درمان افتادگی رحم را شاید بتوان پرتکرارترین سوال بانوان در کلینیک‌ها و درمانگاه‌های تخصصی زنان دانست. با افزایش سن و کاهش هورمون استروژن در بدن، عارضه‌ای با عنوان افتادگی رحم در زنان ظاهر میشود. این اختلال آن‌قدر شایع و فراگیر است که در بسیاری از موارد از سوی بانوان امری کاملا طبیعی و غیر قابل درمان تلقی میشود.
اگرچه افتادگی رحم اختلالی رایج و متداول در سنین بالاست؛ اما آگاهی از نشانه‌ها و روش‌های درمان آن می‌تواند بانوان را از عوارض هولناک این اختلال دور کند؛ به همین منظور ما این مطلب از بلاگ اسنپ مارکت را به بررسی درمان افتادگی رحم و معرفی چند ورزش افتادگی رحم اختصاص داده‌ایم. همراهی شما با ما، گامی اثربخش در جهت ارتقای سلامت بدنتان خواهد بود.
علت افتادگی رحم چیست
برای درک بهتر روش‌های درمان افتادگی رحم، لازم است ابتدا نگاهی به علت بروز این اختلال داشته باشیم. فضای داخلی لگن، محل قرارگیری رحم است. در شرایطی که عضلات و ماهیچه‌های لگن در اثر ضعیف‌شدن قادر به حمایت و محافظت از رحم نباشند، رحم از محل اصلی خود خارج میشود.
به‌طور کلی به خروج رحم از جایگاه اصلی خود و حرکت آن به سمت کانال واژن، افتادگی رحم گفته میشود. از جمله عواملی که منجر به ضعیف‌شدن عضلات و تکیه‌گاه‌های داخلی رحم میشود، موارد زیر است:
- بارداری‌های متعدد و عوامل مربوط به آن (وزن زیاد نوزاد یا ضربه به شکم)
- کاهش هورمون استروژن در بدن بر اثر یائسگی
- داشتن جراحی‌های رادیکال در ناحیه لگن
- انجام تمرینات ورزشی شدید و برداشتن اجسام سنگین
- عوامل ایجادکننده فشار به شکم مانند سرفه‌های مزمن، یبوست، آسم و تومور در لگن
- افزایش اضافه‌وزن و چاقی
مراحل افتادگی رحم
در درمان این عارضه، داشتن توجه کافی به وضعیت خروج رحم از لگن نقشی کلیدی دارد. به بیان ساده‌تر این‌که افتادگی رحم در هر مرحله نیازمند روش درمانی خاص خود است. مراحل افتادگی رحم به شرح زیر است:
- مرحله اول: حرکت دهانه رحم به سمت کانال واژن (انجام ورزش های مناسب افتادگی رحم کارساز خواهد بود)
- مرحله دوم: ورود دهانه رحم به کانال واژن (انجام چند ورزش مخصوص به همراه روش‌های درمانی دیگر نتیجه‌بخش خواهد بود)
- مرحله سوم: خروج دهانه رحم از واژن (در این مرحله بهترین گزینه برای درمان، انجام جراحی‌های ترمیمی و هیسترکتومی است)
- مرحله چهارم: خروج دهانه رحم و رحم از واژن (انجام عمل جراحی و برداشتن رحم تنها گزینه درمان افتادگی رحم خواهد بود)
علائم و نشانه های افتادگی رحم
شدت و درجه افتادگی رحم بسته‌به میزان ضعیف‌شدن تکیه‌گاه‌های داخلی رحم می‌تواند متفاوت باشد. گاهی اوقات افتادگی ناقص رحم منجر به لیزخوردن آن به داخل کانال واژن میشود. در این شرایط هیچ علامت و نشانه‌ای در بدن احساس نمی‌شود. در موارد شدیدتر، رحم می‌تواند به‌اندازه‌ای بلغزد که خارج از واژن احساس شود. به این حالت، «افتادگی کامل رحم» گفته میشود که معمولا با نشانه‌ها و علائم زیر همراه است:
- داشتن رابطه جنسی ناخوشایند و دردناک
- بی‌اختیاری ادرار
- احساس سنگینی، فشار و درد در ناحیه لگن و زیر شکم
- خونریزی واژینال و عفونت‌های مزمن در مثانه
- احساس بیرون‌زدگی دهانه رحم یا رحم از واژن
- افزایش غیر طبیعی ترشحات واژن
عوارض افتادگی رحم
درمان افتادگی رحم اگر جدی گرفته نشود، منجر به افتادگی سایر اندام از جمله افتادگی مثانه میشود. از عوارض مهم این اختلال باید به موارد زیر اشاره کرد:
- ایجاد زخم و عفونت در دهانه رحم
- اختلال در راه‌رفتن
- بروز نارسایی‌های کلیه
- افزایش خطر آسیب و عفونت در ناحیه لگن
- افتادگی مثانه و بروز مشکلات مربوط به دفع و ادرار
نقش ورزش در پیشگیری و درمان افتادگی رحم
افتادگی رحم برخلاف اسم وحشت‌بر‌انگیزی که دارد، اگر به‌موقع تشخیص داده شود، با روش‌های ساده و لذت‌بخش قابل درمان است. یکی از این روش‌ها، انجام تمرینات و فعالیت‌های منظم ورزشی‌ست. با انجام تمرینات ورزش افتادگی رحم می‌توان ضمن درمان افتادگی خفیف، از بروز این عارضه پیشگیری کرد.
اگر هنوز به معجزه ورزش در افزایش سلامت بدن ایمان نیاورده‌اید، احتمالا با انجام ورزش های مناسب افتادگی رحم به این باور خواهید رسید. این بخش از تمرینات ورزشی با تقویت عضلات و ماهیچه‌های لگن، نقش حمایتی‌شان را به آنها برمی‌گرداند؛ بنابراین می‌توان امیدوار بود که با انجام چند ورزش مخصوص، از روش‌های درمانی پردردسر نظیر جراحی‌های سنگین در امان ماند.
ورزش های مناسب افتادگی رحم
در کنار روش‌های متعدد درمان افتادگی رحم، ورزش‌های مناسب این بیماری، امن‌ترین و مناسب‌ترین گزینه برای بانوان هستند. ما در ادامه به معرفی 5 ورزش افتادگی رحم می‌پردازیم.
اسکوات
حتما می‌دانید که اسکوات عنوان مادر تمرینات ورزشی در بدنسازی را به خود اختصاص داده است. مزیت‌های این تمرین ورزشی تنها محدود به بدنسازی نمی‌شود. از این فعالیت ورزشی می‌توان در درمان افتادگی رحم هم بهره برد. برای انجام اسکوات، طبق مراحل زیر عمل کنید:
- بایستید و پاها را متناسب با عرض شانه باز کنید.
- ضمن نگه‌داشتن مستقیم بدن، زانوها را خم کنید و باسن خود را به سمت عقب هل دهید.
- حالا تمام وزن خود را روی پاشنه پا و زانوها بیندازید و تلاش کنید تا باسن و ران‌ها موازی زمین قرار گیرند.
- اندکی به سمت جلو خم شوید و چند ثانیه در همین حالت بمانید.
- بعد از چند ثانیه دوباره به حالت اولیه خود برگردید و این حرکت را تکرار کنید.
سگ پرنده
مناسب‌ترین ورزش افتادگی رحم، تمرین سگ پرنده است. این ورزش با تقویت عضلات لگن و شکم منجر به درمان این عارضه میشود. سگ‌پرنده را مطابق مراحل زیر انجام دهید:
- کف دو دست و زانوها را روی زمین بگذارید. توجه داشته باشید که کمر و گردنتان همچنان در حالت صاف باقی بماند و خم نشود.
- با حفظ وضعیت بدنتان تلاش کنید دست راست و پای چپ را صاف و به سمت بالا هدایت کنید.
- چند ثانیه در همین حالت بمانید و بدن را به حالت اولیه برگردانید.
- حالا همین حرکت را برای دست چپ و پای راست خود انجام دهید.
کگل
از دیگر گزینه‌های ورزشی مناسب، ورزش کگل است. نام این ورزش باید برایتان آشنا باشد؛ چراکه معروف‌ترین گزینه در فهرست ورزش های مناسب افتادگی رحم و درمان زودانزالی در آقایان است. این تمرین با نشانه‌گرفتن عضلات لگن و واژن، منجر به بهبودی و درمان افتادگی رحم میشود. تمرین کگل را طبق دستورالعمل زیر انجام دهید:
- قبل از شروع لازم است ابتدا مثانه خود را تخلیه کنید. انجام این تمرین با مثانه پر منجر به آسیب‌دیدن مثانه و کلیه میشود.
- حالا ضمن شناسایی عضلات کف لگن، آن را به مدت 5 ثانیه منقبض کنید. سپس 5 ثانیه به آن استراحت دهید.
- در روزهای بعد می‌توانید مدت‌زمان انجام این تمرین و استراحت بین آن را افزایش دهید.
- از انقباض عضلات شکم و ران یا حبس‌کردن تنفس در هنگام انجام ورزش خودداری کنید.
پل
از دیگر ورزش‌های افتادگی رحم، انجام حرکت پل است. فعالیت پل را به‌صورت زیر انجام دهید:
- روی زمین به کمر دراز بکشید و دست‌های خود را موازی با بدن روی زمین قرار دهید.
- زانوها را 90 درجه خم کنید.
- حالا تلاش کنید باسن خود را با کمک پاشنه پا و انقباض عضلات لگن از روی زمین بلند کنید.
- حواستان باشد زانوها، باسن و شانه در یک خط صاف و مستقیم قرار گیرند.
- یک تا دو ثانیه بدن را در همین وضعیت نگه دارید و دوباره به حالت اولیه خود برگردید.
اسپلیت
آخرین ورزش افتادگی رحم، انجام تمرین اسپلیت در خانه است. برای انجام درست این حرکت ورزشی مطابق مراحل زیر عمل کنید:
- به کمر دراز بکشید و ران‌ها را در زاویه 90 درجه قرار دهید.
- ضمن چسباندن پاها به هم، عضلات لگن و شکم را منقبض کنید.
- بعد از چند ثانیه برای استراحت ماهیچه‌ها، پاها را از هم باز و زانوها را به طرفین هدایت کنید.
- چند ثانیه در همین وضعیت بمانید و دوباره به حالت اولیه خود برگردید.
سایر گزینه های درمانی برای افتادگی رحم
روش درمانی افتادگی رحم، بستگی زیادی به وضعیت خروج رحم از جایگاه اصلی خود دارد. در موارد خفیف می‌توان با انجام ورزش های مناسب افتادگی رحم، به درمان و بهبود این عارضه امیدوار بود. در موارد شدیدتر با تشخیص پزشک، راهکارهای زیر می‌تواند مفید و اثربخش باشد:
- کاهش وزن و پیاده‌سازی برنامه‌های رژیم‌درمانی
- استفاده از شکم‌بندهای محکم و سفت
- استفاده از داروهای موضعی نظیر استروژن‌درمانی
- بهره‌گیری از وسایل محافظ رحم نظیر پساری واژینال
- جراحی‌های ترمیمی رحم یا انجام عمل هیسترکتومی
آیا دویدن برای افتادگی رحم ضرر دارد؟
بین دویدن و افتادگی رحم، هیچ رابطه علت و معلولی وجود ندارد. دویدن هم مانند سایر فعالیت‌های ورزشی دیگر تاثیر بسزایی در افزایش سلامت بدن دارد. از آن‌جایی که دویدن عضلات لگن را به‌شدت درگیر می‌کند، ضعف شدید عضلات لگن می‌تواند با دویدن تشدید شود. در نهایت می‌توان گفت تاثیر دویدن بر افتادگی رحم بستگی زیادی به وضعیت استقامت عضلات، سرعت و مسافت دویدن دارد.
آیا حلقه زدن باعث افتادگی رحم میشود؟
شاید هیچ ورزشی به‌اندازه چرخاندن حلقه لاغری دور کمر شیرین و لذت‌بخش نباشد. این ورزش کالری‌سوز، شما را خیلی زود به رویای لاغر‌ی‌تان می‌رساند. فقط حواستان باشد اگر به‌صورت متوالی و پی‌در‌پی حلقه بزنید، احتمال ایجاد فشار روی رحم و خطر افتادگی آن در کمینتان خواهد بود. طبق توصیه پزشکان، بهترین میزان استاندارد برای حلقه‌زدن، چهار تکرار یک‌ربعی در طول روز است.
آیا طناب زدن باعث افتادگی رحم میشود؟
این افسانه قدیمی وجود دارد که طناب‌زدن با آسیب به ناحیه لگن منجر به افتادگی رحم میشود. برخلاف این تصور عمومی باید بگوییم اگر دچار افتادگی رحم نباشید، طناب‌زدن بهترین تمرین ورزشی جهت تقویت عضلات لگن خواهد بود. تنها در صورت مشاهده علائم افتادگی رحم بهتر است در انجام این حرکت ورزشی محتاط‌تر باشید.
سخن پایانی
درمان افتادگی رحم از آن موضوعات خطیر و حیاتی‌ست که اگر در زمان مناسب به آن پرداخته نشود، عوارضی هولناک بر سر بانوان آوار میشود. کوچک‌ترین پیامد این اختلال، افتادن در دام عفونت‌های مکرر واژنی‌ست.
خبر خوب این است که می‌توان با انجام چند ورزش افتادگی رحم و تمرینات منظم بدنی، از بروز و تشدید این اختلال در سنین بالا جلوگیری کرد. هدف ما از ارائه این مطلب در سایت اسنپ مارکت، ترویج آگاهی و تغییر بینش بانوان در باب درمان افتادگی رحم بود. شما هم می‌توانید با اشتراک‌گذاری تجربیات خود در این زمینه به ارتقای دانش دیگر بانوان کمک کنید.