امروزه اختلال اضطراب یکی از بیماری‌های شایع در میان جوانان محسوب می‌شود. به طور کلی، تجربه گاه به گاه اضطراب بخش طبیعی از زندگی ماست اما افراد با اختلالات اضطرابی، اغلب نگرانی و ترس شدید، بیش از حد و مداوم در مورد مسائل روزمره دارند. اختلالات اضطرابی شامل دوره‌های مکرر احساس ناگهانی اضطراب و ترس یا وحشت شدید است که با موقعیت فعلی تناسب ندارد.
این احساسات اضطرابی اگر با فعالیت‌های روزمره تداخل داشته باشند، کنترل آن برای افراد مبتلا را دشوار می‌کنند. اگر شما نیز احساسات شدیدی از اضطراب را تجربه می‌کنید، بهتر است برای اطلاع کافی با این مقاله از اسنپ مارکت که به توضیح اختلال اضطرابی می‌پردازد، همراه باشید.
انواع اختلالات اضطرابی
اختلال اضطراب انواع مختلفی دارد. افرادی که مبتلا به این اختلال هستند ممکن است بیش از یک اختلال اضطرابی داشته باشند. اضطراب گاهی می‌تواند ناشی از یک وضعیت پزشکی باشد که نیاز به درمان دارد. در هر صورت، اگر مبتلا به اختلال اضطرابی هستید، درمان می‌تواند برای شما کمک کننده باشد. در ادامه نمونه‌هایی از اختلالات اضطرابی را شرح خواهیم داد.
اختلال پنیک یا وحشت زدگی
این اختلال شامل دوره‌های مکرر از احساس ناگهانی اضطراب، ترس و وحشت شدید است که پس از چند دقیقه به اوج خود می‌رسد. این نوع اضطراب با شرایط موجود تناسب ندارد. هنگام وقوع این حملات، فرد نگران تکرار مجدد آن است در نتیجه از موقعیت‌هایی که در آن دچار حمله حمله شدید (Panic) شده است، اجتناب می‌کند. از علائم اصلی این اختلال اضطرابی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- احساس خطر قریب الوقوع
- تنگی نفس
- درد در قفسه سینه
- تپش شدید قلب
- تعریق
اختلال اضطراب فراگیر
این اختلال شامل نگرانی مداوم و بیش از حد در مورد رویدادها و فعالیت‌های عادی و روزمره است که این نگرانی‌ها با شرایط فعلی تناسب ندارد. کنترل آن برای شخص مبتلا دشوار است. این اختلال اغلب همراه با اختلالات اضطرابی دیگر و یا افسردگی رخ می‌دهد. افراد مبتلا به این اختلال، بدون دلیل واضح و روشنی، در مورد تمامی مسائل روزمره اضطراب و نگرانی دارند.
نگرانی و اضطرابی که این افراد تجربه می‌کنند، با موقعیت فعلی و میزان استرس آن‌ها تناسب ندارد. در نتیجۀ این نگرانی‌ها، در فعالیت‌های اجتماعی و روابط خود دچار مشکل می‌شوند. اختلال اضطراب فراگیر بر جسم و ذهن فرد مبتلا، اثرات زیادی دارد که می‌تواند شامل موارد زیر باشد.
- تنش و نگرانی بیش از حد و مداوم
- تحریک پذیری
- عصبی بودن و بی قراری
- تنش عضلانی
- دیدگاه غیر واقع بینانه دربارۀ مشکلات
- سردرد
- تعریق
- حالت تهوع
- تکرر ادرار
- مشکل در تمرکز کردن
- خستگی
- اختلال در خواب
- لرزش بدن
آگورافوبیا
ترس از موقعیت‌های خاص یا آگورافوبیا اختلالی است که فرد مبتلا اغلب از مکان‌ها و یا موقعیت‌هایی که تصور می‌کند باعث درماندگی، در دام افتادن، خجالت زدگی و وحشت وی می‌شوند، اجتناب می‌کند. برخی از علائم آگورافوبیا به شرح زیر است.
- ترس از تنها بیرون آمدن از خانه
- ترس از صف‌ها و هرگونه تجمع
- احساس وحشت از فضاهای محدود مثل سالن سینما، آسانسور، نمایشگاه‌ها و یا مغازه‌های کوچک
- احساس ترس از فضاهای بسیار باز مثل پل‌ها، پارک‌ها و یا مراکز خرید بزرگ
- عدم استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی مثل قطار، اتوبوس و هواپیما به دلیل ترس شدید
اختلال اضطراب اجتماعی
اضطراب اجتماعی و یا فوبی اجتماعی اختلالی است که سطوح بالایی از اضطراب، ترس و اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی به دلیل احساس خجالت، خود آگاهی و نگرانی از قضاوت دیگران را شامل می‌شود. به طور کلی افراد با این اختلال، به صورت شدید و مزمن از اینکه مورد قضاوت و نگاه دیگران قرار بگیرند، احساس نگرانی و شرمندگی می‌کنند. اغلب این افراد چند روز یا چند هفته قبل از آغاز وضعیتی که از آن وحشت دارند، بی قرار می‌شوند و دلشوره می‌گیرند. به همین دلیل این افراد معمولاً دچار افسردگی و عزت نفس پایین هستند.
فوبیای خاص
این اختلال اضطرابی شدید، هنگام مواجهه فرد با یک شیء یا موقعیت خاص به وجود می‌آید که فرد مبتلا معمولاً تمایل به اجتناب از آن‌ها را دارد. فوبیای خاص ممکن است در افراد مبتلا باعث ایجاد حملات حملات شدید یا وحشت زدگی شود.
اختلال اضطراب جدایی
این اختلال اضطراب مربوط به دوران کودکی است. اضطراب جدایی مربوط به جدایی کودک از والدین یا مراقبان است که با سطح رشد کودک تناسب ندارد. به عبارت دیگر، اضطراب جدایی می‌تواند بخش طبیعی از رشد باشد اما به طور معمول در حدود سن 2 سالگی ناپدید می‌شود. این اضطراب اگر بعد از سن 2 سالگی ادامه پیدا کند، تبدیل به یک اختلال خواهد شد. اختلال اضطراب جدایی می‌تواند در نوجوانان و بزرگسالان نیز ایجاد شده و آن‌ها را با مشکلات قابل توجهی رو به رو کند.
لالی انتخابی
گنگی یا لالی انتخابی نیز مانند اضطراب جدایی، مربوط به دوران کودکی است. در این نوع اختلال، کودک هنگام صحبت کردن در موقعیت‌های خاص، ناتوانی مداوم دارد. به این شکل که در برخی شرایط به هیچ عنوان صحبت نمی‌کند اما در موقعیت‌های دیگر، مشکلی در صحبت کردن ندارد. کودکانی که به این اختلال مبتلا هستند، در موقعیت‌هایی که از نظر اجتماعی نیاز به تعامل دارد نظیر مدرسه، کلاس‌های فوق برنامه، فروشگاه و موارد مشابه، قادر به صحبت کردن نیستند. برخی از علائم اختلال لالی انتخابی در زیر شرح داده شده است.
- کودک در مکان‌های خاصی مثل خانه، به راحتی صحبت می‌کند اما در موقعیت‌های دیگر قادر به صحبت کردن نیست.
- فرد یخ زده یا فلج شده به نظر می‌رسد و زمانی که افراد غریبه از او سؤال می‌کنند، احساس ناراحتی یا خشم می‌کند.
- از حرکاتی مثل تکان دادن سر، اشاره کردن و حالت‌های خنده دار صورت به جای صحبت کردن، برای برآورده کردن خواسته‌های خود استفاده می‌کند.
اختلال اضطراب ناشی از یک وضعیت پزشکی
این اختلال شامل علائم اضطراب یا وحشت شدید است که به طور مستقیم با یک مشکل سلامت جسمی ارتباط دارد. در واقع یکی از ملاک‌های تشخیص این اختلال، معاینه فیزیکی یا تست‌های آزمایشگاهی فرد مبتلا است که نشان می‌دهد آشفتگی فرد، پیامد مستقیم و فیزیولوژیک یک وضعیت پزشکی دیگر است.
اختلال اضطراب ناشی از مواد
این اختلال با علائم هراس و اضطراب شدید، که در نتیجه مصرف نادرست داروها، قرار گرفتن در معرض یک ماده سمی و یا استفاده از مواد مخدر است، مشخص می‌شود.
علل اختلالات اضطرابی
اختلالات اضطراب مانند اشکال دیگر اختلالات روانی هستند. محققان به طور دقیق نمی‌دانند که چه عواملی باعث اختلال اضطراب می‌شوند. با این وجود برخی از عوامل می‌توانند در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند.
عدم تعادل شیمیایی
استرس شدید و یا طولانی مدت، می‌تواند تعادل شیمیایی را که موجب کنترل خلق و خو می‌شود، تغییر دهد. در واقع تجربه استرس شدید در یک دوره زمانی بلند مدت می‌تواند منجر به اختلالات اضطرابی شود.
عوامل محیطی
داشتن تجربه یک تروما، ممکن است باعث ایجاد اختلالات اضطرابی شود. همچنین افرادی که برخی از بستگان آن‌ها اختلال اضطرابی دارند، با تجربه تروما، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این اختلال قرار دارند.
وراثت
اختلال اضطرابی در افرادی که حداقل یکی از افراد خانواده به آن مبتلا هستند، بیشتر مشاهده می‌شود.
علائم اختلال اضطراب
اختلالات اضطرابی به طور معمول دارای برخی نشانه‌های مشابه هستند.
علائم روانی رایج در اختلال اضطراب
- احساس بی قراری و یا تنش
- تحریک پذیری
- احساس خطر قریب الوقوع
- احساس وحشت و عذاب
- اشکال در تمرکز و فکر کردن به مسائلی به غیر از نگرانی‌ها
- عدم کنترل نگرانی
- افکار مکرر و غیر قابل کنترل
- میل به اجتناب از عامل اضطراب زا
علائم جسمی رایج در اختلالات اضطرابی
- اختلال در خواب
- مشکلات گوارشی
- افزایش ضربان قلب
- تنفس سریع یا هیپرونتیلاسیون
- تعریق شدید
- لرزیدن
- احساس خستگی و ضعف
- تنش عضلانی
- خشکی دهان
- بی حسی یا گزگز در دست یا پاها
- حالت تهوع
تشخیص اختلالات اضطرابی
اگر علائم اختلال اضطراب را دارید و در زندگی روزمره خود دچار مشکل شده اید، به پزشک متخصص مراجعه کنید. به طور کلی هیچ آزمایش یا اسکن آزمایشگاهی برای تشخیص اختلال اضطرابی وجود ندارد. تنها عامل تشخیص، تجربه روانی شما از این اختلال است. اگر اضطراب، در عملکرد شما اختلال ایجاد کرده است، سریعاً برای درمان آن اقدام کنید.
کنترل و درمان اختلالات اضطرابی
اختلالات روانی به خصوص اختلال اضطرابی مانند سایر مشکلات سلامتی، نیاز به درمان دارند. محققان در دهه‌های اخیر پیشرفت‌های بسیاری در درمان بیماری‌های روانی داشته‌اند. به طور کلی با مشاهده علائم اضطراب، باید هر چه سریع تر با یک روانپزشک برای گرفتن برنامه منظم درمانی، مشورت کنید. داروها به طور قطعی قادر به درمان اختلال اضطراب نیستند اما می‌توانند علائم اختلال و عملکرد شما را بهبود دهند.
برای درمان اختلالات عاطفی، بهتر است علاوه بر مصرف دارو و کنترل آن، از یک روان درمانگر نیز کمک بگیرید. روان درمانی به شما کمک می‌کند تا با عواطفی که موجب اضطراب شما شده است، رو به رو شوید. برای درمان فوبیا نیز مؤثرترین رویکرد، مواجهه درمانی است که به فرد کمک می‌کند تا به جای اجتناب کردن، با عامل اضطراب مواجه شود.
جمع بندی
در این مقاله سعی کردیم درباره اختلال اضطراب و علائم آن بحث کنیم. اگر احساس می‌کنید اضطراب باعث اختلال در زندگی و کارهای عادی روزانه شما شده، بهتر است به یک روانپزشک و یا روانشناس مراجعه کنید. یک برنامه درمانی منظم، می‌تواند اختلال اضطراب را به خوبی کنترل کند و عملکرد شما را بهبود دهد. اسنپ مارکت با ارائه اطلاعات مفید، سعی دارد تا آگاهی بخش مخاطبان خود باشد. با نصب سوپر اپ اسنپ، از سایر مطالب آن بهره مند خواهید شد.