مزارع آفتابگردان، یکی از زیباترین مناظری‌ست که ممکن است هنگام سفرهای جاده‌ای به نقاط مختلف ایران، با آن مواجه شوید. پرورش گل آفتابگردان می‌تواند بنا به مصارف شخصی، تجاری یا زینتی انجام شود. این گل علاوه‌بر زیبایی خیره‌کننده، می‌تواند در روغن‌کشی مورد استفاده قرار گیرد یا از آن آجیل تهیه شود.
اگر به پرورش گل آفتابگردان در منزل علاقه دارید، باید با مراحل این فرآیند به‌خوبی آشنا باشید و انواع مختلف این گل را بشناسید. امروز در بلاگ اسنپ مارکت با مراحل کاشت گل آفتابگردان و نکات مهم برای نگهداری این گیاه زیبا آشنا می‌شویم. اگر شما هم دوست دارید در باغچه یا گلدان، آفتابگردان بکارید، با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
آشنایی با انواع مختلف گل آفتابگردان
گل آفتابگردان برای اولین بار در کشور آمریکا دیده شد؛ اما خیلی زود بذر آن به همه نقاط دنیا راه پیدا کرد. شاید برایتان جالب باشد بدانید که بیش از 70 نوع از این گل در دنیا وجود دارد و تمام انواع آن رنگ زرد ندارند.
پیش از پرورش گل آفتابگردان، باید نوع آن را انتخاب کنید؛ چرا که هر مدل از این گیاه نیازهای متفاوتی دارد و ممکن است شرایط رشد آن با امکاناتی که در دسترس دارید، هماهنگ نباشد. در ادامه با برخی از معروف‌ترین و پربازده‌ترین انواع این گل که بذر آن‌ها در ایران موجود است، آشنا می‌شویم.
آفتابگردان شمشیری
آفتابگردان شمشیری گیاهی با عمر یک سال است که ساقه اصلی آن حتی می‌تواند به‌اندازه 4 متر هم رشد کند. تخمه این نوع آفتابگردان شمشیری سیاه است و نسبت به انواع دیگر، ظاهری کشیده‌تر و روغن بیشتری دارد. بذر این گیاه باید در عمق یک تا سه سانتی‌متری کاشته شود و زمان گل‌دادن آن دو تا سه ماه بعد است.
آفتابگردان ماموتی
این نوع آفتابگردان ساقه‌ای نیمه‌چوبی با ارتفاعی در حدود 3 متر دارد و تخمه آن راه‌راه و گوشتی‌ست. عمق مناسب کاشت آفتابگردان ماموتی حدود 20 تا 30 سانتی‌متر است و بذرها باید نسبت به هم 50 تا 70 سانتی‌متر فاصله داشته باشند.
آفتابگردان تخم ریز
آفتابگردان تخم ریز انتخاب مناسبی برای کاشت این گل در باغچه‌های کوچک بوده و طعم تخمه آن بسیار خوشمزه است. این گیاه معمولا قدی کوتاه‌تر از 1.5 متر دارد و بذر آن باید در عمق حدود 10 سانتی‌متری خاک کاشته شود. اگر شرایط رشد به‌خوبی مهیا شود، این گیاه بسیار پربازده خواهد بود و ظرف 1.5 ماه گل می‌دهد.
آفتابگردان تخم قرمز
آفتابگردان تخم قرمز برای کاربردهای زینتی بسیار مناسب است؛ اما مصرف خوراکی هم دارد. ظاهر بسیار زیبا با گلبرگ‌های چندرنگ و سرعت رشد نسبتا سریع، از شاخصه‌های اصلی این گیاه است. کاشت گل آفتابگردان تخم قرمز در گلدان هم امکان‌پذیر است؛ چرا که عمق یک سانتی‌متری خاک برای آن کافی خواهد بود. هنگام پرورش گل آفتابگردان تخم قرمز در باغچه با تعداد زیاد، باید فاصله 60 تا 90 سانتی‌متری را بین هر بذر رعایت کنید.
آفتابگردان کله قوچی
آفتابگردان کله قوچی، گیاهی با عمر یک سال است که تخمه‌هایی راه‌راه و درشت دارد. مغز تخمه نوع کله‌قوچی کم‌روغن است؛ بنابراین اگر قصد شما از پرورش گل آفتابگردان روغن‌کشی باشد، این گیاه انتخاب مناسبی نخواهد بود. این گیاه باید در عمق یک الی سه سانتی‌متری خاک کاشته شود و فاصله بین بذرها 20 تا 30 سانتی‌متر باشد. گلدهی این گیاه حدودا 4 ماه طول می‌کشد؛ اما از آن جایی که این مدل نسبت به سرما مقاوم است، مراقبت از آن کار دشواری نخواهد بود.
آفتابگردان پایه بلند زرد
گل آفتابگردان پایه بلند زرد، تخمه‌هایی با پوست نازک دارد که کاملا در جهت مصارف خوراکی مناسب است. این گیاه ارتفاع زیادی دارد و حداقل 2.5 متر رشد می‌کند؛ بنابراین اگر قصد کاشت گل آفتابگردان پایه‌بلند را دارید، بهتر است گلدانی مقاوم و سنگین تهیه کنید. برای کاشت این گیاه باید فاصله 40 تا 60 سانتی‌متری بین بذرها برقرار باشد و فاصله هر بذر از سطح خاک هم دو تا سه سانتی‌متر در نظر گرفته شود. این گیاه به دو تا سه ماه زمان برای گلدهی نیاز دارد.
بهترین زمان کاشت گل آفتابگردان
برای پرورش گل آفتابگردان باید زمان درست را براساس منطقه جغرافیایی خود رعایت کنید. آفتابگردان نیاز به نور زیاد دارد و معمولا گونه‌های مختلف آن مقاومت کمی نسبت به برودت هوا دارند. مناسب‌ترین زمان کاشت گل آفتابگردان زمانی‌ست که فصل سرما رو به اتمام بوده و هوا متعادل شده است.
- در نواحی گرمسیری و جنوبی کشور، این گل در ماه بهمن کاشته می‌شود.
- در بخش‌هایی با آب‌وهوای معتدل و مرطوب، کاشت این گل در اواخر اسفند است.
- زمان کاشت گل آفتابگردان در مناطق سردسیری اواخر فروردین یا روزهای اول ماه اردیبهشت است.
مراحل کاشت گل آفتاب گردان
برای پرورش گل آفتابگردان باید به موارد مختلفی توجه و شرایط را از هر نظر برای رشد این گیاه فراهم کنید. پیش از هر چیزی باید زمان‌بندی درست را رعایت کنید و هرگز در فصل سرما ان گیاه را در هوای آزاد کشت نکنید.
انتخاب نوع آفتابگردان
اولین قدم برای پرورش گل آفتابگردان، انتخاب بذر مناسب است. بیش از 70 نوع بذر آفتابگردان وجود دارد و شما باید قبل از خرید، هدف خود را مشخص کنید؛ چرا که بعضی از این بذرها تنها مناسب مزارع بزرگ هستند و برخی دیگر را می‌توان در باغچه و حتی گلدان هم پرورش داد.
آماده‌کردن خاک
انتخاب خاک مناسب در پرورش گل آفتابگردان بسیار مهم است. خاک باید اسیدیته کمی داشته باشد و معمولا pH خاک در بازه 6 تا 7.5 برای کاشت بیشتر انواع آفتابگردان‌ها مناسب است. در صورتی که خاک بیش از اندازه قلیایی باشد، می‌توانید به آن مقداری گرانول گوگرد اضافه کنید تا به تعادل برسد. خاک مورد استفاده باید کاملا زهکشی شده و دمای عمق آن حداقل 15 درجه باشد.
کاشت بذر
کاشت بذر هر یک از انواع آفتابگردان‌ها نیاز به عمق متفاوتی از خاک دارد؛ اما به‌طور معمول عمق مناسب بین یک تا سه سانتی‌متر از سطح خاک است. فاصله بین هر بذر با بذر دیگر هم به نوع گیاه و ابعاد آن بستگی دارد. برای گل‌های کوچک‌تر حداقل این فاصله 20 سانتی‌متر است؛ اما این عدد برای گل‌هایی با ابعاد بزرگ‌تر می‌تواند حتی تا 90 سانتی‌متر هم در نظر گرفته شود.
اضافه‌کردن کود
اگر میزان اسیدیته خاک از 6 کم‌تر باشد، باید از انواع کودها یا کمپوست‌ها برای جبران این کمبود استفاده کنید. کود مناسب برای این گیاه باید حاوی مقادیر بالای فسفر و ازت باشد.
نکات مهم در پرورش گل های آفتابگردان
- گیاه آفتابگردان نیاز به نور زیاد دارد و نباید در زیر سایه درختان یا گیاهان دیگر کاشته شود.
- اگر قصد پرورش گل آفتابگردان در گلدان و در فضای داخلی خانه را دارید، باید آن را برای حداقل سه ساعت در معرض آفتاب قرار دهید.
- میزان اسیدیته خاک این گیاه باید بین 6 تا 7.5 باشد؛ در غیر این صورت می‌توانید با کمک کودهای مناسب، خاک را به تعادل برسانید.
- قبل از خرید گلدان باید از عمق و استحکام آن مطمئن شوید؛ چرا که آفتابگردان‌ها ساقه‌هایی بلند دارند.
- از آفت‌کش‌های مناسب و اسپری‌های ضدقارچ برای حفظ سلامت گیاه استفاده کنید.
- فاصله مناسب بین بذرها را براساس ابعاد گیاه رعایت کنید.
- گل آفتابگردان نباید در فصل سرما کاشته شود.
- خاک گیاه آفتابگردان باید سست، سبک و کاملا زهکشی‌شده باشد.
- دمای خاک برای کاشت گل آفتابگردان باید حداقل 15 درجه سانتی‌گراد باشد.
- حتما علف‌های هرز اطراف گیاه را در فواصل منظم هرس کنید.
- گیاه را صبح‌های زود یا آخر شب که هوا خنک‌تر است آبیاری کنید.
- هنگام آبیاری نباید برگ‌های گیاه را مستقیما خیس کنید. این کار باعث رشد قارچ و کپک روی سطح آن‌ها می‌شود.
- سعی کنید تنها ریشه خاک هنگام آبیاری خیس شود. پس از این کار تقریبا 15 سانتی‌متر از سطح خاک باید کاملا مرطوب شده باشد.
- معمولا زمان لازم برای برداشت تخمه آفتابگردان 120 روز است.
- اگر این گیاه را در باغچه می‌کارید، بهتر است سطح آن را با پلاستیک بپوشانید تا از آسیب پرندگان و حشرات مصون بماند.
- معمولا گیاه آفتابگردان بعد از گل‌دادن سنگین می‌شود؛ بنابراین بعد از مدتی یک پایه چوبی به ساقه آن وصل کنید.
سخن پایانی
پرورش گل آفتابگردان تجربه‌ای جذاب و لذت‌بخش است و حتی می‌تواند ایده‌ای برای درآمدزایی باشد. با کاشت این گیاه می‌توانید خودتان در منزل تخمه آفتابگردان تازه و مرغوب تهیه کنید، از آن برای روغن‌کشی بهره بگیرید یا صرفا آن را به‌عنوان یک گل زینتی زیبا پرورش دهید.
پرورش گل آفتابگردان نیاز به دانش باغبانی پیشرفته ندارد؛ اما باید به نکات زیادی برای ثمردهی آن توجه داشته باشید. کیفیت خاک، دمای مناسب، آبیاری منظم، نور کافی و استفاده از کودهای مرغوب، از جمله مواردی‌ست که باید هنگام کاشت گل آفتابگردان به آن‌ها توجه کنید.
به نظر شما پرورش این گیاه در باغچه‌های کوچک خانگی امکان‌پذیر است؟ آیا تاکنون تجربه پرورش گل آفتابگردان را داشته‌اید؟ از نظر شما کیفیت تخمه آفتابگردان‌های ارگانیک با تخمه‌های شرکتی متفاوت است؟ نظرات و پیشنهادات ارزشمند خود را در بخش کامنت‌ها با سایر کاربران اسنپ مارکت در میان بگذارید.