چشم مانند سایر اندام‌ها از جمله مغز، قلب، معده و دهان باید تحت مراقبت قرار گیرد و اختلال در عملکرد طبیعی آن باعث بروز مشکلات بسیاری می‌شود. تقویت عضلات چشم از همان اوایل کودکی از سوی پزشکان و بینایی سنج‌ها توصیه می‌شود. این تمرین‌ها سن و سال نمی‌شناسند. اتفاقاً هر چه از سن می‌گذرد، نیاز به انجام تمرینات تقویت کننده عضلات چشم بیشتر می‌شود. به خصوص که آب مروارید در میان افراد مسن شایع بوده و اگر درمان آن و انجام تمرینات نادیده گرفته شوند، احتمال ابتلا به آب سیاه نیز وجود دارد. این مطلب از مجله اسنپ مارکت را به 15 تمرین برای تقویت عضلات چشم اختصاص خواهیم داد.
اهمیت تمرینات تقویت عضلات چشم
پیش از اینکه به تمریناتی بپردازیم که برای تقویت عضلات چشم ضرورت دارند، بهتر است به این نکته اشاره کنیم که همه باید به طور منظم چشم خود را تقویت کنند. تمرینات هوازی، ورزش‌های مربوط به بدنسازی و شنا یا هر ورزش دیگری در جهت سلامت عضلات دست و پا و حتی بهبود عملکرد مغز، قلب، دستگاه گوارش و سایر اندام‌ها استفاده می‌شوند. بگذریم که نرمش کردن و به طور کلی ورزش در بهبود سلامت روان هم نقش مهمی ایفا می‌کنند. اما در مقابل افرادی هستند که باید تمرینات تقویت عضلات چشم را در اولویت خود قرار دهند. این افراد عبارتند از:
افرادی که از دوبینی رنج می‌برند
دوبینی (Diplopia) یک اختلال در بینایی است که به آن دوگانگی دید هم گفته می‌شود. افرادی که از دوبینی رنج می‌برند، در آن واحد از هر چیز، دو تصویر می‌بینند. این دوگانگی در جهت‌های عمودی و افقی ایجاد می‌شود. اختلال در عملکرد هر یک از اجزای مغز باعث دوگانگی دید می‌شود. برای مثال اگر سطح قرنیه غیرطبیعی باشد، نور وارد شده به چشم می‌شکند و دوبینی به وجود می‌آید.
آب مروارید و بیماری میاستنی گراویس دو اختلال چشمی هستند که باعث بروز دوبینی می‌شوند. علاوه بر این اختلالات مغز، اعصاب بینایی، سکته مغزی، آنوریسم مغزی و تومور مغزی باعث دوبینی می‌شوند. پزشکان به این بیماران توصیه می‌کنند که مردمک چشم خود را با حرکت دادن در جهات مختلف تقویت کنند.
افرادی که به تنبلی چشم مبتلا هستند
گروه دیگری که انجام تمرینات تقویت عضلات چشم را به آنها توصیه می‌کنند، افرادی با تنبلی و ضعف عضلات چشم هستند. این افراد عموماً از همان کودکی با مشکل ضعف عضلات چشم مواجه می‌شوند. به این معنا که سلول‌های بافت چشم به داخل یا بیرون چرخش و رشد دارند. در نتیجه قدرت کافی برای عملکرد طبیعی مغز ندارند. تقویت عضلات چشم به کاهش مشکلات بینایی ناشی از تنبلی کمک می‌کند.
افرادی که جراحی چشم انجام داده اند
انجام جراحی روی چشم باعث افزایش تحریک پذیری بافت این اندام نسبت به نور، باد، ضربه و سایر عوامل می‌شود. همین موضوع باعث شده که پزشکان در برخی موارد به بیمارانی که چشمان خود را جراحی کرده اند، انجام بعضی تمرینات ساده را توصیه کنند.
آنهایی که به انحراف چشم مبتلا هستند.
ورزش‌هایی نیز وجود دارند که برای افراد مبتلا به انحراف چشم یا استرابیسم چشم کاربرد دارند. در این افراد، مردمک‌ها در یک راستا قرار نمی‌گیرند. در نتیجه یک چشم در جهت مخالف چشم دیگر می‌چرخد. این در حالی است که در افرادی که مشکل انحراف چشم ندارند، 6 عضله چشم با هم کار می‌کنند و همین امر باعث هم راستا بودن مردمک‌ها می‌شود. توجه کنید که انجام تمرینات برای افرادی که مشکلاتی در بینایی دارند، باید به نحوی باشد که به عادت تبدیل شود.
1- تمرین و تقویت عضلات چشم برای رفع خستگی
با توجه به اینکه تعداد کاربران موبایل، تبلت و لپ تاپ و افراد دورکار زیاد شده است، مشکل خستگی چشم یکی از موضوعات شایع به حساب می‌آید. به همین دلیل در ابتدا راهکار تقویت عضلات چشم برای رفع خستگی را توضیح می‌دهیم.
تمرینات چشم اغلب ساده انجام می‌شوند. برای مثال تمرینی که برای تقویت عضلات چشم و رفع خستگی وجود دارد، به این شکل است که باید در جایی راحت نشسته و انگشت شست یا اشاره خود را به فاصله 20 سانتی متری از چشمان خود نگه دارید. سپس 20 ثانیه به آن نگاه کنید.
2- تمرین چشم برای کاهش خستگی
راحت در جایی بنشینید و دستان خود را در مقابل چشم‌ها نگه دارید. سپس کف دست‌ها را به هم بمالید. کافی است به این حرکت دست‌ها نگاه کنید. نگاه کردن به این حرکت که 10 ثانیه زمان می‌برد، باعث تقویت عضلات چشم برای رفع خستگی آنها خواهد شد.
3- تمرین برای برطرف نمودن خستگی چشم
برای اینکه خستگی چشمان شما رفع شود، می‌توانید تقویت عضلات چشم را به شکل دیگری نیز انجام دهید. کافی است همان جایی که نشسته اید، سر خود را ثابت نگه دارید. سپس با چشمان خود بالا را نگاه کرده و بعد از سه ثانیه پایین را نگاه کنید. توجه داشته باشید که نباید سر خود را تکان دهید. علاوه بر این شما می‌توانید مردمک چشمان خود را در گوشه چشم برده و سپس حرکات بالا و پایین را تکرار کنید.
4- تمرین برای تقویت عضلات چشم و رفع خستگی چشم
ماساژ دادن تمرین دیگری به حساب می‌آید که شما با کمک آن می‌توانید به تقویت عضلات چشم خود اقدام کنید. کافی است انگشت اشاره دست راست را روی پلک راست و انگشت اشاره دست چپ را آرام روی پلک چپ قرار دهید. سپس برای شروع انگشت‌ها را به حرکت دورانی روی چشم بمالید. این حرکت را در بازه زمانی 10 ثانیه و تا 3 دقیقه انجام دهید.
5- تقویت عضلات دور چشم
اگرچه تمرینات مختلفی وجود دارند که شما می‌توانید با انجام آنها برای رفع خستگی چشمان خود اقدام کنید، اما تنها خستگی چشم برای افراد مسئله ساز نیست. برای این نوع روش تقویت عضلات چشم، شما می‌توانید به حرکت مردمک چشم در چهار گوشه چشم اقدام کنید. اما سر را نباید تکان داد.
در توضیح دقیق تر باید بگوییم در حالی که گردن و سر در موقعیتی ثابت قرار دارند، سمت راست خود را نگاه کنید، پس از آن چشم خود را به آرامی در جهتی بچرخانید که بتوانید سقف را نگاه کنید. در ادامه چشم خود را به سمت چپ بچرخانید و بعد از آن به سمت پایین و زمین را نگاه کنید. شما می‌توانید این حرکت را به صورت ساعتگرد و پاد ساعتگرد انجام دهید.
6- ماساژ دادن برای تقویت عضلات چشم
ماساژ دادن یکی از روش‌هایی است که نه تنها موجب رفع خستگی چشم‌ها می‌شود، بلکه فرصتی برای تقویت عضلات چشم به وجود می‌آورد. برای اینکه کار ماساژ چشم را انجام دهید. ابتدا باید کف دستان خود را به همدیگر بمالید تا گرم شوند. سپس چشمان خود را بسته نگه داشته و با کف دست به آرامی و بدون اعمال هیچ گونه فشاری، آنها را ماساژ بدهید. توجه داشته باشید که مدت زمان ماساژ بیشتر از ۳ دقیقه نشود. زیرا برای افراد مختلف به ویژه آنهایی که جراحی داشته اند، این تمرینات ممکن است آسیب زننده باشند.
7- فشار دادن چشم‌ها
این روزها مدت زمان استفاده از لپ تاپ و موبایل افزایش یافته است. به همین دلیل چشم‌ها بیشتر در معرض اشعه‌های مضر قرار می‌گیرند و تقویت عضلات چشم باعث می‌شوند که میزان خستگی و آسیب دیدگی چشم‌ها کاهش یابد. یکی از روش‌هایی که به کمک آن می‌توانید عضلات چشمان خود را تقویت کنید، فشار دادن چشم‌ها تا حد متعادل است. در این روش خانگی باید در جایی آرام نشسته و چشم‌ها را ببندیم، سپس به آرامی و البته به میزان کم روی پلک‌ها فشار بیاوریم.
8- استفاده از خودکار برای تقویت عضلات چشم
ساختار عضلات چشم به گونه ای است که هنگام نگاه کردن به دور و نزدیک در حالت فشرده و ریلکس قرار می‌گیرد. انجام یک تمرین به شما کمک می‌کند که با فشرده و رها کردن عضلات چشم خود، آنها را تقویت کنید. کافی است خودکاری را در فاصله 20 سانتی متری صورت خود بگیرید. سپس به آن تمرکز کنید. در همین هنگام خودکار را به سمت صورت خود نزدیک کنید. وقتی در فاصله 10 سانتی متری رسید، نگاه خود را از آن برداشته و برای چند لحظه به نقطه ای از اتاق نگاه کنید. انجام مستمر این تمرین باعث بهبود عملکرد چشمان شما خواهد شد.
9- نوشتن با چشم، راهی برای تقویت عضلات چشم
هنگامی که برای نگارش متنی از لپ تاپ استفاده می‌کنیم و این رفتار به یک برنامه معمولی در کار تبدیل می‌شود، خستگی و ضعف چشم‌ها را متوجه می‌شویم. انجام مکرر یک تمرین می‌تواند به بهبود سلامت چشم کمک کند. بیشتر تمریناتی که توضیح دادیم با وجود خودکار یا خیره شدن به انگشتان دست امکان پذیر بوده اند. اما تمریناتی را توضیح خواهیم داد که بدون نیاز به هیچ ابزاری انجام می‌شود.
اگر قصد دارید که با انجام تمریناتی عضلات چشم خود را تقویت کنید و آرامشی برای چشمان خود فراهم کنید، پیشنهاد ما این است که به فاصله هشت قدم از یک دیوار قرار گرفته و با حرکت چشم روی آن، چیزی را برای خود بنویسید. با توجه به این که در چنین حالتی حرکت چشم‌ها در جهات مختلف انجام می‌شود، پس همین حرکت باعث تقویت عضلات آن چشمان خواهد شد.
10- ماساژ گوشه‌های چشم
بر خلاف تصوری که داریم، مالیدن چشم‌ها با کف یا حتی انگشتان دست اثری منفی بر عملکرد چشم‌ها دارد. نه تنها فشاری نادرست بر اجزای سازنده این عضو بدن وارد می‌شود، بلکه آلودگی دست وارد چشم‌ها شده و بیماری‌های عفونی خفیف تا شدید چشم‌ها را به شکل دیگری اذیت می‌کنند. اما شما می‌توانید با ماساژ دادن دورانی گوشه‌های بیرونی چشم با کف دست، بخشی از ماهیچه‌های چشم را تقویت و رفع خستگی این ناحیه را تجربه کنید.
11- حرکت در جهت ابروها
علاوه بر ماساژ اطراف چشم، شما می‌توانید سومین انگشت دست‌های خود را کنار گوشه خارجی ابروهای خود قرار داده و آن دو انگشت را در جهت ابروهای خود حرکت دهید. در چنین حالتی ماهیچه‌های اطراف چشم و ابروها تقویت می‌شوند. برخی از متخصصان توصیه می‌کنند که نوک انگشت‌های خود را به روغن نارگیل آغشته کنید. به این ترتیب تأثیر ماساژ بیشتر خواهد شد. اما بدون وجود روغن نارگیل یا مواد دیگر هم می‌توان کار ماساژ را با تأثیر کافی انجام داد.
12- انجام تمرین با دو شست
حرکت دیگری که برای تقویت عضلات چشم پیشنهاد می‌کنیم، ماساژ دادن زیر ابروها با دو شست است. همان طور که در شکل زیر می‌بینید، باید نوک انگشت شست خود را زیر نوک ابروها در نزدیکی بینی قرار داده و در حالت ساعت گرد بچرخانید. این حرکت دورانی برای تقویت عضلاتی از چشم که زیر ابروها قرار دارند، می‌تواند بسیار مفید باشد.
13- ماساژ گوشه‌های چشم با انگشت اشاره
شما برای اینکه کار تقویت عضلات چشم را به طور کامل انجام دهید، بهتر است به تمام ماهیچه‌ها توجه داشته باشید. برای این منظور با دو انگشت اشاره می‌توان کار تقویت عضلات هر دو چشم را به سهولت انجام داد. این تمرین نه تنها باعث قوی کردن عضلات می‌شود، بلکه به آرامش اعصاب هم کمک بسیاری می‌کند.
کافی است نوک انگشت اشاره خود را روی ماهیچه‌هایی بگذارید که بین بینی و چشم قرار دارند. سپس در جهت ساعت گرد انگشت‌های خود را بچرخانید. در چنین شرایطی بافتی که زیر انگشت‌ها قرار دارد، تقویت می‌شود. توجه کنید که این حرکت در هر دور باید به مدت 30 ثانیه انجام شود و در روز چندین بار آن را انجام دهید تا نتیجه بخش باشد.
14- حرکات نقطه ای دور چشم
یکی از راه‌هایی که با کمک آن می‌توانید تقویت عضلات و بافت چشم را به سهولت انجام دهید، حرکت آرام نقطه ای دور تا دور چشم است. باید دو انگشت اشاره و انگشت دوم را به شیوه ای که در تصویر می‌بینید، آماده کرده و با آرامی دور تا دور چشم ضربه بزنید. این ضربات آرام باعث ایجاد تحریکات عصبی در چشم و مغز می‌شوند. در نتیجه تلاش مغز و سپس چشم برای بینایی بهتر به نتیجه خواهد رسید.
15- گرم کردن دو ثانیه ای چشم
روش آخری که در این مطلب از مجله اسنپ مارکت معرفی خواهیم کرد، گرم کردن چشم است. کافی است کف دو دست خود را به هم بمالید تا گرم شوند. سپس آنها را به مدت 2 ثانیه روی چشمان خود قرار دهید. به این ترتیب گرما باعث رفع خستگی چشمان شما خواهد شد.
جمع بندی
در این مطلب از مجله اسنپ مارکت 15 روش را برای تقویت عضلات چشم توضیح دادیم که به شما کمک می‌کنند در منزل و بدون نیاز به ابزارهای ویژه ماهیچه‌ها و سایر بافت چشمان خود را تقویت کنید. در حالی که برخی از آنها باعث رفع خستگی چشم‌ها و افزایش آرامش شما خواهند شد. شما می‌توانید نظرات و تجربیات خود را درباره روش‌های تقویت عضلات و بافت چشم با مجله اسنپ مارکت و سایر خوانندگان در این مطلب در میان بگذارید.