آیا دوست دارید، غذاهای خاص و متنوع را تست کنید؟ پیشنهاد ما به شما، انواع غذا و دسرهایی است که از اشپل ماهی تهیه می‌شوند. این دانه‌های مدور، شفاف در رنگ‌های متنوع، ارزش غذایی خارق العاده ای دارند. مزایا و خواص اشپل ماهی به اندازه ای زیاد است که قبل از تخم گذاری ماهی، باید حتماً از بدن ماهی خارج و استفاده شوند. به همین دلیل است که بسیاری از متخصصین تغذیه، مصرف این ماده غذایی ارزشمند را توصیه می‌کنند. برای آگاهی کامل از چیستی و چگونگی استفاده از اشپل ماهی و فواید بی شمار اشپل ماهی سالمون و تفاوت آن با خاویار، این مقاله از وبلاگ اسنپ مارکت را از دست ندهید.
شناخت هرچه بیشتر اشپل ماهی
اشپل ماهی، تخم‌های بارور نشده ماهی هستند که مصرف خوراکی دارند. گران یا ارزان بودن اشپل ماهی به نوع ماهی، پیچیدگی مراحل صید و عرضه و تقاضای صنعت غذا بستگی دارد. اما قیمت، تنها عامل ارزش گذاری آن نیست. بلکه اشپل ماهی سرشار از پروتئین، چربی سالم، ویتامین و آنتی اکسیدان (مواد ضد پیری) است. بنابراین مصرف آن به سلامت بدن و جلوگیری از بعضی بیماری‌ها کمک می‌کند. برخی از رایج ترین انواع اشپل ماهی عبارتند از:
- خاویار (اشپل ماهی‌های خاویاری)
- اشپل ماهی سالمون
- اشپل شاه ماهی
- اشپل ماهی توبیکو (ماهی پرنده)
فواید مصرف و خواص اشپل ماهی
اشپل ماهی یک غذای همه کاره و ارزشمند است که می‌تواند فواید زیادی برای بدن داشته باشد. اما لازم است در حد اعتدال به عنوان بخشی از رژیم غذایی مصرف شود. در این قسمت به صورت مختصر به خواص اشپل ماهی اشاره کرده ایم. اما در ادامه به طور مفصل در مورد خواص اشپل ماهی سالمون به عنوان در دسترس ترین اشپل ماهی صحبت کرده ایم.
- اشپل ماهی حاوی اسیدهای چرب امگا 3 است که برای سلامت قلب و عروق، کاهش فشار خون، جلوگیری از التهاب و افزایش سطح هورمون‌های شادی (سروتونین و دوپامین) مفید است.
- اشپل ماهی دارای ویتامین (A) است و مصرف آن، سلامت چشم، پوست و مو را در بر دارد.
- اشپل ماهی سرشار از ویتامین (D) است که برای جذب کلسیم و فسفر، سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها بسیار مناسب است. ویتامین (D) همچنین به تنظیم قند خون، بهبود فعالیت غده تیروئید و پیشگیری از برخی از سرطان‌ها کمک می‌کند.
- ویتامین (B12) موجود در اشپل ماهی بر سلامت سلول‌های اعصاب و مغز مؤثر است. ویتامین (B12) همچنین موجب رفع خستگی، درمان افسردگی و تقویت حافظه می‌شود.
- آهن یکی دیگر از مواد مغذی درون اشپل ماهی است که برای اکسیژن رسانی به بافت‌های بدن، تولید همو گلوبین و سلامت خون ضرورت دارد. آهن همچنین به جلوگیری از کم خونی، رفع خستگی و ضعف عضلانی و بهبود عفونت‌ها کمک می‌کند.
انواع اشپل سالمون + خواص اشپل سالمون
ماهی سالمون، در دسترس ترین ماهی دنیا با ابعاد و قیمت‌های متفاوت است. این ویژگی موجب شده است، اشپل ماهی سالمون نیز نسبت به انواع دیگر تخم ماهی، بیشترین مقدار مصرف خوراکی را داشته باشد. داده‌های علمی متفاوتی در دنیای تغذیه وجود دارند که بر خواص اشپل ماهی سالمون تأکید می‌کنند. بنابراین در این بخش به طور اختصاصی، مواد مغذی موجود در اشپل ماهی سالمون را بررسی و از فواید بی شمار آن صحبت کرده ایم.
انواع اشپل ماهی سالمون
اشپل ماهی سالمون به اشپل استخراج شده از گونه‌های مختلف ماهی سالمون گفته می‌شود. رایج ترین اشپل‌های سالمون به صورت زیر است:
- سالمون شاه یا شینوک
- سالمون صورتی
- سالمون قرمز (به عنوان خاویار قرمز شناخته می‌شود)
- سالمون کوهو یا نقره ای
- سالمون دریای آتلانتیک
- سالمون باهم
تذکر: اگر چه اشپل ماهی سالمون ممکن است «خاویار» نامیده شود اما خاویار واقعی فقط از ماهی‌های خاویاری به دست می‌آید.
اسیدهای چرب و بیماری‌های قلبی
بیشترین دریافت امگا 3 در رژیم غذایی از غذاهای دریایی و ماهی‌های پر چرب مانند ماهی سالمون حاصل می‌شود. اگر چه می‌توانید از مکمل‌ها نیز استفاده کنید اما توصیه پزشکان، مصرف غذاهای حاوی امگا 3 است.
اشپل ماهی سالمون منبع خوبی از اسیدهای چرب امگا 3 و برای سلامت قلب بسیار مفید است. این چربی‌ها دارای پتانسیل آنتی اکسیدانی و ضد التهابی هستند و ممکن است با کاهش عوامل خطر، انواع بیماری قلبی مانند فشار خون و کلسترول بالا را بهبود بخشند.
ویتامین (A) و تقویت بینایی
از دیگر خواص اشپل ماهی، وجود ویتامین (A) است. مصرف ویتامین (A) برای سلامت چشم ضرورت دارد. این ویتامین به دلیل آنتی اکسیدان بودن، از کم بینی و کوری دائم جلوگیری می‌کند. در صورتی که ویتامین (A) به مدت طولانی استفاده نشود، ممکن است اثرات جبران ناپذیری به وجود آورد. یک قاشق غذاخوری (15 گرم) اشپل سالمون، حاوی 10 درصد از ویتامین (A) است. بنابراین خوردن آن به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متعادل، نیاز بدن به ویتامین (A) را تأمین می‌کند.
ویتامین (D) و تقویت ایمنی بدن
ویتامین (D) برای جذب کلسیم از غذاها و همچنین حمایت از سلامت استخوان شناخته می‌شود. بنابراین با مصرف 1 قاشق غذاخوری (15 گرم) می‌توانید 2 درصد از ویتامین (D) بدن را تأمین کنید. برای این هدف لازم است اشپل ماهی سالمون را با غذاهای غنی از ویتامین (D) مانند گوشت ماهی سالمون، روغن کبد ماهی یا پنیر میل کنید تا کلسیم به تناسب جذب بدن شود.
کلسیم و فسفر
از مزایا و خواص اشپل ماهی سالمون، وجود مقدار زیادی کلسیم و فسفر است. این دو ماده معدنی برای سلامت استخوان‌ها ضروری هستند. از طرفی باید بدانید، کلسیم به شکل معدنی همراه فسفر در استخوان‌ها ذخیره می‌شود. بنابراین خوردن ماهی سالمون می‌تواند نیاز بدن به کلسیم و فسفر را تأمین کند و باعث افزایش تراکم و استحکام استخوان‌ها شود.
عوارض جانبی اشپل ماهی سالمون
علی رغم مزایای زیادی که اشپل ماهی سالمون در پی دارد، باید از معایب احتمالی آن نیز آگاه باشید.
واکنش‌های آلرژیک
گزارش‌های متعددی از واکنش‌های آلرژیک به اشپل ماهی، مخصوصاً اشپل ماهی سالمون وجود دارند. در واقع اشپل ماهی، ششمین آلرژن غذایی رایج در آسیا به حساب می‌آید. علائم رایج این عارضه شامل (درد خفیف شکم، خارش گلو و سرفه تا آنافیلاکسی شدید) هستند.
واکنش آلرژیک به اشپل سالمون در افرادی که معمولاً از مصرف ماهی و سایر غذاهای دریایی خودداری می‌کنند، به وجود می‌آید. بنابراین در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
چنانچه سابقه آلرژی به غذاهای دریایی ندارید، برای حصول اطمینان از حساس نبودن به اشپل ماهی سالمون، می‌توانید از یک متخصص آلرژی کمک بگیرید. پزشک مربوطه برای ارزیابی آلرژی، آزمایش پوستی انجام می‌دهد و شما را از نتیجه امر آگاه می‌کند.
مسمومیت غذایی
یکی دیگر از موارد شایع هنگام مصرف غذاهای دریایی، مسمومیت غذایی است. این مورد معمولاً به غذاهایی حاوی میگو (به دلیل حساسیت بدن به فسفر) اتفاق می‌افتد. به دلیل این که اشپل ماهی سالمون نیز حاوی مقدار زیادی فسفر است، ممکن است به مسمومیت غذایی از این نوع مبتلا شوید.
نوع دیگری مسمومیت غذایی در اشپل ماهی سالمون وجود دارد که به دلیل فرآوری نادرست اتفاق می‌افتد. فرآوری نا مناسب منجر به تکثیر باکتری ایکولی (E.Coli) می‌شود که عامل اصلی شیوع مسمومیت غذایی است. مسمومیت باکتریال ایکولی، هر ساله هزاران نفر را در ایالات متحده آمریکا تحت تأثیر قرار می‌دهد.
مسمومیت‌هایی که از غذاهای دریایی به انسان منتقل می‌شوند، علائمی مانند اسهال و درد شکمی را به دنبال دارند. تحقیقات نشان داده است، حتی مقادیر کمی از باکتری ایکولی (E.Coli) در اشپل سالمون شور، می‌تواند باعث عفونت و مسمومیت غذایی شود.
افزایش فشار خون
اگرچه می‌توانید اشپل ماهی را به صورت خام نوش جان کنید. اما اغلب برای فروش، آن را با نمک خشک یا پخته شده بسته بندی می‌کنند که همان حالت کنسرو شده است. این نوع فرآیند پخت، سطوح بالایی از سدیم را در پی دارد. 1 قاشق غذاخوری (15 گرم) اشپل ماهی سالمون کنسرو شده با نمک، 13 درصد از سدیم را تأمین می‌کند. بنابراین در مصرف کنسرو اشپل سالمون توجه لازم را داشته باشید.
مصرف بیش از حد سدیم با افزایش فشار خون و افزایش خطر بیماری قلبی مرتبط است. به طوری که وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا (USDA) توصیه می‌کند، بزرگسالان بیش از 1 قاشق چای خوری سدیم معادل (2300 میلی گرم) در روز مصرف نکنند.
تفاوت اشپل ماهی با خاویار
اگر تا اینجای مقاله با ما همراه بودید و مطالب مفیدی راجع به خواص اشپل ماهی یاد گرفتید، شاید برای تان این سؤال به وجود آید که تفاوت خاویار و اشپل ماهی چیست؟ باید بدانید، خاویار یک محصول غذایی منحصر به فرد است زیرا:
- شنیدن کلمه «خاویار» تصاویری از شام در رستوران‌های مجلل را در ذهن ما متجلی می‌کند. بنابراین یک غذای لوکس محسوب می‌شود.
- صید بی رویه خاویار، منجر به افزایش آلودگی دریاها می‌شود و به همین دلیل قیمت واقعی خاویار بسیار بالاست.
- خاویار در لیست 3 غذای برتر جهان قرار دارد.
خاویار، در کلاسیک ترین معنای آن فقط به اشپل ماهی‌های خاویاری وحشی اطلاق می‌شود که در دریای خزر و دریای سیاه زندگی می‌کنند. اما با گذشت زمان، خاویار به طور کلی مترادف با اشپل ماهی شد که از نظر فنی دقیق و درست نیست. در بیشتر مناطق جهان، خاویار یک غذا اصلی نیست، بلکه یک چاشنی غذایی به حساب می‌آید. در حال حاضر، چند نوع مختلف ماهی خاویار و طبعاً اشپل خاویاری وجود دارند که در زیر به آنها اشاره کرده ایم.
- بلوگا
- کالوگا
- اوسترا
- سِروگا
- اِستِرلت
- ماهی‌ها خاویاری سیبری
- ماهی‌ها خاویاری سفید
- هک بک
- پارو ماهی
اشپل خاویار، کوچک و براق است اما ممکن است به اندازه یک نخود نیز یافت شود. رنگ اشپل خاویار از کهربایی و سبز تا سیاه متغیر است و بافت تردی دارد. طعم خاویار شور است اما پس از جویدن، کمی طعم شیرین از خود آزاد می‌کند. این ترکیب و طعم خاص باعث شده است، برخی به آن لقب «نسیم دریا» بدهند. خواص اشپل ماهی خاویار بر کسی پوشیده نیست. از این رو، ارزش‌های غذایی موجود در آن نیز نسبت به انواع دیگر اشپل ماهی، بسیار خاص تر هستند.
خاویار حاوی مشخصات قابل توجهی اسید آمینه (اسید گلوتامیک، لیزین، لوسین و فنیل آلانین) است. این اسیدهای آمینه منجر به پروتئین سازی و تقویت قوای عضلانی می‌شوند و در عملکرد سیستم ایمنی بدن نقش به سزایی ایفا می‌کنند.
مباحث تکمیلی اشپل ماهی
اکنون نوبت به مباحث تکمیلی خواص ماهی اشپل و نحوه استفاده از آن است.
نحوه استفاده از اشپل ماهی
اشپل ماهی، یک غذای لذیذ در بسیاری سراسر جهان است که به صورت خام، پخته یا فرآوری شده مصرف می‌شود. مثلاً کنسرو اشپل ماهی سالمون یا خاویار خام، پر استفاده ترین انواع اشپل ماهی هستند. اشپل ماهی طعمی غنی و خاص دارد و بسته به نوع ماهی و طبخ آن، از ملایم و خامه ای گرفته تا شور یا شیرین متغیر است.
از اشپل ماهی به روش‌های مختلفی برای افزایش طعم و بافت غذاها استفاده می‌شود. مثلاً برای ایجاد طعم‌های متنوع، اشپل ماهی را با پنیر خامه ای، لیمو، شوید، پیاز، کپر، نان، برنج و جلبک دریایی ترکیب و به عنوان پیش غذا، چاشنی، سس، فیلینگ یا غذای اصلی سرو می‌کنند. برخی از غذاهایی که با اشپل ماهی درست می‌شوند، عبارتند از:
- سوشی
- بلینی
- تاراماسالاتا
- املت
- پاستا
- سالاد
- سوپ
برای استفاده از خواص اشپل ماهی خام، بهتر است آن را با نان تست گرم یا بلین (کرپ روسی) همراه خامه یا ماست چکیده چرب در لایه‌های نازک میل کنید.
نکات مهم درباره نگهداری اشپل ماهی
- اشپل ماهی را با قاشق چوبی یا پلاستیکی بردارید زیرا قاشق فلزی باعث تغییر طعم آن می‌شود.
- اشپل ماهی را در یخچال نگه دارید و حداکثر 2 روز پس از باز کردن بسته، نوش جان کنید. چنانچه به زمان بیشتری برای مصرف آن نیاز دارید، حتماً آن را فریز کنید.
- مصرف اشپل ماهی همراه نوشيدنی‌های گرم یا الکلی توصیه نمی‌شود، زیرا طعم خوبی نخواهد داشت و از طرفی مزاج بسیار گرمی ایجاد خواهد کرد.
دیدگاه آسیایی
با توجه به جنبه‌های مختلف تغذیه ای، اجتماعی و فرهنگی در آسیا، اشپل ماهی یک ماده غذایی مهم در کشورهای آسیای شرقی محسوب می‌شود. انواع اشپل ماهی (کنسرو و خام) در آسیا طرفداران خاص خود را دارند که علاوه بر تنوع و جذابیت طعم، منجر به افزایش تندرستی بدن می‌شوند. با این حال، مانند سایر غذاهای دریایی، اشپل ماهی خیلی زود فاسد می‌شود. بنابراین برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی و استفاده از خواص اشپل ماهی، باید از تکنیک‌های پردازش و نگهداری متناسب هر نوع اشپل ماهی استفاده کرد.
دیدگاه اروپایی
محصولات اشپل ماهی در تمام کشورهای اروپایی یک غذای لذیذ به شمار می‌روند و عمدتاً در کشورهای اسکاندیناوی و مدیترانه ای تولید می‌شوند. خاویار، پر طرفدار ترین نوع اشپل ماهی در اروپاست و انواع مختلف خاویار در بازار اروپا (EU) پر تقاضا و با قیمت بالا وجود دارند. از آنجایی که خاویار به صورت خام یا به عنوان یک غذای نیمه فرآوری شده (نمکی/تخمیری) خورده می‌شود، دقت به نحوه فرآوری، نگهداری و مصرف آن، از جمله ملاحظات مورد بحث در اروپاست.
سخن پایانی
اگر به غذاهای دریایی علاقه دارید، به هیچ عنوان این مقاله را از دست ندهید. زیرا در این مقاله از بلاگ اسنپ مارکت، مروری کامل به خواص اشپل ماهی، انواع اشپل ماهی و توضیحات تکمیلی راجع به خاویار و سالمون داشتیم. همین حالا اپلیکیشن اسنپ مارکت را نصب کنید و از مطالعه مقالات جامع و مفید بلاگ آن لذت ببرید.