علائم کم خونی در بانوان بیش از مردان آشکار می‌شود. زنان به دلیل حالات خاص ماهانه و بارداری، معمولا به خون‌سازی بیشتری نیاز دارند. اگر شما به عنوان یک خانم به این تفاوت با مردان توجه نکنید و برنامه غذایی خود را تغییر ندهید، ناچار خواهید بود به دنبال علائم کم خونی در خانم ها و درمان آن بگردید.
کم‌خونی وضعیتی‌ست که خون شما توان و کیفیت کافی برای حمل اکسیژن را ندارد تا بتواند آن را به بافت‌های بدن برساند. با بلاگ اسنپ مارکت در این مقاله همراه شما هستیم تا پیرامون درمان و علائم کم خونی بانوان با شما صحبت کنیم. پس برای سفری به درون‌مایه قوای بدن، یعنی خون، و آشنایی با انواع کم‌خونی‌ها آماده شوید.
کم خونی در خانم ها چقدر شایع است؟
کم‌خونی و فقر آهن، زنان را بیشتر از مردان درگیر می‌کند. معمولا علائم کم خونی در بانوان زیر، بیشتر دیده می‌شود:
· زنان باردار
معمولا فقر آهن و کم‌خونی از هر شش زن باردار، گریبان یکی را می‌گیرد.
· زنان دارای قاعدگی‌های سنگین
قاعدگی‌های سنگین معمولا به دلایلی ایجاد می‌شوند و باید به دنبال آن دلیل در مشورت با پزشک ماهر باشید. تا ۵ درصد از خانم‌هایی که این نوع قاعدگی‌ها را تجربه می‌کنند و در سن باروری قرار دارند، به کم‌خونی مبتلا خواهند شد.
· زنان مبتلا به ایدز (HIV)
این بیماری خودایمنی می‌تواند به مبارزه با گلبول‌های خونی بپردازد و شما را کم‌خون کند.
علت کم خونی در خانم ها چیست؟
شایع‌ترین علت کم‌خونی، کمبود آهن در بدن است. حالا این آهن می‌تواند به دلایل زیر در بدن کم شود و علائم کم خونی در بانوان را شکل دهد:
1. خون‌ریزی‌ها
علائم کم خونی در بانوان زمانی پدیدار می‌شود که میزان خونریزی در بدن زیاد باشد. خونریزی باعث می‌شود سلول‌های خونی و آهن زیادی را از دست دهید. خانم‌ها ممکن است به دلایل زیر دچار خونریزی و کاهش سطح آهن در بدن شوند:
- مشکلات دستگاه گوارش مانند زخم معده، پولیپ یا سرطان روده بزرگ
- استفاده منظم و طولانی‌مدت از آسپرین و بقیه قرص‌های مسکن بدون نسخه
- اهدای خون مکرر یا بدون وقفه‌های کافی بین دفعات
- دوره‌های سنگین یا غیرمعمولی قاعدگی
- فیبروم‌های رحمی یا همان توده‌های غیرسرطانی (خون‌ریزی‌های شدید را محتمل می‌کنند.)
رفع هر کدام از این مشکلات، علائم کم خونی در بانوان را کاهش می‌دهد و در آخر از بین می‌برد.
2. افزایش سطح نیاز به آهن در دوران بارداری
بدن برای حمایت و رشد بهتر بچه در این زمان، آهن بیشتری طلب می‌کند و باید بتوانید با تنوع مناسبی از غذاهای سالم به آن پاسخ دهید.
3. نخوردن غذاهای آهنی کافی!
بدن معمولا آهن موجود در غذاهای گوشتی را تا دو-سه برابر بهتر از آهن غذاهای گیاهی جذب می‌کند. پس اگر گیاه‌خوار هستید یا با گوشت میانه خوبی ندارید، باید استراتژی خود را تغییر دهید تا در پیچ‌وخم‌های درمان کم‌خونی نیفتید.
4. مشکلات جذب آهن در بدن
بعضی اوقات شرایط بدن طوری می‌شود که جذب آهن برای آن دشوار است. بیماری‌هایی مانند کرونا، سلیاک یا جراحی بای‌پس معده برای کاهش وزن، سفره جذب آهن را در بدن تنگ و کوچک می‌کند.
انواع کم خونی در خانم ها کدام است؟
انواع مختلفی از کم‌خونی با علت‌های متفاوت وجود دارد که در نتیجه، علائم کم خونی در بانوان را پدید می‌آورند. کم‌خونی می‌تواند موقت یا طولانی‌مدت باشد و از خفیف تا شدید درجه‌بندی شود. در بیشتر اوقات، کم‌خونی بیش از یک علت دارد. انواع آن را در ادامه ببینید:
· کم‌خونی آپلاستیک
نوعی نادر و تهدیدکننده است که می‌تواند به دلیل برخی از عفونت‌ها، داروها، بیماری‌های خودایمنی و قرارگرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی ایجاد شود.
· کم‌خونی ناشی از فقر آهن
شایع‌ترین علت کم خونی در زنان است و در حالتی ایجاد می‌شود که مغز استخوان برای ساخت هموگلوبین، آهن کافی دریافت نمی‌کند.
· کم‌خونی داسی‌شکل
این وضعیت معمولا ارثی‌ست. زمانی ایجاد می‌شود که هموگلوبین به شکل معیوبی تولید شود و گلبول‌های قرمز خون را مجبور کند شکل غیرطبیعی و هلالی (مانند داس) به خود بگیرند. در نتیجه این سلول‌ها زودتر از موعد می‌میرند و کمبود آن‌ها علائم کم خونی در بانوان را پدید می‌آورد.
· کم‌خونی ناشی از التهاب
برخی از بیماری‌ها مانند سرطان، ایدز، آرتریت روماتوئید، بیماری کلیوی و سایر بیماری‌های التهابی مزمن می‌توانند در تولید گلبول‌های قرمز مشکل ایجاد کنند.
· کم‌خونی مرتبط با بیماری مغز استخوان
انواع بیماری‌ها مانند سرطان خون و میبلوفیبروز، می‌توانند بر تولید خون در مغز استخوان اثر بگذارند و علت کم خونی در خانم ها باشند.
· کم‌خونی همولیتیک
این نوع زمانی ایجاد می‌شود که گلبول‌های قرمز سریع‌تر از مغز استخوان جایگزین شوند. در این صورت، برخی بیماری‌های خونی، تخریب گلبول‌های قرمز را افزایش می‌دهند و علائم کم خونی در بانوان را ایجاد می‌کنند.
· کم‌خونی ناشی از کمبود ویتامین
علاوه‌بر آهن، بدن برای تولید گلبول‌های قرمز سالم، به فولات و ویتامین b12 هم نیاز دارد. اگر رژیم غذایی‌تان فاقد این دو باشد، ممکن است علائم کم خونی در بانوان را تجربه کنید.
علائم کم خونی در بانوان
اگر کم‌خونی ناشی از فقر آهن در بدن باشد، اغلب به‌تدریج ایجاد می‌شود. یعنی ممکن است ابتدای کار هیچ علامتی نداشته باشید یا علامت‌های خفیفی را حس کنید. علائم کم خونی در بانوان را در ادامه ببینید و در بدن خودتان بررسی کنید:
- خستگی
- ضعف
- سرگیجه
- سردرد
- دمای پایین بدن
- پوست رنگ‌پریده یا زرد‌رنگ
- ضربان سریع یا نامنظم قلب
- تنگی نفس یا درد قفسه سینه، به‌ویژه در اثر فعالیت بدنی
- ناخن‌های شکننده
- هوس‌های غیرمعمول برای خوردن چیزهای غیرخوراکی مانند کاغذ یا نوشیدنی‌های سرد و یخ
علائم کم خونی شدید در خانم ها
علائم کم خونی در بانوان در صورت نوع شدید، تنها قوی‌تر ظاهر می‌شوند و نشانه‌های متفاوتی ندارد. اگر تعداد بیشتری از علائم را دارید یا چندتا از آن‌ها را به مدت و شدت زیاد تجربه می‌کنید، حتما با پزشک خود صحبت کنید. این حالت می‌تواند نشان از کم‌خونی شدید باشد. البته همه‌چیز بستگی به نتیجه نهایی آزمایشات و نظر پزشک دارد و نمی‌توان تنها از روی علامت‌ها به کم‌خونی شدید پی برد.
تشخیص کم خونی در زنان
اگر فکر می‌کنید بخشی از علائم کم خونی در بانوان یا تمام آن‌ها را دارید، با پزشک خود صحبت کنید. او ممکن است واکنش‌های زیر را در برابر این موضوع نشان دهد:
- سوالاتی درباره وضعیت سلامتی‌تان بپرسد؛ از جمله این‌که حال و روز قاعدگی‌هایتان چطور است. همچنین ممکن است درباره مشکلات سیستم گوارشی، مانند وجود خون در مدفوع از شما سوال کند.
- از شما بخواهد یک معاینه فیزیکی انجام دهید.
- درباره غذاها و داروهایی که می‌خورید با شما به گفتگو بنشیند و از سابقه سلامتی‌تان جویا شود.
- شاید درخواست کند آزمایش خون انجام دهید. آزمایش کامل خون (CBC) قسمت‌های زیادی از خونتان را بررسی می‌کند. این آزمایش اگر نشان دهد کم‌خونی دارید، به احتمال زیاد پزشک شما آزمایش دیگری برای تعیین سطح آهن در خون تجویز خواهد کرد تا بتواند مطمئن شود کم‌خونی شما به دلیل فقر آهن است یا علت دیگری دارد.
- اگر او درباره خون‌ریزی‌های داخلی در بدن شما نگران باشد و از سوالات قسمت اول نشانه‌هایی دستگیرش شود، ممکن است آزمایش‌های اضافی دیگری را لازم بداند. مثلا یکی از آن‌ها آزمایش مخفی مدفوع برای جستجوی وجود خون در مدفوع شماست. این حالت ممکن است نشان‌دهنده خونریزی روده باشد.
- او همچنین ممکن است یک آندوسکوپی معمولی یا کولونوسکوپی برایتان بنویسد تا منبع خون‌ریزی‌های روده را مشخص کند.
درمان کم خونی در خانم ها
درمان کم‌خونی، به علت و نوع آن وابسته است. بعد از طی مرحله تشخیص، پزشک باید بگوید که آیا یک رژیم غذایی با آهن بیشتر درمان‌کننده است یا باید روش دیگری را پی بگیرید.
غذاهایی مناسب برای درمان کم خونی
گفتیم که یکی از منابع دریافت آهن و برطرف‌کردن علائم کم خونی در بانوان، از طریق مصرف مواد غذایی مفید و خون‌ساز است. آهن در سبزی‌های برگ‌دار و تیره، گوشت قرمز، حبوبات، غذاهای دریایی، نان‌های درست‌شده با آرد کامل و غلات یافت می‌شود.
ملوان زبل را یادتان می‌آید؟ او همیشه با همین غذاها و سبزی‌ها به خودش می‌رسید و هیچ علامتی هم از کم‌خونی نداشت! برای شناخت بیشتر این مواد غذایی می‌توانید به مطلب «بهترین مواد غذایی برای کم خونی» سر بزنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
همه‌چیز به علائم کم خونی در خانم ها برمی‌گردد. باید هر از چندی خودتان را رصد کنید و ببینید علائم ذکرشده را به‌طور تکرارشونده و در طول زمان دارید یا خیر. اگر آن‌ها را در بدنتان پیدا کردید، باید به سراغ پزشک بروید و ببینید او چه تدبیری برایتان می‌اندیشد.
توجه داشته باشید که قرار نیست با پدیدارشدن علائم کم خونی در بانوان با تکرار کم، به هول‌وولا بیفتید و سریعا راه مطب را در پیش بگیرید! این علائم باید به‌طور معناداری تکرار شوند تا گمان کم‌خونی را تقویت کنند.
مراقب خون‌گرمی‌تان باشید!
خون و کیفیت آن یکی از مهم‌ترین ارکان قوت بدن زنان است. اگر به دلایلی ناواضح احساس خستگی مفرط می‌کنید یا مکررا با هر یک از علائم کم خونی ذکرشده مواجه هستید، با پزشک خود مطرح کنید.
او تمهیدات لازم برای تشخیص دلیل وضعیتتان را فراهم می‌کند و اگر کم‌خون باشید پیشنهاداتی برای درمان ارائه می‌دهد. اسنپ مارکت در شناسایی علت کم خونی در زنان و درمان آن با مواد غذایی مناسب در کنار شماست. تجربیات خود از کم‌خونی را در قسمت نظرات بنویسید.