زنان باردار در دروان حاملگی خود باید تحت مراقبت‌های پیش از زایمان باشند تا سلامت جنین آن‌ها به‌طور کامل کنترل شود. یکی از مراقبت‌های بهداشتی بیش از زایمان، سونوگرافی داپلر در بارداری است. سوالی که ممکن است ذهن مادرانِ باردار را به خود مشغول کند این است که سونوگرافی داپلر چیست؟ در بلاگ اسنپ مارکت به بررسی کامل سونوگرافی داپلر در بارداری خواهیم پرداخت و در مورد ضرورت انجام آن و خطرات احتمالی‌اش توضیح خواهیم داد.
سونوگرافی داپلر چیست؟
احتمالا زنان باردار از نام سونوگرافی داپلر هراس داشته باشند و فکر کنند که فرایند آن بسیار پیچیده است و توسط دستگاه پیشرفته‌ای انجام می‌شود؛ یا این‌که حتما مشکلی به وجود آمده است که پزشک این نوع سونوگرافی را تجویزکرده‌است؛ اما واقعا سونوگرافی داپلر چیست؟
سونوگرافی داپلر در بارداری برای بررسی و ارزیابی گردش خون در نوزاد، رحم و جفت استفاده می‌شود. این سونوگرافی، جریان خون به رحم مادر و جریان خون در جنین را مورد بررسی قرار می‌دهد و مشخص می‌کند که آیا اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز کودک از طریق جفت تامین می‌شود یا خیر. جریان خون طبیعی نشان‌دهنده سلامت جنین است و هرگونه مشکل در جریان خون، نشان‌دهنده یک خطر است که باید جدی گرفته شود.
سونوگرافی داپلر در بارداری چگونه انجام می‌گیرد؟
سونوگرافی داپلر در بارداری مانند سونوگرافی معمولی انجام می‌شود؛ چون از همان تجهیزات استفاده می‌کند. برای انجام این سونوگرافی، خانم باردار باید روی تخت دراز بکشد و لباسی روی شکم او نباشد. سپس سونوگرافیست (فردی که سونوگرافی را انجام می‌دهد) مقداری ژله روی شکم مادر می‌مالد و سپس پروب (مبدل) را روی شکم او حرکت می‌دهد.
سونوگرافی داپلر در بارداری از امواج صوتی برای تشخیص حرکت خون در رگ‌‌ها استفاده می‌کند. پروب (مبدل) امواج صوتی را ارسال می‌کند که این امواج صوتی پس از برخورد با گلبول‌های قرمز به سمت پروب که روی شکم مادر قرار دارد، منعکس می‌شوند. این امواج یک تصویر را روی صفحه‌نمایش ایجاد می‌کنند که به سونوگرافیست نشان می‌دهد که خون چگونه جریان دارد و تصویری از وضعیت سلامتی کودک را ارائه می‌دهد.
خطرات سونوگرافی داپلر در بارداری چیست؟
حدود 30 سال است که برای بررسی سلامت جنین از سونوگرافی استفاده می‌شود و تاکنون از خطرات سونوگرافی مسئله‌ای گزارش نشده است؛ مانند تمام سونوگرافی‌ها اگر سونوگرافی داپلر توسط متخصص انجام شود کاملا ایمن است و خطری برای مادر و فرزند ندارد. سونوگرافی داپلر در بارداری بدون درد انجام می‌گیرد و یک روش ایمن برای بررسی سلامت جنین است و مادران باردار نباید در این مورد نگران باشند.
چه تفاوتی بین سونوگرافی داپلر و سونوگرافی معمولی وجود دارد؟
اساسی‌ترین تفاوتی که بین سونوگرافی داپلر و معمولی وجود دارد، نتیجه‌ای‌ست که پزشک از آن می‌گیرد و در صورت وجود آسیب و ناهنجاری می‌تواند به بیمار کمک کند. در سونوگرافی معمولی با استفاده از امواج، تصاویر دوبعدی از اندام جنین ایجاد می‌شود ولی میزان جریان خون را نشان نمی‌دهد.
سونوگرافی داپلر میزان جریان و فشار خون را در جفت، بند ناف، قلب و مغز نوزاد نشان می‌دهد. این سونوگرافی می‌تواند ضربان قلب جنین را مورد بررسی قرار دهد و میزان دسترسی کودک را به اکسیژن و مواد مغذی نشان دهد.
ضرورت انجام سونوگرافی داپلر چیست؟
یک خانم باردار قبل از انجام سونوگرافی داپلر در دوران بارداری ممکن است این سوال را در ذهن خود داشته باشد که ضرورت انجام سونوگرافی داپلر چیست؟ این سونوگرافی زمانی توسط پزشک برای خانم باردار تجویز می‌شود که نیاز به بررسی دقیق سلامت نوزاد باشد تا پزشک از طریق آن بتواند رشد نوزاد را در هر مرحله محاسبه کند. مواردی هستند که ضرورت انجام سونوگرافی داپلر را چندین برابر افزایش می‌دهد که شامل موارد زیر می‌شود:
- زن باردار، حامل دو نوزاد یا بیشتر از آن باشد که به‌عنوان بارداری پرخطر شناخته می‌شود. در بارداری‌های دوقلویی یا چندقلویی چندین عارضه مانند درهم‌تنیدگی بند ناف و سندروم انتقال خون دوقلوها وجود دارد که باید این موارد توسط سونوگرافی داپلر بررسی شود.
- جنین تحت تاثیر بیماری رزوس قرار گیرد. در این بیماری، آنتی‌بادی‌هایی در زنان باردار تولید می‌شود که موجب نابودی سلول‌های قرمز خونی جنین می‌شود.
- نوزاد به‌سرعت رشد نمی‌کند و سرعت رشد نوزاد مطابق سیکل تعیین‌شده نیست.
- زن باردار قبلا سابقه سقط دیرهنگام جنین را داشته یا از دست دادن نوزاد در بدو تولد را تجربه کرده است.
- زن باردار مبتلا به دیابت یا فشارخون بالاست.
- شاخص توده بدنی (BMI) خانم باردار کم یا زیاد است.
- زن باردار سیگاری است.
علاوه‌بر این‌ها، سونوگرافی داپلر موارد دیگری را هم بررسی می‌کند که در صورت لزوم، پزشک می‌تواند برای بررسی آن‌ها، این سونوگرافی را تجویز کند. مواردی که در صورت وجود آن‌ها، انجام سونوگرافی داپلر ضرورت پیدا می‌کند، عبارت‌اند از:
· بررسی سلامت مادر
سونوگرافی داپلر می‌تواند مشکلات یا عوارضی مانند لخته یا کیست را در بدن مادر بررسی کند و از این طریق به زایمان ایمن کمک کند.
· بررسی رشد عمومی جنین
این سونوگرافی، رشد کودک را از نظر طول و وزن نشان می‌دهد و در صورت بروز مشکل، پزشک مداخلاتی را جهت بهبود انجام می‌دهد.
· بررسی وضعیت جفت
جفت، تمام مواد مغذی مورد نیاز کودک را حمل می‌کند. جفت به دفع مواد زائد مانند اکسیژن، خروج کربن دی‌اکسید، محافظت از کودک در برابر عفونت‌ها و ترشح هورمون‌های مورد نیاز در دوران بارداری کمک می‌کند. این سونوگرافی این امکان را در اختیار پزشک قرار می‌دهد تا وضعیت جفت را به‌طور دقیق مورد بررسی قرار دهد.
· بررسی وضعیت بند ناف
بند ناف اکسیژن و مواد مغذی را به جنین می‌رساند و جنین هم خون عاری از مواد مغذی و اکسیژن را به عقب می‌فرستد تا دوباره خون جدید دریافت کند؛ بنابراین بند ناف نباید هیچ مشکلی داشته باشد؛ زیرا می‌تواند بر سلامت مادر و جنین تاثیر بگذارد.
تفسیر سونوگرافی داپلر در بارداری
در سونوگرافی داپلر مواردی مانند تعداد عروق بند ناف، تشخیص چسبندگی غیرطبیعی جفت و اختلال خون‌رسانی جنین بررسی می‌شود. اگر نتایج سونوگرافی طبیعی باشد، نشان می‌دهد که هیچ انسدادی در رگ‌های خونی وجود ندارد و هیچ اختلالی در خون‌رسانی به جنین ایجاد نشده است. با استفاده از این سونوگرافی، اطلاعات زیادی در مورد سیستم گردش خون جنین به دست می‌آید.
سونوگرافیست اطلاعات را برای تفسیر به پزشک ارسال می‌کند و پزشک بر اساس نتایج سونوگرافی، در مورد مداخلات درمانی که باید برای سلامتی جنین و مادر انجام شود، تصمیم‌گیری می‌کند. عواملی مانند چاقی، ضربان قلب نامنظم، مصرف سیگار و بیمارهای قلبی و عروقی می‌توانند نتایج سونوگرافی را دچار خطا کنند.
قبل از سونوگرافی داپلر در بارداری چه‌کارهایی انجام دهیم؟
برای انجام این سونوگرافی نیاز به آمادگی خاصی نیست. خانم‌های بارداری که سیگار می‌کشند باید دو تا سه ساعت قبل از انجام این سونوگرافی از مصرف سیگار و هر ماده‌ای که نیکوتین دارد، خودداری کنند. همچنین بهتر است که زنان باردار قبل از انجام سونوگرافی داپلر ناشتا باشند.
زمان انجام سونوگرافی داپلر موقع بارداری
این سونوگرافی یک‌بار و معمولا در سه ماهه سوم بارداری و در صورت وجود اختلال در رشد جنین انجام می‌شود. در برخی از موارد، مانند بارداری‌های پرخطر، این سونوگرافی بیش از یک‌بار و در سه ماهه دوم بارداری صورت می‌گیرد.
قیمت سونوگرافی داپلر
هزینه این سونوگرافی با توجه به عواملی مانند ناحیه مورد نظر برای سونوگرافی و نوع بیمه تعیین می‌شود.
سخن آخر
انجام مراقبت‌های بهداشتی در دوران بارداری مانند انجام آزمایش‌ها و سونوگرافی‌های مختلف برای اطمینان از سلامت جنین، از اهمیت خاصی برخوردار است. زنان باردار باید مرتبا توسط پزشک متخصص مورد معاینه قرار گیرند و پزشک در صورت مشاهده اختلال در رشد جنین، سونوگرافی داپلر را تجویز می‌کند. ممکن است صحبت‌های اطرافیان در مورد این سونوگرافی باعث استرس و ترس شما شود؛ دلیلی برای نگرانی وجود ندارد و تنها باید به پزشک خود اعتماد کنید.
در این مقاله به چیستی سونوگرافی داپلر پرداختیم. زنان باردار ممکن است از انجام آن دچار ترس شوند؛ به همین دلیل در مورد ضرورت انجام سونوگرافی داپلر هم توضیحاتی دادیم. اگر شما هم سابقه انجام آن را دارید، تجربیات خود را در قسمت نظرات سایت اسنپ مارکت برای ما به اشتراک بگذارید.