اگر پای صحبت پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های خود بنشینید، شپش موی سر احتمالا از جمله داستان‌هایی‌ست که در خاطرات زمان کودکی آن‌ها وجود دارد. اما این به آن معنا نیست که امروزه شپش موی سر وجود ندارد. درمان شپش موی سر یکی از مسائل مهمی‌ست که از زمان‌های قدیم به آن توجه شده است. امروزه هم درمان‌ها و راه‌های زیادی برای معضل وجود دارد که می‌تواند شما را از شر این مشکل خلاص کند.
شپش موی سر هم در بزرگسالان و هم در کودکان دیده می‌شود. بهترین راه برای پیشگیری از آن، رعایت نکات بهداشتی‌ست. اگر شما هم گرفتار این مشکل هستید و به فکر درمان شپش سر هستید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
شپش موی سر چه شکلی است؟
شپش موی سر در واقع یکی از حشرات انگلی‌ست که اندازه آن به‌طور متوسط 6/1 میلی‌متر است و بال ندارد. در صورتی که با سر شما در تماس باشد، می‌تواند زنده بماند. در واقع این حشره از پوست سر شما تغذیه می‌کند. ممکن است در نگاه اول شپش سر را با شوره اشتباه بگیرید که این به دلیل رنگ سفید آن است. برای جلوگیری از بروز مشکلات بیشتر، بهتر است ابتدا به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا به‌آسانی بتوان آن را تشخیص داد.
یکی از علائم بارز شپش موی سر، خارش شدید است. این حشره سفیدرنگ نه‌تنها در سر، بلکه در ابروها و مژه‌های شما هم ممکن است رشد کرده و فعالیت داشته باشد. کودکان بیشتر از بزرگسالان گرفتار شپش می‌شوند و این بدان معنی‌ست که رعایت بهداشت در کودکان باید بیش از پیش جدی گرفته شود؛ چراکه این حشره روی سر شما می‌تواند دو تا چهار هفته زنده بماند، تخم‌گذاری کند و تکثیر شود.
علائم شپش موی سر
خارش سر یکی از واکنش‌های آلرژیک به شپش موی سر است. این علامت ممکن است اندکی پس از رشد این حشره تا چهار هفته پس از رشد آن شروع شود. در این شرایط علاوه‌بر سر، ممکن است در نواحی گردن و گوش هم خارش داشته باشد که باید آن را جدی بگیرید. از سویی دیگر پس از رشد شپش‌ها روی سر، احتمالا این حس را خواهید داشت که چیزی روی سرتان در حرکت است. این مشکل ممکن است خواب راحت در شب را هم از شما بگیرد.
در این شرایط شوره موهای سرتان هم زیاد می‌شود. در واقع نباید اشتباه کنید؛ این‌ها تخم شپش هستند و باید جلوی رشد بیشتر آن‌ها را بگیرید. برای درمان شپش سر، اولین اقدام آن است که تشخیص دهید این نقاط سفید، شوره نیستند. برای این کار می‌توانید به‌آسانی از شانه‌زدن استفاده کنید. شوره را به‌راحتی می‌توانید از موی خود جدا کنید اما شپش و تخم آن محکم است و این‌طور به نظر می‌رسد که به ساقه مو چسبیده است.
نحوه عمل شپش موی سر به این شکل است که پوست سر، گردن و حتی شانه‌ها را می‌گزد. در نتیجه این کار، جای گزش آن‌ها جوش می‌زند و به‌صورت برجستگی‌های قرمزرنگی دیده می‌شود. هر کدام از علائم گفته‌شده را داشته باشید، باید آن را جدی بگیرید و به فکر درمان شپش سر بیفتید.
چرا به شپش موی سر مبتلا می‌شویم؟
عملکرد شپش موی سر به این ترتیب است که به دنبال یک میزبان می‌گردد تا بتواند از پوست سر او تغذیه کند. روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌تواند منجر به ابتلا به شپش شود. به‌طور کلی این روش‌ها به دو دسته مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می‌شوند.
روش مستقیم
میزان اصول بهداشتی که شما رعایت می‌کنید بسیار اهمیت دارد. فردی که مبتلا به شپش سر است، بسیار مستعد است که این حشره را به شما هم منتقل کند. ازهمین‌رو زمانی که شما در کنار یا روبه‌روی این فرد قرار دارید، شرایط انتقال آن فراهم می‌شود. شانه و برس فرد مبتلا یا کلاه یا روسری او می‌تواند راه‌های دیگر انتقال باشد. شاید باور این مسئله برای شما سخت باشد اما در صورتی که روی تخت یا کاناپه‌ای بخوابید که فرد مبتلا خوابیده است، باید امکان انتقال شپش را در نظر داشته باشید.
روش غیرمستقیم
امکان انتقال کمتر است. در این شرایط ممکن است لباس، کلاه و روسری شما در کنار لباس و وسایل فرد مبتلا باشد. در این شرایط لباسهای شما هم می‌تواند آلوده شود و از این طریق شما را هم آلوده کند. به‌همین دلیل گفته می‌شود که رعایت بهداشت یکی از اصلی‌ترین روش‌های پیشگیری و درمان شپش موی سر است.
چطور شپش را از بین ببریم؟ درمان شپش موی سر
درمان شپش موی سر می‌تواند بسته به میزان ابتلای شما به آن، متفاوت باشد. معمولا در مرحله‌ی اول گفته می‌شود که موهایتان را تا حد امکان کوتاه کنید. این کار به شما این امکان را می‌دهد تا زخم‌ها و تخم‌های شپش را به شکل بهتری مشاهده کنید و تشخیص دهید. موی خود را با شامپوی مناسب بشویید و از لوسیون‌های مخصوص استفاده کنید. شانه‌زدن موها با شامپوی خیس از ریشه تا انتهای مو هم از دیگر اقدامات مناسب در مسیر درمان شپش سر است.
شانه‌زدن موها با شانه خیس در روز اول، پنجم، نهم و سیزدهم می‌تواند از رشد شپش‌های جدید جلوگیری کند. در نهایت در روز هفدهم از شپش جدید روی سر شما خبری نیست و می‌توان با این روش آسان از شر شپش موی سر خود خلاص شوید. از سویی دیگر اسپری‌ها و لوسیون‌های مخصوص با بهره بردن از روغن‌هایی مانند روغن درخت چای، روغن اکالیپتوس، روغن لاوندر و … می‌توانند به کمک درمان شپش سر شما بیایند.
درمان خانگی شپش موی سر
از آن جایی که شپش‌ها از زمان قدیم وجود داشتند، درمان‌های قدیمی و سنتی زیادی هم برای آن‌ها وجود داشته است. از این رو ممکن است درمان خانگی شپش موی سر، طرفداران بیشتری هم نسبت به درمان دارویی و مدرن داشته باشد. اما چیزی که در نهایت باید به آن توجه کرد، درمان قوی شپش موی سر است.
کودکان به‌دلیل حضور در مدرسه ممکن است بیشتر از سایرین در معرض این حشره باشند. به‌همین سبب درمان فوری شپش سر کودکان برای خانواده‌ها بسیار اهمیت دارد. افراد زیادی معتقدند که بهترین درمان شپش سر استفاده از گیاهان و روش‌های سنتی‌ست. به‌همین دلیل درمان شپش با اسپند را پیشنهاد می‌دهند.
در راستای درمان خانگی شپش موی سر، استفاده از حنا را فراموش نکنید. حنا علاوه‌بر کمک به ازبین‌بردن شپش سر شما، کمک می‌کند تا موهای شما تقویت شود و شادابی خود را حفظ کند. برای این کار نیاز است تا حنا به مدت 3 ساعت روی سر شما بماند. برای درمان شپش سر و برای آن که دیگر به آن مبتلا نشوید، فراموش نکنید که هیچ‌گاه موهای خود را با شانه پلاستیکی شانه نزنید و برای این کار از شانه فلزی استفاده کنید. پس از هر بار استفاده، آن را با آب و صابون بشویید.
ریشه کن کردن شپش سر می‌تواند راه‌حل‌های آسان‌تری داشته باشد. برای این کار بهتر است روش درمان شپش با سس مایونز را امتحان کنید. در این شرایط سس مایونز جلوی نفس‌کشیدن شپش را می‌گیرد و به آن می‌چسبد؛ به این ترتیب شپش‌ها از سر شما جدا می‌شوند. راه درمان شپش با سرکه هم از دیگر راه‌های درمانی‌ست. در این روش سرکه با آب مخلوط می‌شود و برای شست‌وشوی سر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
چگونه از ابتلا به شپش موی سر پیشگیری کنیم؟
“پیشگیری بهتر از درمان است” یک جمله‌ی شعاری نیست و اگر بتوانید به آن عمل کنید، دیگر به درمان‌های مختلف نیاز پیدا نخواهید کرد. یکی از اساسی‌ترین روش‌های پیشگیری از شپش مو، رعایت‌کردن بهداشت است. برای این کار باید توجه داشته باشید که کسی از وسایل شخصی شما مثل شانه، برس، شال، کلاه، روسری و … استفاده نکند. شما هم از وسایل شخصی دیگران نباید استفاده کنید. این کار تا حد زیادی جلوی انتقال شپش را می‌گیرد.
در مکان‌های عمومی وسایل و لباسهای خود را در مکان جداگانه‌ای بگذارید. این کار جلوی انتقال غیرمستقیم شپش موی سر را می‌گیرد. اگر از نظافت درست مکانی مطمئن نیستید، از خوابیدن روی تختخواب و کاناپه آن خودداری کنید. همچنین در فعالیت‌هایی مثل دوچرخه‌سواری و موتورسواری از کلاه دیگران استفاده نکنید. مخصوصا در مکان‌هایی که عموم مردم می‌توانند از آن کلاه‌ها استفاده کنند. این موارد را درمورد شپش موی سر کودکان جدی‌تر بگیرید.
سخن آخر
شپش موی سر یکی از مشکلاتی‌ست که ممکن است در هر سنی به‌سراغ شما بیاید. این حشره سفیدرنگ که از پوست سر شما تغذیه می‌کند، می‌تواند دو تا چهار هفته در این شرایط زنده بماند. درمان شپش موی سر با روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد. در بعضی موارد علائم ابتلا به شپش شدت می‌گیرد و با درمان خانگی شپش موی سر نمی‌توان از شر آن خلاص شد. در این شرایط برای درمان شپش سر بهتر است به پزشک متخصص مراجعه و آن را به‌درستی درمان کنید.