گویا با پیشرفته‌ترشدن دنیا، بیماری‌ها هم پیشرفته شده و شکل ترسناکی به خود گرفته‌اند؛ دقیقا مانند ایدز. آگاهی از خطرات و درک چگونگی انتقال و راه های پیشگیری از انتقال ایدز، برای مهار این بیماری مهم است.
بهترین راه پیشگیری از ایدز، نگاهی صادقانه به عوامل خطرناکی‌ست که در زندگی شخصی، ما را در معرض ابتلا به این بیماری قرار می‌دهد. همچنین داشتن یک استراتژی برای قرارگرفتن در موقعیت‌های خطرناک، یکی از ده‌ها راه پیشگیری از انتقال ویروس HIV است. این مقاله از وبلاگ اسنپ مارکت به معرفی ابزارها و تکنیک‌های پیشگیری از این بیماری می‌پردازد.
HIV چیست و چگونه منتقل می‌شود؟
ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) به‌نوعی عفونت قابل سرایت گفته می‌شود. این بیماری به سیستم ایمنی بدن، به‌ویژه گلبول‌های سفید حمله می‌کند و آن‌ها را از بین می‌برد؛ برای همین ایمنی بدن فرد را در برابر عفونت‌هایی مانند سل و عفونت‌های قارچی، عفونت‌های شدید باکتریایی و برخی سرطان‌ها کم می‌کند.
برای آگاهی از راه های پیشگیری از انتقال ایدز باید با روش‌های انتقال آن هم آشنا بود. افراد تنها از طریق فعالیت‌های خاص مانند رابطه جنسی یا مصرف مواد مخدر تزریقی می‌توانند HIV را دریافت یا منتقل کنند. همچنین اچآیوی فقط از طریق مایعات بدن فرد مبتلا قابل انتقال است. این مایعات عبارت‌اند از:
- خون
- منی و مایعات قبل از منی
- مایعات رکتوم
- مایعات واژن
- شیر مادر
انتقال اچآیوی تنها در صورتی امکان‌پذیر است که این مایعات با غشای مخاطی یا بافت آسیب‌دیده در تماس باشند یا مستقیما به رگ خونی از طرق سرنگ تزریق شوند. از تماس گاه‌به‌گاه با یک فرد مبتلا به اچآیوی، مانند دست‌دادن، در آغوش گرفتن یا بوسه با دهان بسته، به این بیماری مبتلا نمی‌شوید.
آیا واکسنی برای ویروس HIV وجود دارد؟
باید در جواب به این سوال صراحتا گفت «خیر»! در حال حاضر هیچ واکسنی برای پیشگیری از اچآیوی یا درمان آن وجود ندارد. با این حال، دانشمندان در حال یک کارآزمایی بالینی روی یک واکسن چندملیتی به نام Mosaico هستند و به نتیجه‌بخش‌بودن این واکسن امید دارند. تا زمانی که یک واکسن کشف شود، بهترین راه درمان، دانستن راه های پیشگیری از انتقال ایدز است.
راه های پیشگیری از انتقال ویروس ایدز را بشناسید
از آن‌جایی‌که علائم ایدز تا سال‌ها خود را نشان نمی‌دهند، خودمراقبتی و شناخت عواملی که باعث ایجاد این بیماری می‌شوند، بهترین راه پیشگیری از ایدز هستند. بهتر است در مورد این بیماری نگرانی بی‌مورد را کنار بگذارید و با سلاح دانایی و آگاهی به جنگ آن بروید!
1. بهترین راه پیشگیری، شناسایی خطرات است
همان‌طور که گفتیم یکی از راه های پیشگیری از انتقال ایدز، آگاهی نسبت به اصول اولیه انتقال این بیماری‌ست که پیش‌تر ذکر شد. فراموش نکنید که HIV از طریق دست‌زدن، بوسیدن، پشه‌ها، ظروف مشترک، سینک توالت، تف‌کردن یا لمس مایعات بدن منتقل نمی‌شود؛ خلاصه این‌که اچآیوی عمدتا از طریق رابطه مقعدی، رابطه جنسی واژینال و سرنگ‌های مشترک منتقل می‌شود.
2. قبل از قرارگرفتن در معرض HIV با داروها پیشگیری کنید
یکی از راه های پیشگیری از انتقال ایدز، پروفیلاکسی (PrEP) نام دارد. این راه پیشگیری از انتقال ویروس HIV به‌صورت مصرف یک دوز از داروهای ضد رترو ویروسی روزانه است. این داروها می‌توانند خطر ابتلا به HIV را تا 99% کاهش دهند.
Apretude یک گزینه جدیدتر در رابطه با روش درمانی PrEP است که شامل مصرف قرص روزانه نمی‌شود. این دارو به‌صورت تزریقی هر دو ماه یک‌بار به شریک افراد در معرض خطر داده می‌شود و ثابت شده است که خطر ابتلا را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
همه افرادی که از نظر جنسی فعال هستند باید در مورد PrEP آموزش ببینند. PrEP برای هرکسی که احتمال ابتلا به اچآیوی در او بیشتر است توصیه می‌شود؛ از جمله افرادی که در روابط جنسی متعددی دارند و افرادی که در شش ماه گذشته یک بیماری مقاربتی را تجربه کرده‌اند.
3. از کاندوم استفاده کنید
کاندوم مطمئن‌ترین وسیله برای پیشگیری از بارداری و بیماری‌های مقاربتی (STD) است. همچنین بهترین راه پیشگیری از ایدز است. هیچ‌کدام از راه های پیشگیری از انتقال ایدز نمی‌تواند این سه مورد را با هم انجام دهند.
4. پیشگیری و درمان بیماری‌های مقاربتی را فراموش نکنید
یکی از راه‌های جلوگیری از ایدز در رابطه، پیشگیری از بروز دیگر بیماری‌های مقاربتی‌ست؛ زیرا می‌توانند خطر ابتلا به HIV را با به‌خطرانداختن بافت‌های ظریف واژن یا مقعد افزایش دهند. این نکته نه‌تنها در مورد بیماری‌های مقاربتی مانند سفلیس که باعث ایجاد زخم‌های باز می‌شود، بلکه در مورد هر STD که باعث التهاب دستگاه تناسلی می‌شود هم صادق است.
5. انتقال مادر به کودک باید جدی گرفته شود
این راه پیشگیری از انتقال ویروس HIV شامل تمام مراحل بارداری‌ست. غربالگری معمول HIV در دوران بارداری، انتقال از مادر به کودک را کاهش می‌دهد. اجرای روند درمان رترو ویروسی روی مادر در اوایل بارداری، خطر انتقال را بسیار کم می‌کند.
حتی اگر درمان در اواخر بارداری شروع شود، باز هم خطر ابتلا کم‌تر از 2٪ است. از آن‌جایی‌که ویروس HIV از طرق شیر مادر هم منتقل می‌شود، از شیردهی بعد از تولد نوزاد هم باید اجتناب کرد. خلاصه این‌که اگر درمان HIV زودهنگام شروع شود، خطر انتقال از مادر به فرزند کم خواهد شد.
6. سوزن مشترک برای تزریق استفاده نشود
میزان HIV در میان افرادی که مواد مخدر تزریقی (PWIDs) استفاده می‌کنند بالاست. مطالعات نشان می‌دهد که بین 20 تا 40 درصد افراد PWID به دلیل استفاده مشترک از یک سرنگ، آلوده می‌شوند. فقط افراد PWIDS در معرض خطر ابتلا به این بیماری نیستند؛ بلکه شریک جنسی آن‌ها هم ممکن است در معرض خطر باشد؛ به‌ویژه اگر از مصرف مواد مخدر شریک جنسی خود آگاه نباشند.
هم‌اکنون در سراسر دنیا برنامه‌های ارائه سرنگ رایگان دولتی در بسیاری از مراکز درمانی اجرا می‌شود. این روش به عنوان یکی از راه های پیشگیری از انتقال ایدز و سایر عفونت‌های قابل انتقال از راه خون (مانند هپاتیت C) تا میزان زیادی موفق بوده است.
جلوگیری از HIV بعد از مواجهه با آن
اگر فکر می‌کنید که از طریق رابطه جنسی بدون کاندوم یا سایر فعالیت‌های پرخطر در معرض HIV قرار گرفته‌اید، مصرف دوره ۲۸ روزه داروهای HIV بهترین راه پیشگیری از ایدز در ساعات اولیه است.
این استراتژی که «پیشگیری پس از مواجهه (PEP)» نامیده می‌شود، اگر بلافاصله پس از قرارگرفتن در معرض ویروس شروع شود، بهترین عملکرد و اثر را دارد. تحقیقات نشان داده است که PEP اگر در عرض 72 ساعت پس از انتقال ویروس شروع شود، می‌تواند خطر ابتلا به HIV را تا 81 درصد کاهش دهد.
بهترین راه پیشگیری از ایدز چیست؟
- در مورد آزمایش HIV صریح و بی‌پرده با همسرتان صحبت کنید و قبل از رابطه جنسی آزمایش دهید.
- رفتارهای جنسی کم‌خطر و با کاندوم را انتخاب کنید. اچآیوی عمدتا با داشتن رابطه مقعدی یا واژینال بدون کاندوم یا بدون مصرف داروهای پیشگیری منتقل می‌شود.
- تعداد شرکای جنسی خود را محدود کنید. هر چه تعداد شرکای شما بیشتر باشد، احتمال ابتلای شما به اچآیوی یا بیماری مقاربتی (STD) بیشتر می‌شود.
- برای بیماری‌های مقاربتی آزمایش دهید و در صورت ابتلا هرچه زودتر فرآیند درمان را شروع کنید. به شریک جنسی خود هم اصرار کنید تا این کار را انجام دهد.
- در صورت تزریق مواد مخدر، فقط از تجهیزات استریل استفاده کنید و هرگز وسایل خود را با دیگران به اشتراک نگذارید.
بهترین راه درمان این بیماری، شناخت راه های پیشگیری از انتقال ایدز است. این بیماری می‌تواند از طریق شریک جنسی به‌راحتی منتقل شود و با تولد فرزند مبتلا به آن، چندین نسل ادامه پیدا کند. با آگاهی از راه پیشگیری از انتقال ویروس HIV این زنجیره قطع خواهد شد. نظر شما در مورد این بیماری چیست؟ چه راه‌های دیگری برای پیشگیری از آن می‌شناسید؟ نظرات خود را در مورد این مطلب، در بخش کامنت‌های سایت اسنپ مارکت با ما به اشتراک بگذارید.