اگر اولین بار است که طعم شیرین و لذت‌بخش مادر یا پدرشدن را تجربه می‌کنید، قطعا وزن گیری نوزاد از بزرگ‌ترین دغدغه‌های این روزهایتان خواهد بود. جای نگرانی هم نیست؛ در مسیری قدم گذاشته‌اید که تقریبا تمام مادران و پدران قبل از شما این راه دشوار و طاقت‌فرسا را پیموده‌اند.
نوزاد‌داشتن همان‌قدر که انتخابی جذاب و هیجان‌انگیز است، به همان میزان هم دلهره‌آور و نفس‌گیر خواهد بود. یک سرفه یا عطسه نوزاد برای برهم‌زدن آرامشتان کافی خواهد بود. عدم قدرت تکلم کودک، شرایط را پیچیده‌تر هم می‌کند؛ شما باید این توانایی را داشته باشید تا از چشمان نوزادتان نیاز درونی او را بخوانید. در این میان وزن گیری نوزاد می‌تواند مهم‌ترین و تنهاترین فاکتور عینی باشد که شما را از سلامت نوزادتان مطمئن می‌سازد.
تفاوتی ندارد فرزند شما از کدام نژاد و ملیت باشد؛ راهنمای وزن گیری نوزاد تا یکسالگی ملاکی دقیق و باارزش جهت ارزیابی رشد فرزند دلبندتان خواهد بود. اگر مایلید از این راهنما آگاه شوید و نکات مهم برای وزن گیری نوزاد را در گوشه‌ای از ذهنتان داشته باشید، خواندن ادامه این مطلب، قطعا برایتان نتیجه‌بخش خواهد بود.
چرا وزن گیری نوزاد فاکتور مهمی است؟
تنها عاملی که می‌تواند خیال والدین را از بابت سلامت جسمانی نوزاد آسوده کند، وزن نوزاد است. به‌عبارتی وزن گیری نوزاد را باید زنگ خطری بدانیم که در صورت عدم سلامت فیزیکی کودک، به صدا درمی‌آید.
از نکات مهم برای وزن گیری نوزاد توجه به تفاوت‌های فردی نوزادان است. در میان تمام نوزادانی که در مسیر درست رشد قرار گرفته‌اند، کودکانی هستند که در طول این مسیر با چالش‌های متعددی روبه‌رو می‌شوند. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها عدم حرکت مطابق با نمودار استاندار رشدی‌ست که خود را به شکل کاهش وزن نمایش می‌دهد. از جمله دلایل کاهش وزن نوزاد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم دریافت میزان مناسب از کالری
- عدم جذب مقدار کافی مواد مغذی
- عدم مصرف ترکیب مناسبی از پروتئین، چربی و کربوهیدرات
ریشه تمام عوامل ذکرشده را باید در نداشتن تغذیه مناسب دانست. بنابراین می‌توان داشتن تغذیه مناسب را از نکات مهم برای وزن گیری نوزاد دانست که رعایت آن از جانب والدین تاثیری به‌سزا در تعادل وزنی کودک خواهد داشت.
راهنمای وزن گیری نوزاد تا یکسالگی
در راهنمای وزن گیری نوزاد تا یکسالگی باید اشاره‌ای کوتاه به کاهش وزن نوزاد در هنگام تولد داشت. نوزاد با تولدش مقداری از وزن خود را از دست می‌دهد که این به دلیل دفع مایعات اضافی در بدن است؛ بنابراین کاهش وزن در ابتدای فرآیند وزن گیری نوزاد امری کاملا طبیعی و شایع است. دو هفته اول بعد از تولد، زمان بسیار مناسبی‌ست که نوزاد، وزن کاسته‌شده را جبران کند. شما می‌توانید در پایان هفته دوم شاهد عدد وزن تولد نوزاد روی ترازو باشید.
از دو هفتگی تا 6 ماهگی وزن گیری نوزاد با افزایش قابل توجهی اتفاق می‌افتد؛ به‌طوری که در پایان ماه ششم نوزاد به دو برابر وزن خود خواهد رسید و شما این را از میزان دفعات ادرار و مدفوع کودک کاملا احساس خواهید کرد. از ماه ششم تا پایان یکسالگی سرعت افزایش وزن نوزاد با کندی بیشتری اتفاق خواهد افتاد.
وزن نوزاد در هنگام تولد
وزنی بین محدوده 2500 تا 4500 گرم، وزنی ایده‌آل برای نوزادان در هنگام تولد است. عوامل مختلفی نظیر ژنتیک، تغذیه مادر در دوران بارداری و جنسیت می‌تواند عاملی تاثیرگذار در تفاوت‌های وزنی نوزادان باشد. مناسب‌ترین وزن نوزاد در هنگام تولد، وزنی معادل 3200 گرم است.
از تولد تا 6 ماهگی نوزاد، روزانه 30 گرم و ماهانه نیم تا یک کیلو وزن اضافه می‌کند. از ماه ششم به بعد این میزان رشد، کاهش قابل توجهی پیدا خواهد کرد. به‌طور کلی نوزادان در پایان یکسالگی به سه برابر وزن خود در هنگام تولد دست پیدا خواهند کرد.
برای وزن گیری نوزاد باید چکار کرد؟
اگر می‌پرسید برای وزن گیری نوزاد باید چکار کرد، پاسخ ما به شما تنها دو واژه است: «تغذیه مناسب». از آن‌جایی که مهم‌ترین عامل در کاهش وزن نوزاد، عدم برخورداری از رژیم غذایی مناسب است، داشتن توجه کافی به نکات تغذیه نوزاد می‌تواند جامع‌ترین راهنمای وزن گیری نوزاد تا یکسالگی باشد. سرنوشت‌سازترین دوره برای وزن گیری نوزاد، از زمان تولد تا یکسالگی‌ست که به دو دوره مهم «تولد تا 6 ماهگی» و «6 ماهگی تا یکسالگی» تقسیم میشود.
نکات مهم برای وزن گیری نوزاد تا 6 ماهگی
فرآیند وزن گیری نوزاد در 6 ماه اول از طریق تغذیه با شیر صورت می‌گیرد. شیر مادر یا شیرخشک دو گزینه روی میز برای والدین خواهد بود که می‌توانند بنا بر شرایط فیزیکی خود یکی را انتخاب کنند. البته ترجیح ما و پزشکان، شیر مادر است.
وزن گیری نوزاد با شیر مادر
در راهنمای وزن گیری نوزاد تا یکسالگی، شیر مادر حرف اول را می‌زند. شیر مادر غذایی کاملا پویا و متغیر است؛ به‌عبارتی میزان کالری و مواد مغذی موجود در شیر مادر بسته‌به نیاز کودک در هر زمانی تغییر پیدا می‌کند. همین امر منجر به افزایش سریع وزن نوزاد در 3 ماه اول میشود که شیر خشک به دلیل محروم‌بودن از این امتیاز بزرگ، این قابلیت را برای نوزاد شما نخواهد داشت.
تقویت سیستم ایمنی بدن، تامین املاح ضروری بدن و ایجاد تعادل در میزان دریافتی پروتئین، چربی و کربوهیدرات از دیگر پیامدهای خوشایند مصرف شیر مادر است که می‌تواند وزن‌گیری بچه را با موفقیت بیشتری هدایت و مدیریت کند. ترکیب شیر خشک و شیر مادر مناسب‌ترین ترکیب در سبد غذایی نوزاد برای والدینی‌ست که شیر خشک را به عنوان تغذیه اصلی نوزاد در 6 ماه اول انتخاب کرده‌اند.
نکات مهم برای وزن گیری نوزاد از 6 ماه تا یکسالگی
والدین در تغذیه نوزاد 6 ماهه تا یکساله با آزادی انتخاب بیشتری مواجه می‌شوند. در این دوره 6 ماهه، معده نوزاد آمادگی دریافت غذایی غیر از شیر مادر یا شیر خشک را پیدا می‌کند. از این دوره باید به عنوان دوره طلایی آشنایی نوزاد با طعم‌های مختلف غذایی یاد کرد. البته باید به دو نکته بسیار مهم توجه داشت:
- اول این‌که تغذیه با شیر همچنان در راس رژیم غذایی قرار دارد.
- دوم این‌که وزن گیری نوزاد با غذای کمکی باید کاملا تدریجی و مطابق با ذائقه و حساسیت‌های نوزاد صورت گیرد.
غذاهایی که باعث وزن گیری نوزاد میشود
در راهنمای وزن گیری نوزاد تا یکسالگی غذاهای کمکی در کنار شیر مادر عامل بسیار اثرگذاری خواهد بود. از جمله غذاهای بسیار سالم و سازگار با معده کودک در 6 ماه دوم باید به موارد زیر اشاره کرد:
میوه‌جات
دو هفته مانده به پایان ماه نهم و دو هفته اول ماه دهم بهترین زمان مصرف میوه و آبمیوه است. سیب، هویچ، گلابی، هلو و آووکادو از گزینه‌های ایده‌آل بین میوه‌ها برای وزن گیری نوزاد خواهد بود. پیشنهاد میشود سیب و هویچ را در قالب آبمیوه، هلو را به‌صورت پوره و گلابی را به‌شکل ترکیب جوشیده آن با کمی دارچین در سبد غذایی کودکتان قرار دهید.
سبزیجات
در بین سبزیجات اسفناج، کدو تنبل، نخودفرنگی و لوبیا از منابع غنی فیبر و ویتامین هستند که در تامین کالری مورد نیاز کودک بهترین عملکرد را از خود ارائه می‌دهند. برای مصرف سبزیجات، طبخ سوپ بهترین گزینه است. بهتر است در طبخ سوپ تنها از یک نوع سبزیجات مثل گشنیز، شوید یا جعفری بهره ببرید تا کودک به‌شکل تدریجی برای دریافت سبزیجات آمادگی پیدا کند. بعد از سوپ، تهیه پوره از سبزیجات می‌تواند در وزن گیری نوزاد اثربخش باشد.
غلات
شاید بتوان غلات را اصلی‌ترین غذای کمکی در راهنمای وزن گیری نوزاد تا یکسالگی دانست که از آن‌ها می‌توان لیستی جامع و متنوع از غذاها را برای افزایش وزن کودک تدارک دید. از مهم‌ترین غلات باید به گندم، برنج، جو دوسر و عدس اشاره کرد که حاوی فسفر، پروتئین، کربوهیدرات، منیزیم و منگنز است. حریره بادام، فرنی و انواع سوپ از جمله غذاهایی هستند که شما می‌توانید برای بهره‌گیری از خواص شگفت‌انگیز غلات استفاده کنید.
تخم مرغ
از نکات مهم برای وزن گیری نوزاد، تامین پروتئین ضروری برای نوزاد است. تخم مرغ که منبعی غنی از پروتئین است، نقشی کلیدی در تکمیل کالری مورد نیاز نوزاد ایفا خواهد کرد. تخم مرغ را می‌توانید به‌شکل آب‌پز، نیمرو یا به‌صورت پنکیک در برنامه غذایی کودک خود قرار دهید.
غذاهای پروتئینی نظیر ماهی، گوشت و مرغ
از 9 ماهگی به بعد می‌توانید نوزاد را با طعم‌های بی‌نظیر گوشت، مرغ و ماهی توسط غذاهای مختلف مانند سوپ آشنا کنید. همان‌‌طور که ذکر شد، یکی از نکات مهم در راهنمای وزن گیری نوزاد تا یکسالگی، رعایت اصل تدریجی در افزایش غذای کمکی نوزاد است که این فاکتور در مورد مصرف گوشت و مرغ از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد بود.
لبنیات
برای تامین کلسیم بدن نوزاد خود، هیچ خوراکی را بهتر از لبنیات پیدا نخواهید کرد. کشک، ماست، کره و پنیر از جمله همین لبنیات است که بعد از 7 ماهگی برای مصرف آن هیچ‌گونه محدودیتی نخواهید داشت.
طرز تهیه غذای کمکی نوزاد
آشنایی با فهرستی از غذاهای مغذی کمکی برای نوزاد، بخش جدایی‌ناپذیر راهنمای وزن گیری نوزاد تا یکسالگی خواهد بود. در ادامه با ما همراه باشید تا طرز تهیه مهم‌ترین غذاهای کمکی نوزاد را با هم مرور کنیم.
طرز تهیه فرنی
برای تهیه فرنی تنها به یک قاشق آرد برنج و یک فنجان شیر نیاز دارید. آرد برنج را با شیر ترکیب کنید، روی حرارت قرار دهید و هم بزنید. بعد از قوام‌آمدن برنج، فرنی آماده است. توجه داشته باشید که فرنی نباید از غلظت زیادی برخوردار باشد.
طرز تهیه حریره بادام
محبوب‌ترین غذای کمکی در بین مادران، حریره بادام است که مواد اولیه برای طبخ آن تقریبا در هر خانه‌ای یافت میشود. برای تهیه حریره بادام 3 تا 5 عدد بادام را در آب بجوشانید و بعد از نرم‌شدن، پوست آن را جدا و توسط آسیاب پودر کنید. به بادام پودرشده مقدار مناسبی آرد برنج، شیر، آب و دو قاشق غذاخوری شکر اضافه کنید و روی حرارت ملایم هم بزنید. بادام که قوام مناسب را پیدا کرد، حرارت را خاموش کنید و اجازه دهید حریره بادام سرد شود.
طرز تهیه پوره
معروف‌ترین پوره برای تغذیه کودک، پوره سیب‌زمینی است. برای تهیه پوره سیب‌زمینی کافی‌ست پوست سیب‌زمینی را بعد از آب‌پزکردن جدا و خودش را له کنید. سپس شیر را به همراه کره یا روغن زیتون به سیب‌زمینی له‌شده اضافه کنید و هم بزنید تا مواد خوب با هم مخلوط شوند.
کلام آخر
وزن نوزاد مهم‌ترین شاخص سلامتی او برای والدین است. بهترین فاکتوری که والدین می‌توانند از آن برای راهنمای وزن گیری نوزاد تا یکسالگی بهره‌مند شوند، توجه به رژیم غذایی کودک است. ما در این مقاله تلاش کردیم با ارائه نکات مهم برای وزن گیری نوزاد، شما را از داشتن جامع‌ترین راهنما در این خصوص بهره‌مند سازیم. تجربه شما در این مورد می‌تواند به جامعیت مطالب ما کمک کند؛ لذا اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید، با ما درمیان بگذارید.