جراحی لیزر چشم یا اصلاح بینایی با لیزر، روشی‌ست که در آن از لیزر برای تغییر شکل سطح جلویی قرنیه چشم استفاده می‌شود تا دیدتان را بهتر کند. تفاوت لیزیک، لازک، فمتولیزیک و PRK که همه آن‌ها از جراحی‌های چشم به شمار می‌روند، در تکنیک انجام جراحی و نتیجه آن است و هر کدام از آن‌های برای گروهی از بیماران توصیه می‌شود.
جراحی لیزر می‌تواند نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم را اصلاح کند. تقریبا هر فرد بالای 18 سال با توجه به شماره چشم، ضخامت قرنیه و شکل آن می‌تواند برای عمل لیزر اقدام کند. علاوه‌بر این، شماره چشم شما باید بین 2 تا 3 سال ثابت مانده باشد. در این مطلب از بلاگ اسنپ مارکت به تفاوت لیزیک، لازک، فمتولیزیک و PRK می‌پردازیم.
آشنایی با انواع تکنیک‌های جراحی عیوب انکساری
برای سال‌های بسیار زیاد، تنها روش جراحی عیوب انکساری عمل لیزیک بود. این روش که هنوز هم یکی از بهترین روش‌ها به شمار می‌رود، برای بسیاری از بیماران مناسب نیست و خطرات خاص خودش را هم دارد. پیشرفت علم و تکنولوژی باعث پیدایش روش‌های نوین برای جراحی عیوب انکساری شد که هر کدام از آن‌ها برای گروهی از بیماران مناسب هستند. در ادامه با انواع جراحی و تفاوت لیزیک، لازک، فمتولیزیک و PRK آشنا می‌شویم.
لیزیک
در این عمل از لیزر اگزایمر برای تغییر شکل قرنیه استفاده می‌کنند. لیزیک یکی از رایج‌ترین جراحی‌های اصلاح دید و یکی از آن مواردی‌ست که درصد موفقیت بالایی دارد. دوره نقاهت این عمل کوتاه است و ظرف یک یا دو روز می‌توانید به فعالیت‌های معمولتان بازگردید.
لیزیک شامل ایجاد فلپ قرنیه با تیغ میکروکراتوم است. در لیزیک، ابتدا به وسیله یک دستگاه به نام میکروکراتوم یک لایه بسیار نازک از روی قرنیه برداشته می‌شود. بعد از لایه‌برداری، پزشک لیزر را به قسمتی از قرنیه می‌تاباند تا انحنای آن اصلاح شود. بعد از پایان کار، لایه برداشته‌شده را به جایش برمی‌گردانند. با این حال این عمل برای همه مناسب نیست.
لازک
لیزیک و لازک، هر دو روش‌های جراحی اصلاحی چشم هستند. در هر دو عمل، از لیزر اگزایمر استفاده و روی قرنیه کار می‌کنند؛ با این تفاوت که در لازک، پزشک یک لایه بسیار نازک را از روی قرنیه حرکت می‌دهد و به سمت عنبیه‌ها می‌برد. سپس، لایه سطحی را به جای خودش برمی‌گرداند.
PRK
روش PRK هم شباهت زیادی به لازک دارد. در این روش، جراح به‌جای ایجاد فلپ قرنیه، مانند لیزیک، لایه خارجی بسیار نازکی از قرنیه (اپیتلیوم) را به‌طور کامل با استفاده از یک محلول الکلی یا دستگاه ویژه برمی‌دارد. سپس، پزشک به کمک لیزر قرنیه را تغییر شکل می‌دهد. آن لایه اپیتلیوم برداشته‌شده ظرف پنج روز بازسازی می‌شود.
فمتولیزیک
فمتولیزیک با کمک لیزر فمتوسکند، ایمن‌ترین و دقیق‌ترین نوع جراحی اصلاح چشم در نظر گرفته می‌شود. در عمل فمتولیزیک که بسیار سریع انجام می‌شود، پزشک از پالس‌های کوتاه مادون قرمز برای ایجاد فلپ قرنیه استفاده می‌کند. با دسترسی به قرنیه از طریق فلپ، جراح می‌تواند کار تغییر شکل قرنیه را انجام دهد.
تفاوت لیزیک و لازک چیست؟
به‌طور خلاصه فرق بین عمل لازک و لیزیک شامل موارد زیر می‌شود:
- لیزیک شامل ایجاد فلپ قرنیه است؛ اما لازک نیست.
- لازک شامل برداشتن لایه اپیتلیوم قرنیه است؛ اما لیزیک نیست.
- لازک در دو روز اول پس از جراحی با ناراحتی بیشتری نسبت به لیزیک همراه است.
- بهبود بینایی با لیزیک سریع‌تر اتفاق می‌افتد.
- برای انجام فعالیت‌های پرخطر و ورزش‌های سنگین بعد از لیزیک باید مدتی صبر کرد.
- قرنیه‌های نازک یا قرینه‌هایی را که شکل غیرطبیعی دارند، می‌توان به‌طور ایمن با لازک درمان کرد.
- هر دو روش به یک نتیجه مشابه می‌رسند.
فرق لازک و PRK
لازک و PRK بسیار شبیه به هم هستند. فرق لازک و پی آر کی این است که در لازک، لایه اپیتلیوم حفظ و سپس به جای اصلی‌اش بازگردانده می‌شود؛ در حالی که در PRK، اپیتلیوم به‌طور کامل برداشته می‌شود و لایه جدیدی پس از پنج روز جای آن را می‌گیرد.
در ابتدا بسیاری از جراحان فکر می‌کردند که در لازک با حفظ اپیتلیوم، زمان بهبودی سریع‌تر از پی آر کی خواهد بود. با این حال، در واقعیت بسیاری از پزشکان دریافتند که بهبود لایه اپیتلیوم قبلی، زمان بیشتری نسبت به رشد لایه جدید می‌برد. به همین دلیل، PRK روش محبوب‌تری نسبت به لازک است.
تفاوت لازک و فمتولیزیک
روش فمتولیزیک بسیار دقیق و قابل پیش‌بینی است و در حال حاضر، بهترین روش جراحی عیوب انکساری به شمار می‌رود. این روش حداقل آسیب جانبی را به دنبال دارد و عوارض معمول این جراحی‌ها را کاهش می‌دهد. زمان بهبودی در این روش هم بسیار کوتاه است.
از طرفی، اگر قرنیه‌ای نازک یا سبک زندگی پرتنشی دارید، جراحی لازک می‌تواند برای شما مناسب باشد. از آن‌جایی که در این روش فلپ قرنیه شما بریده نمی‌شود، خطر کمتری در ارتباط با ترومای چشم وجود دارد. با این حال، دوره بهبودی آن بیشتر طول می‌کشد.
بهترین سن برای عمل لازک و لیزیک چه سنی است؟
به‌طور کلی، میانگین سن مناسب برای برای انجام این عمل‌ها بین 20 تا 40 سال است. این جراحی برای افراد بالای 18 سال صورت می‌گیرد؛ با این حال، پزشکان توصیه می‌کنند که افراد تا حدود 25 سالگی صبر کنند تا شماره چشمشان ثابت شود.
کدام عمل جراحی نقاهت کمتری دارد؟
عمل‌های لیزیک و فمتولیزیک، هم به‌سرعت انجام می‌شوند و هم دوران نقاهت بسیار کوتاهی دارند. در روش‌های لازک و PRK، حدود پنج روز طول می‌کشد تا لایه روی قرنیه بهبود یابد؛ اما این زمان برای لیزیک و فمتولیزیک حدود یک روز است. البته در همه روش‌ها، رسیدن به دید کامل و واضح چند هفته طول می‌کشد.
توصیه های قبل و بعد از عمل جراحی چشم
مثل هر جراحی دیگری، برای انجام عمل جراحی عیوب انکساری لازم است تا نکاتی را قبل و بعد از جراحی رعایت کنید تا مشکلی برایتان پیش نیاید. بیشتر این نکات جنبه عمومی دارند و تفاوت لیزیک، لازک، فمتولیزیک و PRK تاثیری در رعایت آن‌ها ندارد. به‌جز این نکات، باید به دستورات پزشکتان هم توجه کنید.
قبل از عمل چه کارهایی انجام دهیم؟
پیش از عمل لازم است موارد زیر را رعایت کنید تا جراحی‌تان به بهترین نحو به سرانجام رسد.
- پیش از عمل آب کافی بنوشید.
- اگر از لنز استفاده می‌کنید، مدتی قبل از جراحی و طبق دستور پزشک آن‌ها را کنار بگذارید؛ این مدت می‌تواند بین 2 تا 4 هفته باشد.
- لباس راحت بپوشید.
- در روز جراحی آرایش نکنید، به خودتان عطر نزنید و از کرم و لوسیون استفاده نکنید.
- از چند روز قبل فشار را از روی چشمانتان بردارید؛ از محل کارتان مرخصی بگیرید و بیشتر به چشمانتان استراحت دهید.
- به‌هیچ‌وجه تنهایی به محل جراحی نروید و حتما یک همراه داشته باشید.
- از آن‌جایی که در طول عمل چشمانتان کاملا باز است، خود را از نظر ذهنی آماده کنید.
- به دستوراتی که پزشکتان می‌دهد توجه کنید.
بعد از عمل چه کارهایی انجام دهیم؟
رعایت نکات مربوط به بعد از عمل به‌اندازه توصیه‌های قبل از آن ضروری‌ست. اصلا برای بازگشت به روال عادی زندگی‌تان عجله نکنید و با رعایت موارد زیر، بهترین نتیجه را از جراحی بگیرید.
- تا فردای روز جراحی دوش نگیرید و سرتان را نشویید.
- در طول چند روز اول بعد از عمل از دوش‌گرفتن، شستن موها و پاشیدن آب غیر استریل به چشمانتان خودداری کنید.
- وقتی در حمام هستید، مراقب باشید کف با چشمانتان تماس پیدا نکند. همچنین مراقب برخورد اسپری مو و لوسیون اصلاح به چشمانتان باشید.
- حداقل یک ماه چشمانتان را مالش ندهید.
- از تمام قطره‌های چشم و اشک‌های مصنوعی که توسط پزشکتان تجویز می‌شود استفاده کنید.
- تا زمانی که احساس راحتی ندارید، رانندگی نکنید و اول با پزشکتان مشورت کنید.
- محافظ چشم یا عینکی را که پزشک برای خواب در هفته اول به شما می‌دهد، حتما استفاده کنید.
- حداقل تا یک هفته چشمانتان را با آب شیر تماس ندهید.
- حداقل 3 هفته از استخر، سونا و جکوزی دوری کنید.
- حداقل تا یک هفته از لوازم آرایش چشم استفاده نکنید.
- حداقل تا 10 روز موهایتان را رنگ نکنید.
- برای دو روز هیچ ورزشی نکنید.
- برای انجام حرکات ورزشی حداقل تا یک ماه از محافظ چشم استفاده کنید.
- چشمانتان برای مدتی به نور حساس خواهند بود. حتما از عینک آفتابی مشکی استفاده کنید.
- برای یک هفته از محیط‌های کثیف و پرغبار دوری کنید.
- آفتاب تیز ممکن است به چشمانتان آسیب بزند. برای همین، تا یک سال حتما در روزهای آفتابی عینک آفتابی بزنید.
- برای چند روز به چشمانتان فشار نیاورید؛ از موبایل استفاده نکنید؛ کتاب، مجله و موارد مشابه را مطالعه نکنید.
- هیچ کدام از جلسات معاینه را از دست ندهید..
سخن پایانی
تفاوت لیزیک، لازک، فمتولیزیک و PRK، نه در نتیجه، که در روند انجام آن‌هاست. هر کدام از این جراحی‌ها برای گروه خاصی مناسب است و نمی‌توان به‌طور قطع گفت که کدام مورد نسبت به بقیه برتری دارد. شما باید با تحقیقات کافی و مشاوره با پزشک متخصص، مناسب‌ترین جراحی را برای خودتان انتخاب کنید تا بهترین نتیجه را از آن بگیرید.
تفاوت لیزیک، لازک، فمتولیزیک و PRK تاثیری در رعایت‌کردن نکات لازم برای قبل و بعد از عمل ندارد و شما باید همه آن نکات را به‌طور دقیق و طبق دستور پزشکتان رعایت کنید. آیا شما یا اطرافیانتان عمل لیزر چشم انجام داده‌اید؟ از نتیجه آن راضی بودید یا خیر؟ به نظر شما فرق بین عمل لازک و لیزیک در چیست؟ شما می‌توانید از اسنپ مارکت و با تخفیف همیشگی و ارسال به درِ منزل، اقلام مورد نیاز خود را خریداری کنید.