خارش کف سر امانتان را بریده است؟ سرتان دارد آتش می‌گیرد ولی نمی‌دانید دلیلش چیست؟ آن‌قدر خارش دارید که می‌خواهید پوست سرتان را غلفتی بکنید؟ این مقاله را بخوانید تا با دلایل خارش کف سر و درمان آن آشنا شوید.
علت خارش کف سر را بشناسید
خارش، پاسخ بدن به تحریک است. این تحریک می‌تواند شیمیایی باشد، مثل یک آلرژن. همچنین می‌تواند مکانیکی باشد، مثل برخورد پارچه روی پوست شما.
1. شوره سر
یکی از دلایل خارش کف سر می‌تواند شوره‌زدن باشد. شوره سر باعث خارش، خشکی و پوسته‌پوسته‌شدن سر می‌شود. شوره‌ها روی لباس، نمای بسیار بدی ایجاد می‌کنند و حتی ممکن است باعث شود از خیر پوشیدن لباس‌های تیره بگذرید.
هنوز مشخص نشده است که شوره سر دقیقا به چه علتی رخ می‌دهد اما قارچی به نام مالاسزیا می‌تواند به‌عنوان یکی از متهمین اصلی در این مسئله شناخته شود. برخی از علل احتمالی شوره سر به شرح زیر است:
- درماتیت سبورئیک
- اگزما
- پسوریازیس
- درماتیت تماسی
- کلاه گهواره یا پوسته سر شیرخواران
موارد زیر باعث بدتر شدن شوره سر می‌شود:
- تغییرات هورمونی
- استرس
- مدل‌دادن به مو با محصولاتی مثل ژل و اسپری
- آب‌وهوا
- آلودگی
- کلاه‌گذاشتن
2. درماتیت سبورئیک
از درماتیت سبورئیک می‌توان به‌عنوان دومین دلیل خارش سر در این لیست نام برد که نوعی شوره شدید محسوب می‌شود و علاوه‌بر خارش کف سر با التهاب همراه است.
3. درماتیت تماسی
هنگامی که پوست با یک ماده محرک تماس پیدا می‌کند می‌تواند باعث خارش کف سر شود. برای مثال برخی افراد نسبت به محصولات مو واکنش آلرژیک نشان می‌دهند. گاهی حتی مواد طبیعی و ارگانیک هم ممکن است باعث خارش سر شود. بنابراین اگر به یک محصول مشکوک هستید، برای این که بتوانید مچ آن را بگیرید، به مدت یک هفته یا بیشتر، از آن استفاده نکنید و ببینید آیا خارش کف سر شما بهبود پیدا می‌کند یا خیر؟
4. فولیکولیت
زمانی علت خارش سر ناشی از فولیکولیت است که فولیکول مو دچار عفونت باکتریایی یا قارچی شود که ممکن است باعث تحریک و التهاب فولیکول گردد. فولیکولیت اغلب باعث برآمدگی‌های آکنه‌مانند می‌شود که نه‌تنها می‌تواند دردناک باشد، بلکه باعث ایجاد خارش کف سر می‌شود.
5. شپش سر
این حشرات از خون انسان تغذیه می‌کنند و در پایه ساقه مو تخم می‌گذارند. این حشرات می‌توانند به میزان قابل‌توجهی باعث خارش کف سر شوند.
6. پسوریازیس
ششمین دلیل خارش سر در لیست ما، می‌تواند یک بیماری خودایمنی به نام پسوریازیس باشد. این بیماری می‌تواند علاوه‌بر ایجاد بثورات قرمز به خارش کف سر هم منجر شود.
7. درماتیت آتوپیک
درماتیت آتوپیک یا همان اگزما یکی دیگر از علت‌های ایجاد خارش کف سر است که باعث خشکی پوست می‌شود.
8. آفتاب‌سوختگی
امان از دست آفتاب! خورشید با همه بخشندگی‌اش نسبت به ما، می‌تواند ضررهایی هم داشته باشد و در لیست ما جزو هشتمین دلیل خارش سر به حساب بیاید. اگر پوست به مدت طولانی در معرض اشعه‌های مضر فرابنفش قرار بگیرد، آفتاب‌سوختگی رخ می‌دهد. آفتاب‌سوختگی روی پوست سر به خشکی و خارش کف سر منجر می‌شود.
9. سرطان پوست
سرطان به خودی‌خود، بیماری آزاردهنده‌ای‌ست. اما سرطان پوست با داشتن یک علامت دیگر قصد دارد شما را بیش از پیش آزار دهد! درواقع به دلیل رشد سلول‌های سرطانی روی پوست سر، خارش کف سر هم به سایر مشکلات سرطان اضافه می‌شود.
10. گال
گال یک بیماری انگلی پوستی‌ست که با ایجاد خارش کف سر، حتی ممکن است خواب را از چشمان شما برباید!
11. دیابت
سطوح بالای قند خون می‌تواند منجر به گردش خون و سیستم ایمنی ضعیف و همچنین کم‌آبی پوست شود. ترکیب خشکی پوست و آسیب‌پذیری در برابر عفونت‌های باکتریایی و قارچی به این معنی‌ست که افراد دیابتی علاوه‌بر مشکلات خاص خودشان ممکن است خارش کف سر را هم تجربه کنند.
12. زونا
زونا می‌تواند باعث ایجاد جوش‌های تاول‌زا، خارش‌دار و دردناک در هرجایی از بدن شود. اگر این جوش‌ها به کف سر سرایت کند، دیگر قوز بالای قوز خواهد شد! خارش کف سر و درد ناشی از زونا می‌تواند پوست سر شما را به کوچک‌ترین فشاری، حساس کند.
13. استرس
استرس گویا با همه‌چیز سروکار دارد! در واقع این مسئله می‌تواند سیستم عصبی شما را تحت تاثیر قرار دهد و به خارش پوست منجر شود. این معضل ممکن است شامل خارش کف سر هم باشد.
آیا برای رفع خارش سر در طب سنتی راه‌حلی وجود دارد؟
احتمالا شما نمی‌توانید به‌تنهایی در همه موارد، دلیل خارش سر خود را بیابید؛ بنابراین قبل از انجام هر درمانی در خانه، برای خارش کف سر باید به یک پزشک مراجعه کنید. اما اگر به هر دلیلی شرایط رفتن پیش پزشک را ندارید میتوانید از نسخه‌های رفع خارش سر دیر طب سنتی استفاده کنید.
رفع خارش سر در طب سنتی برای پوست‌های خشک
اگر پوستی خشک دارید، برای درمان خانگی خارش سر میتوانید نوک انگشتان خود را با روغن بابونه و گل سرخ چرب کنید و کف سر خود را ماساژ دهید.
رفع خارش سر در طب سنتی برای پوست‌های چرب
برای کاهش خارش کف سر، گلاب و عرق مورد را در یک آبپاش بریزید، روی سر خود اسپری کنید و سرتان را ماساژ دهید. این ترکیب هم می‌تواند چربی را کم کند و هم به‌عنوان یک درمان خانگی خارش سر مورد استفاده قرار گیرد.
رفع خارش سر در طب سنتی، زمانی که با سوزش و کهیر همراه است
اگر از رنگ مو یا مواد آرایشی استفاده کردید و دچار خارش، کهیر صورت و سوزش سر شدید، وقت را تلف نکنید و قبل از هرکاری، این ماده آلرژن را با شستشو از روی پوست خود بزدایید. سپس یک لیوان آب خیار بنوشید.
برای این که جلوی سردی آب خیار را بگیرید -درصورتی‌که دیابت ندارید- میتوانید 1 تا 2 قاشق نبات سفید را نیم‌کوب کنید و در آن بریزید. 1 الی 2 ساعت بعد چیزی نخورید. این درمان خانگی خارش سر اگر با شکم خالی انجام شود، تاثیر بیشتری خواهد داشت.
حوصله رفتن پیش پزشک را ندارید؟ این درمان‌ها را امتحان کنید
این روزها آن‌قدر مجبور هستیم برای درمان بیماری‌های مختلف پیش پزشک برویم که شاید دیگر دلمان نخواهد برای خارش کف سر هم کلی وقت بگذاریم، لباس بپوشیم و ساعت‌ها پشت ترافیک بمانیم تا دلیل خارش سر خود را از زبان یک دکتر بشنویم. تازه یک نکته مهم را از یاد بردیم: پرداخت پول ویزیت؛ آن هم فقط برای خارش کف سر!
اگرچه ممکن است دلیل خارش سر شما، مسئله مهمی باشد و حتما نیاز به ویزیت دکتر داشته باشید، اما گاهی می‌توان با چند درمان خانگی، خارش کف سر را بهبود بخشید. در ادامه با چند روش درمان خانگی خارش سر آشنا می‌شوید.
سرکه سیب
سرکه سیب دارای خواص ضد باکتریایی، ضد التهابی و ضدقارچی‌ست. اگر دلیل خارش سر شما ناشی از خشکی پوست باشد، می‌تواند به کاهش آن کمک کند. برای استفاده از سرکه سیب به‌عنوان درمان خانگی خارش سر، ابتدا آن را در آب گرم رقیق کنید و بعد از استفاده از شامپو، سرتان را با سرکه بشویید. شوره سر با سرکه سیب کاهش می‌یابد.
روغن نارگیل ارگانیک
این روغن دارای خواص ضدمیکروبی‌ست و می‌تواند به‌عنوان یک تسکین‌دهنده برای خارش کف سر عمل کند. اگر دلیل خارش سر شما، ناشی از اگزما و شپش است، روغن نارگیل را امتحان کنید.
روغن نعناع
این روغن می‌تواند در کاهش شوره سر موثر باشد و به‌عنوان یک درمان خانگی خارش سر، مورد استفاده قرار گیرد. روغن نعنا را با روغن زیتون مخلوط کنید و قبل از شامپو‌زدن روی سر خود ماساژ دهید. همچنین میتوانید بعد از شامپو، از چای نعنا برای آبکشی سر استفاده کنید.
مراقبه
بله! درست خواندید! مراقبه هم یکی از راه‌های کمک به رفع خارش کف سر محسوب شود. درواقع مدیتیشن می‌تواند به خارش ناشی از اگزما کمک کند. اگر هم دلیل خارش سر ناشی از اضطراب باشد، چه چیزی بهتر از یک مراقبه؟
روغن درخت چای
روغن درخت چای دارای خواص ضدمیکروبی، ضدقارچی، ضدعفونی و ضدالتهابی‌ست. به‌عبارت دیگر می‌توان گفت: آن‌چه همه خوبان دارند، تو یک‌جا داری! اما نکته مهم درمورد استفاده این روغن در درمان خانگی خارش سر آن است که باید با مقداری خیلی کم مصرف شود یا قبل از مصرف، آن را رقیق کرد.
10 تا 20 قطره از این روغن را به یک شامپوی ملایم بیفزایید یا آن را با روغن زیتون مخلوط کنید و روی سر ماساژ دهید. این روغن می‌تواند در زمان‌هایی که دلیل خارش سر ناشی از شوره، درماتیت سبورئیک و شپش است، موثر باشد.
روغن زیتون
روغن زیتون گرم می‌تواند به نرم‌شدن و شل‌شدن پوسته‌ها کمک کند. برای استفاده از این روغن در درمان خانگی خارش سر ابتدا آن را گرم کنید و سپس روی پوست ماساژ دهید. اجازه دهید چند ساعتی روی پوست سر بماند و بعد از آن، سرتان را با یک شامپو که برای درمان خارش کف سر طراحی شده است بشویید.
روغن علف لیمو
براساس یک مطالعه انجام‌شده، روغن علف لیمو ممکن است به‌عنوان یک درمان خانگی خارش سر برای شوره موثر باشد. درنتیجه ممکن است به کاهش خارش کف سر هم کمک کند.
ژل آلوئه‌ورا
ژل آلوئه‌ورا یک خنک‌کننده طبیعی‌ست و می‌تواند خارش کف سر را تسکین دهد. مخصوصا اگر دلیل خارش سر، ناشی از شوره باشد. ژل را از برگ‌های تازه آلوئه‌ورا جدا کنید و روی پوست خود بمالید. اجازه دهید 15 الی 20 دقیقه روی سرتان بماند. سپس سر را با آب سرد یا ولرم بشویید. میتوانید این کار را 1 یا 2 بار در هفته انجام دهید.
روغن آرگان طبیعی
این روغن دارای خواص مرطوب‌کنندگی‌ست. برای استفاده از این روغن باید مواد تشکیل‌دهنده آن را بادقت بررسی کنید تا هیچ ماده شیمیایی دیگری در آن وجود نداشته باشد. روغن را چند دقیقه روی پوست سر ماساژ دهید و اجازه دهید شب تا صبح روی سر بماند. حداقل 1 بار در هفته از این روغن استفاده کنید تا متوجه تفاوت در خارش کف سر و افزایش درخشندگی موهایتان شوید.
ماسک ماست
ماست دارای خواص ضدالتهابی‌ست و یک خنک‌کننده محسوب می‌شود که می‌تواند به شوره سر، خشکی و رفع خارش کف سر کمک کند. برای تهیه این ماسک، نصف فنجان ماست را با پاپایای له‌شده و پوست‌کنده مخلوط کنید و به مدت 30 دقیقه روی موهای خود نگه دارید.
ممکن است دلتان نیاید از پاپایا برای پوست سر استفاده کنید؛ اما شاید بعد استفاده از این ماسک و مشاهده نتایجش نظرتان عوض شود! ضمن این که این روش درمان خانگی خارش سر را فقط باید 2 بار در ماه انجام دهید.
ماسک موز
موز دارای خواص ضدمیکروبی‌ست و می‌تواند به پاکسازی پوست سر خشک کمک کند. همچنین می‌تواند در درمان شوره که باعث خارش کف سر می‌شود، موثر باشد. یک موز را با چند قاشق غذاخوری روغن زیتون یا روغن نارگیل مخلوط و آن را له کنید. مخلوط را روی سر ماساژ دهید و 5 تا 10 دقیقه بعد، آن را با آب ولرم و شامپو بشویید.
بهترین شامپو برای خارش سر
شوره سر نه‌تنها باعث خارش کف سر می‌شود، بلکه ممکن است شما را از حضور در جمع محروم کند. لباس‌های لکه‌دار و سری که مدام می‌خارد، خیلی مناسب حضور در مهمانی‌ها نخواهد بود!
اگر دلیل خارش سر شما زیر سر شوره است -شوره‌ای که ناشی از یک بیماری پوستی مثل پسوریازیس و اگزما نباشد- شامپوهای زیر می‌توانند به شوره سر و در نتیجه خارش کف سر کمک کنند.
بسته به مشکلی که دارید، ممکن است پزشک برای شما شامپوی خاصی را تجویز کند تا خارش کف سر شما بهبود یابد. بنابراین برای پیداکردن بهترین شامپو برای خارش سر با پزشک خود مشورت کنید.
شامپوهای حاوی سولفید سلنیوم
سولفید سلنیوم می‌تواند به‌عنوان یک ضدقارچ عمل کند و در کاهش تحریک و خارش سر موثر است. این ماده ممکن است عوارضی مثل هیپرپیگمانتاسیون، احساس چربی در مو و … داشته باشد.
شامپوهای حاوی پریتیون روی
این ماده می‌تواند قدرت ضد میکروبی و ضدقارچی داشته باشد و همچنین به التهاب و خارش کف سر کمک کند.
شامپوهای حاوی اسید سالیسیلیک
این شامپوها می‌توانند در کاهش پوسته‌پوسته‌شدن موثر باشند.
شامپوهای حاوی کتوکونازول
این ماده می‌تواند از رشد قارچ جلوگیری کند.
شامپوهای حاوی قطران زغال‌سنگ
این ماده، قارچ را سرکوب می‌کند و التهاب را کاهش می‌دهد. قطران زغال‌سنگ عوارض جانبی زیادی مثل حالت تهوع، استفراغ، ادرار سیاه و … دارد.
نباید فراموش کنید که حتی اگر شامپوی شما، بهترین شامپو برای خارش سر در دنیا یا حتی در کهکشان راه شیری باشد، باز هم باید دلیل خارش سر خود را بیابید و به فکر درمان آن باشید.
هرآن‌چه باید درباره خارش کف سر بدانید
اگر خارش کف سر شما با علائم زیر همراه است باید به پزشک مراجعه کنید:
- بیشتر از یک هفته طول بکشد.
- با درد، زخم یا تورم همراه باشد.
- ریزش موی قابل‌توجهی ایجاد کند.
- اگر دلیل خارش سر نامعلوم باشد.
چه زمانی باید نگران خارش کف سر باشید:
- اگر شامپوهای بدون نسخه، کمکی به شما نکنند.
- خارش کف سر آن‌قدر شدید باشد که خواب و عملکرد شما را مختل کند.
- اگر نقاطی از سر که خارش دارد، دردناک باشد.
- اگر در موهای خود شپش پیدا کردید.
برای جلوگیری از خارش کف سر باید چه کار کنید؟
- از آب داغ برای شستن موهایتان استفاده نکنید.
- فقط 2 یا 3 بار در هفته موهایتان را بشویید.
- دست کم 8 لیوان آب و مایعات در روز بنوشید.
- رژیم غذایی‌تان باید از مواد مغذی غنی باشد؛ به‌ویژه پروتئین و کلسیم.
- استفاده از بیگودی، اتوی مو و سشوار را کم کنید.
- کرم‌ها و ژل‌های حالت‌دهنده را محدود کنید.
- برای جلوگیری از خارش کف سر، شانه و برس خود را به دیگران ندهید.
- وقتی یک محصول جدید برای موهای خود می‌خرید، ابتدا برای مدتی بررسی کنید که آیا مشکلی برای شما ایجاد می‌کند یا خیر؟