واکسن شش سالگی کودکان که به آن واکسن مدرسه هم گفته می‌شود، همان طور که از اسم آن مشخص است در سن ۶ سالگی تزریق می‌شود. این واکسن شامل واکسن‌های فلج اطفال، ام ام آر و سه گانه دیفتری، کزاز و سیاه سرفه است.
در واقع این سه نوع واکسن به صورت ترکیبی از سم تغییر یافته دیفتری، کزاز و میکروب کشته شده سیاه سرفه هستند که به عضله ران کودک تزریق می‌شوند. تزریق این واکسن ممکن است برای بسیاری از والدین همراه با نگرانی‌هایی باشد. بنابراین این بار در بلاگ اسنپ مارکت قصد داریم به معرفی این واکسن و مراقبت‌های قبل و بعد از تزریق آن بپردازیم.
واکسن شش سالگی یا واکسن مدرسه چیست؟
واکسن شش سالگی کودکان، جزء واکسن‌های مهمی است که برای کودکان، قبل از رفتن به مدرسه تزریق می‌شود. این واکسن نیز مانند واکسن‌های دیگر باید طبق جدول واکسیناسیون و بر اساس زمان تعیین شده تزریق شود. سهل انگاری در زمان تزریق آن از طرف والدین، ممکن است با بروز مشکلات جدی برای کودک همراه باشد.
این واکسن که شامل دو نوع واکسن تزریقی و خوراکی است شاید برای برخی از کودکان، عوارضی مانند تب و درد در ناحیه تزریق را به همراه داشته باشد. در چنین شرایطی نگرانی والدین بابت مراقبت از کودک بعد از تزریق طبیعی است.
واکسن 6 سالگی شامل چه واکسن هایی می شود؟
همان طور که گفته شد واکسن شش سالگی کودکان شامل واکسن خوراکی فلج اطفال، واکسن‌های تزریقی سه گانه و واکسن (MMR) می‌شود. در زیر به تفصیل در مورد این نوع واکسن‌ها توضیح خواهیم داد.
واکسن‌های سه گانه تزریقی![واکسن‌های سه گانه تزریقی جزء واکسن 6 سالگی]()
دیفتری، کزاز و سیاه سرفه بیماری‌های خطرناکی هستند که سلامتی کودکان را تهدید می‌کنند. بر این اساس بهترین راه جهت ایمن ماندن در برابر آن‌ها انجام واکسیناسیون است. واکسن سه گانه یا (DTap) از میکروب کشته شده سیاه سرفه و سم‌های تغییر یافته دیفتری و کزاز ساخته می‌شود. جهت ایمن ساختن کودکان، دوزهای این واکسن در سن ۶ هفتگی تا ۶ سالگی تزریق می‌شوند.
واکسن دیفتری
واکسن دیفتری یکی از واکسن‌های سه گانه تزریقی است که آخرین دز آن در سن ۶ سالگی و قبل از رفتن به مدرسه تزریق می‌شود. تزریق این واکسن معمولاً در سه دوز توصیه می‌شود که حدوداً تا ۹۵ درصد مؤثر واقع خواهد شد.
این واکسن شش سالگی کودکان به طور معمول، واکسن بی خطری است و عوارض چندانی برای کودکان نخواهد داشت. با این وجود گاهی اوقات در برخی بدن‌ها، در محل تزریق تا چند روز درد خفیفی احساس می‌شود. برای تزریق واکسن دیفتری در دوران حاملگی یا در افراد با ضعف سیستم ایمنی، بهتر است با پزشک مربوطه مشورت کرد.
واکسن کزاز
واکسن کزاز نوعی واکسن شش گانه است که از توکسین سم زدایی شده پاتوژن باکتری دیفتری و کزاز، قسمت‌هایی از باکتری آنفلوآنزا هموفیلوس تیپ ب، باکتری سیاه سرفه، پولیوویروس کشته شده و همچنین بخشی از پوسته ویروس هپاتیت ب تشکیل شده است.
تزریق این نوع واکسن درون عضله انجام می‌شود که در بزرگسالان روی بازو و در نوزادان و خردسالان نیز روی ران پا انجام می‌شود. تقریبا سه روز بعد از انجام واکسیناسیون، فرد در مقابل این بیماری ایمن خواهد شد. واکسن کزاز در پنج دز در دوران کودکی تزریق می‌شود و پس از آن نیز تکرار تزریق آن هر ده سال یک بار توصیه می‌شود. البته در مواردی هم برای خانم‌های باردار انجام خواهد شد.
واکسن سیاه سرفه![واکسن سیاه سرفه]()
سیاه سرفه از جمله بیماری‌هایی است که هنوز هم در بین مردم شایع است. انجام واکسیناسیون کودکان از دوره نوزادی تا زمان مدرسه رفتن یکی از راه‌هایی است که می‌توان از ابتلا به این بیماری مصون ماند.
واکسن 6 سالگی سه گانه شامل واکسن دیفتری، کزاز و سیاه سرفه است. عوارض ناشی از ابتلا به بیماری سیاه سرفه در کودکان خیلی بیشتر است. عوارضی مانند صدمات مغزی و التهاب ریه و گوش میانی، نمونه‌هایی از آن است. بنابراین بهتر است والدین در رابطه با انجام واکسیناسیون سه گانه، توجه و دقت لازم را داشته باشند.
واکسن خوراکی فلج اطفال
فلج اطفال یکی دیگر از بیماری‌های ویروسی است که در صورت ابتلا، فلج دائم قسمتی از عضلات بدن را به دنبال دارد. برای در امان ماندن از این بیماری، انجام واکسیناسیون منظم بهترین راه است. در واکسن شش سالگی کودکان نیز، واکسن فلج اطفال وجود دارد.
حالت کلی واکسن فلج اطفال در دو نوع ویروس زنده ضعیف شده و واکسن کشته شده موجود است. هر دو واکسن در پیشگیری از ابتلای کودکان به این بیماری مؤثر هستند. با این وجود با توجه به مزیت نوع ضعیف شده آن، در ایران واکسن فلج اطفال به صورت خوراکی و از ویروس ضعیف شده ساخته می‌شود.
واکسن (MMR)
واکسن (MMR)، مخفف سرخک، اوریون و سرخجه است. هر کدام از این بیماری‌ها، توسط ویروس‌های مختلفی ایجاد می‌شوند. این واکسن که جهت ایمن سازی بدن کودک در برابر این سه بیماری قابل تزریق است، در دو دوز ساخته می‌شود.
دوز اول در سن ۱۲ تا ۱۳ ماهگی کودک تزریق می‌شود و دوز دوم نیز که به عنوان تجدید کننده دوز اول است، قبل از رفتن به مدرسه تزریق می‌شود. این واکسن همچنین برای بزرگسالانی که دوز اول و دوم را در کودکی دریافت نکرده اند، تجویز می‌شود.
عوارض تزریق واکسن شش سالگی چیست؟![عوارض تزریق واکسن شش سالگی]()
واکسن شش سالگی کودکان عوارض خیلی جدی نخواهد داشت. تنها ممکن است در برخی موارد، با عوارض سطحی و گذرایی همراه باشد که در این صورت هم بعد از مدتی از بین خواهند رفت.
- سفتی گلوله مانند در قسمتی که تزریق واکسن انجام شده، یکی از عوارض این واکسن است. این سفتی بعد از مدتی از بین خواهد رفت. بنابراین نگرانی در مورد آن بیهوده خواهد بود.
- در برخی از کودکان با پوست‌های حساس، امکان قرمز شدن و حساسیت در محل تزریق وجود دارد. استفاده از کمپرس گرم در این مورد مؤثر عمل خواهد کرد.
- بالارفتن تب، خواب آلودگی و بی حالی نیز از عوارض تزریق واکسن در برخی کودکان هستند.
- در کودکان با سابقه تشنج یا اختلالات در سیستم مغزی، امکان بروز تشنج وجود دارد. در چنین شرایطی لازم است والدین به پزشک مربوطه اطلاع دهند تا در صورت لزوم به جای واکسن سه گانه، برای کودک واکسن دوگانه تزریق شود.
مراقبت های قبل از تزریق واکسن شش سالگی
این روزها با توجه به بالا رفتن سطح تحصیلات والدین و از طرفی تک فرزندی یا دو فرزندی شدن اکثر خانواده‌ها، تمام توجه و محبت والدین معطوف به همان فرزند می‌شود. بر این اساس مسائلی همچون واکسن زدن کودک با دقت و حساسیت زیادی انجام می‌شود.
به عنوان مثال دریافت اطلاعات مربوط به تزریق واکسن از قبیل زمان مناسب تزریق، نوع واکسن و اقدامات پس از آن، همگی از عواملی است که قبل از تزریق واکسن توسط والدین انجام می‌شود. در واقع با کسب اطلاعات لازم در خصوص عوارض هر واکسن و مزایا و معایب آن، می‌توان با آمادگی بیشتری جهت مراقبت از کودک اقدام کرد.
به همراه داشتن کارت مراقبت از کودک، هنگام مراجعه به مراکز تزریق واکسن نیز لازم است. در واقع پزشک از این طریق متوجه می‌شود که زمان تزریق کدام واکسن رسیده است. حمایت روحی و روانی کودک نیز در حین تزریق واکسن بسیار کمک کننده خواهد بود.
مراقبت های بعد از تزریق واکسن شش سالگی![مراقبت های بعد از واکسن شش سالگی]()
مراقبت بعد از تزریق واکسن مدرسه از اهمیت زیادی برخوردار است. در واقع برای کودک ۴ تا ۶ ساله، تزریق واکسن جزء تجربه‌های تلخی است که برای او اتفاق افتاده است. بنابراین مراقبت درست و اصولی پدر و مادرها تا حد زیادی می‌تواند عوارض و ترس ناشی از آن را در کودک کاهش دهد.
- بهتر است جهت پیشگیری از عوارض واکسن 6 سالگی سه گانه، تا ۲۴ ساعت در محل تزریق از کمپرس سرد استفاده شود. بالا بودن مدت زمان تماس کمپرس نقش مؤثری خواهد داشت.
- استفاده از کمپرس گرم در ۲۴ ساعت دوم نیز جهت جلوگیری از سفت شدن محل تزریق مؤثر خواهد بود.
- جهت بهبود درد ناشی از تزریق واکسن، می‌توان با مشورت پزشک به کودک داروی استامینوفن داد.
- مصرف مایعاتی همچون آبمیوه خانگی و آب خنک، جهت بهبود تب ناشی از تزریق واکسن کمک کننده خواهند بود.
- در صورت بالا رفتن دمای بدن کودک و داشتن تب بالا، نیاز است تا حد امکان لباس‌های نازک و خنک به او پوشاند. مراجعه به پزشک در اولین فرصت نیز الزامی است.
- توجه کافی به کودک و مراقبت از او، طی چند روز بعد از تزریق واکسن باعث بهبود حال روحی و عمومی کودک می‌شود.
- در صورت بروز تورم و پایدار بودن درد بعد از چند روز یا ایجاد آبسه و چرک در محل تزریق، توصیه می‌شود هر چه زودتر به پزشک مراجعه کرد.
آیا تأخیر در تزریق واکسن 6 سالگی مشکلی ایجاد می‌کند؟
به طور کلی بهترین زمان تزریق واکسن شش سالگی کودکان بین ۴ تا ۶ سالگی است. با این حال در صورت ایجاد وقفه بین آن به دلیل بیماری کودک یا عواملی مانند مسافرت، می‌توان دوباره واکسن‌های عقب افتاده را تزریق کرد.
بنابراین می‌توان گفت تأخیر در تزریق واکسن مدرسه که شامل واکسن‌های پنج گانه و فلج اطفال است، مشکل جدی ایجاد نمی‌کند. هر زمان که فرصت شد می‌توان تزریق واکسن‌های دیر شده را انجام داد، بدون این که لازم باشد واکسیناسیون را از سر گرفت.
جمع بندی
واکسن شش سالگی کودکان یکی از واکسن‌های مهم و ضروری جهت ایمن ماندن کودک در برابر بسیاری از بیماری‌های واگیردار است. این واکسن شامل واکسن خوراکی فلج اطفال و واکسن‌های تزریقی سه گانه و (MMR) است.
واکسن شش سالگی عوارض چندانی ندارد، با این حال بهتر است جهت جلوگیری از عوارض احتمالی، اقدامات لازم را قبل و بعد از تزریق انجام دهد. در این مقاله از اسنپ مارکت به معرفی این واکسن و اقدامات پس از آن پرداختیم. امیدواریم مورد توجه و استفاده شما قرار گرفته باشد.
مطلب مفید بود