گیاهان آپارتمانی یکی از اجزای اصلی زیبایی خانه به شمار می‌روند. چه داخل خانه و چه بیرون آن داشتن گیاه تأثیر زیادی بر شادابی محیط دارد. بسیاری از افراد در مراقبت از گیاهان آپارتمانی دچار مشکل می‌شوند. در این مقاله از اسنپ مارکت دلایل پژمردگی و خشک شدن گیاهان آپارتمانی را بررسی می‌کنیم و سپس به سراغ راه حل آن‌ها می‌رویم.
10 علت پژمردگی و خشک شدن گیاهان آپارتمانی
خشک شدن گیاهان آپارتمانی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. آبیاری به موقع، نور مناسب و خاک مرغوب تأثیرگذارترین عوامل هستند. در ادامه هر کدام از علت‌ها را همراه با نشانی‌های آن بررسی می‌کنیم:
حتما بخوانید: تاثیر موسیقی بر گل و گیاه؛ شایعه یا واقعیت!
1- کم آبی
پژمردگی و خشک شدن گیاهان آپارتمانی اغلب به دلیل کم آبی اتفاق می‌افتد. گیاه برای رشد و فعالیت نیاز به ریشه قوی دارد، ریشه ای که متناسب با اندازه گیاه است. گیاه مواد معدنی و آب را از ریشه دریافت می‌کند. آب از طریق ساقه از ریشه به برگ‌ها می‌رسد. برگ هر مقداری که نیاز دارد را برداشته و مابقی را تبخیر می‌کند. اگر آب رسیده به برگ به اندازه کافی نباشد، برگ و گل گیاه خشک می‌شود. پس دلیل پژمرده و خشک شدن گیاهان آپارتمانی می‌تواند مشکلی در دریافت و انتقال آب باشد.
اگر آب کافی به گیاه نرسد ابتدا خاک و سپس برگ‌های گیاه خشک می‌شوند. در واقع آبی که در سیستم گیاه در جریان است استفاده شده یا تبخیر می‌شود اما آب جدید جای آن را نمی‌گیرد. به همین دلیل گیاه رفته رفته پژمرده و چروکیده می‌شود. پس اگر دیدید برگ‌های جمع شده اند، با طراوت نیستند و خاک گلدان نیز خشک است، پس دلیل پژمردگی گیاه شما کم آبی است. اگر میزان این بی آبی زیاد باشد نوک برگ‌ها به سمت قهوه ای شدن هم می‌رود.
- برای حل این مشکل باید گیاه را به طور منظم آبیاری کنید. اگر میزان بی آبی بیشتر از تحمل گیاه نبوده باشد احتمال زنده شدن آن وجود دارد. بعضی از گیاهان استقامت بالایی دارند و بعضی با کمی بی آبی برای همیشه از بین می‌روند. توجه داشته باشید که گیاه به آبیاری منظم احتیاج دارد و برای جبران کم آبی آن در آبیاری زیاده روی نکنید.
2- آبیاری بیش از حد
اگر به گیاه بیشتر از میزان نیازش آب بدهید به سمت زرد شدن و پوسیدگی می‌رود. آبیاری زیاد باعث می‌شود خاک همیشه خیس باشد و فضایی برای عبور هوا وجود نداشته باشد. به همین دلیل باکتری‌ها و میکروب‌های اطراف ریشه زیاد می‌شوند و باعث مرگ ریشه می‌شود. مرگ ریشه نیز به مرور کل گیاه را از بین می‌برد.
این اتفاق ممکن است به دلیل آبیاری بیش از حد یا نداشتن زهکشی مناسب برای گلدان رخ دهد. اگر همیشه سطح خاک گلدان شما خیس است و یا زیر گلدانی دائم پر از آب است پس گیاه ممکن است به زودی دچار پوسیدگی ریشه شود.
حتما بخوانید: نحوه صحیح نگهداری گیاه آپارتمانی پوتوس
راه حل پیشگیری از پوسیدگی ریشه و خشک شدن گیاهان آپارتمانی
برای جلوگیری از این اتفاق گیاه را به اندازه کمتری آبیاری کنید. اگر گیاه شما دچار این مشکل شده است برای حل آن گیاه را از گلدان بیرون آورده، ریشه‌های پوسیده و نرم شده را جدا کنید، خاک جدید تهیه کنید، از زهکشی گلدان اطمینان پیدا کنید و در نهایت گیاه را با خاک جدید بکارید. این احتمال وجود دارد که گیاه دوباره زنده شود اما اگر پوسیدگی بیش از حد باشد دیگر سالم نخواهد شد.
3- تغییرات دما
اگر گیاه در دمای نامناسبی قرار بگیرد احتمال دارد پژمرده شود. این دمای نامناسب زیاد از حد گرم یا زیاد از حد سرد است. برای گیاهان گرمسیری دمای مناسب بین 15 تا 23 درجه سانتیگراد است و خارج از این دما برای گیاه غیر قابل تحمل است. دمای بیش از حد باعث تبخیر بیش از حد آب موجود در سیستم گیاه می‌شود.
راه حل
- برای جلوگیری از این اتفاق گیاه نزدیک به وسایل گرمایشی یا نزدیک به درز در و پنجره در فصل تابستان قرار ندهید. همچنین اگر در مناطق گرم زندگی می‌کنید شاید بهتر باشد گیاه را جلوی پنجره نگذارید. ممکن است گیاه در زمستان جلوی پنجره به خوبی رشد کند و سالم باشد اما در تابستان نیاز به جا به جایی داشته باشد.
- دقت داشته باشید که گیاهی که گرمسیری است و به متوسط دمای بالاتری نیاز دارد به میزان آبیاری بیشتری نیز احتیاج دارد. اگر نشانه‌های زرد شدن برگ‌ها، سوختن لبه برگ‌ها، ریزش بیش از حد برگ گیاه یا پیچ خوردن برگ‌ها را مشاهده کردید احتمالاً به علت گرمای زیاد است. برای حل آن کافی است گیاه را به مکان خنک تری منتقل کرده و به طور منظم به آن آب دهید.
- اگر دمای محیط سردتر از دمای مورد نیاز گیاه باشد باعث سرمازدگی شده و در نهایت خشک شدن گیاهان آپارتمانی شما می‌شود. سرمای بیش از حد باعث آسیب دید ریشه و ساقه شده و برگ‌ها مواد مغذی و آب را نمی‌توانند دریافت کنند. برای جلوگیری از این اتفاق در فصل سرما گیاه را نزدیک به در و پنجره قرار ندهید. همچنین اگر در فصل تابستان آن را بیرون از خانه نگهداری می‌کنید با شروع پاییز گیاه را به داخل خانه و در دمای معتدل نگهداری کنید.
خرید ملزومات باغبانی از اسنپ مارکت با تخفیف بیشتر
4- بیمار شدن گیاه
بیماری از دیگر علل پژمردگی و خشک شدن گیاهان آپارتمانی است. بیماری باعث می‌شود ریشه گیاه آسیب ببیند و در روند عبور جریان آب و مواد غذایی در گیاه اختلال به وجود بیاید. عدم تهویه هوا، آبیاری بیش از حد و نگهداری نادرست گیاه می‌تواند عامل به وجود آورنده گیاهان باشد. یکی از این نوع بیماری‌ها، فیوزاریوم است که در عرض یک روز برگ‌های گیاه را سیاه کرده و آن را کاملاً پژمرده می‌کند. در صورتی که متوجه بیماری در گیاه خود شدید به سرعت آن را به محیطی جدا از دیگر گیاهان انتقال دهید تا بیماری به آن‌ها سرایت نکند. برای پیشگیری از بروز این اتفاق، موارد زیر را بررسی کنید:
- زهکشی مناسب
- آبیاری کافی و نه بیش از حد
- گلدان با اندازه مناسب
رعایت نکردن هر کدام از این عوامل باعث بروز آفت و میکروب در گلدان شده و بیماری به کل گیاه آسیب می‌زند.
5- آفت
آفت‌ها نیز مانند بیماری می‌تواند سیستم گیاه را رفته رفته از بین ببرد. اگر به موقع متوجه وجود آن شدید با رعایت اصول لازم می‌توانید گیاه را نجات دهید. آفت‌ها به گیاه چسبیده، شیره آن را می‌کشند و مواد مغذی برای رسیدن به گیاه باقی نمی‌ماند. کنه‌ها، شته‌ها و حشرات معمولاً باعث به وجود آمدن آفت‌ها هستند. برای جلوگیری از این اتفاق هر ماه گیاه را چک کنید تا اگر حشرات زیاد نشده باشند بتوانید گیاه را نجات دهید. برای هر نوع آفت یک نوع آفت کش مناسب است. در این زمینه می‌توانید با یک فرد متخصص گل و گیاه مشورت کنید تا آفت کش مناسب را به شما معرفی کند.
6- رطوبت کم
اغلب گیاهان به رطوبت زیادی احتیاج دارند و رطوبت معمول در خانه برای آن‌ها کافی نیست. به خصوص بعضی از خزه‌ها یا ارکیده به رطوبت بالایی نیاز دارند و در صورت کافی نبودن پژمرده می‌شوند. معمولاً در اتاق‌هایی که نور زیاد می‌گیرند، رطوبت کم است. همچنین در زمستان که اغلب محیط خانه بسته بوده و وسایل گرمایشی روشن است رطوبت کمی در خانه وجود دارد. در این شرایط گیاه ممکن است سالم باقی بماند اما شادابی و سرسبزی مطلوب را ندارد.
راه حل
برای حل این مشکل می‌توانید از دستگاه بخور با تأمین رطوبت در نزدیکی گیاه استفاده کنید. همچنین می‌توانید در زیرگلدانی مقداری آب بریزید و زیر گلدان سنگ بگذارید. به گونه ای که ته گلدان با آب در تماس نباشد، در غیر این صورت ریشه پوسیده می‌شود. در خانه نیز مکان‌هایی مانند حمام و آشپزخانه رطوبت بیشتری نسبت به دیگر مکان‌ها دارند.
حتما بخوانید: اصول پرورش گیاه سانسوریا
7- کوددهی بیش از حد؛ علت پژمردگی گیاهان آپارتمانی
کوددهی بیش از حد نیز می‌تواند باعث پژمردگی و خشک شدن گیاهان آپارتمانی شود. ممکن است بر اساس این باور غلط که هر چه بیشتر به گیاه کود بدهید رشد و شادابی بیشتری خواهد داشت در مصرف کود زیاده روی کرده باشید. این در حالی است که گیاه در صورت دریافت بیش از حد کود آسیب می‌بیند و مسموم می‌شود معمولاً کوددهی کمتر از نیاز، گیاه را پژمرده نمی‌کند.
راه حل
برای حل آن حدود 5 دقیقه روی خاک را آب بگیرید و خاک را بشویید. اجازه دهید آب اضافی کاملاً و آرام آرام از زیر گلدان خارج شود. با انجام این کار نمک‌های تشکیل شده در نتیجه کوددهی بیش از حد شسته می‌شود و از زیر گلدان خارج می‌شود. در نتیجه گیاه شما کم کم دوباره سرزنده و سرسبز می‌شود.
8- بی توجهی به گیاه
گیاه برای نگهداری و شاداب ماندن به توجه احتیاج دارد. اگر شما مدتی از گیاه مراقب کنید، آب مافی به آن بدهید، کود مرغوب برای آن تهیه کنید و رطوبت کافی داشته باشد اما مدتی به آن بی توجه باشد گیاه در نهایت زنده نمی‌ماند. به همین دلیل حتماً باید هر هفته یا هر ماه بسته به نوع گیاه،آن را بررسی کنید و در صورت نیاز آفت کشی یا کوددهی کید یا آن را به گلدان بزرگ تری منتقل کنید.
البته استثناهایی نیز وجود دارد. بعضی گیاهان به خصوص کاکتوس‌ها برای مدت طولانی در شرایط کم آبی و کمبود کود زنده می‌مانند.
حتما بخوانید: پرورش و نگهداری گیاه سیکلامن
9- آبیاری نامناسب
آبیاری نامناسب تنها به معنی کم آبی یا پر آبی نیست. آبی که به گیاه می‌دهید باید در دمای محیط باشد. آب زیاد از حد سرد یا داغ به بافت گیاه آسیب می‌رساند.
همچنین موقع آبیاری از آبپاش استفاده کنید و آب را در تمامی نقاط گلدان بریزید. اگر آبپاش ندارید سعی کنید هر اینچ خاک گلدان را آبیاری کنید و تنها در یک نقطه آب نریزید. همچنین می‌توانید یک کاسه را پر از آب کنید و گلدان را درون آن قرار دهید. اگر گلدان زهکشی مناسب داشته باشد کم کم مقدار آبی که نیاز دارد را به سمت خود می‌کشد. فراموش نکنید در این شرایط پس از گذشت یک ساعت اگر آبی در کاسه زیر گلدان باقی مانده بود حتماً آن را خالی کنید.
10- نور ناکافی و خشک شدن گیاهان
اغلب گیاهان به نور مستقیم یا غیر مستقیم احتیاج دارند. تقریباً هیچ گیاه آپارتمانی وجود دارد که بدون نور بتواند زنده باقی بماند. کاکتوس‌ها و ساکولنت‌ها به نور زیاد و مستقیم نیاز دارند به همین دلیل بهتر است در فضای باز نگهداری شوند. اگر آن‌ها را در خانه نگهداری می‌کنید بهتر است مقابل پنجره جنوبی یا غربی قرار دهید.
اگر گیاه شما کاکتوس نیست اما به نور زیاد احتیاج دارد پس باید پشت پنجره قرار بگیرد تا نور کافی همراه با یک فیلتر دریافت کند. موارد زیر نشانه‌های کمبود نور در گیاه است:
- لاغر شدن گیاه
- شل شدن گیاه
- رنگ پریده شدن گیاه
- ریزش برگ
- رویش ضعیف برگ‌های جدید
- کم رنگ بودن برگ‌ها تازه
راه حل
برای جلوگیری از خشک شدن گیاهان آپارتمانی و بروز این مشکل نور محیطی که می‌خواهید گلدان را در آن قرار دهید، در نظر بگیرید و هنگام خرید حتماً آن را لحاظ کنید. پرده‌ها را در روز بکشید. پنجره‌های جنوب و پس از آن غرب و شرق بهترین نور را برای گیاه فراهم می‌کند. گیاهان را زیاد جا به جا نکنید تا برگ‌ها به سمت نور متمایل شوند.
بررسی شایع ترین مشکلات گیاهان آپارتمانی + راه حل
در ادامه نشانه‌های خشک شدن گیاهان آپارتمانی را به صورت تیتروار، همراه با علت و راه حل آن‌ها بررسی می‌کنیم:
زرد شدن و تغییر فرم برگ ها
- علت: وجود آفت یا کمبود مواد معدنی
- راه حل: پس از آنکه از نبود آفت مطمئن شدید، کودی که حاوی مواد معدنی کلسیم و بور باشد به گیاه برسانید.
محو شدن سبزی و زرد شدن برگ‌ها
- علت: این شرایط در گیاهان به دلیل رطوبت زیاد از حد خاک یا وجود پشه‌های قارچی رخ می‌دهد. اگر زمان زیادی از بروز این مشکل گذشته باشد ساقه گیاه کم کم سیاه می‌شود و برگ‌های پایینی شروع به ریزش می‌کند.
- راه حل: گیاه را به گلدان بزرگ تری منتقل کنید و کمتر به آن آب دهید. زمانی که سطح خاک خشک شد زمان مناسبی برای آبیاری گیاه است. چرا که این اتفاق معمولاً به دلیل پوسیدگی ریشه‌ها اتفاق می‌افتد.
زرد شدن و پیچش برگ ها به سمت داخل
- علت: خشکی خاک گیاه و آبیاری کم عامل بروز این علائم است.
- راه حل: گیاه را بیشتر و در فواصل کمتری آبیاری کنید.
زرد شدن کامل گیاه + ریزش یا عدم ریزش برگ ها
- علت: دمای نامناسب دلیل بروز این نشانه‌هاست. زیاد از حد سرد بودن، زیاد از حد گرم بودن یا تغییرات بیش از حد دما باعث زرد شدن کامل گیاه و در نهایت خشک شدن گیاهان آپارتمانی می‌شود. در این شرایط زردی برگ‌ها بسیار کمرنگ است یا بعضاً به سفیدی می‌رود.
- راه حل: گیاه را کوددهی کرده و آن را در شرایط دمایی معتدل تر قرار دهید.
نیمه زرد شدن کل گیاه + عدم ریزش برگ ها
- علت: دلیل آن یا کوچک بودن گلدان است که باعث می‌شود ریشه فضای کافی برای رشد نداشته باشد، یا گیاه مواد معدنی کافی ندارد.
- راه حل: گیاه را به گلدان بزرگ تر منتقل کنید و کوددهی را منظم تر انجام دهید.
آیا می‌توان گیاهی که در حال خشک شدن است را احیا کرد
هر گیاه با توجه به دسته ای که در آن قرار می‌گیرد ظرفیت و مقاومت متفاوتی دارد. بعضی گیاهان به محض ظاهر شدن نشانه‌های خشک شدن دیگر قابل احیا نیستند. اما انواع مقاوم تر آن‌ها به خصوص کاکتوس‌ها می‌توانند به خوبی در شرایط سخت دوام بیاورند و با اصلاح مشکل آن‌ها دوباره زنده شوند.
علاوه بر مقاومت گیاه، عامل تعیین کننده بعدی میزان وخامت مشکل است. اگر زمان زیادی از بروز هر کدام از مشکل‌ها از کم آبی و پوسیدگی ریشه گرفته تا وجود آفت و بیماری، گذشته باشد احتمال احیا کردن گیاه وجود ندارد. به همین دلیل توصیه می‌شود برای جلوگیری از به وجود آمدن چنین شرایطی حتماً گیاهان آپارتمانی خود را در فواصل منظم بررسی کنید و به محض اینکه نشانه‌های رشد ناسالم و شاداب نبودن را در گیاه مشاهده کردید، به رفع آن اقدام کنید.
حتما بخوانید: مراحل کاشت هسته گیاه انبه در گلدان
نکات کلی برای جلوگیری از پژمردگی و خشک شدن گیاهان آپارتمانی
گیاه برای نشان دادن مشکلات خود به ما نشانه‌های مشخصی دارد. برای جلوگیری از بروز پژمردگی و خشک شدن گیاهان آپارتمانی لازم است به طور منظم آن را بررسی کنید. سپس با تشخیص درست مشکل اقدام به رفع آن کنید.
در نظر داشته باشید برای سلامت بیشتر گیاه اقدام به زیاده روی در آبیاری، کوددهی یا دیگر موارد گفته شده نکنید. در کل هر گیاهی با توجه شرایط مکانی که قرار دارد موارد به خصوص خود برای نگهداری بهتر نیز دارد. تجربه کمک زیادی می‌کند که رفته رفته تمامی موارد لازم را رعایت کنید. پس با امتحان کردن موارد مختلف می‌توانید راز و رمزهای مراقبت از گیاهان را یافته و محیطی سرسبز و شاداب در منزل برای خود فراهم کنید.
سخن آخر
در این مقاله اسنپ مارکت تمامی نکاتی که برای حل پژمردگی و خشک شدن گیاهان آپارتمانی وجود داشت را بررسی کردیم. یک راهنما که قدم به قدم مشکلات مربوط به رشد ناسالم گیاهان را همراه با راه حل آن‌ها معرفی کرد. شما نیز اگر فوت و فن خاص خود را برای داشتن یک گلدان بانشاط و سبز دارید حتماً برای ما بنویسید. همچنین برای خرید ملزومات باغبانی همین حالا به فروشگاه اسنپ مارکت سر بزنید تا انواع خاک، کود و ملزومات باغبانی را با تخفیف خریداری کنید و در کوتاهترین زمان جلوی درب منزل تحویل بگیرید.