آیا می‌دانستید هر چه بتوانید چیزهای بیشتری به خاطر بسپارید، ضریب هوشی بالاتری خواهید داشت؟ شاید تصور کنید که داشتن آی کیو بالا ژنتیکی و غیر قابل دستیابی است. اما برعکس راه‌های زیادی برای تقویت هوش و حافظه وجود دارد. این راه‌ها می‌توانند از دوران جنینی تا سنین پیری به ما کمک کنند. اجازه دهید خیلی ساده بگوییم که هوش یک ویژگی ثابت و مشخص نیست. بلکه یک توانایی قابل تغییر و انعطاف‌پذیر است. به همین دلیل قرار است صفر تا صد این موضوع را بررسی و راه‌هایی را برای تقویت هوش پیش پای شما بگذاریم.
معرفی انواع هوش
از آنجایی که همۀ ما دوست داریم فرد باهوشی به نظر برسیم، بنابراین در طول زندگی بارها به دنبال راه‌هایی برای تقویت هوش خود خواهیم بود. از حل کردن جدول روزنامه‌ها گرفته تا انجام سودوکو و حتی پازل که از پیش پا افتاده‌ترین کارهایی است که می‌توانیم از این طریق حافظۀ خود را تقویت کنیم.
برای تقویت هوش و حافظه می‌توانید کاری مهم انجام دهید و آن هم تحریک مغز برای فعالیت و یادگیری بیشتر است. این کار در طول زمان بهرۀ هوشی شما را بالا می‌برد. البته تغییر سبک زندگی از تغذیۀ مناسب و اثرگذار بر حافظه گرفته تا ورزش کردن همگی می‌توانند باعث تقویت این ویژگی مثبت در شما شوند.
هوش خود به دو دستۀ متبلور و سیال تقسیم‌بندی می‌شود که کار روی هر یک از آن‌ها ضروری است و باعث بهبود هوش کلی می‌شود. هوش متبلور شامل افزایش مهارت‌ها، دانش و به طور کلی مهارت فکری است که با افزایش سن بیشتر می‌شود. این در حالی است که هوش سیال توانایی شما در تفکر انتزاعی و استدلال را در معرض نمایش می‌گذارد.
نقش تغذیه در تقویت هوش و حافظه
دوست دارید بدانید علم دربارۀ تقویت هوش چه می‌گوید؟ پس باید از خود بپرسید که برای افزایش هوش چه بخوریم. برای این کار باید حسابی پرس‌و‌جو کنید، زیرا تحقیقات نشان می‌دهند که تغذیه برای افزایش هوش و حافظه یک عامل مهم و کلیدی به شمار می‌آید. برای مثال بارها تأکید شده است که نخوردن صبحانه باعث کاهش یادگیری و رشد شناختی کودکان می‌شود که با هوش و حافظه رابطۀ مستقیمی دارد. ما به جای شما این کار را انجام دادیم و خوراکی‌هایی را که برای تقویت حافظه به آن‌ها نیاز دارید را در قالب موارد زیر جمع‌آوری کردیم.
1.تقویت هوش و حافظه با ماهی
وقتی صحبت از غذاهای تقویت مغز می‌شود، ماهی‌های چرب در صدر این لیست قرار می‌گیرند. ماهی سرشار از اسیدهای چرب امگا3 است که در ساخت سلول‌های مغزی و عصبی تأثیر فوق‌العاده‌ای دارد. جالب است بدانید که حدود 60 درصد از مغز را چربی و بیش از نیمی از این مقدار را چربی‌های امگا 3 تشکیل داده‌اند. طبق تحقیقات انجام شده مصرف مداوم ماهی می‌تواند بر روی حافظه و یادگیری اثرات مثبت داشته باشد. همچنین این خوراکی تقویتی حافظه زوال عقل مرتبط با افزایش سن را نیز کاهش می‌دهد.
2. قهوه
از مزایا و معایب قهوه زیاد شنیده بودیم. اما آیا می‌دانستید ترکیبات موجود در این نوشیدنی می‌تواند سلامت مغز و به دنبال آن تقویت هوش را به دنبال داشته باشد؟ آدنوزین یک ماده شیمیایی مغز است که ترشح مواد محرک در مغز را متوقف می‌کند. با این حال کافئین موجود در قهوه آدنوزین را مسدود می‌کند و به این مواد اجازه می‌دهد تا انرژی بیشتری به شما بدهند. این می‌تواند به تقویت یادگیری و عملکرد ذهنی بهتر کمک کند.
4. شکلات تلخ
از دیگر خوراکی‌های تقویت هوش و حافظه شکلات تلخ است. این ماده نیز حاوی چندین ترکیب تقویت کنندۀ مغز از جمله آنتی‌اکسیدان‌ها، کافئین و فلاونوئیدها است. این ماده بیش از 70 درصد کاکائو را در خود جای داده است. کاکائو به صورت مستقیم با یادگیری و حافظه در ارتباط بوده و باعث تقویت حافظه و کند شدن زوال ذهنی می‌شود.
5. گردو
آجیل‌ها از گردو گرفته تا پسته، بادام، بادام هندی، بادام زمینی و سایر مغزیجات منابع عالی برای پروتئین گیاهی و چربی‌های سالم هستند که برای سلامت مغز بسیار مناسب خواهند بود. اما در بین این همه آجیل، یک نمونه از آن که اتفاقاً شباهت زیادی به خود مغز دارد برای تقویت این قسمت از بدن توصیه می‌شود.
بر اساس یک مطالعه در سال 2015 مشخص شد که مصرف گردو نمرات آزمون شناختی را بهبود می‌دهد. گردو با دارا بودن اسیدهای چرب امگا3 یک خوراکی مفید در رژیم غذایی مرتبط با سلامت و بهبود عملکرد مغز است.
علاوه بر موارد بالا خوراکی‌های دیگری از جمله چای سبز، انواع توت، سبزیجات برگ سبز، دانه کدو تنبل، کلم بروکلی، زغال اخته، پرتقال، تخم‌مرغ و حتی زردچوبه هم می‌توانند تأثیرات بی‌نظیری در تقویت هوش و حافظه داشته باشند.
تأثیر یادگیری بر افزایش هوش و حافظه
علاوه بر تغذیه، یادگیری هم می‌تواند عامل مهمی در تقویت حافظه و بالا بردن ضریب هوشی محسوب شود. یادگیری در هر سنی در سلامت مغز تأثیرات بسیار مثبتی دارد و با توجه به سن اثرات خود را بروز خواهد داد. یادگیری تنها به یک حوزۀ خاص مرتبط نمی‌شود و می‌تواند به آموختن هر چیز جدید، مثبت و تأثیرگذاری اطلاق شود. اجازه دهید در ادامه به چند مورد از مهارت‌های یادگیری مرتبط با تقویت هوش اشاره کنیم.
1.یادگیری موسیقی
کار کردن با یک آلت موسیقی هم می‌تواند به عنوان یک سرگرمی لذت‌بخش باشد و هم در بهبود عملکرد حافظه تأثیرات جالب توجهی بر جای بگذارد. بر اساس یک مطالعه مشخص شد که نوازندگان حافظۀ کاری بهتری نسبت به افراد معمولی دارند. با توجه به نقش مهمی که حافظه در ضریب هوشی ایفا می‌کند، بنابراین با یادگیری نواختن یک ساز می‌توانید در تقویت هوش و حافظه خود موفق باشید.
2. یادگیری یک زبان جدید
یادگیری زبان جدید تنها باعث رشد و پیشرفت تحصیلی یا شغلی شما نخواهد شد. بلکه دو زبانه بودن به طرز شگفت‌آوری منجر به بالا رفتن سلامت مغز به دلیل به کار گرفتن این عضو حیاتی بدن می‌شود. البته جالب‌تر این است که هر چه زودتر این کار را انجام دهید نتایج بهتری هم دریافت خواهید کرد.
3. یادگیری با ادامه تحصیل
همیشه از مزایای کتاب خواندن شنیده‌ایم. البته بسیاری از ما به سادگی از کنار این مسئله عبور می‌کنیم. اما خواندن کتاب، ادامه تحصیل یا آموزش و پرورش به هر طریقی باعث فعال ماندن مغز و بهبود عملکرد آن می‌شود.
شاید دانستن نتایج یک تحقیق بر روی 600 هزار شرکت‌کننده به شما اثبات کند که تحصیلات تا چه حد بر روی تقویت هوش و حافظه مؤثر است. طبق این مطالعه هر سال آموزش رسمی اضافی می‌تواند بین 1 تا 5 امتیاز ضریب هوشی افراد را افزایش دهد.
نقش فعالیت‌ها بر تقویت هوش و حافظه
برخی از فعالیت‌ها هم می‌توانند منجر به تقویت ذهن و هوش شما شوند. البته انجام مستمر این فعالیت‌ها به طور کلی باعث بهبود سبک زندگی سالم و در نتیجه بالا رفتن سلامت عمومی بدن از جمله عملکرد بهتر حافظه خواهد شد. حافظه هم بارها تأکید داشتیم که با هوش در ارتباط است. در ادامه به معرفی فعالیت‌های اثرگذار بر مغز اشاره خواهیم کرد.
1.فعالیت‌های مربوط به حافظه
فعالیت‌های حافظه نه تنها ذهن، بلکه مهارت‌های استدلال و زبان را نیز بهبود می‌دهد. استدلال و زبان به عنوان دو معیار اصلی برای افزایش هوش هستند که به مرور در بهبود عملکرد مغز اثرگذار هستند. برخی از این فعالیت‌ها شامل موارد زیر می‌شوند.
- انجام پازل
- بازی با کارت‌های تمرکز
- حل جدول‌های متقاطع
- انجام سودوکو
- بازی‌های فکری
2. تقویت هوش و حافظه با ورزش
فعال ماندن از نظر بدنی یکی از بهترین روش‌ها برای سلامت مغز به شمار می‌آید. انجام ورزش‌های سبک تأثیر فوق‌العاده‌ای بر تنظیم حافظه و تقویت نواحی مغزی دارد. ورزش کردن حجم هیپوکامپ (محل حافظۀ بلندمدت) را افزایش می‌دهد. محققان تصور می‌کنند که ورزش‌های هوازی خصوصاً باعث رشد نورون‌های مغزی و بهبود ساختار و عملکرد مغز می‌شوند. از جملۀ این ورزش‌ها می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم.
- پیاده‌روی
- انجام یوگا
- تمرینات خانگی با وزن بدن
سایر فاکتورهای تأثیرگذار بر تقویت حافظه شامل خواب کافی، انجام مراقبه و مدیتیشن روزانه، معاشرت داشتن با دیگران و مهارت‌های ارتباطی قوی می‌شود. بهترین راه برای بهبود مغز، شرکت در فعالیت‌ها و بازی‌های متفکرانه، یادگیری مهارت‌های جدید و فعال نگه‌داشتن مغز با تغییر سبک زندگی است.
جمع‌بندی
غذاهایی که می‌خوریم می‌توانند تأثیر زیادی بر ساختار و سلامت مغز و تقویت هوش و حافظه ما داشته باشند. یک رژیم غذایی تقویت‌کننده مغز می‌تواند عملکرد کوتاه‌مدت و بلندمدت مغز را پشتیبانی کند. علاوه بر غذا در اینجا به فعالیت‌هایی اشاره کردیم که در افزایش هوش تأثیرات شگفت‌انگیزی دارند. برای داشتن یک هوش بهتر علاوه بر تغذیۀ مناسب روی سایر عملکردهای تأثیرگذار بر این ناحیه از بدن هم تمرکز کنید.