نوزادان اغلب با پا پرانتزی به دنیا می‌آیند زیرا در رحم، در قسمت‌های تنگی قرار داشته‌اند. پا پرانتزی به معنای انحنای زانوها به سمت بیرون است و فضای وسیعی را باقی می‌گذارد. پاهای کمانی وضعیتی است که کودکان نوپا به طور معمول تا سن 2 سالگی از آن خارج می‌شوند. اگر پاهای کمانی بیش از 2 سالگی ادامه یابند، ممکن است از گزینه‌های درمانی شامل آتل، گچ گیری، بریس و جراحی استفاده شود. در این مقاله از اسنپ مارکت به طور مفصل در مورد تشخیص پا پرانتزی و درمان آن صبحت می‌کنیم.
پا پرانتزی چیست؟
پا پرانتزی یا پاهای کمانی (Genu Varum) وضعیتی است که در آن یک یا هر دو پای کودک شما در زانو به سمت بیرون خم می‌شود. این باعث ایجاد فضای وسیع‌تری نسبت به حالت عادی بین زانوها و ساق پا می‌شود. هنگامی که کودک شما با پاها و مچ پاها کنار هم می‌ایستد، زانوها کاملاً از هم باز می‌مانند.
پاهای کودک شما ممکن است مانند یک کمان به نظر برسد، به خصوص زمانی که راه می‌رود. پا پرانتزی در نوزادان و کودکان نوپا رایج است. این عارضه به ندرت جدی است. نوزادانی که با پاهای کمانی به دنیا می‌آیند، معمولاً تا زمانی که 18 ماهه می‌شوند از این وضعیت خارج خواهند شد. پا پرانتزی همچنین ممکن است در کودکان ایجاد شوند.
دلیل پرانتزی شدن پا
پا پرانتزی به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. شایع‌ترین علت پا پرانتزی، وضعیتی به نام ژنوواروم فیزیولوژیک است. هنگامی که کودک شما در رحم در حال رشد بود، در وضعیت تنگی قرار داشت. اگر پاهای فرزندتان تا ۲ سالگی صاف نشد، ممکن است دلیل دیگری وجود داشته باشد. این دلایل شامل موارد زیر هستند:
- بیماری بلانت: بیماری بلانت (تیبیا وارا) یک اختلال رشد است که به دلیل مشکل در صفحه رشد استخوان ساق پا کودک شما ایجاد می‌شود. بیماری بلانت در کودکان آفریقایی آمریکایی، کودکانی که اضافه وزن دارند و کودکانی که زود راه می‌روند، شایع‌تر است.
- راشیتیسم: راشیتیسم ناشی از کمبود کلسیم یا ویتامین D است. کمبود این مواد مغذی مهم، استخوان‌های کودک شما را نرم‌تر و ضعیف‌تر می‌کند و باعث خم شدن پاهای او می‌شود. راشیتیسم در ایالات متحده بسیار نادر است اما هنوز هم اغلب در کشورهای در حال توسعه رخ می‌دهد.
- کوتولگی: شایع‌ترین نوع کوتولگی ناشی از اختلال رشد استخوان به نام آکندروپلازی است. این اختلال می‌تواند باعث ایجاد پاهای کمانی شود.
- مشکلات استخوانی: شکستگی‌هایی که به درستی بهبود نیافته‌اند و رشد غیرطبیعی استخوان‌ها (دیسپلازی استخوان) می‌توانند باعث ایجاد پا پرانتزی شوند.
- مسمومیت با فلوراید یا سرب
علائم پای پرانتزی در کودکان
علامت اصلی پاهای کمانی، ظاهر پاهای کودک شماست. زانوهای آنها وقتی بایستند و پاها و مچ پاهایشان را کنار هم بگذارند با هم برخورد نمی‌کنند. گاهی اوقات کودکان ممکن است با انگشتان پا به سمت داخل راه بروند (پنجه کبوتری یا داخل پا). با این حال، پا پرانتزی معمولاً هیچ دردی ایجاد نمی‌کند. پاهای کمانی بر توانایی کودک شما برای چهار دست و پا رفتن، پیاده روی یا دویدن تأثیر نمی‌گذارند. اگر پا پرانتزی کودک شما تا سن 2 سالگی بهبود پیدا نکند با پزشک متخصص تماس بگیرید.
تشخیص پا پرانتزی
پزشک از فرزند شما یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و در مورد سابقه پزشکی فرزندتان می‌پرسد. اما اگر کودک شما زیر 2 سال سن دارد، احتمالاً پزشک فرزند شما هیچ آزمایش دیگری انجام نخواهد داد. اگر کودک شما بزرگتر از 2 سال است، پزشک شاید پاهای کودک شما را اندازه بگیرد و راه رفتن او را تماشا کند.
پزشک ممکن است آزمایش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس را برای مشاهده استخوان‌های پاها و زانوهای کودک شما درخواست کند. او ممکن است آزمایش خون را برای تعیین اینکه آیا پا پرانتزی ناشی از شرایطی مانند راشیتیسم است یا خیر، درخواست کند. پزشک کودک شما ممکن است کودکتان را به یک پزشک متخصص استخوان (متخصص ارتوپدی) ارجاع دهد.
حرکات اصلاحی پای پرانتزی
پا پرانتزی در نوزادان و کودکان نوپا زیر 2 سال معمولاً خود به خود برطرف می‌شوند. پزشک به پیگیری وضعیت فرزندتان ادامه خواهد داد. کودکان بسته به علت بیماری می‌توانند برای پا پرانتزی درمان شوند. درمان پاهای کمانی بستگی به علت این بیماری دارد. گزینه‌های درمانی اولیه ممکن است شامل کفش‌های مخصوص، آتل، بریس یا گچ باشند. از حرکات اصلاحی پای پرانتزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حرکت اسکات
- حرکت بشین و پاشو
- حرکت لانژ
- تمرین بالا کشیدن پا به صورت صاف
- تمرین بالا کشیدن پا از پهلو
- کشش‌های قوس کوتاه
- حرکات استپ آپ
- بالا کشیدن پشت ساق پا
درمان پا پرانتزی
هیچ درمانی در نوزادان و کودکان نوپا لازم نیست مگر اینکه شرایط شدید باشد. اگر پا پرانتزی بعد از 2 سالگی ادامه یابد، درمان بستگی به علت بیماری دارد. درمان ممکن است شامل کفش‌های مخصوص، آتل‌ها، بریس‌ها، گچ گیری، جراحی یا درمان وضعیتی باشد که باعث ایجاد پا پرانتزی شده است.
- بیماری بلانت: درمان زودهنگام با آتل یا پا بند ممکن است تمام چیزی باشد که لازم است.
- راشیتیسم: پزشک ممکن است با افزودن ویتامین D و کلسیم به رژیم غذایی کودک شما، وضعیت او را درمان کند. اگر راشیتیسم به دلیل یک بیماری ژنتیکی باشد، ممکن است پزشک را برای درمان به یک متخصص ارجاع دهد.
عمل پای پرانتزی
اگر با وجود سایر درمان‌ها، خمیدگی ادامه یابد، ممکن است برای جلوگیری از آسیب بیشتر و اصلاح مشکل، جراحی مورد نیاز باشد. گزینه‌های جراحی عبارتند از:
- رشد هدایت شده: جراح کودک شما یک صفحه فلزی کوچک یا منگنه را در پای کودکتان قرار می‌دهد. این کار به طور موقت رشد را در سمت سالم استخوان ساق پا متوقف می‌کند تا قسمت ناسالم بتواند به آن برسد. پای کودک شما با رشد طبیعی‌اش صاف می‌شود و جراح کودکتان صفحه یا منگنه را پس از بهبود هم ترازی پاها خارج می‌کند.
- استئوتومی تیبیا: با این روش، جراح کودک شما استخوان ساق پا را در زیر زانو بریده و آن را تغییر شکل می‌دهد تا تراز را ثابت کند. در حالی که استخوان بهبود می‌یابد، آن را با یک صفحه و پیچ در داخل ساق پا یا چارچوبی که در خارج از ساق قرار دارد، در جای خود نگه می‌دارد.
چگونه می‌توانم جلوی پا پرانتزی نوزادم را بگیرم؟
هیچ راهی برای جلوگیری از خمیده شدن پاهای کودک شما وجود ندارد. اما ممکن است بتوانید از برخی شرایطی که باعث ایجاد پاهای خمیده می‌شوند، جلوگیری کنید. برای جلوگیری از راشیتیسم، مطمئن شوید که کودک شما ویتامین D و کلسیم کافی در رژیم غذایی خود دریافت می‌کند.
چقدر طول می‌کشد تا پاهای کودک صاف شوند؟
همان‌طور که کودک شما شروع به راه رفتن می‌کند، پاهای او باید صاف شوند. این معمولاً بین 11 تا 18 ماهگی رخ می‌دهد. در بیشتر موارد، این وضعیت جدی نیست و هیچ عارضه جانبی وجود ندارد. اگر پاهای فرزندتان تا ۲ سالگی صاف نشده است، با پزشک او تماس بگیرید.
کلام آخر
اگر تشخیص پا پرانتزی برای کودک شما مثبت بود، معمولاً چیزی نیست که بیش از حد نگران آن باشید. اکثر نوزادان و کودکان نوپا بدون نیاز به هیچ نوع درمانی از این وضعیت خارج می‌شوند. پزشک شما وضعیت کودکتان را با ادامه رشد کنترل می‌کند. اگر کودک شما تا زمانی که 2 ساله می‌شود از این بیماری خلاص نشود، پزشک فرزندتان گزینه‌های درمانی را با شما در میان می‌گذارد. اغلب، کودکان به زندگی عادی و سالم خود ادامه می‌دهند. کودکان نباید در راه رفتن، دویدن یا شرکت در هر فعالیتی که می‌خواهند مشکل داشته باشند. علاوه بر این، کودکانی که پا پرانتزی دارند، می‌توانند پس از درمان به زندگی عادی و فعال خود ادامه دهند.