بیماری کبد چرب همانطور که از نامش پیداست در اثر تجمع چربی در کبد ایجاد می‌شود. حدود 5 درصد از افراد به بیماری کبد چرب الکلی مبتلا هستند و تقریباً 100 میلیون نفر به بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) مبتلا می‌باشند. شکل شدیدتر کبد چرب، استئاتوهپاتیت کبد چرب غیر الکلی نامیده می‌شود که ممکن است به شرایط جدی‌تری مانند سیروز و سرطان کبد پیشرفت کند.
صرف نظر از نوع کبد چرب، بهترین درمان برای این بیماری تغییر در شیوه زندگی از جمله کاهش وزن، اجتناب از الکل و رژیم غذایی مناسب است. به همین دلیل، ما در این بررسی در مورد بهترین سبزیجات و انواع میوه کبد چرب صبحت خواهیم کردیم.
درمان کبد چرب با تغذیه
برای مبارزه با بیماری کبد چرب، ضروری است که تغییرات استراتژیک و پایداری در رژیم غذایی خود ایجاد کنید. به طور کلی، بهترین رژیم غذایی برای کبد چرب شامل موارد زیر است:
- فیبر کافی
- مقدار زیادی میوه، سبزیجات و آجیل
- غلات کامل
- چربی‌های اشباع شده بسیار محدود از محصولات حیوانی
- نمک و شکر بسیار محدود
- عدم مصرف الکل
نیمی از هر بشقاب غذایی که می‌خورید، باید میوه و سبزیجات، یک چهارم پروتئین و یک چهارم نشاسته باشد. در مورد غذاهایی که باید بخورید یا از آنها اجتناب کنید، دو قانون اصلی وجود دارند که عبارتند از:
- مصرف غذاهای گیاهی، غلات کامل، روغن زیتون، ماهی و مرغ و محدود کردن لبنیات چرب
- عوامل آسیب رسان به کبد از جمله گوشت‌های فرآوری شده، غلات تصفیه شده، غذاهای چرب و غذاهای فست فودی
بهترین راه برای اطمینان از بهبود قابل توجه یا حتی درمان بیماری کبد چرب، کاهش وزن به اندازه تقریباً 7 تا 10 درصد از وزن بدن است.
انواع میوه کبد چرب
در ادامه به انواع میوه‌ها که با کبد چرب مرتبط هستند، اشاره می‌کنیم.
درمان کبد چرب با سیب
سیب را باید میوه مخصوص کبد چرب نامید. سیب سرشار از ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌های دیگری است که به محافظت از کبد کمک می‌کنند. این آنتی‌اکسیدان‌ها به کاهش التهاب و جلوگیری از آسیب به سلول‌ها کمک می‌کنند. یک مطالعه در سال 2004 اثرات آب سیب را روی موش‌ها آزمایش کرد که در نهایت به این مهم رسید که آب سیب می‌تواند آسیب DNA به کبد را سرکوب کند.
بهبود کبد چرب با انگور
محققان مرکز تحقیقات کاربردی دارویی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در ایران دریافتند که عصاره هسته انگور عملکرد کبد را در بیماران مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی (NFLD) بهبود می‌بخشد. مطالعات حیوانی و انسانی انجام شده توسط گروه علوم زیستی و آسیب شناسی در دانشگاه فدرال سائوپائولو در برزیل، نشان می‌دهند که انگور و عصاره هسته انگور از کبد در برابر آسیب محافظت می‌کند، سطح آنتی‌اکسیدان را افزایش می‌دهد و با التهاب مبارزه می‌نماید.
درمان کبد چرب با آووکادو
آووکادو را می توان جزء انواع میوه کبد چرب در نظر گرفت. آووکادو دارای محتوای چربی سالم و سرشار از فیبر است که می‌تواند به کنترل وزن کمک کند. گلوتاتیون، ترکیبی که توسط آووکادو تولید می‌شود، در حذف سموم مضر از بدن نقش دارد. محققان مواد شیمیایی موجود در آووکادو را کشف کردند که این میوه به طور فعال آسیب کبدی را کاهش می‌دهد.
بهبود کبد چرب با زغال اخته
این میوه‌های خمیری کوچک، نرم، آبدار و سرشار از آنتی‌اکسیدان هستند. آنتی اکسیدان‌ها برای محافظت از کبد در برابر آسیب حیاتی می‌باشند. چکیده منتشر شده در مجله جهانی گوارش نشان می‌دهد که با گنجاندن زغال اخته در رژیم غذایی می‌تواند به افزایش آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و پاسخ سلول‌های ایمنی کمک کند.
درمان کبد چرب با لیمو ترش
لیموترش سرشار از ویتامین C است و می‌تواند آسیب کبدی را کاهش دهد. مصرف این نوع از مرکبات در صبح برای تحریک کبد بسیار توصیه می‌شود. البته نباید لیموترش را به صورت ناشتا مصرف کرد. بعد از صرف صبحانه، لیموترش را در آب ولرم به همراه عسل نوش جان کنید.
انواع سبزیجات برای کبد چرب
برخی از سبزیجات برای کمک به حفظ سلامت کبد بهتر از سایرین هستند که در زیر آورد شده‌اند:
فواید چغندر بای کبد چرب
افزودن چغندر به رژیم غذایی راهی فوق العاده برای اطمینان از مصرف مقدار کافی فیبر، فولات و پکتین است. پکتین به بدن شما کمک می‌کند تا سموم را از بدن خود خارج کنید. چندین مطالعه توسط مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولوژی نشان داده‌اند که آب چغندر آسیب اکسیداتیو و التهاب کبد را تا حد زیادی کاهش می‌دهد و همچنین آنزیم‌های سم‌زدایی طبیعی را افزایش خواهد داد.
مزایای هویج برای کبد چرب
هویج سرشار از کاروتنوئیدها و بتاکاروتن (این همان چیزی است که بدن شما به ویتامین A تبدیل می‌کند) است. کاروتنوئیدها محلول در چربی هستند و مصرفشان صفرا را در سیستم شما تحریک کرده که در نهایت به دفع مواد زائد کمک می‌کند. هویج همچنین برای معکوس کردن اثرات مضر الکل در بدن شناخته شده است. سعی کنید یک کاسه سوپ هویج درست کرده یا مقداری هویج را به همراه غذاهای خورشتی سرو کنید.
کبد چرب و سبزیجات چلیپایی
سبزیجات چلیپایی مانند کلم بروکسل، کلم بروکلی و سبزی خردل، سرشار از فیبر و سایر ترکیبات مفید هستند. این سبزیجات حاوی مواد شیمیایی می‌باشند که سمومی مانند نیتروزامین‌ها که در دود سیگار یافت می‌شود و آفلاتوکسین را از بدن خارج می‌کنند.
یک مطالعه نشان داد که مردان مبتلا به کبد چرب می‌توانند از کلم بروکلی برای تنظیم سطح آنزیم‌های کبدی خود بهره ببرند. برای افزودن سبزیجات چلیپایی به رژیم غذایی خود، سعی کنید مقداری کلم بروکلی را با سیر تفت دهید یا آن را با تخم مرغ آب پز میل کنید. گفته نماند، درمان کبد چرب با کنگر فرنگی نیز جدیداً از سوی متخصصان توصیه می‌شود.
سبزیجات برگ سبز و کبد چرب
سبزیجات برگ سبز مانند شاهی، ریحان، تره، ترب و سایر موارد می‌توانند به سلامت کبد شما کمک کنند. این سبزیجات به تحریک جریان صفرا در کبد و قدرت سم زدایی کمک می‌کند. سبزی‌های برگ‌دار را می‌توان در هر وعده غذایی حتی در صبحانه به همراه پنیر و خرما نوش جان کرد.
انواع مواد غذایی مفید برای کبد چرب
- شیر بادام: بزرگسالان و کودکان مبتلا به بیماری کبد چرب، باید به مصرف کلسیم توجه کنند. در چند سال اخیر شواهد جدیدی وجود دارند که نشان می‌دهند مصرف کافی کلسیم و ویتامین D ممکن است به جلوگیری از ابتلا به بیماری کبد چرب کمک کند.
- قهوه: قهوه یکی از مؤثرترین راه‌های در حال حاضر برای بهبود کبد چرب است. به نظر می‌رسد که قهوه نفوذپذیری روده را کاهش می‌دهد و جذب چربی‌ها را برای افراد دشوارتر می‌کند.
- آب: کارشناسان توصیه می‌کنند که تا حد امکان به آب بیش از جایگزین‌های پر کالری اهمیت دهید. یک فرد معمولی، بدون هیچ شرایط بیماری باید روزانه 8 لیوان آب بخورد.
- روغن زیتون: برخی از روغن‌ها مانند روغن زیتون و روغن آووکادو می‌توانند چربی‌های سالم را تامین کنند. انواع دیگر روغن‌های مفید شامل کنجد، بادام زمینی، آفتابگردان، کانولا و روغن گلرنگ هستند.
- گردو: گردو منابع عالی برای اسیدهای امگا 3 است. درمان کبد چرب با گردو راهکاری مناسب برای بهبود این عارضه خطرناک است. می‌توانید در روز به اندازه یک عدد گردو مصرف کنید.
- سیر: یک مطالعه نشان می‌دهد که افزایش مصرف سیر، در یک دوره 15 هفته‌ای منجر به کاهش توده چربی بدن می‌شود. به همین ترتیب، سیر باعث کاهش اثرات نامطلوب کبد چرب می‌شود.
- سویا: برخی شواهد نشان می‌دهند که محصولات سویا مانند شیر سویا یا توفو، ممکن است کبد چرب را بهبود ببخشند.
راهکارهای مفید برای کبد چرب
علاوه بر تغییر در شیوه غذا خوردن، انجام اصلاحات در سبک زندگی می‌توانند به مشکلات ناشی از کبد چرب کمک کنند:
ورزش کردن
کاهش وزن، تغذیه و سایر روش‌های سالم می‌توانند بیماری کبد را به شدت بهبود ببخشند و زمانی که آنها را با هم اجرا می‌کنید، بهترین عملکرد را دارند. پزشکان 60 دقیقه فعالیت بدنی در روز را توصیه می‌کند. اما این مقدار زمان برای ورزش کردن ممکن است برای بسیاری افراد زیاد باشد. به طور کلی، 150 دقیقه در هفته انجام فعالیت هوازی با شدت متوسط و همچنین حداقل دو بار در هفته تمرین‌های قدرتی توصیه می‌شود.
بهبود خواب
در حالی که خواب برای همه مهم است اما برای افراد مبتلا به بیماری‌های کبدی می‌تواند حتی مزایای بیشتری نیز به همراه داشته باشد. شرایطی مانند آپنه انسدادی خواب شایع است و می‌تواند بیماری کبد را با کاهش اکسیژن رسانی به کبد بدتر کند. این مهم در افراد با مشکلات خواب احتمالی، باید به طور پزشکی ارزیابی شود. بنیاد خواب هفت تا نه ساعت خواب در شب را برای بزرگسالان توصیه می‌کند. سعی کنید به تدریج هر شب چند دقیقه زودتر به رختخواب بروید، به جای اینکه سعی کنید برنامه صبحگاهی خود را تغییر دهید که این ممکن است سخت‌‌تر باشد.
مصرف مکمل‌ها
همه کارشناسان توصیه می‌کنند که قبل از شروع مصرف هر مکملی، ابتدا با پزشک مشورت کنید. این امر به ویژه در مورد ویتامین E، مکملی که معمولا برای افراد مبتلا به مشکلات کبدی استفاده می‌شود، صادق است. زیرا مصرف بیش از حد این ویتامین می‌تواند منجر به سایر عوارض سلامتی مانند مشکلات قلبی عروقی شود. مکمل‌ها همچنین باید همراه با رژیم غذایی سالم و تغییر سبک زندگی برای حداکثر اثربخشی استفاده شوند.
کلام آخر
طبق گفته وزارت بهداشت، در حال حاضر هیچ دارویی برای بیماری کبد چرب وجود ندارد. مؤثرترین درمان تغییرات رژیم غذایی و ورزش است. سعی کنید میوه کبد چرب و سبزیجات را در برنامه غذایی خود بگنجانید تا بتوانید اثرات مضر کبد چرب را کاهش دهید. ورزش کردن منظم و داشتن خواب خوب نیز می‌تواند به کاهش چربی کبد کمک کنند. اگر کبد چرب شما در بدترین مرحله قرار دارد، بهتر است تحت نظر پزشک باشید.