روش نگهداری انواع مواد غذایی بسیار متعدد است. در واقع هر ماده غذایی عمری دارد که با نگهداری درست آن، می‌توان زمان بیشتری آن را نگه داشت. به‌قول شهریار، شتاب کن که جهان با شتاب می‌گذرد و مواد غذایی در این شتاب عمر، فاسد می‌شوند!
تابه‌حال شده است که با چیزی در یخچال برخورد کنید و بپرسید این دیگر چیست؟ بوی گوشت می‌دهد اما شبیه کیک شده است! بله نگهداری نادرست مواد غذایی چنین بلایی سر مواد غذایی‌تان می‌آورد. در این مقاله 6 روش نگهداری انواع مواد غذایی را یاد می‌گیرید تا در وقت و هزینه خود صرفه‌جویی بیشتری کنید.
هدف از نگهداری مواد غذایی
اگر از آن دسته افرادید که پس از خرید مواد غذایی، پلاستیک دور بسته‌بندی را می‌کنند و آن را در یخچال می‌اندازند تا روزی از آن استفاده کنند، احتمالا با غذاهای کپک‌زده زیادی روبه‌رو شده‌اید. روش های فیزیکی نگهداری مواد غذایی فواید زیادی دارد که می‌توان از این موارد نام برد:
- کاهش دورریزی مواد غذایی: اگر روش نگهداری انواع مواد غذایی را یاد بگیرید، مجبور نیستید که غذاهای فاسدشده را دور بریزید و به محیط زیست و جیب خودتان آسیب برسانید.
- تازه‌ترماندن میوه‌ها و سبزیجات به مدت طولانی: نگهداری اصولی و درست مواد غذایی، در تازه‌ماندن آن‌ها تاثیر بسیار زیادی خواهد گذاشت.
- استفاده از میوه‌ها و سبزیجات فصلی در تمام طول سال: برای مثال با خشک‌کردن آلبالو، می‌توانید در فصل زمستان هم آلبالوخشکه‌های خوشمزه و لذیذ داشته باشید.
- استفاده از مواد غذایی در شرایط کمپینگ و سفر: بسیاری از روش نگهداری انواع مواد غذایی نیازی به برق ندارد. به همین خاطر در شرایط قطعی برق یا کمپینگ‌های تابستانی و زمستانی، می‌توانید انواع مواد غذایی را داشته باشید.
روش های نگهداری مواد غذایی در گذشته
در گذشته که یخچال و فریزی وجود نداشت، اهمیت یافتن روش نگهداری مواد غذایی دوچندان بود و مسئله مرگ و زندگی به میان می‌آمد. در مناطق سردسیر، گوشت را روی یخ منجمد می‌کردند و در آب‌وهوای گرمسیر، از آفتاب برای خشک‌کردن مواد یاری می‌جستند.
با گذشت زمان، مکان‌هایی برای یخ‌زدن مواد غذایی به وجود آمد که کم‌کم جای خود را به جعبه‌های یخ داد. در دهه 1800 پیشرفت زیادی در روش نگهداری مواد غذایی رخ داد و کم‌کم به این پی برده شد که هرچه مواد غذایی با سرعت بیشتری منجمد شوند، طعم بهتری خواهند داشت. البته روش‌های کمترشناخته‌شده‌تری مانند دفن زیر خاک یا زغال‌سنگ هم وجود داشت.
6 روش نگهداری انواع مواد غذایی
1. کنسروکردن
مقرون‌به‌صرفه‌ترین روش نگهداری انواع مواد غذایی کنسروکردن است. شما می‌توانید انواع مربا، ژله، سس، پوره و سبزیجات را در شیشه‌های دربسته نگه دارید. پیش از هر چیز، ماده غذایی‌ای را که قصد کنسروکردن آن را دارید، به‌خوبی بشویید. پوست‌کندن و در صورت لزوم نیم‌پز‌کردن آن، مرحله بعدی کنسروکردن است. اگر غذاهای مورد نظرتان اسیدی نباشند، باید کمی آبلیمو یا سرکه به آن اضافه کنید و سپس مواد غذایی را در داخل شیشه دردار بریزید.
با کنسرو خانگی مواد غذایی، تا حد بسیار زیادی در هزینه‌تان صرفه‌جویی خواهید کرد و از آن‌جا که به‌جای ظرف‌های پلاستیکی و فلزی، از شیشه استفاده می‌کنید، از خطرات غذاهای کنسروی بیرون هم در امان خواهید بود. همچنین مواد غذایی کنسروشده ارزش غذایی خود را به‌میزان بیشتری حفظ می‌کنند.
2. فریزکردن
احتمالا هنگام شنیدن روش نگهداری انواع مواد غذایی، اولین چیزی که به ذهنتان می‌آید فریزکردن باشد. فریزکردن خانگی مواد غذایی، روش بسیار سالم‌تری از غذاهای یخ‌زده بیرون است. بسیاری از مواد غذایی مانند سبزیجات، سوپ‌ها، پوره‌ها و میوه‌های خردشده را می‌توانید فریز کنید.
یادتان باشد غذاها را طوری بسته‌بندی کنید که هیچ نقطه‌ای از آن در معرض هوا نباشد؛ زیرا این قسمت‌ها خشک می‌شوند و گاهی لکه‌هایی قهوه‌ای روی آن‌ها می‌افتد. البته اگر فقط یک نقطه خشک شده باشد، می‌توان آن را جدا و بقیه ماده غذایی را مصرف کرد. هر ماده غذایی عمری دارد و نباید مواد غذایی را به مدتی طولانی فریز کرد. برای این کار می‌توانید روی بسته‌بندی مواد غذایی‌تان تاریخ فریزکردن آن را بنویسید تا با کیک عروسی مادربزرگتان روبه‌رو نشوید!
3. خشک‌کردن
بهترین روش برای نگه داری سبزیجات، خشک‌کردن آن است. مواد غذایی خشک‌شده طعم قوی‌تری دارند و جای کمتری را اشغال می‌کنند. رطوبت غذاهای خشک‌شده خانگی باید حدود 20 درصد یا کمتر باشد. خشک‌کردن مواد غذایی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود: دستگاه‌های خشک‌کن، آویزان‌کردن دسته‌ای سبزیجات در آشپزخانه (به‌شرطی که محل زندگی‌تان مرطوب نباشد؛ به‌طور مثال در شمال کشور این روش جواب نمی‌دهد)، استفاده از فر و قراردادن مواد غذایی در معرض نور خورشید. برخی سبزیجات و گیاهان قبل از خشک‌شدن باید کمی جوشانده شوند.
4. تخمیر
تخمیر از آن دسته روش نگهداری انواع مواد غذایی است که ارزش خوراکی شما را بالاتر می‌برد. تخمیر با دارابودن پروبیوتیک یا همان باکتری‌های مفید، برای سیستم گوارش و ایمنی مفید است. برای تخمیر، ابتدا مواد غذایی خرد یا رنده می‌شوند و سپس آب‌نمک (یا مواد شور دیگر مثل آب پنیر) به آن‌ها اضافه می‌شود. انواع شور با این روش درست می‌شوند و در کنار غذاها، چاشنی خوبی به حساب می‌آیند.
5. ترشی‌انداختن
خوشمزه‌ترین روش نگهداری انواع مواد غذایی، غوطه‌ور‌کردن سبزیجات و میوه‌ها در سرکه است. ترشی مخلوط، لیته، زیتون، انبه و صدها ماده غذایی دیگر مصداق این روش هستند. البته گاهی باید کمی نمک و عسل هم به این ترکیب اضافه کرد.
6. قراردادن مواد غذایی در محیط سرد
تا همین صد سال پیش، این مورد رایج‌ترین روش نگهداری انواع مواد غذایی بود. شاید از پدربزرگ یا مادربزرگ‌هایتان شنیده باشید که هندوانه را به همین روش تا شب یلدا نگه می‌داشتند. البته وقتی دقیق‌تر شویم، این روش امروزه هم پرکاربردترین است: استفاده از یخچال. سیب، گلابی، سبزیجات ریشه‌دار، کلم و کرفس، در صورت نگهداری درست تا ماه‌ها قابل استفاده‌اند.
میوه‌های مختلف باید به روش‌های گوناگونی نگهداری شوند. میوه‌ها و سبزیجاتی مانند زردآلو، توت‌فرنگی، انگور و پیازچه را می‌توان بدون هیچ کار خاصی در یخچال قرار داد. اما کیوی، هلو و گلابی باید در دمای محیط رسیده شوند و سپس آن‌ها را در یخچال بگذارید. جالب است بدانید نیازی نیست که انار، پرتقال و زنجبیل را در یخچال قرار دهید؛ زیرا در دمای معمولی به‌خوبی دوام میآورند.
روش نگه داری سبزیجات
برای نگهداری سبزیجات برگ‌دار، ابتدا باید آن‌ها را بشویید و دور آن یک حوله کاغذی یا پارچه آبگیر بپیچید. سپس حوله را داخل ظرف یا پلاستیک سربسته‌ای قرار دهید. سبزیجاتی مانند کاهو، کلم و اسفناج با این روش تا مدت‌ها دوام میآورند. در صورت خرید سبزیجات شسته‌شده، توصیه می‌شود که دوباره آن‌ها را بشویید.
کدو حلوایی و سبزیجات ریشه‌دار مانند سیر، پیاز و سیب‌زمینی، باید در محیط تاریک، خنک و خشک خارج از یخچال نگهداری شوند. گوجه‌فرنگی نارس باید در دمای اتاق و دور از نور خورشید نگهداری شود تا کاملا برسد و سپس آن را در یخچال قرار داد.
روش نگه داری حبوبات
حبوبات مدت‌زمان طولانی‌تری ماندگاری دارند و حتی گاهی اوقات تا چند سال می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. فقط یادتان باشد که از ظروف شیشه‌ای دردار یا پلاستیک‌های زیپ‌دار استفاده کنید و حبوبات را در مکانی سرد و خشک و به دور از نور خورشید نگه دارید. اگر بیشتر از یک سال از نگهداری حبوبات می‌گذرد، در هنگام پخت ¼ قاشق چای‌خوری جوش‌شیرین اضافه کنید تا نرم شود.
روش نگه داری لبنیات
در روش نگهداری انواع مواد غذایی، باید به لبنیات توجه بیشتری کرد؛ زیرا در صورت خراب‌شدن، احتمال مسمومیت و بیماری بیشتر خواهد بود. شیر و لبنیات دیگر را در سردترین نقطه یخچال نگهداری کنید. یادتان باشد که هرگز شیر را درون در یخچال قرار ندهید؛ زیرا این نقطه بیشتر با هوای گرم تماس دارد و احتمال خرابی شیر بالا می‌رود.
بر خلاف تصور عموم، نباید تخم‌مرغ‌ها را در جاتخم‌مرغی یخچال قرار دهید و بهترین جا برای نگهداری آن، بسته‌بندی یا شانه خود تخم مرغ است. همچنین برای نگهداری پنیرهای نرم باید آن را در کاغذ روغنی یا مومی بپیچید و در سردترین نقطه یخچال دور از مواد غذایی دیگر نگه دارید. پنیرهای سفت هم در آب‌نمک به‌خوبی دوام میآورند.
نتیجه‌گیری
در این مقاله با 6 روش نگهداری انواع مواد غذایی آشنا شدید. سعی کنید که با رعایت نکات گفته‌شده، از هدررفت و هزینه‌های اضافه مواد غذایی جلوگیری کنید. یادتان باشد که با توجه به مواد غذایی خود، بهترین روش را انتخاب کنید. اگر در روش نگهداری انواع مواد غذایی، چیزی را جا انداخته‌ایم، شما به ما یادآور شوید.