چه تعداد از ما درباره انواع پروتئین و ساختار و عملکرد هر یک از آن‌ها اطلاعات کافی داریم؟ همه ما در کتاب زیست‌شناسی دوران دبیرستان در حد مختصر با برخی پروتئین‌ها آشنا شده‌ایم. اما شاید عده انگشت‌شماری درباره این ماده و انواع آن اطلاعات دقیق داشته باشیم. پروتئین به عنوان یک مولکول بزرگ و پیچیده شناخته می‌شود که نقش مهمی در عملکرد بدن دارد.
این ماده به عنوان یک جزء سازنده از حیات محسوب می‌شود که ما به طور مکرر از طریق مصرف مواد غذایی مختلف آن را دریافت می‌کنیم. در این مقاله از بلاگ اسنپ مارکت قرار است به معرفی برخی از مهم‌ترین انواع پروتئین‌ها بپردازیم، بنابراین تا انتها ما را همراهی کنید.
معرفی انواع پروتئین
هیچ می‌دانستید که حدود 100 هزار نوع پروتئین منحصر به فرد در یک سلول انسان وجود دارد؟ جالب تر اینکه عملکرد هر یک از این پروتئین‌ها به شکل آن‌ها بستگی دارد. پروتئین از صدها و یا شاید هزاران واحد کوچک‌تر به نام اسیدآمینه تشکیل می‌شود. در حال حاضر بیشتر از 20 نمونه اسید آمینه وجود دارد که ترتیب آن‌ها در ساختار پروتئین‌ها اثر می‌گذارد.
9 مورد از اسید آمینه ضروری بدن شامل لوسین، ایزولوسین، هیستیدین، فنیل آلانین، والین، ترئونین، متیونین، تریپتوفان و لیزین می‌شوند که به عنوان ترکیبات ضروری باید از طریق مصرف غذا جذب بدن شوند. در مقاله‌ای مجزا به طور کامل درخصوص پروتئین صحبت کرده‌ایم و در ادامه برخی از مهم‌ترین پروتیئن‌ها را نیز بررسی کنیم.
پادتن
یکی از انواع پروتئین پادتن نام دارد. این ماده یک جزء ضروری از سیستم ایمنی بدن محسوب می‌شود. پادتن‌ها از بدن در برابر عوامل بیماری زا مثل انواع باکتری و ویروس محافظت می‌کنند. نحوه عملکرد پادتن به این شکل است که مواد خارجی را شناسایی کرده و به آن‌ها متصل می‌شود. طی این اتصال اثرات بیماری‌ها را خنثی می‌کند و باعث محافظت از بدن می‌شود. ایمونوگلوبولین نمونه بارز یک پروتئین پادتن در بدن انسان است.
آنزیم
احتمالاً نمی‌دانستید که آنزیم‌ها هم نوعی پروتئین محسوب می‌شوند. جالب است بدانید که این مواد مسئول اکثر اتفاقات شیمیایی هستند که در بدن انسان رخ می‌دهد. از طرفی با برخی از عملکردهای خود مثل خواندن اطلاعات، منجر به تشکیل مولکول‌های جدید می‌شوند. برای مثال فنیل آلانین هیدروکسیلاز یک آنزیم محسوب می‌شود. عملکرد این آنزیم بررسی تجزیه اسیدآمینه فنیل آلانین است.
حتما بخوانید: طرز تهیه 4 نوع پروتئین بار خانگی، رژیمی و ورزشی
پروتئین‌های سیگنالینگ
از دیگر انواع پروتئین نمونه‌هایی هستند که وظیفه پیام‌رسانی را بر عهده دارند. به همین دلیل به این نوع پروتئین‌ها سینالینگ گفته می‌شود. این مواد امکان ایجاد ارتباط بین سلول‌های مختلف را فراهم می‌کنند. به عبارت دیگر این نوع پروتئین به منظور ایجاد هماهنگی فرایندهای بیولوژیکی بین بافت‌ها، اندام‌ها و سلولها باید سیگنال‌ها را منتقل کنند. سیگنالینگ‌ها شامل بعضی از هورمون‌ها هستند. برای مثال سوماتوتروپین به عنوان هورمون رشد، در دسته سیگنالینگ‌ها یا پروتئین‌های پیام‌رسان قرار می‌گیرد.
پروتئین‌های ساختاری
این سری از پروتئین‌ها باعث می‌شوند که هر سلول اجازه داشته باشد که شکل و ساختار خود را حفظ کند. البته فعالیت پروتئین‌های ساختاری به همینجا ختم نمی‌شود. این مواد سازنده وظیفه فراهم کردن عناصر ساختاری برخی از بافت‌ها مثل غضروف یا استخوان را نیز بر عهده دارند و باعث کارکرد عضلات می‌شوند. یکی از پروتئین‌های ساختاری اکتین نام دارد.
انواع پروتئین حمل و نقل و ذخیره سازی
جالب است بدانید که این نمونه از پروتئین‌ها با چسبیدن به مولکول‌ها و اتم‌های کوچک باعث حرکت و ذخیره آن‌ها در سلولها و همچنین کل بدن می‌شوند. یکی از پروتئین‌های ذخیره و حمل و نقل فریتین نام دارد. این ماده با حرکت آهن در بدن باعث جذب آن توسط سلول‌های خونی می‌شود.
حتما بخوانید: طرز تهیه شیک پروتئین عضله ساز
میزان پروتئین مورد نیاز برای بدن
حالا که با برخی از کاربردی‌ترین انواع پروتئین آشنا شدیم، می‌خواهیم میزان نیاز بدن به این ماده را نیز بررسی کنیم. طبق استانداردهای تعیین شده توصیه می‌شود هر فرد بزرگسال در طول روز به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن خود حداقل 0.8 گرم پروتئین دریافت کند. بنابراین میزان دریافت پروتئین برای افراد یک مقدار ثابت نیست و به وزن آن‌ها بستگی دارد. البته این میزان برای افرادی که ورزشکار حرفه ای هستند، بسیار بیش از مقدار استاندارد است.
برای دریافت میزان پروتئین مورد نیاز بدن، افراد می‌توانند از مواد غذایی گوناگون کمک بگیرند. اگرچه بسیاری از مواد غذایی سرشار از پروتئین هستند، اما به دلیل تنوع این ماده، همه خوراکی‌ها به یک اندازه ضروری محسوب نمی‌شوند. آنچه در کنار مصرف پروتئین بر آن تأکید می‌شود، انتخاب غذاهای پروتئینی سالم است.
مواد غذایی سرشار از پروتئین
انواع پروتئین بخش کلیدی از هر رژیم غذایی محسوب می‌شوند. تمامی پروتئین‌ها در دو شکل گیاهی و حیوانی در طبیعت وجود دارند و بدن ما به هر دو آن‌ها نیاز دارد. در ادامه هر یک از این اشکال پروتئین به همراه مواد غذایی زیر مجموعه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
انواع پروتئین گیاهی
پروتئین گیاهی یک منبع فوق‌العاده برای کسب سلامتی است. بسیاری از مواد غذایی مثل حبوبات دارای انواع پروتئین گیاهی برای بدن هستند. هر چند که در برخی از مواد غذایی گیاهی مثل سبزیجات و میوه‌ها مقدار این ماده کمتر است. منابع پروتئین گیاهی عبارتند از:
- حبوبات: از انواع حبوبات که دارای پروتئین هستند می‌توانیم به عدس، انواع لوبیا، لوبیای سویا و بادام زمینی اشاره کنیم.
- مغزیجات و دانه‌ها: از جمله دانه‌های خوراکی که منبع غنی پروتئین هستند می‌توانیم به بادام، پسته، گردو، تخمه آفتابگردان، دانه کتان، بادام هندی، فندق، کنجد، دانه چیا، تخمه کدو تنبل و تخمه کدو حلوایی اشاره کنیم.
- غلات کامل: برای به دست آوردن انواع پروتئین گیاهی می‌توانیم غلات مختلفی از جمله گندم، کینوا، برنج، ارزن، جو دوسر و گندم سیاه را نام ببریم.
- سبزیجات: از خوراکی‌های حاوی مقادیر کمتر پروتئین می‌توانیم مواردی مثل مارچوبه، کلم بروکلی، کنگر فرنگی و ذرت را نام ببریم.
حتما بخوانید: 13 غذای سرشار از پروتئین که باید بشناسید
خرید محصولات پروتئینی از اسنپ مارکت با تخفیف بیشتر!
انواع پروتئین حیوانی
اکثر ما پروتئین را با گوشت می شناسیم، هر چند که بسیاری از منابع حیوانی سرشار از پروتئین‌های ضروری بدن هستند. اگرچه مصرف انواع گوشت در رژیم روزانه بسیار مهم است، اما در استفاده از برخی گوشت‌ها باید احتیاط کنید. برای مثال گوشت قرمز در کنار خواص فوق‌العاده خود می‌تواند در بالا بردن چربی خون و به تبع آن مشکلات قلبی عروقی بسیار موثر باشد. منابع حیوانی پروتئین حیوانی عبارتند از:
- خوراکی‌های لبنی: انواع لبنیات از جمله ماست، ماست یونانی، شیر و پنیر یک انتخاب عالی برای دریافت پروتئین حیوانی محسوب می‌شوند. فرآورده‌های جانبی لبنیات مثل پودر پروتئین که از شیر گرفته می‌شود هم برای دریافت پروتئین مناسب هستند.
- انواع گوشت: پروتئین حیوانی بیش از هر چیز در تخم مرغ، گوشت مرغ، بوقلمون و اردک یافت می‌شود. البته سایر منابع گوشتی مانند گوشت گوساله، گوشت بره و گوشت بز هم منابع غنی انواع پروتئین محسوب می‌شوند. فرآورده‌های گوشتی مثل سوسیس، بیکن یا کالباس هم اگرچه بسیار مضر هستند، اما از آنجایی که از گوشت تهیه می‌شوند مقادیر بالایی از پروتئین را به همراه دارند.
جمع‌بندی
امروزه پروتئین به عنوان یک ماده غذایی فوق‌العاده بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. کافی است سری به باشگاه‌های بدنسازی و یا اخبار سلامتی بزنید، تا با حجم انبوهی از توجهات به این ماده غذایی روبرو شوید. به همین منظور در این راهنما به معرفی و بررسی انواع پروتئین، ساختار کلی پروتئین، میزان لازم پروتئین برای بدن و مواد غذایی سرشار از این ماده اشاره کردیم.
شما با نصب و استفاده از اپلیکیشن اسنپ مارکت می‌توانید تازه‌ترین مواد پروتئینی از جمله گوشت مرغ، گوشت قرمز، تخم مرغ، ماهی و میگو را به صورت اینترنتی و با بیشترین تخفیف خریداری کرده و در اسرع وقت جلوی درب منزل تحویل بگیرید.