داخل آشپزخانه همه ما ایرانی‌ها، یک شیشه خاکشیر هست که وقتی گرمازده می‌شویم، مادرانمان با درست کردن یک شربت خنک، ما را از گرمای شدید تابستان، نجات می‌دهند. شاید فکر کنید که این دانه‌های ریز و قهوه‌ای، فقط برای خنک شدن بدن استفاده می‌شوند، اما جالب است که بدانید، خواص خاکشیر، بیشتر از این حرف‌هاست. در ادامه به بررسی فواید خاکشیر می‌پردازیم.
خاکشیر چیست؟
خاکشیر را می‌توان در دشت‌ها و کوهستان‌ها، پیدا کرد. این گیاه که در گویش عامیانه، به آن خاکشی هم می‌گویند، یک گیاه از دسته شب بویان است و در دو رنگ قرمز و قهوه‌ای، رشد می‌کند. اگر رنگ قرمز آن را مصرف کرده باشید، متوجه تلخی طعم آن شدهاید. از نظر ارزش غذایی باید گفت، هیچ‌گونه کالری و فیبری ندارد، فقط 33 گرم چربی و 28 گرم پروتئین در آن نهفته است.
با توجه به اینکه این دانه را برای رفع گرمازدگی استفاده می‌کنیم، پس مشخص است که طبع سرد و تر دارد. برای همین یک راه حل بسیار خوب برای کاهش دمای بدن و خنک شدن، مخصوصاً در روزهای گرم تابستان است. به همین جهت، مصرف آن به افراد توصیه می‌شود.
خواص و فواید درمانی خاکشیر
اگر تابه‌حال فکر می‌کردید که از خاکشیر فقط می‌توان برای کاهش دمای بدن استفاده کرد، حتماً این نوشتار برای شما جالب خواهد بود. چرا که با فواید بیشتری از این گیاه آشنا خواهید شد که شاید فکر نمی‌کردید این همه خاصیت، در دل این دانه کوچک و ریز نهفته باشد. خواص درمانی آن عبارتند از:
درمان یبوست به کمک خاکشیر
اگر دستگاه‌های مخلوط کن آبمیوه را جلوی مغازه‌های بستنی فروشی دیده باشید، متوجه تورم دانه‌های خاکشیر غوطه‌ور در آب شدهاید. خاصیت خاکشیر این است که وقتی در معرض آب قرار می‌گیرد، مقدار زیادی آب به خود جذب کرده و بزرگ می‌شود. به همین خاطر، می‌تواند مشکل کمبود آب بدن را حل کرده و نقش ملین را در بدن ایفا کند.
فایده خاکشیر برای مو
اگر با مشکل شوره سر مواجه هستید و از آن رنج می‌برید، یکی از راه‌های درمان شما، در همین دانه‌های ریز قهوه‌ای نهفته است. این گیاه، به لطف خاصیت ضدالتهابی و البته ضدباکتریایی خود، از شوره سر جلوگیری خواهد کرد. کافیست روزانه دو یا سه لیوان از آن را، به صورت شربت خاکشیر میل کنید.
رفع مشکل اسهال
شاید از خودتان بپرسید، خاکشیر که یک ملین بوده و به رفع یبوست کمک می‌کند، چگونه می‌توان در درمان اسهال هم مؤثر باشد؟ باید به این نکته اشاره کنیم که اگر آن را به همراه آب گرم میل کنید، به رفع یبوست کمک خواهید کرد! اما جالب اینجاست که مصرف آن به همراه آب سرد، در بهبود اسهال، به بیماران کمک می‌کند.
تأثیر خاکشیر در از بین رفتن آکنه
برای رفع آکنه صورت، باز هم خاصیت ضد التهابی و ضد باکتریایی خاکشیر مطرح است. برای اینکه آکنه‌های روی پوست صورتتان را از بین ببرید، مخلوط کردن خاکشیر به همراه عرق کاسنی و شاه‌تره و مصرف آن، می‌تواند مؤثر باشد. اگر این کار را شروع کردید، صبر داشته باشید و در درازمدت، اثر آن را بررسی کنید.
فواید خاکشیر در دوران بارداری
مصرف این گیاه برای زنان بارداری که در این دوران به مشکل یبوست برخورده‌اند، توصیه می‌شود. اما نکته مهمی که باید به آن بپردازیم، مقدار مصرف این گیاه در دوران بارداری است. در کنار خواصی که دارد، اگر بیش از حد استفاده شود، عوارضی هم به همراه دارد. مثل شل شدن دهانه رحم در هفته‌های اول بارداری، که منجر به سقط جنین خواهد شد. پس حتماً در مقدار مصرف آن دقت داشته باشید.
فایده مصرف خاکشیر برای مردان
گفته می‌شود که مصرف این گیاه برای مردان هم، فوایدی را در پی دارد. برای مثال، می‌تواند به ضعف جنسی آنها کمک کرده و در برخی موارد، خواص خاکشیر برای درمان ناباروری هم اثرگذار است.
درمان تب
همان‌طور که در ابتدا به این موضوع اشاره کردیم، خاکشیر طبع سرد و تر دارد. همین طبع، باعث می‌شود برای درمان برخی مشکلات مثل تب، از آن استفاده شود. چرا که دمای بدن را کاهش داده و از شدت گرفتن تب جلوگیری خواهد کرد. برای همین است که بسیاری از خاکشیر برای گرمازدگی نیز استفاده می‌کنند.
آیا مصرف خاکشیر برای کودکان مفید است؟
همان‌طور که خواص خاکشیر به بزرگ‌سالان برای درمان یبوست و اسهال کمک می‌کند، به کمک کودکان هم برای رفع این مشکلات، خواهد آمد. همچنین فواید دیگری برای کودکان به ارمغان می‌آورد که در بین آنها، می‌توان به درمان سرخک و آبله مرغان اشاره کرد. البته مصرف این گیاه، برای کودک زیر دو سال، ممنوع است.
آیا خاکشیر باعث لاغری می‌شود؟
شاید جایی شنیده باشید که از خاکشیر، برای کاهش وزن و لاغری هم استفاده می‌کنند. در مورد این مسئله، باید گفت که مصرف این گیاه، باعث می‌شود جریان مواد در روده، تسهیل شده و به کمک آن، روده‌ها پاکسازی شوند. به دنبال این پاکسازی، چربی هم از بدن دفع شده و در نتیجه، به کاهش وزن کمک خواهد شد. برای اینکه عملکرد دستگاه گوارشی به کمک خاکشیر بهبود پیدا کند، آن را به همراه آب گرم، صبح‌ها قبل از خوردن صبحانه، میل کنید.
عوارض خاکشیر چیست؟
مصرف خاکشیر، برای برخی افراد ممنوعیت دارد. برای همین قبل از مصرف آن، باید نسبت به عوارضی که به جا می‌گذارد، آگاه باشید. افرادی که به مشکلات زیر مبتلا هستند، نباید از خاکشیر استفاده کنند:
- افراد مبتلا به ورم معده
- افراد مبتلا به زخم معده
- افراد مبتلا به آرتروز و رماتیسم
- مصرف در دوران شیردهی
- مصرف در زمان قاعدگی
به غیر از این موارد، مصرف بیش از حد آن هم توصیه نمی‌شود. چرا که باعث تنبلی روده شده و گشادی و نارسایی عضلانی روده را به همراه خواهد داشت. مثل هر خوراکی دیگری، در مصرف این گیاه هم باید حد وسط را در نظر بگیرید.
مصرف خاکشیر به صورت شربت
برای مصرف این گیاه، می‌توانید کمی آب، گلاب و شکر را در لیوان مخلوط کرده و خاکشیر هم اضافه کنید. این کار باعث می‌شود که مصرف شربت، برای شما راحت‌تر باشد.
حرف آخر
حالا که با خواص خاکشیر آشنا شدید، حتماً تصمیم می‌گیرید که بیشتر از قبل، آن را مصرف کرده و در برنامه غذایی خود، بگنجانید. اما باز هم تأکید می‌کنیم که در خوردن این گیاه، به دلیل عوارضی که به همراه خواهد داشت، زیاده‌روی نکنید.