شوق رفتن به مدرسه خیلی راحت می‌تواند تبدیل به استرس بزرگی شود. کاهش استرس رفتن به مدرسه در کودکان هم می‌تواند یک دغدغه مهم برای والدین باشد. استرس مدرسه در کودکان اگر بیش از حد شود، می‌تواند باعث مشکلاتی در سلامت، خواب و عملکرد مغز آن‌ها شود. اگر به دنبال راه حلی برای کاهش استرس فرزند خود هستید، این مقاله از وبلاگ اسنپ مارکت را از دست ندهید.
علت استرس و اضطراب کودکان از مدرسه
برای کودکان در هر سنی، معمول است که استرس مربوط به مدرسه را تجربه کنند. این مشکل در پایان تابستان، زمانی که مدرسه در شرف بازشدن است یا در طول سال تحصیلی آشکار می‌شود. عوامل اجتماعی، تحصیلی، عوامل محیطی پنهان و غیره نقش مهمی را در ایجاد استرس مدرسه رفتن ایفا می‌کنند.
1. عوامل استرس‌زای اجتماعی
بسیاری از بچه‌ها در موقعیت‌های اجتماعی که در مدرسه با آن‌ها مواجه می‌شوند، سطحی از استرس یا اضطراب را تجربه می‌کنند. در حالی‌که برخی از این مسائل، فرصت‌های مهمی را برای رشد فراهم می‌کنند، اما باید بااحتیاط رفتار کرد و به دنبال راه حل اصولی برای کاهش استرس رفتن به مدرسه در کودکان بود.
2. نحوه برخورد معلم
یک تجربه خوب با معلمی دلسوز می‌تواند تاثیری مثبت و ماندگاری در زندگی کودک داشته باشد. همین‌طور یک تجربه بد، اثر منفی و استرس‌زا دارد. در حالی‌که اکثر معلمان تمام تلاش خود را برای ارائه یک تجربه آموزشی مثبت به دانش‌آموزان به‌کار می‌گیرند، برخی از دانش‌آموزان برای سبک‌های تدریسی خاص مناسب‌ترند. اگر بین دانش‌آموز و معلم ناهماهنگی وجود داشته باشد، احساسات منفی به شکل استرس در مورد مدرسه یا توانایی‌های فردی شکل می‌گیرد.
3. پذیرفته‌نشدن در دایره دوستان
اکثر دانش‌آموزان حضور در جمع دوستان را یکی از جنبه‌های مورد علاقه و سرگرم‌کننده مدرسه می‌دانند؛ با این وجود، جمع‌های دوستی می‌توانند منبع اصلی استرس مدرسه رفتن باشند. نگرانی در مورد نداشتن دوستان کافی، راه‌نیافتن به جمع دوستان، ناتوانی در هماهنگی با آن‌ها، درگیری‌های بین فردی و فشار همسالان، مواردی‌ست که ممکن است کودک شما را تحت فشار قرار دهد.
4. معضل «قلدری» در مدرسه
قلدری هنوز در بسیاری از مدارس، حتی در مدارسی که سیاست مقابله با آن را دارند، اتفاق می‌افتد. جدیدا بسیاری از دانش‌آموزان از اینترنت، تلفن‌های همراه و سایر وسایل رسانه‌ای برای قلدری استفاده می‌کنند. این نوع قلدری اغلب بسیار پرخاشگرانه است. راه‌هایی برای مبارزه با «قلدری سایبری» وجود دارد؛ اما بسیاری از والدین از آن‌ها آگاه نیستند. همچنین راه‌های کاهش استرس رفتن به مدرسه در کودکان در رابطه با این موضوع را هم نمی‌دانند.
5. یک برنامه فشرده
استرس مدرسه در کودکان فقط مربوط به زمان خود مدرسه نیست. بسیاری از والدین در تلاش برای برتری‌دادن فرزندان خود نسبت به دیگران هستند و آن‌ها را در بسیاری از فعالیت‌های فوق برنامه ثبت نام می‌کنند. با بزرگ‌شدن بچه‌ها، فعالیت‌های فوق برنامه کار مدرسه را بسیار سخت‌تر می‌کند و همین عامل ایجاد استرس است.
6. رژیم غذایی نادرست
با توجه به فراوانی بیش از حد فست‌فودها و محدودیت‌های زمانی، رژیم غذایی کودکان دارای قند بیشتر و مواد مغذی کم‌تری است. این امر می‌تواند منجر به نوسانات خلقی، کمبود انرژی و سایر اثرات منفی شود. همچنین بر بالارفتن سطح استرس هم تاثیر می‌گذارد. گاهی کاهش استرس رفتن به مدرسه در کودکان تنها با اصلاح رژیم غذایی ممکن خواهد بود.
نشانه‌های اضطراب مدرسه رفتن در کودکان
استرس مدرسه رفتن می‌تواند به شکل‌های مختلف ظاهر شود. والدین و معلمان ممکن است متوجه این نشانه‌ها در دانش‌آموزان شوند که عبارت‌اند از:
- تلاش برای مدرسه‌نرفتن و بروز احساس بیماری (این امر گاهی به‌عنوان “حس بیماری تقلبی” تعبیر می‌شود.)
- بروز عصبانیت یا نشان‌دادن سایر مشکلات رفتاری
- اجتناب از تماس چشمی در کلاس
- اجتناب از کار و فعالیت در مدرسه (اضطراب اغلب می‌تواند با اختلالات یادگیری همراه باشد.)
- ناکامی در انجام تکالیف
- انزواطلبی به‌جای معاشرت با بچه‌های دیگر
در کودکانی که اضطراب مدرسه در آن‌ها تداوم یا شدت آن افزایش یافته است، ممکن است علائم فیزیکی ظاهر شوند؛ مانند:
- حالت تهوع
- از دست دادن اشتها
- مشکل خواب
- سردرد
اضطراب مدرسه همچنین می‌تواند به افسردگی حاد تبدیل شود. با دیدن این علائم باید به‌طور جدی به فکر کاهش استرس رفتن به مدرسه در کودکان بود.
راهکارهای کاهش استرس کودکان از مدرسه رفتن
اگر برای شما سوال پیش آمده است که چگونه استرس مدرسه را از بین ببریم یا برای کاهش استرس در کودکان چه باید کرد، بهتر است راهکارهای زیر را امتحان کنید.
1. گوش کنید
اولین قدم برای کاهش استرس رفتن به مدرسه در کودکان این است که به آن‌چه در درون آن‌ها می‌گذرد گوش دهید. حتی اگر صحبت نمی‌کنند، مراقب نشانه‌های غیرکلامی باشید یا اگر بچه‌تان خود واقعی‌اش به نظر نمی‌رسد، به غرایزتان اعتماد کنید. مکالمه را با پرسیدن اتفاقی در مورد مدرسه در حالی‌که در حال رانندگی به خانه یا در سوپرمارکت یا انجام کارهای روزمره هستید، شروع کنید. آن‌ها را تحت فشار قرار ندهید و به‌دنبال پاسخ فوری نباشید.
2. در مورد تکالیف صحبت کنید
تکالیف مدرسه یکی از دلایل استرس مدرسه در کودکان است. اگر آن‌ها تازه به مدرسه یا مقطع جدید رفته‌اند، سر میز آشپزخانه یا قبل از این‌که به سراغ تکالیف بروند، در مورد کار با آن‌ها صحبت کنید. همچنین کمک کنید تا برای انجام تکالیف برنامه‌ریزی کنند.
3. روی نمره فرزندانتان زیادی حساس نشوید
روی نمرات تمرکز نکنید، بلکه روی تکمیل تکالیف و درک مفاهیم درسی تمرکز کنید. یادگیری کارآمد و اصولی بدون توجه به حساسیت روی نمره، به آن‌ها کمک می‌کند نه‌تنها در مدرسه، بلکه در بازار کار موفق شوند. همچنین به کاهش استرس رفتن به مدرسه در کودکان کمک خواهد کرد.
4. یک روتین برای شروع صبح بچینید
یک برنامه روتین برای صبحانه تنظیم کنید. این برنامه می‌تواند شامل چیدن بشقاب‌ها و آماده‌کردن صبحانه با هم، به‌منظور چند دقیقه زودتر بیدارشدن برای کمک به کاهش استرس صبحگاهی باشد. سعی کنید صبح‌ها را با آرامش آغاز کنید و در مورد برنامه‌ریزی برای روز مشتاق باشید تا استرس مدرسه رفتن برای کودک کم شود.
همچنین قبل از شروع مدرسه، روال شبانه را در خانه تنظیم کنید. برای کاهش استرس رفتن به مدرسه در کودکان، یک یا دو هفته قبل از شروع سال تحصیلی، خودتان و بچه‌ها شب‌ها کمی زودتر به رختخواب بروید. ممکن است در ابتدای آغاز این برنامه، کودکان از وضعیت حاکم در خانه ناراضی باشند؛ اما در درازمدت به نفعشان خواهد بود.
5. «روز بدون برنامه» داشته باشید
ممکن است فعالیت‌های فوق برنامه زیادی برای کودک خود تدارک دیده باشید. همان میزان که این فعالیت‌ها در رشد علمی و روحی کودک موثر است، به همان اندازه باید برای استراحت و گذراندن ساعاتی بدون برنامه‌ریزی هم اهمیت قائل شد. یک روز در هفته بعد از مدرسه را «روز بدون برنامه» نام‌گذاری کنید. به او اجازه دهید زمان استراحت مناسبی داشته باشد و برای بقیه هفته آماده شود.
6. قوانین مدرسه را بدانید
قوانینی را که مدرسه فرزندتان دارد بدانید. اگر دیر به کلاس برود چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا وسایل الکترونیکی مجاز هستند؟ لباس فرم مدرسه چیست؟ در جلسات مدرسه برای والدین شرکت کنید تا بتوانید آن‌چه را که از فرزندتان انتظار می‌رود درک کنید. درک و کمک شما برای پذیرش قوانین، در کاهش استرس رفتن به مدرسه در کودکان موثر است.
7. برای خرید برنامه‌ریزی کنید
خانواده خود را دور هم جمع کنید و لیستی از چیزهایی که فرزندانتان قبل از رفتن به مدرسه نیاز دارند تهیه کنید. فکرکردن به کوله‌پشتی جدید جذاب، دفترهای زیبا و وسایل نو می‌تواند بچه‌ها را برای شروع سال تحصیلی جدید هیجان‌زده و استرس مدرسه را در آن‌ها کم کند. همچنین برای جلوگیری از استرس خرید، در روز یا زمانی بروید که فروشگاه کم‌ترین شلوغی را دارد.
8. دیوار نگرانی و خوش‌بینی بسازید
ایجاد یک «دیوار نگرانی»، به کاهش استرس رفتن به مدرسه در کودکان کمک می‌کند. یک دسته از برگه‌های یادداشتی چسبی به آن‌ها دهید و بخواهید در هر یادداشت یک نگرانی بنویسند و آن‌ها را روی دیوار بچسبانند. به آن‌ها یادآوری کنید که وقتی نگرانی‌هایشان روی دیوار چسبیده شد، دیگر لازم نیست به آن‌ها فکر کنند.
برای از بین بردن اضطراب آن‌ها، یک «دیوار خوش‌بینی» هم بسازید. برای هر برگه یادداشت نگرانی، یک یادداشت مثبت بنویسید. هنگامی‌که دیوار خوش‌بینی شما ایجاد شد، دیوار نگرانی را خراب کنید؛ زیرا دیگر نگرانی وجود ندارد!
9. قدردانی خود را ابراز کنید
هر روز چند دقیقه را به خانواده اختصاص دهید و چیزهایی را که به‌خاطر آن‌ها سپاسگزار هستید بیان کنید. این کار را می‌توان قبل از شام، هنگام صبحانه، درست قبل از خواب یا هرزمانی که کل خانواده با هم هستند انجام داد. وقت‌گذاشتن برای شناخت لحظات و موهبت‌های مثبت، ذهن خانواده‌تان را به این سمت سوق می‌دهد که بیشتر در مورد چیزهای خوبی که در زندگی‌شان اتفاق می‌افتد متمرکز شوند و کم‌تر به استرس‌های زندگی فکر کنند.
10. با خانواده‌های دیگر صحبت کنید
اگر شما یا فرزندانتان در مورد شروع سال تحصیلی اضطراب دارید، برقراری ارتباط با خانواده‌های دیگری که بچه‌های هم‌سن فرزندتان دارند، برای کاهش استرس رفتن به مدرسه در کودکان مفید است. بهتر است در مورد این‌که آیا آن‌ها همان نوع استرس را تجربه می‌کنند و آیا توصیه‌هایی در این مورد دارند، صحبت کنید. اگر بچه‌ها با هم دوست هستند، بازی قبل از شروع مدرسه ممکن است آن‌ها را برای شروع کلاس و درس با هم هیجان‌زده کند و استرس مدرسه رفتن را از بین ببرد.
سخنی با والدین برای کاهش استرس رفتن به مدرسه در کودکان
کودک شما ناتوان‌تر از شما برای درک مسائل پیش رو و حل آن‌هاست. بهتر است به‌جای گفتن جملات کلیشه‌ای برای کاهش اضطراب، به نگرانی‌های او گوش دهید و به دنبال راه حل باشید. اگر مشکل حاد باشد می‌توانید از یک روانشناس کمک بگیرید.
برای این‌که کودک شما استرس خرید لوازم‌التحریر را هم تجربه نکند، می‌توانید آنلاین از سایت اسنپ مارکت خرید کنید. اگر هم تجربه‌ای در زمینه استرس مدرسه در کودکان دارید، نظرات خود را پیرامون این مطلب در بخش کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.