راه‌های درمان یبوست مسئله‌ای‌ست که حتما تابه‌حال یک بار در جستجوی آن بوده‌اید. یبوست مشکل دردناکی‌ست که هرکسی در زندگی‌اش دوره‌ای با آن مواجه شده و راه‌های مختلفی را برای درمان آن امتحان کرده است. یبوست زمانی رخ می‌دهد که دفع مدفوع کمتر و با دشواری انجام شود.
یبوست اغلب به دلیل تغییر در رژیم غذایی، روال معمول یا به دلیل دریافت ناکافی فیبر اتفاق می‌افتد. راه‌های مختلفی برای درمان یبوست وجود دارد. از درمان خانگی یبوست گرفته تا درمان فوری یبوست، همه این درمان‌ها به شما کمک می‌کنند تا بتوانید به‌آسانی با یبوست دست‌وپنجه نرم کنید. اگر می‌خواهید در مورد دلایل یبوست شدید بدانید و یاد بگیرید که برای درمان سریع یبوست چی بخوریم، این مقاله از بلاگ اسنپ مارکت جواب تمام سوال‌هایتان را می‌دهد.
یبوست چیست؟
از نظر علم پزشکی، کمتر از سه بار دفع مدفوع در هفته، یبوست به‌حساب می‌آید. بااین‌حال تعداد دفعات رفتن به دستشویی می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. برخی از افراد چندین بار در روز دفع مدفوع دارند و برخی دیگر فقط یک تا دو بار در هفته این کار را انجام می‌دهند.
یبوست یکی از شایع‌ترین مشکلات گوارشی در دنیاست و افراد زیادی به دنبال درمان فوری یبوست هستند. حداقل 2.5 میلیون نفر در سال برای درمان یبوست به پزشک خود مراجعه می‌کنند. افراد در هر سنی ممکن است گاه‌به‌گاه دچار یبوست شوند. به‌عنوان مثال افراد مسن و زنان باردار بیشتر با این مشکل مواجه می‌شوند.
مشکلات دیگری که می‌تواند مهر تاییدی بر ابتلای شما به یبوست باشد، می‌تواند این علائم و نشانه‌ها باشد که باید راه‌هایی برای درمان و رفع این مشکلات پیدا کرد.
- مدفوع شما خشک و سفت است.
- عمل دفع مدفوع به‌دشواری و با درد همراه است.
- شما احساس می‌کنید که تخلیه مدفوع به‌طور کامل انجام نشده است.
حتما بخوانید: درمان فوری کبد چرب با ۱۰ روش خانگی
چه چیزی باعث یبوست می شود؟
در کنار روش‌های مختلف درمان یبوست، دلایل زیادی برای ایجاد یبوست وجود دارد. این دلایل شامل انتخاب سبک زندگی، داروها، شرایط پزشکی و بارداری‌ست. از موارد رایجی که می‌تواند دلایل یبوست شدید باشد، می‌توان به خوردن غذاهای کم‌فیبر، ننوشیدن آب کافی، ورزش‌نکردن، تغییراتی در برنامه معمول مانند سفر، غذاخوردن یا خوابیدن در زمان‌های مختلف و خوردن مقدار زیادی شیر یا پنیر اشاره کرد.
شرایط پزشکی و بهداشتی که می‌توانند باعث یبوست شوند عبارت‌اند از:
- مشکلات غدد درون‌ریز، مانند کم‌کاری غده تیروئید، دیابت
- سرطان روده بزرگ
- سندرم روده تحریک‌پذیر
- اختلالات عصبی
- سندرم روده تنبل
- انسداد روده
درمان یبوست چگونه است؟
در اکثر موارد، درمان یبوست بسیار ساده است و موارد یبوست خفیف تا متوسط را می‌توانید در خانه مدیریت کنید. اولین قدم برای درمان یبوست با تغییر در آنچه می‌خورید و می‌نوشید آغاز میشود. برای درمان یبوست کافی‌ست توصیه‌های زیر را رعایت کنید.
- برای درمان یبوست، 2 تا 4 لیوان آب اضافی در روز بنوشید. از نوشیدنی‌های حاوی کافئین و الکل خودداری کنید که می‌تواند باعث کم‌آبی بدن شود.
- میوه‌ها، سبزی‌ها، غلات کامل و سایر غذاهای پرفیبر را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- برای درمان یبوست از خوردن بیش از حد غذاهای پرچرب مانند گوشت، تخم مرغ و پنیر خودداری کنید.
- آلو و غلات سبوس‌دار بخورید.
- یکی از بهترین راه‌های درمان سریع یبوست، ورزش‌کردن به‌طور منظم است.
- در صورت نیاز، یک قرص درمان یبوست (ملین) بدون نسخه بسیار ضعیف مصرف کنید.
چند روش درمان خانگی یبوست
ورزش و عادات غذایی، سن، جنسیت و وضعیت سلامتی شما بر تعداد دفعاتی که در یک روز مدفوع دفع می‌کنید، تاثیر می‌گذارد. درحالی‌که تعداد دفعات مشخصی برای دفع مدفوع وجود ندارد، اما انجام سه بار یا کمتر در هفته، غیرطبیعی و احتمالا خطرناک است.
دلایل متفاوتی برای یبوست وجود دارد. این وضعیت ممکن است به‌سادگی به دلیل مواردی مانند کم‌آبی یا خوردن غذاهایی با فیبر بسیار کم باشد. در موارد جدی‌تر دیگر، یبوست می‌تواند نتیجه استرس، تغییرات هورمونی، آسیب‌های ستون فقرات، مشکلات عضلانی، سرطان‌ها و سایر مشکلات ساختاری موثر بر دستگاه گوارش باشد.
روش‌های طبیعی مختلفی برای درمان خانگی یبوست وجود دارد که دنبال‌کردن این روش‌ها می‌تواند یبوست شما را از بین ببرد. در زیر به چند روش درمان خانگی اشاره شده است.
حتما بخوانید: درمان فوری دندان درد
1. نوشیدن آب کافی
کم‌آبی بدن یکی از علل شایع یبوست است؛ بنابراین به‌عنوان اولین راه درمان خانگی یبوست، حتما در طول روز به‌مقدار کافی آب بنوشید تا بدنتان هیدراته بماند. همچنین طبق چند مطالعه، آب گازدار برای تسکین طبیعی یبوست موثرتر از آب معمولی شیر است.
2. مصرف فیبر
اعتقاد بر این است که گنجاندن فیبر در رژیم غذایی شما بهترین راه درمان یبوست است. مصرف فیبر نامحلول باعث افزایش حجم و قوام حرکات روده شما میشود. این باعث میشود که مواد غذایی راحت‌تر از سیستم گوارش شما عبور کنند. غذاهای غنی از فیبر شامل میوه‌ها، سبزی‌ها، غلات کامل و حبوبات مختلف میشود.
3. ورزش‌کردن به‌صورت منظم
ورزش با کاهش زمان حرکت غذا در روده بزرگ، به درمان یبوست کمک می‌کند. ورزش هوازی، تنفس و ضربان قلب شما را تسریع می‌کند؛ این امر به تحریک (انقباضات) طبیعی عضلات در روده کمک می‌کند. ماهیچه‌های روده‌ای که بهتر منقبض می‌شوند به خروج سریع مدفوع کمک می‌کنند.
4. نوشیدن چای سنا
چای سنا یک داروی گیاهی محبوب است که به‌عنوان ملین، برای کمک به کاهش وزن و سم‌زدایی بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. ترکیبات فعال اولیه در برگ سنا به نام گلیکوزیدهای سنا یا سنوزیدها شناخته می‌شوند. سنوزیدها نمی‌توانند در دستگاه گوارش شما جذب شوند اما می‌توانند توسط باکتری‌های روده شما تجزیه شوند.
این تجزیه سنوزیدها سلول‌های روده بزرگ را به‌طور ملایم تحریک می‌کند و باعث دفع مدفوع میشود. به همین دلیل از برگ سنا برای درمان یبوست استفاده میشود. پزشکان معمولا سنا را برای زنان باردار، کسانی که شیر می‌دهند یا افرادی که شرایط سلامتی خاصی دارند، مانند بیماری التهابی روده، توصیه نمی‌کنند.
5. مصرف غذاهای پروبیوتیک
یکی از روش‌های درمان خانگی یبوست، مصرف پروبیوتیک‌هاست. پروبیوتیک‌ها گروهی از باکتری‌های زنده و مفیدی هستند که به‌طور طبیعی در روده انسان زندگی می‌کنند. مصرف غذاهای پروبیوتیک، سطح این باکتری‌ها را در بدن افزایش می‌دهد.
مصرف پروبیوتیک‌ها میکروبیوم روده را تقویت می‌کنند؛ مجموعه‌ای از باکتری‌های مفید در دستگاه گوارش شما که به تنظیم التهاب، عملکرد سیستم ایمنی، هضم غذا و سلامت قلب کمک می‌کنند. مصرف پروبیوتیک‌ها به مدت 2 هفته می‌تواند به درمان یبوست و افزایش دفعات مدفوع کمک کند. پروبیوتیک‌ها بیشتر در ماست، کفیر، کیمچی و پنیر چدار یافت می‌شوند.
حتما بخوانید: پروبیوتیک چیست و چه فوایدی برای بدن دارد؟
6. ماساژ کف پا برای درمان یبوست
ماساژ منظم می‌تواند با کمک به ترشح گاز و مواد زائد، یبوست را تسکین دهد. همچنین ممکن است به درمان هرگونه بیماری زمینه‌ای کمک کند. به‌عنوان مثال، ماساژ منظم می‌تواند استرس را کم کند و به نوبه خود، درد مرتبط با سندرم روده تحریک‌پذیر را کاهش دهد.
ماساژ کف پا برای درمان یبوست به این صورت است که ابتدا باید از انگشت شست دست خود برای ماساژ وسط پاشنه پای راست استفاده کنید و به سمت لبه بیرونی حرکت کنید. سپس سمت بالا و وسط پا را ماساژ دهید. در نهایت همین مراحل را برای پای چپ انجام دهید.
7. درمان یبوست با روغن زیتون
درمان یبوست با روغن زیتون می‌تواند راهی ایمن و سالم برای رهایی از این مشکل باشد. چربی‌های موجود در روغن زیتون می‌تواند به صاف‌کردن داخل روده کمک و دفع مدفوع را آسان‌تر کنند. مصرف یک قاشق غذاخوری روغن زیتون، صبح‌ها به‌صورت ناشتا می‌تواند راهی موثر برای درمان یبوست باشد.
حتما بخوانید: خواص روغن زیتون؛ ۱۵ خاصیت باورنکردنی
8. مصرف آلو بخارا برای یبوست
سال‌هاست که مصرف آلو به‌عنوان درمان خانگی یبوست در میان مردم رواج دارد. آلو سرشار از فیبر غذایی‌ست. ترکیبات سوربیتول و ایزاتین موجود در آلو به تحریک حرکات روده و تنظیم جریان حرکت محتویات آن کمک می‌کند. سوربیتول یک ملین طبیعی‌ست که به روده بزرگ برای جذب آب و تحریک حرکت روده کمک می‌کند و در نتیجه برای درمان یبوست مفید است.
9. مصرف مکمل‌های منیزیم
دریافت منیزیم کافی در رژیم غذایی ممکن است به درمان یبوست کمک کند. مکمل‌های خوراکی منیزیم به‌عنوان ملین اسمزی عمل می‌کنند. این بدان معناست که آن‌ها آب را به دستگاه گوارش شما می‌کشند که به نرم‌شدن مدفوع شما کمک می‌کند.
می‌توانید کپسول‌های منیزیم را از فروشگاه‌ها و داروخانه‌ها تهیه کنید. همچنین می‌توانید منیزیم را از منابع غذایی دریافت کنید. اگر سابقه مشکلات کلیوی دارید، قبل از مصرف مکمل منیزیم با پزشک خود صحبت کنید. بیشتر غذاهایی که منیزیم بالایی دارند، فیبر بالایی هم دارند. به‌عنوان مثال، غلات کامل و سبزی‌های برگ سبز تیره، منابع خوبی از هر دو ماده هستند.
10. خودداری از مصرف بیش از حد لبنیات
یک راه درمان یبوست، خودداری از مصرف بیش از حد لبنیات است. مصرف زیاد لبنیات باعث کندشدن حرکات روده و سخت‌شدن عمل دفع میشود. همچنین مصرف لبنیات در کسانی که به عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستند می‌تواند باعث ایجاد یبوست شدید شود.
روش‌های درمان فوری یبوست
در میان انواع روش‌های درمان خانگی یبوست، بعضی مواد غذایی هستند که به شما در درمان فوری یبوست کمک می‌کنند.
زنجبیل
اولین ماده غذایی برای درمان فوری یبوست زنجبیل است. یک بررسی تحقیقاتی در سال 2018 نشان داده است که زنجبیل به‌عنوان ماده‌ای برای تسهیل هضم غذا، تاریخچه طولانی و تثبیت‌شده‌ای دارد. زنجبیل فشار روی روده‌های تحتانی شما را کاهش می‌دهد و همین مسئله باعث درمان یبوست میشود.
زنجبیل می‌تواند در کاهش علائم دیگری که اغلب همراه با یبوست هستند مانند حالت تهوع، گرفتگی عضلات و نفخ کمک کند. برای استفاده از زنجبیل در درمان فوری یبوست، می‌توانید ریشه زنجبیل خام را تکه‌تکه کنید و به‌آرامی بجوید. همچنین می‌توانید کمی چای زنجبیل دم کنید.
حتما بخوانید: آشنایی با فواید و خواص زنجبیل
آبلیمو
لیمو (و سایر مرکبات) حاوی مقادیر زیادی ویتامین C و همچنین فیبر محلول در آب است. مرکبات می‌توانند روده بزرگ شما را تحریک کنند و در درمان فوری یبوست نقش داشته باشند. برای امتحان این درمان، کافی‌ست مقداری آب‌لیموی تازه را در آب گرم بفشارید و هر روز صبح آن را به‌آرامی میل کنید.
روغن کرچک
روغن کرچک به‌عنوان یک ملین طبیعی برای درمان فوری یبوست در نظر گرفته میشود. روغن کرچک حاوی اسید چرب اصلی به نام اسیدریسینولئیک است که به سلول‌های ماهیچه صاف دیواره روده متصل و این کار باعث انقباض عضله و دفع آرام مدفوع میشود. دوز معمولی مصرف این روغن برای درمان یبوست بین 10 تا 15 میلی‌لیتر است، اما توصیه میشود که قبل از مصرف این روغن با پزشکتان مشورت کنید.
جوش شیرین
استفاده از جوش شیرین، سریع‌ترین و قدیمی‌ترین راه حل برای درمان یبوست است. جوش شیرین معمولا حباب‌های هوا را بیرون می‌زند که ممکن است باعث نفخ و گاز شود. همچنین برای کاهش محیط اسیدی در معده استفاده میشود تا اجازه دهد مواد زائد از سیستم گوارش عبور کنند.
هزاران راه که به درمان یبوست ختم میشود
برای درمان یبوست، هزاران راه مختلف وجود دارد. نکته‌ای که باید در نظر بگیرید این است که شما با انجام کدام یک از روش‌های بالا می‌توانید مشکل یبوست را برطرف کنید. یادتان باشد قبل از انجام هرکدام از روش‌های درمان خانگی یبوست، اگر نسبت به‌درستی آن تردید دارید، حتما با پزشکتان مشورت کنید. اگر مشکل یبوست گریبان‌گیر شما هم شده است، می‌توانید روش‌هایی را که برای درمان آن به کار بردید، با دیگران به اشتراک بگذارید.