موها هستند.