دوران بارداری مشکلات زیادی را برای مادران به همراه دارد. یکی از مشکلاتی که زنان باردار با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند، تنگی نفس است. تنگی نفس در بارداری باعث ایجاد نگرانی و ترس در مادران باردار می‌شود. این بلاگ اسنپ مارکت به شما کمک می‌کند تا به علت تنگی نفس در بارداری پی ببرید و راهکارهای درمانی آن را به کار ببرید تا بتوانید این عارضه را تا حدی درمان کنید.
تنگی نفس در بارداری چیست؟
با افزایش رشد جنین در رحم، ممکن است زن باردار پس از انجام کارهای معمولی، مانند بالارفتن از پله‌ها، در نفس‌کشیدن دچار مشکل شود. تنگی نفس در بارداری یک علامت رایج بین زنان باردار است. طبق تحقیقات انجام‌شده، تخمین زده شده است که 60 تا 70 درصد از زنان در دوران بارداری دچار تنگی نفس می‌شوند. تنگی نفس در بارداری خود را به‌صورت احساس فشار شدید در قفسه سینه نشان می‌دهد که منجر به احساس خستگی و ناراحتی در مادران می‌شود.
در ضمن باید توجه داشته باشید که بین تنگی نفس در بارداری و جنسیت جنین رابطه‌‌ای وجود ندارد و هرآن‌چه در این رابطه وجود دارد، خرافه و باور غلط است. خبر خوب این‌جاست که تنگی نفس در بارداری برای مادر و فرزند هیچ خطری ندارد و معمولا بی‌ضرر است. در بسیاری از موارد با به‌کارگیری راهکارهای درمانی در منزل می‌توان این عارضه را تا حد زیادی بهبود بخشید و لازم نیست برای درمان آن به پزشک مراجعه کرد.
علت تنگی نفس در بارداری چیست؟
تنگی نفس در دوران بارداری علل زیادی دارد و همیشه نمی‌توان یک علت را برای آن مشخص کرد. خوشبختانه با پیشرفت علم، علت تنگی نفس در بارداری تا حد زیادی مشخص شده است. این عارضه اغلب در سه ماهه اول بارداری آغاز می‌شود؛ برخی دیگر از زنان باردار ممکن است در سه ماهه دوم و سوم بارداری تغییراتی را در تنفس خود احساس می‌کنند. علت تنگی نفس در هرکدام از ماه‌های بارداری متفاوت است.
سه ماهه اول بارداری
تنگی نفس از سه ماهه اول بارداری آغاز می‌شود. علت آن در ماه‌های آغازین، مربوط به افزایش میزان ترشح هورمون‌های پروژسترون و استروژن است. این دو هورمون نقش اساسی در رشد جنین دارند. پروژسترون یک محرک تنفسی‌ست؛ یعنی با افزایش سطح پروژسترون در بدن، تنفس فرد باردار سریع‌تر می‌شود.
سه ماهه دوم بارداری
بسیاری از زنان باردار ممکن است که در طول سه ماهه دوم بارداری، تنگی نفس بیشتری را تجربه کنند. تغییراتی که در نحوه عملکرد قلب ایجاد می‌شود، عامل ایجاد تنگی نفس می‌شود. علت تنگی نفس در بارداری این است که قلب باید با شدت بیشتری پمپاژ کند تا بتواند خون را در بدن و جفت حرکت دهد. بالارفتن میزان کار قلب می‌تواند باعث احساس تنگی نفس در فرد باردار شود.
سه ماهه سوم بارداری
بیشترین احساس تنگی نفس در بین زنان باردار مربوط به سه ماهه سوم بارداری‌ست که علت آن به رشد کودک در رحم بر‌می‌گردد. دیافراگم، ماهیچه‌ای‌ست که به ما در تنفس بهتر کمک می‌کند. این ماهیچه زیر ریه‌ها قرار گرفته است و قلب و ریه‌ها را از شکم جدا می‌کند.
در سه ماهه آخر بارداری رحم به دیافراگم فشار می‌آورد. دیافراگم حدود 4 سانتی‌متر به سمت بالا حرکت می‌کند. ریه‌های زنان باردار تا حدودی فشرده می‌شوند و این بدان معناست که در هر بار نفس‌کشیدن، زنان باردار نمی‌توانند به‌اندازه قبل، هوا را وارد ریه‌ها کنند که این اتفاق موجب تنگی نفس می‌شود.
قبل از این‌که کودک شروع به چرخیدن کند و بخواهد وارد کانال زایمان شود، احتمال دارد سر کودک به دیافراگم فشار آورد؛ همین امر می‌تواند نفس‌کشیدن را سخت‌تر کند. به‌گفته پزشکان، این نوع تنگی نفس در بارداری معمولا بین هفته‌های 31 تا 34 رخ می‌دهد که شدیدترین حالت تنگی نفس در کل دوران بارداری محسوب می‌شود.
راهکارهای درمان تنگی نفس در بارداری چیست؟
تنگی نفس و احساس فشار روی قفسه سینه در دوران بارداری، برای زنان باردار می‌تواند آزاردهنده باشد. تاکنون هیچ راهی برای درمان تنگی نفس در بارداری ارائه نشده است. زنان باردار می‌توانند با به‌کارگیری این راهکارها تا حدی تنگی نفس خود را بهبود بخشند. این راهکارها عبارت‌اند از:
- داشتن یک وضعیت بدنی مناسب کمک می‌کند تا رحم از دیافراگم فاصله بگیرد و باعث بهترشدن تنفس شود. از خم‌شدن خودداری کنید و صاف بنشینید. صاف بایستید، شانه‌‌های خود را به سمت عقب ببرید و سرتان را بالا ببرید.
- یکی از راه‌های درمان تنگی نفس در بارداری، استفاده از کمربندهای حاملگی‌ست. این کمربندها می‌توانند به زنان باردار در داشتن یک وضعیت بدنی مناسب کمک کنند.
- به بدن خود گوش کنید و هرگاه تنفس برای شما سخت شد، فعالیت‌های خود را برای مدتی متوقف کنید و به استراحت بپردازید.
- ورزش هوازی تنفس شما را بهبود می‌بخشد و نبض شما را کاهش می‌دهد. هر ورزشی را که شروع می‌کنید، لازم است که از قبل توسط پزشک تایید شده باشد.
- تمرینات یوگا که مخصوص دوران بارداری‌ست می‌تواند به درمان تنگی نفس در بارداری کمک کند. تنفس در یوگا نقشی اساسی دارد و حرکات کششی در این تمرینات، وضعیت شما را بهبود می‌بخشد و فضای بیشتری برای تنفس به شما می‌دهد.
- از قرارگرفتن در معرض آلاینده‌ها خودداری کنید.
- از رژیم غذایی سالم حاوی آنتی‌اکسیدان استفاده کنید.
- با لب‌های جمع‌شده نفس بکشید تا نفس خود را کند کنید.
- تنفس دیافراگمی را تمرین کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
بیش از نیمی از زنان، تنگی نفس در بارداری را تجربه می‌کنند. تنگی نفس خفیف معمولا جای نگرانی ندارد؛ اما تعدادی از زنان باردار نیاز دارند که برای درمان به پزشک مراجعه کنند. اگر تنگی نفس به‌طور ناگهانی شدت یافت و بر عملکرد شما تاثیر گذاشت، فورا به پزشک مراجعه کنید. اگر تنگی نفس با هر یک از علائم زیر همراه شد، آن را جدی بگیرید و سریعا به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. این علائم عبارت‌اند از:
- ضربان نبض سریع
- ضربان قلب سریع
- احساس سرگیجه یا ضعف
- حالت تهوع
- درد قفسه سینه
- متورم‌شدن پا و مچ پا
- سرفه طولانی
- خس‌خس سینه
- تب یا لرز
- کبودشدن رنگ لب یا انگشتان دست و پا
آیا تنگی نفس نشانه بارداری است؟
تنگی نفس به‌تنهایی خود نشانه بارداری نیست. تنگی نفس به دلایل گوناگون از جمله تغییرات هورمونی در دوران تخمک‌گذاری هم رخ می‌دهد؛ اما اگر این عارضه به همراه علائم دیگر باشد، می‌تواند نشانه بارداری باشد. علائم اولیه بارداری شامل احساس خستگی، سرگیجه و افزایش حس بویایی‌ست. اگر می‌خواهید از بارداری خود مطمئن شوید، حتما تست بارداری دهید.
آیا تنگی نفس در بارداری خطرناک است؟
بیشتر مادران باردار در تمام طول دوران بارداری خود تنگی نفس را احساس خواهند کرد که یک علامت شایع و رایج در بین زنان باردار است و جای نگرانی ندارد. هرچقدر که زمان تولد کودک نزدیک‌تر می‌شود، کودک به اکسیژن بیشتری از خون مادر نیاز دارد و این باعث می‌شود که مادر هم به اکسیژن بیشتری نیاز داشته باشد و بیشتر نفس بکشد.
در ماه‌های پایانی بارداری، سایز جنین در رحم مادر افزایش مییابد، رحم فضای بیشتری را در بدن اشغال می‌کند و به سایر اندام‌های بدن از جمله ریه‌ها فشار می‌آورد. این عوامل، شدت تنگی نفس را افزایش می‌دهند. این اتفاق در هفته‌های 31 تا 34 بارداری رخ می‌دهد. در چند هفته پایانی بارداری و زمانی که جنین وارد کانال زایمان می‌شود، فشار از روی ریه و دیافراگم مادر برداشته و از شدت تنگی نفس کاسته می‌شود.
بسیاری از زنان باردار این نگرانی را دارند که با کاهش حجم ریه، اکسیژن کم‌تری دریافت می‌کنند؛ اما به مادران باردار باید گفت که هم‌زمان با کاهش ظرفیت ریه‌ها به دلیل رشد رحم، مرکز تنفسی در مغز توسط هورمون پروژسترون تحریک می‌شود تا آهسته‌تر نفس بکشید. اگرچه، هر نفس هوای کم‌تری را به ریه‌ها وارد می‌کند، اما هوا برای مدت طولانی‌تری در ریه‌ها باقی می‌ماند؛ بنابراین تنگی نفس در بارداری برای مادر و کودک مشکلی ایجاد نمی‌کند.
کلام آخر
دوران بارداری، لحظاتی شیرین و لذت‌بخش برای مادر است؛ اما مشکلات و سختی‌های متعددی را هم به همراه خود دارد. یکی از این مشکلات، تنگی نفس است. رشد رحم و فشار به دیافراگم و ریه‌ها، مهم‌ترین علت تنگی نفس در بارداری محسوب می‌شوند.
راهکارهای زیادی برای درمان تنگی نفس در بارداری وجود دارد. اگرچه این راهکارها به‌صورت قطعی این عارضه را درمان نمی‌کنند، اما به بهبود علائم کمک می‌کنند. در بعضی از مواقع و با شدت‌گرفتن علائم تنفسی، زنان باردار باید به پزشک مراجعه کنند. اگر تنگی نفس در بارداری را تجربه کرده‌اید، می‌توانید تجربیات خود را از این مشکل در قسمت نظرات سایت اسنپ مارکت برای ما بنویسد.