PRP، یکی از پیشرفته‌ترین و موثرترین روش‌های درمانی است که برای ترمیم بافت‌های بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. احتمالا با خواندن این جمله، سوال «پی آر پی چیست»، در ذهنتان پررنگ‌تر شد. در ادامه وبلاگ اسنپ مارکت همراه ما باشید تا متوجه شوید پی آر پی چیست و چه فواید و کاربردهایی دارد.
پزشک متخصص در روش علمیPRP، پلاسمای خون فرد را که حاوی پلاکت‌های خونی غنی و تقویت‌شده است، در مناطق مورد نیاز بدن تزریق می‌کند تا فرایند بهبود بیماری سریع‌تر پیش رود. در این مطلب، سعی داریم به بررسی و توضیح کامل فرایند PRP، کاربرد آن در درمان مشکلات جسمانی، فواید پی آر پی برای پوست و بایدها و نبایدهای آن بپردازیم. توصیه می‌کنیم تا انتهای این مقاله را بخوانید تا به‌خوبی این روش درمانی را بشناسید.
پی آرپی PRP چیست؟
پیآرپی نام اختصاری Platelet-Rich Plasma به‌معنی پلاسمای غنی از پلاکت است. این روش درمانی در علم پزشکی، از اوایل دهه 90 میلادی در رشته‌های جراحی زیبایی، ارتوپد، صورت و فک، جراحی قلب و غیره مورد استفاده قرار گرفته است. در ادامه با پلاسما، پلاکت، وظایف آن‌ها و روش علمی پیآرپی آشنا می‌شوید.
خون از دو بخش اصلی، یعنی هماتوکریت و پلاسما تشکیل می‌شود. در بخش اول، سلول‌های خونی مانند گلبول‌ها و پلاکت‌ها قرار می‌گیرند. پلاکت‌ها وظیفه جلوگیری از خونریزی و لخته‌شدن خون را دارند. به‌علاوه نقش کلیدی بهبود و ترمیم آسیب‌های بافتی را ایفا می‌کنند. قسمت پلاسما، شامل آب و مواد محلول در آن، مانند پروتئین و مواد غذایی است.
اکنون برسیم به این‌که پی آر پی چیست. روش پیآرپی به این صورت است که اجزای خون خود بیمار برای نوسازی و تحریک بافت‌های آسیب‌دیده، در مناطق مختلف بدن تزریق می‌شود. با استفاده از کیت‌های خاص، غلظت پلاکت به 3 تا 5 برابر مقدار اولیه افزایش می‌یابد. ابتدا چند سی‌سی از خون از بازوی بیمار گرفته می‌شود و این مقدار خون برابر است با خونی که در آزمایشگاه هنگام آزمایش خون از شما می‌گیرند (حدود 10 تا 20 میلی‌لیتر).
سپس این نمونه خون در یک دستگاه قرار می‌گیرد و بخش‌های مختلف خون از هم جدا می‌شوند. در نهایت ماده‌ای به دست می‌آید که حاوی پلاکت‌های خونی است. نحوه انجام پی آر پی به این صورت است که محلول آماده‌شده به پوست بیمار تزریق می‌شود. معمولا در قسمت‌های گردن، سر، سینه، صورت و دست‌ها بیشترین کاربرد را دارد. پس از ورود محلول به ناحیه مورد نظر، فاکتورهای رشد از پلاکت‌ها رها می‌شوند. این فاکتورها دو عملکرد مهم دارند:
- تشکیل کلاژن را تحریک می‌کنند.
- سلول‌ها را تقسیم‌بندی می‌کنند و باعث تشکیل عروق خونی می‌شوند.
گفته می‌شود پلاسمای غنی از پلاکت، فواید زیادی به‌همراه دارد. تزریق PRP به بافت‌های آسیب‌دیده، بدن شما را برای رشد سلول‌های جدید و سالم تحریک می‌کند و به‌گفته محققان باعث بهبود سریع این بافت‌ها می‌شود. در ادامه، به‌طور دقیق با فواید پی آر پی برای پوست آشنا می‌شوید.
فواید شگفت انگیز پی آر پی برای پوست
به‌عنوان یکی از روش‌های درمانی پوست، به‌تازگی مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته است. این روش، با استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت، به بهبود آبرسانی پوست کمک می‌کند و می‌تواند به‌طور موثری در کاهش علائم پیری و آکنه موثر باشد. به‌طور کلی معایب PRP از مزایای آن کم‌تر است. در این‌جا، برخی از مهم‌ترین فواید آن را بررسی می‌کنیم.
جوانسازی و کاهش چین‌وچروک صورت و گردن
با افزایش سن، چین‌وچروک روی پوست ظاهر می‌شوند. با مراقبت از پوست در سنین ۳۵ تا ۴۰ سالگی، می‌توانید درمان چین‌وچروک را تا ۵۰ سالگی به تعویق بیندازید. تزریق پلاسمای غنی از پلاکت با استفاده از نمونه خون شما انجام می‌شود. این روش برای رفع چروک صورت عالی است و هیچ عوارض جانبی به همراه ندارد. تزریق پیآرپی به یکی از روش‌های عالی برای رفع چروک صورت تبدیل شده است.
برای این‌که بهتر بدانید پی آر پی چیست، باید بگوییم در این روش، پلاسمای غنی از پلاکت به همراه فاکتورهای رشد، توسط پزشک به درون پوست ناحیه مورد نظر تزریق می‌شود. این عمل باعث ترمیم و بازسازی پوست، تولید کلاژن و ایجاد لایه‌های جدیدی از بافت پوست می‌شود. برای دستیابی به نتایج مطلوب، به سه تا چهار جلسه درمان نیاز است.
کاهش چروک پشت دست
صاف و پرکردن چین‌وچروک پشت دست، از دیگر فواید پی آر پی برای پوست است. پیری پوست دست با افزایش سن به‌طور طبیعی رخ می‌دهد و با کاهش حجم پوست، بیرون‌زدگی رگ‌ها، سفت‌شدن تاندون‌ها و مفاصل، نمود پیدا می‌کند. پیری روی بافت عمقی دست‌ها تاثیر می‌گذارد و بیشتر در لایه‌های فوقانی یا لایه‌های سطحی پوست رخ می‌دهد.
عواملی مانند قرارگرفتن در معرض آفتاب، رژیم غذایی نامناسب، کشیدن سیگار و سبک زندگی خاص، می‌توانند این پیری را تسریع کنند. در روش PRP، پس از بی‌حس‌کردن ناحیه مورد نظر، پلاسمای غنی از پلاکت به دست بیمار تزریق می‌شود. بهتر است پس از انجام آن، بیمار دستورالعمل‌های پزشک خود را رعایت کند. همچنین، فعالیت‌های روزمره خود را به‌تدریج و با توجه به وضعیت جسمانی خود، از سر بگیرد.
درمان اسکارهای جراحی
درمان اسکارهای جراحی از دیگر مزایا PRP است. مطالعات اخیر نشان می‌دهد که استفاده از روش پیآرپی در درمان اسکار جراحی موثر است. این روش، با استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت، یک انتخاب مناسب برای درمان زخم‌های آتروفیک است که بهبود در روند بیماری را به همراه دارد.
همچنین، به دلیل این‌که از خود بیمار استخراج می‌شود، خطر عوارض جانبی مثل خشکی پوست و پس‌زدن آن کاهش می‌یابد. پیآرپی با تسریع روند بهبودی، تنظیم التهاب و مهار باکتری، باعث بهبودی می‌شود و به ترمیم کلاژن کمک می‌کند.
درمان سوختگی و آکنه
اگر سوختگی یا آکنه روی پوست شما وجود دارد، به شما توصیه می‌کنیم به دنبال درمان به‌واسطه پی آر پی باشید. علت اصلی آکنه، چربی بیش از حد پوست و بسته‌شدن منافذ آن است. درمان با روش پیآرپی، باعث بهبود آبرسانی پوست و در نهایت کاهش جوش و آکنه می‌شود. در این روش، فاکتورهای رشد ترشح می‌شوند که به تحریک سلول‌های پوستی و بازسازی پوست جدید کمک می‌کنند و ظاهر پوست را بهبود می‌بخشند.
پیآرپی، روشی سریع و موثر برای درمان آکنه است. این روش به‌طور معمول دو تا سه جلسه در ماه انجام می‌شود و اکثر افراد می‌توانند تا ۱۸ ماه از نتایج درمانی آن بهره‌مند شوند. از دیگر مزایا PRP می‌توان به درمان زخم‌های ناشی از سوختگی اشاره کرد. در این روش با تزریق پلاسمای غنی از پلاکت به ناحیه سوختگی، بافت‌های سوخته را بازسازی و به کاهش علائم التهابی و عفونی و بهبود قابل ملاحظه در رنگ و بافت پوست کمک می‌کند.
درمان ریزش مو
PRP مو، یک روش درمانی است که برای کاهش ریزش مو و تقویت موهای موجود استفاده می‌شود. این روش، از دیگر فواید پی آر پی برای پوست و مو به شمار می‌رود. در این روش، پلاسمای غنی از پلاکت از خود بیمار جمع‌آوری و سپس به سر تزریق می‌شود. پلاکت‌ها، فاکتورهای رشدی را ترشح می‌کنند که به تجدید رشد مو کمک می‌کنند.
پلاسمای غنی از پلاکت، حاوی پروتئین‌ها، رویه‌ها و فاکتورهای رشد مو است که به تقویت موهای موجود و رشد موهای جدید کمک می‌کند. این فرآیند به‌طور معمول درمانی نسبتا دردناک است و با استفاده از بی‌حسی موضعی، انجام می‌شود. روش PRPبه‌دلیل غلظت بالای پلاکت، بهترین نتیجه را در تقویت موهای موجود و رشد موهای جدید به‌همراه دارد.
نحوه اثرگذاری پی آر پی
تا این‌جا متوجه شدید که پی آر پی چیست و چه فوایدی دارد. در این بخش در مورد نحوه اثرگذاری آن صحبت می‌کنیم. پلاکت‌های موجود در خون، حاوی عوامل رشد بافتی هستند که می‌توانند در فرایند ترمیم و بازسازی بافت‌های بدن نقشی اساسی ایفا کنند. این عوامل باعث رشد، تکثیر و تمایز سلول‌های مختلف پوستی و بافتی می‌شوند. همچنین منجر به افزایش کلاژن، الاستین، ماده بین سلولی و تولید رگ‌های جدید می‌شوند.
در نهایت، سلول‌های بافت آسیب‌دیده جایگرین سلول‌های بنیادی می‌شوند. این فرایند توسط مواد ترشح‌شده از پلاکت‌ها هدایت می‌شود و بافت آسیب‌دیده را ترمیم می‌کند. پلاکت‌ها از ریزشدن سیتوپلاسم سلول‌های مگاکارپوسیت در مغز استخوان به وجود می‌آیند و دارای ظاهری کروی‌شکل هستند. با استفاده از پیآرپی، پلاکت‌های خون می‌توانند جلوی آسیب و خونریزی رگ‌ها را بگیرند و با ترشح پروتئین‌های خاص، بافت آسیب‌دیده را ترمیم کنند.
به این صورت فرایند بازسازی بافت‌ها انجام می‌شود. برای درمان با روش پیآرپی، پلاکت‌ها همراه با مواد دیگر -جهت بازسازی بافت‌ها- ترکیب و داخل سرنگ‌های مخصوص ریخته می‌شوند. سپس با تزریق آن، بافت مورد نظر تحریک و فرایند ترمیم آغاز می‌شود.
مراحل انجام پی آر پی چیست؟
در ادامه آشنایی با تکنیک درمانی PRP، می‌رسیم به نحوه انجام پی آر پی. ابتدا با استفاده از سرنگ، مقدار کمی خون از فرد برای درمان ناحیه مورد نظر گرفته می‌شود. حجم این خون به محل درمانی که انتخاب شده است، بستگی دارد. سپس، خونی که گرفته شده است، در دستگاه سانتریفیوژ قرار داده می‌شود. این دستگاه با سرعت بالا می‌چرخد و اجزاء مختلف خون را از یکدیگر جدا می‌کند.
بعد از 10-15 دقیقه، پلاکت‌ها از سایر اجزای خون جدا می‌شوند. در این مرحله، پلاسما جهت تزریق در بافت مورد نظر آماده است. پلاکت‌ها، که حاوی فاکتورهای رشد هستند، در ترمیم و بازسازی بافت‌ها تاثیری مثبت دارند. PRP می‌تواند با تحریک و جوانسازی بافت‌های آسیب‌دیده، به بهبود آن‌ها کمک کند؛ چرا که پلاکت‌ها دارای انواع محرک‌های رشد هستند.
PRP همراه با تزریق چربی چیست؟
لیپوترانسفر، یک روش درمانی است که در آن، سلول‌های چربی از نواحی پهلو و شکم بیمار، به میزان لازم (حدود ۲۰ الی ۳۰ سی‌سی) جدا و پس از جداسازی سلول‌های زنده چربی، به عنوان فیلر بیولوژیک، در نواحی مورد نظر تزریق می‌شوند. در نتیجه حجم تزریق‌شده، نقص پوستی را پر می‌کند و برای جوانسازی صورت به‌کار گرفته می‌شود.
می‌توان سلول‌های چربی را با PRP مخلوط و در محل‌های مورد نظر تزریق کرد. این کار رگ‌سازی را تحریک می‌کند و سپس باعث زنده‌ماندن سلول‌های چربی و پیوند آن‌ها با بافت‌های اطرافش می‌شود. با این عمل، ماندگاری نتایج درمان، دو تا سه برابر افزایش می‌یابد و نتیجه آن ماندگارتر و زیباتر خواهد بود.
مراقبت های قبل و بعد از انجام پی آر پی
به‌طور کلی، انجام پیآرپی به مراقبت چندانی نیاز ندارد؛ اما بهتر است قبل از انجام آن، به نکات زیر توجه کنید:
- به مقدار کافی مایعات مصرف کنید.
- در زمان طولانی در معرض آفتاب قرار نگیرید.
- پوست خود را از مواد آرایشی پاک کنید.
- با مشورت پزشک داروهای رقیق‌کننده خون را قطع کنید.
- از عدم وجود هرگونه عفونت فعال در بدن خود مطمئن شوید.
- اگر در قبل از انجام پیآرپی زخمی روی محل مورد نظر وجود دارد، پزشک باید بررسی کند که آیا برای انجام این روش درمانی، پوست شما مناسب است یا خیر.
بعد از درمان با PRP هم این نکات را رعایت کنید:
- حداقل ۸ ساعت پس از درمان، مناطق درمان‌شده را لمس یا دستکاری نکنید و فشار ندهید.
- به مدت یک هفته قبل و دو هفته بعد از درمان، از مصرف داروهای ضدالتهابی، ویتامین E، ویتامین A، سیر، روغن کتان، روغن کبد ماهی و اسیدهای چرب خودداری کنید.
- از مصرف کافئین و سیگار به مدت ۳ روز پس از درمان بپرهیزید.
- از تمرینات شدید و آفتاب‌گرفتن حداقل تا ۲ روز بعد از درمان خودداری کنید.
- به سونا خشک و بخار تا ۲ روز بعد از درمان نروید.
تزریق پی آر پی برای چه افرادی ممنوع است؟
با اطلاعاتی که تا این‌جا در اختیارتان قرار گرفت، دیگر می‌دانید که پی آر پی چیست. حال باید بگوییم که این روش برای چه کسانی مضر است. قبل از اقدام به درمان پیآرپی مو، باید تمام داروها، مکمل‌ها و گیاهان دارویی مصرفی خود را به پزشک خود نشان دهید و با او مشورت کنید. بسیاری از متخصصان پیآرپی، این روش درمانی را برای افراد زیر توصیه نمی‌کنند و معتقدند معایب PRP برای این افراد بیشتر است.
- افراد مبتلا به انواع سرطان‌ها
- افراد دارای عفونت‌های شدید یا مزمن
- افراد با بیماری‌های مزمن کبد
- افراد با بیماری‌های پوستی مزمن و بیماری‌های التهابی
- افراد دچار به اختلالات متابولیکی
- افراد با بی‌ثباتی همودینامیک و اختلالات انعقاد خون
- افراد مبتلا به انواع بیماری‌های تیروئیدی
کلام آخر
در این مطلب دانستید که پی آر پی چیست، چه فوایدی دارید و مراقبت‌های قبل و بعد از انجام آن چیست. PRP یک روش نوین درمانی به‌شمار می‌آید که برای ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده بدن استفاده می‌شود. درمان آکنه و جوانسازی، از مهم‌ترین فواید پی آر پی برای پوست به‌شمار می‌روند. از PRP برای درمان ریزش مو و رشد مجدد مو هم استفاده می‌شود.
همچنین در ادامه با چگونگی اثرگذاری و نحوه انجام پی آر پی آشنا شدید. در آخر به شما توصیه می‌کنیم از پزشک یا متخصص این رشته، سوالات خود را درباره این روش درمانی بپرسید. اگر تجربه‌ای در رابطه با استفاده از روش پیآرپی دارید، در قسمت کامنت‌های سایت اسنپ مارکت، با ما به‌اشتراک بگذارید. آیا روش درمانی دیگری سراغ دارید که به‌اندازه PRP کم‌خطر و موثر باشد؟