تاخیر در پریودی اتفاقی‌ست که حتی خانم‌هایی با مرتب‌ترین سیکل، حداقل چند بار آن را تجربه کرده‌اند. دلایل تاخیر در پریود دختران مجرد و خانم‌های متاهل بسیار زیاد است و در هر بازه سنی می‌تواند رخ دهد و باعث نگرانی آنها شود. احتمال بارداری، یائسگی یا مشکلات هورمونی، از مهمترین علل بی‌نظمی در چرخه قاعدگی هستند.
نظم در چرخه قاعدگی از اهمیت بالایی برخوردار است. بسیاری از خانم‌ها بر اساس همین زمان‌بندی برای کارهای خود برنامه‌ریزی می‌کنند. یک خانم ورزشکار معمولا برنامه زمانی استخر را به روزهایی که به پریود او نزدیک هستند، موکول نمی‌کند. اغلب خانم‌ها ترجیح می‌دهند در زمان سفر، پریود نباشند. دردهای طاقت‌فرسای پریودی یکی از مواردی‌ست که خانم‌ها هنگام پذیرش ماموریت‌های کاری یا پروژه‌های خود، زمان آن را لحاظ می‌کنند.
خانم‌ها تنها با چند روز تاخیر در پریودی معمولا نگران می‌شوند و از خود می‌پرسند که چرا پریودم عقب افتاده؟ پریودهای نامنظم ممکن است باعث ایجاد دردهای فیزیکی یا ایجاد تشویش و اضطراب در خانم‌ها شود. اگر دچار تاخیر در زمان‌های پریود خود شده‌اید، به هیچ عنوان ساده از این موضوع نگذرید. مشورت با یک پزشک متخصص زنان، اولین کاری‌ست که باید در این شرایط انجام شود.
خونسردی خود را حفظ کنید و به دستورات پزشک توجه کنید؛ چرا که این موضوع در بسیاری از موارد با مداخلات درمانی و تغییر سبک زندگی به‌راحتی قابل حل است. در ادامه این مطلب همراه ما باشید؛ چرا که می‌خواهیم به دلایل متعدد تاخیر در پریودی و روش‌های درمان آن بپردازیم.
تاخیر در پریودی تا چند روز طبیعی است؟
آیا تنها با چند روز تاخیر باید نگران شد که چرا پریودم عقب افتاده؟ تاخیر در چرخه‌های قاعدگی ممکن است برای هر خانمی پیش بیاید که در بسیاری از موارد جای نگرانی وجود ندارد. در یک پریود سالم و طبیعی، خونریزی 4 تا 7 روز طول می‌کشد و فاصله طبیعی بین یک چرخه تا چرخه بعدی باید بین 24 تا 35 روز باشد. تفاوت‌های ژنتیکی، وزن، تغذیه و سایر عوامل محیطی، از دلایل اصلی تفاوت طول دوره در خانم‌های مختلف است.
ایده‌آل‌ترین سیکل ماهانه 28 روز طول می‌کشد اما تعداد کمی از افراد تا این حد منظم هستند، بنابراین اگر تنها چند روز تاخیر در پریودی داشتید نباید خیلی نگران شوید. حتی مسائل کوچکی مانند تغییرات آب‌وهوایی یا تغییر در محل سکونت می‌تواند روی زمان‌بندی پریود شما اثر داشته باشد.
دلایل تاخیر در پریودی
تاخیر در پریودی خانم‌ها دلایل مختلفی دارد و حتی می‌تواند ارثی و متاثر از الگوهای ژنتیکی باشد. ما در دنیایی پر از تنش زندگی می‌کنیم و هر روز با فشارهای محیطی روبه‌رو هستیم. تنش‌های محیطی می‌تواند چرخه‌های قاعدگی خانم‌ها را در تمام مراحل زندگی تحت تاثیر قرار دهد. این نگرانی‌ها در خانم‌هایی که در سنین یائسگی نیستند یا خانم‌هایی که تمایلی به بارداری ندارند، به مراتب بیشتر از سایرین است.
تاخیر در پریودی می‌تواند باعث آثار مخرب روی روحیه خانم‌هایی شود که برای بارداری تلاش می‌کنند. بارداری اولین احتمالی‌ست که به‌طور معمول هنگام تاخیر طولانی‌مدت زمان قاعدگی در نظر گرفته می‌شود. با هر بار تاخیر در شروع چرخه، این افراد امیدوار می‌شوند، اما پس از مدتی با شروع چرخه، دوباره امید خود را از دست می‌دهند.
خانم‌های زیادی از پزشکان می‌پرسند که چرا پریودم عقب افتاده؟ این سوال می‌تواند پاسخ‌های بسیار متفاوتی داشته باشد. معمولا یک یا دو بار تاخیر در پریودی قابل چشم‌پوشی‌ست؛ اما اگر این اتفاق به‌صورت مکرر رخ دهد، باید علل آن به‌صورت ریشه‌ای بررسی شود. در ادامه این مقاله به بررسی مهمترین دلایل موثر تاخیر در پریودی پرداخته شده است:
بارداری
تاخیر در پریودی و بارداری از نظر اکثر افراد، شیرین‌ترین بی‌نظمی در دنیاست. اگر همیشه پریودهای منظمی داشته‌اید و از نظر جنسی فعال هستید؛ به احتمال زیاد شما باردار هستید! برای مطمئن‌شدن از این اتفاق می‌توانید از تست‌های بارداری داروخانه‌ای استفاده کنید یا برای بررسی و معاینه دقیق‌تر، از پزشک زنان کمک بگیرید.
اگر قصد دارید باردار شوید، حتما باید به زمان تخمک‌گذاری توجه کنید. یک راه ساده برای این کار، استفاده از اپلیکیشن‌هاست که با ثبت زمان آخرین پریود، به شما اعلام می‌کند که در چه زمان‌هایی احتمال بارداری بالاتر است. این اپلیکیشن‌ها زمان نزدیک‌شدن قاعدگی را به شما یادآور می‌شوند، بنابراین به‌سادگی می‌توانید متوجه تاخیر در پریودی خود شوید.
بارداری برای اکثر زوج‌ها یک اتفاق خوشحال‌کنننده است، اما در این میان زوج‌هایی هم وجود دارند که بنابر دلایل شخصی تمایلی به فرزندآوری ندارند. تاخیر در پریود می‌تواند استرس زیادی به این گروه وارد کند. در این مواقع حتما با پزشک خود مشورت و از اقدامات غیراصولی پرهیز کنید.
استرس
استرس، پای ثابت اکثر اختلالات و ناهنجاری‌هایی‌ست که از آنها به پزشک شکایت می‌کنیم! نقش استرس در چرخه قاعدگی بسیار پررنگ است و می‌تواند از دلایل اصلی تاخیر پریود در دختران باشد. استرس و تنش، خانم‌ها را در سنین مختلف درگیر می‌کند. یک دانش‌آموز دبیرستانی به‌صورت مداوم تحت تاثیر فشار امتحانات است؛ فشار کاری بالا در خانم‌های شاغل، تغییر در محیط زندگی و مواردی از این قبیل می‌توانند باعث تاخیر در پریودی شوند.
هورمون‌های اصلی در فرایند تخمک‌گذاری، استروژن و پروژسترون هستند که می‌دانیم محل ترشح آنها تخمدان است. اما استرس چه اثری می‌تواند روی این ارگان داشته باشد؟ در حقیقت استرس به‌صورت غیرمستقیم روی ترشح این دو هورمون تاثیر می‌گذارد؛ چرا که تنظیم‌کننده اصلی این فرایند، هورمونی به نام گنادوتروپین است.
این هورمون از بافت هیپوتالاموس مغز به خون آزاد می‌شود و استرس می‌تواند مقدار آن را کم یا زیاد کند. در ادامه دو هورمون LH و FSH پیام گنادوتروپین را به‌شکلی نادرست دریافت می‌کنند و رحم، هورمون‌های زنانه را در سطح نامتعادل ترشح می‌کند.
یائسگی زودرس
تاخیر در پریودی و یائسگی، تمام خانم‌ها را در سنین مشخصی درگیر می‌کند. وقتی خانمی که حدود پنجاه سال سن دارد دچار تاخیر در پریودی می‌شود، اولین احتمال، وقوع یائسگی‌ست. یائسه‌شدن یک فرایند کاملا طبیعی‌ست که خانم‌ها باید خود را برای آن آماده کنند.
یائسگی زودرس یکی از علل مهم تاخیر در پریودی است که معمولا زیر چهل سالگی اتفاق می‌افتد. تنبلی تخمدان، علت اصلی این موضوع است و معمولا آثار نامطلوب آن باید به کمک مداخلات دارویی کنترل شود. تغییرات خلق‌وخو، خشکی پوست و ریزش مو از عوارض اصلی در خانم‌هایی‌ست که زودتر از زمان معمول دچار یائسگی می‌شوند.
استفاده از قرص‌های ضدبارداری
استفاده مداوم از قرص‌های ضدبارداری، روند طبیعی سیکل قاعدگی را به‌هم می‌ریزد. این قرص‌ها دارای هورمون‌های استروژن و پروژسترون هستند و سطح طبیعی ترشح این هورمون‌ها از تخمدان را تغییر می‌دهند.
داروهای ضدبارداری مانع آزادشدن تخمک و بلوغ آن می‌شوند. این تغییر، در عملکرد طبیعی بدن اثر می‌گذارد و موجب تاخیر در پریودی می‌شود. برای برقراری نظم در چرخه‌های قاعدگی، مصرف این قرص‌ها را با اجازه پزشک قطع کنید. توجه داشته باشید که ممکن است چند هفته الی چند ماه طول بکشد تا دوباره تعادل هورمونی بدن برقرار شود.
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
این بیماری در بین خانم‌های جوان بسیار شایع است. علائم این عارضه در افراد مختلف متفاوت است و عوارض آن می‌تواند خفیف یا شدید باشد. سطح هورمون در خانم‌های مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک نوسانات زیادی دارد. این کیست‌ها عموما بدخیم نمی‌شوند، اما مانع آزادسازی تخمک می‌شوند یا این فرایند را بسیار دشوار و دردناک می‌کنند.
یک خانم سالم در هر چرخه قاعدگی مجموعا 5 فولیکول تولید می‌کند که نهایتا به یک تخمک بالغ تبدیل می‌شود. در خانم‌های مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، تعداد بیشتری فولیکول وجود دارد؛ بنابراین روند آزادسازی تخمک بیشتر از حد معمول طول‌می‌کشد. برای تشخیص قطعی این عارضه، سونوگرافی شکم و لگن درخواست می‌شود.
نوسانات وزن
اضافه‌وزن یا کمبود وزن، هر دو از دلایل تاخیر پریود در دختران هستند. استروژن و پروژسترون هورمون‌هایی هستند که از بافت چربی منشا می‌گیرند و پیش‌ساز هر دو آنها، کلسترول است. تغییرات چشمگیر در حجم توده چربی می‌تواند یکی از مهمترین علت‌های تاخیر در پریودی باشد. سعی کنید همواره وزن خود را در یک بازه طبیعی حفظ کنید. پایبندبودن به یک سبک زندگی سالم، تا حد زیادی به شما کمک می‌کند تا چرخه‌های قاعدگی منظمی داشته باشید.
اختلالات هورمونی
هورمون‌های بدن رو هم اثر می‌گذارند و اختلال در سطح ترشح هر کدام می‌تواند بخش‌های مختلف را درگیر کند. در ترشح هورمون‌های جنسی هیپوفیز، هیپوتالاموس و تخمدان نقش دارند. اختلال در سطح هورمون‌های هر کدام از این بخش‌ها می‌تواند باعث تاخیر در پریودی شود.
پرکاری یا کم‌کاری غده تیروئید یکی دیگر از مواردی‌ست که در افراد با پریودهای نامنظم بررسی می‌شود. اختلال در عملکرد غده تیروئید، باعث تغییر در متابولیسم طبیعی بدن می‌شود و این اتفاق به‌صورت مستقیم، به‌هم‌خوردن طول دوره پریود و فواصل چرخه‌ها را در پی دارد.
اختلالات هورمونی در چه زمان‌هایی نرمال است؟
- هنگام بارداری
- هفته‌های اول پس از زایمان
- زمان شیردهی
دلایل تاخیر پریود در دختران مجرد
دلایل تاخیر پریود در دختران جوان متعدد است. مشکلات هورمونی معمولا اولین حدس پزشک هنگام مواجهه با دخترانی‌ست که تاخیر در پریودی دارند. یکی دیگر از دلایل تاخیر پریود در دختران نوجوان، زمینه ارثی و خانوادگی‌ست. اگر شما مادر یک دخترخانم نوجوان هستید و در خانواده شما سابقه این عارضه وجود دارد، از سن پایین اقدامات لازم برای پیشگیری را انجام دهید.
تغییرات ناگهانی در الگوهای سوخت‌وساز بدن از دلایل تاخیر پریود در دختران جوان است. اولین چرخه قاعدگی در بسیاری از دختران، در سال‌های آخر مقطع ابتدایی یا اوایل دوران راهنمایی اتفاق می‌افتد.
معمولا چند سال زمان می‌برد که بدن به این تغییرات عادت کند؛ به همین خاطر بسیاری از دختران از دردهای غیرقابل تحمل و تاخیر در پریودی شکایت دارند. بعد از چند سال، الگوهای قاعدگی در دختران جوان عملکرد ثابتی پیدا می‌کند؛ به همین خاطر سن کم شروع سیکل، از دلایل تاخیر پریود در دختران جوان محسوب می‌شود.
درمان تاخیر در پریودی چیست؟
تاکنون در این مقاله فقط از علل تاخیر در پریودی صحبت کردیم، اما در این بخش به بیان درمان‌های موجود برای رفع این مشکل میپردازیم. برای درمان این مشکل، قبل از هرکاری با پزشک خود مشورت کنید و آزمایشات لازم را انجام دهید تا منشا مشکل را پیدا کنید.
یکی از روش‌های درمان تاخیر در پریودی، مصرف داروی مدروکسی‌پروژسترون است. هرگز این دارو را سرخود مصرف نکنید و تنها در صورتی که پزشک استفاده از آن را مجاز بداند این دارو را تهیه کنید.
تغییر در سبک زندگی، یکی دیگر از راهکارهای پیشنهادی در مواقعی‌ست که زمینه ژنتیکی ندارید. در بسیاری از موارد پس از کاهش وزن و تغذیه مناسب، پس از مدت کوتاهی نوسانات هورمونی از بین می‌روند. ورزش‌هایی مانند یوگا و پیلاتس از بهترین فعالیت‌ها برای ایجاد نظم در پریود محسوب می‌شوند.
درمان گیاهی تاخیر در پریود با زعفران
از گذشته تاکنون درمان بیماری‌ها به وسیله طب سنتی یا به کمک گیاهان دارویی بین مردم محبوب بوده است. یکی از بهترین گیاهان دارویی برای کمک به منظم‌شدن پریود، زعفران است. به زعفران اصطلاحا بازکننده طبیعی قاعدگی گفته می‌شود. این گیاه، خونریزی‌آور است و به همین خاطر مصرف آن در سه ماه اول بارداری ممنوع است. زعفران باعث تسکین عضلات رحم می‌شود و خونریزی راحت‌تر و سریع‌تر رخ می‌دهد.
بهترین دمنوش‌های گیاهی برای درمان تاخیر در پریود
- دمنوش رازیانه
- دمنوش دارچین
- دمنوش جعفری
- دمنوش زنجبیل
آزمایش‌های تشخیصی برای پیداکردن علت پریود نامنظم
- بررسی سطح عملکرد هورمون‌های غده تیروئید
- آزمایش پاپ‌اسمیر برای بررسی اختلالات دهانه رحم
- سونوگرافی از شکم و لگن
- آزمایش ادرار برای بررسی فاکتورهای بیوشیمیایی
- کاریوتایپ ژنتیکی برای بررسی سندرم ترنر
- MRI
سخن پایانی
تاخیر در پریودی مسئله‌ای بسیار پراهمیت است و خانم‌های زیادی درگیر آن هستند. در قدم اول باید علت این موضوع مشخص شود و سپس اقدامات لازم برای رفع این مشکل انجام گیرد. گاهی اوقات تنها استرس و عوامل محیطی، دلیل نامنظم‌بودن پریود هستند که در چنین مواردی مشکل به‌سادگی با تغییر سبک زندگی حل می‌شود.
مشکلات هورمونی معمولا با درمان دارویی قابل حل هستند و در حال حاضر دانش پزشکی در این زمینه بسیار بالاست و روش‌های درمانی متعددی برای رفع این عارضه وجود دارد. اگر تاخیر در زمان پریود شما کمتر از پنج روز است تقریبا می‌توان گفت دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.
اما در صورتی که تاخیر در سیکل شما بیش از پنج روز باشد، باید پزشک خود را در جریان قرار دهید. آیا پریودهای شما همیشه منظم بوده است؟ برای جلوگیری از تاخیر در پریود از چه روش‌هایی استفاده می‌کنید؟ این روش‌ها تا چه اندازه کارساز بوده‌اند؟