برای همه ما ایرانی‌ها، هر قطعه نان شیرمال داستان‌هایی از میراث غنی فرهنگ غذایی کشور را بازگو می‌کنند. اما آیا تا به‌حال به طرز تهیه نان شیرمال فکر کرده‌اید؟ این شیرینی خوشمزه، یک احساس نوستالژیک برای ما دارد و با هر بار دیدن و خوردن آن، به گذشته‌های دور سفر می‌کنیم. به طور کلی، شیرمال یک نان سنتی با طعم زعفران است که در ایران، پاکستان و هند بسیار محبوبیت بسیاری دارد.نام شیرمال به معنای ورز دادن خمیر با شیر به جای آب است. نان شیرمال طعمی شیرین و بافتی نرم دارد و عطر آن ناشی از گلاب و مقداری زعفران است. نان شیرمال را می‌توان به راحتی با چند ماده غذایی ساده در خانه درست کرد. پس بدون معطلی به سراغ طرز تهیه نان شیرمال در خانه می‌رویم.
طرز تهیه نان شیرمال
دستور پخت نان شیرمال ساده است و خمیر آن نیازی به استراحت طولانی ندارد. بعد از درست کردن این نان می‌توانید آن را غذاهای گیاهی، به عنوان دسر با خامه یا ماست تازه میل کنید. این نان آنقدر طعم متمایز و لذیذی دارد که همه ما همیشه ترجیح میدهیم آن را با یک فنجان چای یا قهوه ایرانی نوش جان کنیم. برخی کنجد روی شیرمال میپاشند اما بسیاری افراد کنجد را با کشمش، بادام و پسته خرد شده دوست دارند.
بهترین چیز در مورد نان شیرمال این است که می‌توانید آن را از قبل بپزید و تا زمانی مصرف، نان را در یخچال نگهداری کنید. قبل از سرو می‌توانید روی نان‌ها را کمی با کره آب شده چرب کنید و روی تابه و روی اجاق گاز یا مایکروویو به مدت چند ثانیه گرم کنید. همچنین، این امکان را دارید تا از عصاره هل یا بادام نیز برای ایجاد یک طعم و بوی جادویی استفاده کنید.
مواد لازم برای تهیه نون شیرمال
- 2 فنجان آرد ساده
- 2/1 قاشق چایخوری نمک
- 1 فنجان شیر گرم
- 2 قاشق چای خوری شکر
- 1 قاشق چای خوری مخمر
- 1 قاشق چای خوری گلاب یا اسانس هل
- 2 قاشق غذاخوری روغن یا کره ذوب شده
- چند نخ زعفران حل شده در 1 قاشق غذاخوری شیر
- 4/1 فنجان آجیل و کشمش مخلوط شده
طرز تهیه نان شیرمال
- شیر را گرم کنید و در یک کاسه بزرگی بریزید. شکر و مخمر را اضافه کنید. روی کاسه را بپوشانید و ده دقیقه آن را کنار بگذارید تا حباب‌هایی روی آن ایجاد شوند.
- همیشه تاریخ انقضا روی بسته مخمر را قبل از استفاده بررسی کنید تا خمیر شما سفت نشود.
- اسانس دلخواه را به شیر اضافه کنید. سپس آرد را با نمک مخلوط کنید. به مخلوط شیر اضافه کنید. 4 تا 5 دقیقه آن را ورز دهید. خمیر در این مرحله نرم و چسبناک خواهد شد.
- با یک پارچه مرطوب خمیر را بپوشانید و به مدت 30 دقیقه آن را کنار بگذارید.
- روغن یا کره را به خمیر اضافه کنید و دوباره ورز دهید تا خمیر کشدار، ابریشمی و صاف شود (4 تا 5 دقیقه دیگر).
- فر را از قبل با دمای 180 درجه سانتیگراد گرم کنید. یک ظرف مناسب در داخل فر را کمی چرب کنید.
- خمیر را به چهار قسمت مساوی تقسیم کرده و گلوله‌هایی از خمیر درست کنید. یک گلوله خمیر را روی کف دست خود قرار داده و آن را فشار دهید تا گرد و ضخیم شود. این کار را با بقیه خمیر نیز تکرار کنید.
- گلوله‌های خمیر را روی سینی قرار دهید. نان‌های شیرمال را با چنگال سوراخ کنید تا حرارت یکسانی داشته باشند.
- شیر با طعم زعفران را روی نان‌ها بمالید. آجیل و کشمش مخلوط را روی آنها بپاشید، با دست کمی آن را فشار دهید تا چسبناک شوند.
- به مدت 10 تا 12 دقیقه یا تا زمانی که نان‌ها به خوبی پف کنند و روی آن طلایی شود، آنها را بپزید.
- پس از آماده شدن، نان‌ها را بلافاصله با یک پارچه مرطوب به مدت ده دقیقه بپوشانید تا بافت نرم آنها حفظ شوند.
- نان‌های شیرمال را می‌توانید با هر ماده غذایی دیگری سرو کنید. برای صبحانه این نان را خامه و مربا نوش جان کنید.
ارزش غذایی نان شیرمال
ارزش غذایی یک وعده 100 گرمی از نان شیرمال طبق جدول زیر است:
| کالری | 361 |
| چربی | 15.9 گرم |
| چربی اشباع شده | 3.4 گرم |
| سدیم | 318 میلی‌گرم |
| کربوهیدرات | 46.8 گرم |
| فیبر رژیمی | 1.6 گرم |
| شرک | 5.8 گرم |
| پروتئین | 7.7 گرم |
کلام آخر
بسیاری از غذاخوری‌های کنار جاده و رستوران‌های کوچک هنوز هم نام شیرمال را در اجاق‌های سفالی خود می‌پزند. این نان سنتی ایرانی که محبوبیت بسیاری در همه شهرهای کشور دارد، اغلب در هر منطقه به شکل خاصی تهیه می‌شود؛ اما طرز تهیه نان شیرمال که در این مقاله ارائه شد، دستور غذای کلاسیک این نان خوشمزه است. شما بعد از تهیه نون شیرمال می‌توانید آن را برای صبحانه یا میان وعده عصرانه با چای سیاه یا قهوه ایرانی سرو کنید. این نان خوشمزه را کودکان بسیار دوست دارند، بنابراین می‌توانید خمیر نان را در اشکال مختلف درست کنید تا انگیزه خوردن صبحانه در کودکان خود را افزایش دهید.