همانژیوم چیست و چگونه درمان می‌شود؟

زمان مطالعه: 5 دقیقه

شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که همانژیوم چیست و دلایل ایجاد همانژیوم چه مواردی می‌تواند باشد؟ در پاسخ به این سوال که همانژیوم چیست باید گفت این اصطلاح در حقیقت برای توصیف توده‌هایی نابه‌جا از رگ‌های خونی به‌کار برده می‌شود.

توده‌های همانژیوم بیش از همه گروه‌های سنی در اطفال دیده می‌شود و معمولا پس از رسیدن به سنین بالاتر بدون درمان از بین می‌روند. این تومورهای خوش‌خیم در اغلب موارد برای کودکان مشکل خاصی ایجاد نمی‌کنند؛ اما در برخی از موارد برای رفع و درمان همانژیوم نیاز به مداخلات دارویی و پزشکی وجود دارد.

همانژیوم تنها به گروه‌های سنی پایین محدود نمی‌شود و می‌تواند افراد را در سنین مختلف درگیر کند. بیماری همانژیوم می‌تواند ارگان‌ها و بافت‌های متعددی را در بدن درگیر کند؛ بنابراین باید انواع این بیماری را کاملا بشناسید. در این مقاله به شما توضیح می‌دهیم که همانژیوم چیست و با رویکردهای مختلف درمان آن آشنا می‌شوید. اگر در مورد دلایل ایجاد همانژیوم کنجکاو هستید، پیشنهاد می‌شود تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

انواع همانژیوم

بسیاری از افرادی که می‌پرسند همانژیوم چیست، تصور می‌کنند که این توده‌ها بدخیم هستند و به سمت سرطانی‌شدن پیش می‌روند؛ اما باید بگوییم که توده‌های همانژیوم غیر سرطانی بوده و معمولا بروز عوارض جدی در آن بسیار نادر است.

معمولا دلایل ایجاد همانژیوم مربوط به مشکلات ایجادشده در سیستم عروقی‌ست. همانژیوم نوزادی، شناخته‌شده‌ترین نوع بیماری‌ست که معمولا در نوزادان تازه‌متولدشده مشاهده می‌شود. درمان همانژیوم بسته‌به بافت و وسعت منطقه آسیب‌دیده متفاوت است.

همانژیوم می‌تواند در پوست، کبد، دستگاه تنفسی، روده و سایر بخش‌های سیستم گوارشی ایجاد شود. عوارض همانژیوم بسیار نادر است. با این حال، اگر همانژیوم خیلی سریع رشد کند یا در یک مکان خطرناک باشد، عوارض زیر ممکن است اتفاق بیفتد:

• خونریزی
• زخم
• تغییر بینایی (اگر همانژیوم روی چشم باشد)
• مشکل در تنفس (اگر همانژیوم بزرگ و روی گلو یا بینی باشد)
• عفونت ثانویه

همانژیوم نوزادی

همانژیوم نوزادی نوع خاصی از همانژیوم است که بیشتر در قسمت تنه بدن ایجاد می‌شود؛ اما می‌تواند روی پوست صورت یا گردن هم ظاهر شود. این عارضه معمولا بلافاصله پس از تولد ایجاد می‌شود و در برخی نوزادان، حتی در لحظه تولد وجود دارد.

دلایل ایجاد همانژیوم در نوزادان تازه‌متولدشده معمولا ژنتیکی‌ست و عوامل محیطی نقش کم‌رنگ‌تری در این عارضه ایفا می‌کنند. همانژیوم نوزادی می‌تواند در لایه سطحی یا عمقی پوست ایجاد شود. درمان همانژیوم نوزادی به عوامل متعددی مانند اندازه، محل درگیری و وجود اسکار بستگی دارد.

همانژیوم پوست

همانژیوم پوست، تجمع غیر طبیعی رگ‌های خونی روی سطح پوست یا زیر آن است. همانژیوم پوست ممکن است مانند یک پلاک با رنگ قرمز آلبالویی به نظر برسد و ممکن است برجسته شود و از پوست بیرون بزند. همانژیوم دردناک به نظر می‌رسد؛ اما معمولا هیچ عارضه جدی ایجاد نمی‌کند. به‌طور معمول پس از گذشت یک دوره کوتاه رشد سریع، اغلب توده‌ها خودبه‌خود و بدون مداخله و درمان، کوچک می‌شوند.

در حال حاضر هیچ راهی برای پیشگیری از بروز همانژیوم پوستی کشف نشده است. تصور بر این است که این بیماری بیشتر در نوزادان دختر نژاد قفقازی بروز می‌کند. همانژیوم معمولا در نوزادان نارس یا کم‌وزن دیده می‌شود.

همانژیوم‌ها معمولا در هفته سوم یا چهارم بعد از تولد ایجاد می‌شود و رشد آن‌ها تا شش‌ماهگی نوزاد بسیار سریع است. پس از این دوره رشد، همانژیوم وارد مرحله استراحت می شود و معمولا این توده‌ برای چندین ماه یا سال به همان اندازه باقی می‌ماند؛ اما در نهایت شروع به کوچک‌شدن می‌کند.

همانژیوم کبدی

همانژیوم کبدی نوعی توده خوش‌خیم و غیر سرطانی‌ست که در بافت کبد ایجاد می‌شود. دلایل ایجاد همانژیوم مربوط به گره‌خوردن و تورم عروق خونی این ارگان است. برای این که بدانید همانژیوم چیست، باید سایر معادل‌های این بیماری را هم بشناسید؛ به‌عنوان مثال به همانژیوم کبدی «هپاتیک» یا «کاورنوس» هم گفته می‌شود.

در اغلب موارد، همانژیوم هپاتیک هنگام انجام آزمایش‌ها‌ و تست‌های سایر بیماری‌ها با اتیولوژی مشابه شناسایی می شوند. افراد مبتلا به این عارضه کبدی، به‌ندرت ممکن است دچار علائم و عوارض خاص و جدی شوند. معمولا درمان همانژیوم کبدی تنها به چند توصیه خلاصه می‌شود و تاکنون هیچگونه گزارشی مبنی‌بر ایجاد سرطان در افراد مبتلا به همانژیوم کاورنوس گزارش نشده است.

دلایل ایجاد همانژیوم کبدی

در حال حاضر دلایل ایجاد همانژیوم به‌صورت قطعی شناسایی نشده است؛ اما متخصصان داخلی و گوارش معتقدند همانژیوم هپاتیک یک بیماری با زمینه ارثی‌ست. همانژیوم در کودکان بیشتر از  بزرگسالان دیده می‌شود؛ اما امکان بروز علائم آن در کودکان و نوجوانان هم وجود دارد.

در اکثر افراد مبتلا، توده‌های همانژیوم هرگز رشد نمی‌کنند و هیچ علائمی به‌همراه ندارند. در تعداد کمی از افراد مبتلا به این عارضه، توده‌ها رشد می‌کنند و سبب ایجاد عوارضی می‌شونند که نیازمند مداخلات دارویی و درمان همانژیوم است. در همانژیوم هپاتیک، بستن منبع اصلی خونرسانی به توده، یکی از گزینه‌های اصلی درمان محسوب می‌شود. موارد زیر می‌توانند در افزایش ریسک ابتلا به همانژیوم کبدی نقش داشته باشند:

• سن: همانژیوم کبدی ممکن است از کودکی تا سالخوردگی تشخیص داده شود؛ اما به‌طور معمول در بازه سنی 30 الی 50 سال دیده می‌شود.
• جنسیت: تحقیقات و آنالیزهای آماری نشان داده است که بروز این بیماری در خانم‌ها نسبت به آقایان محتمل‌تر است.
• بارداری: در دوران بارداری سطح استروژن خون بالا می‌رود و این موضوع می‌تواند یکی از دلایل ایجاد همانژیوم در مادران باشد.
• درمان‌های هورمونی: خانم‌هایی که در سنین یائسگی قرار دارند، ممکن است از هورمون‌تراپی استفاده کنند. این هورمون‌ها ممکن است باعث تحمیل فشار مضاعف به عروق خونی کبد شود و در نهایت در این بافت همانژیوم ایجاد کند.

همانژیوم روده

تجمع غیرمعمول عروق خونی در هر قسمتی از دستگاه گوارش می‌تواند موجب ایجاد همانژیوم شود. همانژیوم در روده کوچک و کولون‌های روده بزرگ نسبت به سایر بخش‌های سیستم گوارش شایع‌تر است. همانژیوم روده کوچک معمولا فاقد علامت است؛ اما وجود همانژیوم در روده بزرگ و بافت رکتوم می‌تواند در مواقع شدید منجر به خونریزی‌های بدون درد شود.

درمان همانژیوم چگونه است؟

پس از دانستن این که همانژیوم چیست، باید با روش‌های تشخیص و درمان این عارضه آشنا شویم. سونوگرافی، ام‌آر‌آی و سی‌تی‌اسکن، معمول‌ترین روش‌های تشخیص انواع همانژیوم‌ها هستند. همانژیوم مفرد و کوچک معمولا نیازی به درمان ندارد و احتمالا خودبه‌خود از بین می‌رود.

با این حال ممکن است در برخی از موارد نیاز به درمان وجود داشته باشد. همانژیوم‌های پوستی که زخم‌های بزرگ ایجاد کرده‌اند یا در نواحی خاصی مانند لب و گلو هستند، معمولا به درمان نیاز دارند. برخی از داروها از این قرارند:

بتا بلاکرها

پروپرانولول خوراکی: بتا بلاکرها نوعی داروی کاهش‌دهنده فشار خون هستند. پروپرانولول خوراکی نوعی بتا بلاکر است که نیاز به درمان سیستمیک و زیر نظر متخصص دارد. سازمان غذا و داروی ایالات متحده در سال 2014 استفاده از پروپانولول هیدروکلراید خوراکی را تایید کرد.

ژل تیمولول: این بتا بلاکر موضعی را می‌توان برای همانژیوم‌های کوچک و سطحی استفاده کرد. استفاده از این دارو تنها باید تحت تجویز پزشک باشد؛ چرا که روی فشار خون به‌صورت موضعی اثر می‌گذارد.

کورتیکواستروئید

تزریق کورتیکواستروئیدها زیر نظر پزشک متخصص می‌تواند رشد همانژیوم‌ها را کاهش دهد و التهاب را متوقف کند.

لیزر تراپی

لیزردرمانی می‌تواند برای از بین بردن همانژیوم در لایه های سطحی پوست استفاده شود. معمولا لیزر درمانی در کودکان توصیه نمی‌شود و این روش بیشتر در افراد بزرگسال دیده می‌شود.

جراحی

اگر همانژیوم به اندازه کافی کوچک باشد که بتوان آن را با جراحی برداشت، پزشک ممکن است جراحی را به‌عنوان یک گزینه درمانی در نظر بگیرد.

ژل درمانی

ژل دارویی بکاپلمین برای درمان همانژیوم مزمن پیشنهاد می‌شود. توجه داشته باشید که استفاده مکرر از بکاپلمین می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد. تا زمانی که پزشک متخصص مصرف این ژل را تجویز نکرده است، نباید از آن استفاده شود.

سخن پایانی

در این مقاله توضیح دادیم که همانژیوم چیست و راهکارهایی برای درمان آن ارائه کردیم. این بیماری شامل توده‌های خوش‌خیم حاصل از تجمع عروق خونی‌ست که معمولا در پوست مشاهده می‌شود. همانژیوم ممکن است در کبد یا قسمت‌های مختلف سیستم گوارشی از جمله کولون، کلیه و روده کوچک هم ایجاد شود؛ اما به‌طور کلی این عارضه برای بیمار خطر جدی ایجاد نمی‌کند.

همانژیوم در نوزادان شایع‌تر از سایر گروه‌های سنی‌ست و این موضوع ممکن است برای والدین نگرانی‌های زیادی ایجاد کند. توجه داشته باشید که رشد همانژیوم‌های دوران نوزادی اغلب پس از گذشت شش ماه از تولد نوزاد قطع می‌شود. تشخیص به‌موقع بیماری می‌تواند به کنترل و مدیریت علائم و عوارض جانبی کمک کند.

آیا شما قبل از مطالعه این مقاله می‌دانستید که همانژیوم چیست؟ به نظر شما دلایل ایجاد همانژیوم بیشتر جنبه ژنتیکی دارد یا عوامل محیطی در ایجاد آن دخیل است؟ چه مواردی را موثرترین عوامل برای درمان این عارضه می‌دانید؟