اصلاح طبع بلغمی ها دغدغه بسیاری از افرادی‌ست که طبق آموزه‌های طب سنتی، طبع مرطوب و سردی دارند. افرادی که از این طبع رنج می‌برند، بیشتر مستعد چاقی، بی‌حالی و حتی مشکلاتی مثل پادرد و کمردرد (به‌ویژه اگر در نواحی مرطوب زندگی کنند) قرار خواهند داشت.
طبع بلغمی چیست؟ از کجا بفهمیم طبع بلغمی داریم؟ اصلاح طبع بلغمی ها چگونه ممکن است؟ اگر فکر می‌کنید طبع بلغمی دارید و در پی آن هستید که طبع خود را اصلاح کنید، مقاله حاضر را از دست ندهید. در این مطلب با شما درباره سبک زندگی مناسب بلغمی‌ها و راهکارهای اصلاح این طبع صحبت کرده‌ایم. همراه ما باشید.
مزاج بلغمی به چه معناست؟
پیش از آن‌که به بررسی راهکارهای اصلاح طبع بلغمی ها بپردازیم، بهتر است ابتدا ببینیم که اصلا منظور از طبع بلغمی چیست؟ مزاج بلغم به مزاجی گفته می‌شود که سردی و رطوبت، اصلی‌ترین ویژگی‌های آن است. افرادی که مزاج بلغمی دارند، آنابولیک‌ترین بدن را دارند؛ یعنی متابولیسمشان بسیار پایین است و بدنشان در آزادسازی انرژی صرفه‌جویی می‌کند!
از آن‌جایی که مزاج بلغمی به‌شدت سرد است، تمام فرایندهای فیزیولوژیکی و متابولیک بسیار آهسته و در سطح بسیار پایینی از بازده انرژی عمل می‌کنند. این مسئله موجب می‌شود که آب، رطوبت و سردی در بدن بلغم‌ها غالب شود و آنان را مستعد مواردی مثل اضافه‌وزن، کم‌کاری تیروئید و… قرار دهد. به همین دلیل، اصلاح طبع بلغمی ها بسیار مهم است و این افراد می‌توانند با رعایت سبک زندگی مناسب و مصرف غذاهای گرم، این شرایط را کنترل کنند.
بلغمی‌ها چه ویژگی‌هایی دارند؟
افرادی که طبع بلغمی دارند، افرادی به‌شدت مردمی هستند. این‌ها همسرانی وفادار و والدینی بسیار مهربان هستند و عموما روابط خود را با دوستان قدیمی، اعضای خانواده و همسایگان حفظ می‌کنند. بلغمی‌ها از درگیری و دعوا اجتناب می‌کنند و همواره سعی دارند که بین دیگران صلح و آشتی برقرار کنند.
این افراد همواره پیشتاز امور خیریه و کمک به دیگران هستند. پرستاری، معلمی، روانشناسی، خدمات اجتماعی و مشاغل مربوط به رشد کودک، از جمله مشاغلی هستند که افراد بلغمی به بهترین نحو ممکن از عهده انجام آن‌ها برمی‌آیند. در ادامه درباره اصلاح طبع بلغمی ها و سبک زندگی مناسب این افراد بیشتر صحبت خواهیم کرد.
سبک زندگی مناسب بلغمی‌ها کدام است؟
از آن‌جایی که سردی و رطوبت، اصلی‌ترین ویژگی‌های مزاج بلغمی‌ست، اولین گام برای اصلاح طبع بلغمی ها کاهش مصرف غذاهای سرد و مرطوب مانند مواد غذایی خام، آبمیوه، اسموتی، ماست، لبنیات، یخ، نوشیدنی‌های سرد و… یا حذف کامل آن‌هاست.
علاوه‌بر این، مصرف موادی مثل محصولات لبنی، شکر، نشاسته و غذاهای نشاسته‌ای هم باید محدود شوند؛ چرا که این غذاها متابولیسم را کاهش می‌دهند و فرد را مستعد بیماری‌هایی مانند چاقی، افزایش کلسترول و دیابت نوع 2 قرار می‌دهد.
همچنین، باید ادویه‌های تند و گرم به‌عنوان چاشنی به غذاها اضافه شوند تا نیروهای حیاتی، گردش خون و متابولیسم بدن افزایش پیدا کنند. این ادویه‌ها عبارت‌اند از: زنجبیل، سیر، ترب، تربچه و انواع مختلف فلفل‌ها. استفاده از این ادویه‌ها گامی بسیار مهم اما ساده برای اصلاح طبع بلغمی ها است.
به‌طور کلی، رژیمی برای اصلاح طبع بلغمی ها مفید است که سبک، گیاهی و هضم آن آسان باشد و در آن از مواد گوشتی و ادویه‌های ذکرشده در اندازه لازم استفاده شود. همچنین، بلغم‌ها نباید از مزایای ورزش غافل شوند و حتی به‌اندازه یک پیاده‌روی سبک و بالارفتن از پله‌ها به‌جای استفاده از آسانسور، تحرک و فعالیت داشته باشند.
به‌عنوان نکته آخر باید خاطرنشان کرد از آن‌جایی که توانایی دستگاه گوارشی بلغمی‌ها کم است، بهتر است روزی دو وعده غذا بخورند و بین این دو وعده حداقل 12-10 ساعت فاصله بیندازند. همچنین، شامشان را حداقل 3-2 ساعت قبل از خواب میل کنند.
بلغمی‌ها چه غذاهایی باید بخورند؟
در پاسخ به سوال «قاتل بلغم چیست؟» می‌توان این‌گونه پاسخ داد: مصرف غذاهای گرم یا کاهش و حذف غذاهای سرد. از جمله بهترین غذاها برای اصلاح طبع بلغمی ها موارد زیر را می‌توان نام برد:
- میوه‌های گرمی مثل خرما، انبه، سیب، انجیر، انگور و توت
- سبزیجاتی مثل هویج، سبزی‌خوردن (به‌جز گشنیز)، کرفس و جوانه گندم
- غذاهایی مثل آبگوشت سنتی، انواع آش و سوپ (که در آن‌ها به‌اندازه کافی ادویه‌جات تند استفاده شده است)، انواع خورش‌های ادویه‌دار و تند و غذاهای کبابی
- عسل، شیره انگور و شیره خرما
- خشکبار مثل خرمای خشک، انجیر خشک، مویز و کشمش
- نوشیدنی‌های گرمی مثل دمنوش گیاهان گرم یا شربت‌های درست‌شده با عرقیات گرم
- گوشت گوسفند، شتر، شترمرغ و بوقلمون
همچنین، در شرایط غلبه بلغم، بهتر است مصرف غذاهای زیر به‌حداقل رسانده یا کلا قطع شوند (در صورت مصرف هم بهتر است همراه با مصلح میل شوند):
- غذاهایی مثل خورش آلواسفناج، آش رشته، ماهی و بورانی اسفناج
- سبزیجاتی مثل خیار، کدو، کاهو، اسفناج، گشنیز و قارچ
- لبنیاتی مثل شیر، ماست و کشک
- دانه‌هایی مثل تخم کدو، تخم هندوانه، نشاسته و خرفه
- میوه‌هایی مثل هندوانه، توت‌فرنگی، کیوه، مرکبات و هلو
- ادویه‌هایی مثل سماق و لیموعمانی
- نوشیدنی‌های سردی مثل دوغ و شربت آلبالو (مصرف آب خیلی سرد برای بلغمی‌ها مضر است و علائم بلغم را تشدید می‌کند)
- گوشت گاو و گوشت مرغ
بهترین صبحانه برای بلغمی ها چیست؟
مصرف بعضی غذاها در وعده صبحانه از تشدید علائم بغلم جلوگیری می‌کنند. بنابراین، افرادی که طبع بلغمی دارند باید اهمیت زیادی برای وعده صبحانه قائل شوند. بهترین صبحانه برای اصلاح طبع بلغمی ها عبارت است از:
- نان سبوس‌دار به‌همراه پنیر و مصلح‌هایی مثل گردو، زیره یا سیاه‌دانه
- ارده کنجد با عسل و شیره انگور
- تخم مرغ عسلی (بهتر است تخم مرغ به‌طور کامل برشته یا پخته نشود)
- شیر گرم همراه با عسل، دارچین و گلاب
- مصرف خامه یا سرشیر گاوی همراه با عسل یا مربای سیب، به یا زنجبیل
- مصرف چای همراه با خرما (می‌توانید به چای مصلح‌هایی مثل دارچین، زنجبیل و هل هم اضافه کنید)
راهکارهای اصلاح طبع بلغمی ها کدام‌اند؟
با توجه به این‌که غلبه بلغم می‌تواند سلامتی بلغمی‌ها را تهدید کند و آن‌ها را در معرض شرایط ناخوشایندی مثل چاقی قرار دهد، اصلاح طبع بلغم بسیار حائز اهمیت است. در ادامه، به ارائه برخی از راهکارها پرداخته‌ایم.
1. راهکارهای اصلاح طبع بلغمی ها: عدم زیاده‌روی در مصرف غذاها
پرخوری باعث افزایش حس سنگینی در بلغمی‌ها می‌شود و گیجی و سستی را در آن‌ها افزایش می‌دهد. همچنین، خطر ابتلا به چاقی و سایر اختلالات آنابولیک مانند قند خون بالا، دیابت نوع 2 و کلسترول بالا هم بیشتر می‌شود.
2. راهکارهای اصلاح طبع بلغمی ها: مصرف غذاهای گیاهی
به‌طور کلی، غذاهای گیاهی سبک‌تر هستند و راحت‌تر هضم می‌شوند. علاوه‌بر این، فیبر موجود در آن‌ها برای رفع سنگینی و سستی که معمولا گریبان بلغمی‌ها را می‌گیرد، بسیار مفید است.
3. راهکارهای اصلاح طبع بلغمی ها: استفاده از ادویه‌های گرم و تند
استفاده از ادویه‌های تند و گرم درکنار غذاها، سردی و رطوبت غذاها را از بین می‌برد و علائم بلغمی را کاهش می‌دهد. از این ادویه‌ها به‌عنوان چاشنی و طعم‌دهنده برای چای، شیر، ماست و انواع غذاها می‌توانید استفاده کنید.
4. راهکارهای اصلاح طبع بلغمی ها: ورزش‌کردن
اکثر بلغم‌ها به‌دلیل طبع سرد و سستی بدنشان، چندان اهل ورزش‌کردن نیستند؛ اما ورزش‌کردن -حتی اگر سبک باشد- برای بلغمی‌ها بسیار مهم است و آن‌ها بیش از سایر مزاج‌ها به ورزش‌کردن نیاز دارند. با توجه به این‌که این افراد بسیار اجتماعی و خون‌گرم هستند، ورزش‌های دسته‌جمعی برای آن‌ها گزینه مناسب‌تری‌ست.
5. راهکارهای اصلاح طبع بلغمی ها: تغییر محل زندگی
مناطق گرم و خشک، بهترین مکان برای بلغمی‌هاست. زندگی در نواحی مرطوب و سرد مانند شمال کشور، علائم بلغم را تشدید می‌کند و ممکن است باعث بروز مشکلاتی مثل پادرد و کمردرد شود.
6. راهکارهای اصلاح طبع بلغمی ها: استفاده از مصلح در کنار غذاهای سرد
بلغمی‌هایی که عاشق ماست هستند و نمی‌توانند مصرف آن را به‌طور کامل قطع کنند، می‌توانند به ماست خود نعنا یا سایر سبزیجات خشک اضافه کنند. دارچین و گلاب برای شیر، زنجبیل، هل و دارچین برای چای، نعنا و سبزی‌خشک برای دوغ و… مصلح هستند.
7. راهکارهای اصلاح طبع بلغمی ها: مصرف غذاهای مفید
بلغمی‌ها باید غذاهایی را که طبع گرمی دارند مصرف کنند و غذاهای سرد را به‌حداقل برسانند. همچنین، در صورت مصرف غذاهایی که طبع سردی دارند، حتما باید مصلح آن را هم کنارش مصرف کنند (مثلا پنیر با گردو، خیار با نمک، چای با زنجبیل و…).
8. راهکارهای اصلاح طبع بلغمی ها: ماساژ
ماساژ برای افراد بلغمی بسیار مفید است؛ چون گردش خون را در بدن آن‌ها افزایش می‌دهد و سستی ناشی از غلبه سردی و رطوبت را از بین می‌برد. اگر هنگام ماساژ از روغن‌های گرمی مانند روغن زیتون و روغن کنجد استفاده شود، تاثیر آن بیشتر خواهد شد. اگر روغن‌های معطری مانند دارچین و میخک هم به آن‌ها اضافه شود که چه بهتر!
9. راهکارهای اصلاح طبع بلغمی ها: بهبود وضعیت خواب
بلغمی‌ها با توجه به طبع سرد و مرطوبشان افراد پرخوابی هستند و معمولا بدون زنگ ساعت، بیدارشدنشان مکافات است. هر چند که این افراد خواب‌های عمیق و آرامی را تجربه می‌کنند، اما اگر ساعت خوابشان منظم نباشد، کل روز کسل خواهند بود. این افرد بهتر است روزانه 8-7 ساعت بخوابند و ترجیحا قبل از طلوع آفتاب بیدار شوند تا از ایجاد بلغم اضافه جلوگیری شود.
قویترین بلغم زدا کدام است؟
گیاهان دارویی زیادی وجود دارند که می‌توانند به اصلاح طبع بلغمی ها کمک کنند و غلبه بلغم را از بین ببرند؛ از جمله آویشن، زنجبیل، سیاه‌دانه، زنیان، زیره و غیره. این گیاهان علی‌رغم اثربخشی بالای خود، نمی‌توانند نفوذ همه‌جانبه بلغم را از بین ببرند. از این رو متخصصین طب سنتی از ترکیب 4 گیاه بلغم‌زدای قوی مانند مصطکی، آویشن، زنیان و سیاه‌دانه به‌همراه عسل، قرصی به‌نام بلغم نیاک را تولید کرده‌اند که قویترین داروی ضد بلغم محسوب می‌شود و تاثیری عالی بر کاهش علائم بلغم دارد.
آیا سرکه سیب برای بلغمی ها مفید است؟
اگر چه میوه سیب، طبع گرمی دارد و مصرف آن به سردمزاج‌ها توصیه می‌شود، اما قضیه در رابطه با سرکه سیب کاملا برعکس است. سرکه سیب طبع سردی دارد و مصرف آن نه‌تنها برای اصلاح طبع بلغمی ها مفید نیست، بلکه به غلبه بلغم و تشدید علائم آن منجر می‌شود.
آیا لاغری سریع بلغمی ها امکان‌پذیر است؟
با توجه به این‌که سوخت‌وساز بلغمی‌ها بسیار پایین است و احتباس مایعات در بدن آن‌ها زیاد است، چاقی، مشکلی شایع در بین این افراد است. اصلا یکی از دلایلی که افراد را به اصلاح طبع بلغمی ها سوق می‌دهد، اضافه‌وزن است. خوشبختانه با به‌کاربستن یکسری راهکار ساده، درمان خانگی بلغم شکم و به‌طور کلی اضافه‌وزن میسر است. این راهکارها عبارت‌اند از:
- به‌اندازه و به‌تناسب غذاهای گرم میل کنید.
- چربی‌های سالم و ورزش را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
- تنها در صورت تشنگی آب بنوشید و نیم‌ساعت پیش از غذا و 2-1 ساعت بعد از غذا از مصرف آب خودداری کنید.
- در صورت تشنگی، از مصرف نوشابه، آبمیوه و دلستر خودداری کنید. اگر هوس شربت کردید، بهتر است مقداری عسل یا شیره انگور به آب اضافه کنید.
- سعی کنید از مصرف سبزیجات پرآب مثل کاهو خودداری کنید و به‌جای آن سبزی‌خوردن بخورید.
- دم‌نوش‌های گرمی مثل دمنوش دارچین، بهارنارنج، بادرنجبویه، به‌لیمو، آویشن و زنجبیل را به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید.
- حتما چای را به‌صورت کم‌رنگ و با اضافه‌کردن مصلح‌هایی مثل دارچین، زنجبیل، هل، بهارنارنج و به‌لیمو میل کنید.
- سعی کنید شب‌ها زود بخوابید و پیش از طلوع آفتاب از خواب برخیزید؛
- بلافاصله پس از صرف غذا نخوابید. این کار غلبه بلغم را افزایش می‌دهد.
سخن پایانی
افرادی که با چاقی شکمی مواجه هستند، در طول روز احساس سستی و خواب‌آلودگی زیادی دارند، با یبوست دست‌وپنجه نرم می‌کنند و سوخت‌وساز بدن آن‌ها پایین است، به احتمال زیاد با پدیده‌ای به‌نام غلبه بلغم مواجه هستند.
با توجه به مشکلات ناخوشایندی که غلبه بلغم به‌دنبال دارد، اصلاح آن بسیار حائز اهمیت است. در مقاله حاضر با شما درباره راهکارهای اصلاح طبع بلغمی ها صحبت کردیم و به شما گفتیم که چگونه می‌توانید علائم بلغم را کاهش دهید. شما چه راهکارهای دیگری را به ما پیشنهاد می‌کنید؟
عالی بود،مرسی.🌷تا بلغم غالب نشده برم اصلاح کنم