برای درمان افتادگی پلک، ابتدا باید علل به‌وجودآمدن آن را بدانید. افتادگی پلک که به آن پتوز هم می‌گویند علل متفاوتی دارد. از بالارفتن سن گرفته، تا ضربه، اختلالات پزشکی و مواردی دیگر، ممکن است سبب این عارضه شوند. این وضعیت، هنگامی‌که یک چشم را درگیر می‌کند، پتوز یک‌طرفه و زمانی‌که هردو چشم را درگیر می‌کند، پتوز دوطرفه نامیده می‌شود. افتادگی پلک ممکن است دائمی یا موقت باشد.
افتادگی پلک ممکن است از بدو تولد همراه نوزاد باشد که به پتوز مادرزادی شناخته می‌شود. همچنین ممکن است در اواخر زندگی سراغ آدم بیاید که به آن پتوز اکتسابی می‌گویند. افتادگی پلک بالا، بسته به میزان شدت انسداد مردمک، می‌تواند سبب مسدودشدن، یا کاهش بینایی شود.
در بیشتر موارد، این وضعیت به‌طور طبیعی یا با مداخله پزشکی حل می‌شود. در این مقاله ما قصد داریم درباره علت افتادگی پلک و درمان افتادگی پلک با شما صحبت کنیم. اگر با این عارضه دست‌وپنجه نرم می‌کنید، این مقاله را از دست ندهید.
علت افتادگی پلک چیست و چه کسانی دچار آن می‌شوند؟
علت افتادگی پلک می‌تواند متفاوت باشد. هرکسی ممکن است دچار افتادگی پلک شود. تفاوت قابل توجهی میان شیوع این عارضه بین زنان و مردان یا قومیت‌های مختلف وجود ندارد. با این حال، به دلیل روند طبیعی پیری، این عارضه بیشتر در افراد مسن شایع است.
· علت افتادی پلک در پیری
عضله بالابرنده، مسئول بالابردن پلک است. با افزایش سن، این عضله می‌تواند کشیده شود و در نتیجه باعث افتادن پلک شود.
· علت افتادگی پلک در نوزادان
همان‌طور که گفتیم، دلیل افتادگی پلک تنها به‌خاطر بالارفتن سن نیست. افراد در هر سنی می‌توانند با این عارضه مواجه شوند. گاهی اوقات نوزادان ممکن است با افتادگی پلک به دنیا بیایند. اگرچه این اتفاق نادر است، اما گاهی عضله بالابرنده چشم نوزاد به‌درستی رشد نمی‌کند. این اختلال، ممکن است بینایی نوزاد را محدود کند.
· علت افتادگی پلک به دلیل تروما
گاهی اوقات عامل افتادگی پلک نه بالارفتن سن است و نه دلایل مادرزادی دارد. گاهی علت این اتفاق ناشناخته است؛ اما گاهی ممکن است به دلیل تروما باشد. در علم پزشکی به هر نوع آسیبی که به بدن انسان می‌رسد، تروما می‌گویند.
· علت افتادگی پلک به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای
بیماری‌های زمینه‌ای هم وجود دارند که ممکن است علت افتادگی پلک باشند. به‌خصوص اگر هر دو پلک شما با این مشکل مواجه هستند. اگر تنها یکی از پلک‌های شما دچار افتادگی شده باشد، ممکن است نتیجه آسیب، عصبی یا گل‌مژه موقتی باشد.
· علت افتادگی پلک به دلیل شرایط پزشکی
گاهی اتفاقات پزشکی، باعث افتادگی پلک می‌شوند. لیزیک معمولی یا جراحی آب‌مروارید، گاهی سبب کشش عضله یا تاندون می‌شوند و این عارضه را به وجود می‌آورند.
· علت افتادگی پلک به دلیل بیماری‌های حاد
گاهی عامل افتادگی پلک، وجود شرایط جدی‌تری مانند سکته مغزی، تومور مغزی یا سرطان اعصاب و ماهیچه‌هاست. اختلالات عصبی که بر اعصاب یا ماهیچه‌های چشم اثر می‌گذارند (مانند میاستنی‌گراویس) هم می‌توانند دلیل افتادگی پلک باشند.
علائم افتادگی پلک چیست؟
برای اقدام زودهنگام جهت درمان افتادگی پلک، خوب است علائم این بیماری را بشناسید. علامت اصلی افتادگی پلک، همان مشخصه ظاهری افتادن یک یا هر دو پلک شماست. اگر مطمئن نیستید که افتادگی پلک دقیقا به چه شکل است، می‌توانید تصاویر افتادگی پلک را در این مقاله مشاهده کنید. در برخی موارد، این اتفاق می‌تواند بینایی شما را تحت تاثیر قرار دهد.
ممکن است چشمان شما خشک یا دچار آبریزش شوند. نواحی اصلی که تحت تاثیر قرار می‌گیرند، اطراف چشم‌ها هستند. همچنین ممکن است درد و خستگی چشم را تجربه کنید. برخی افراد مبتلا به پتوز شدید، ممکن است برای حرف‌زدن مجبور شوند سر خود را به عقب خم کنند تا بتوانند طرف مقابل را ببینند.
پزشک باید افتادگی مداوم چشم را بررسی کند تا مطمئن شود که هیچ بیماری زمینه‌ای وجود ندارد. این امر به‌ویژه زمانی مهم است، که افتادگی پلک شما با سردردهای میگرنی یا دردهای دیگری همراه شود.
افتادگی پلک چگونه تشخیص داده می‌شود؟
برای درمان افتادگی پلک، تشخیص به‌موقع و درست این بیماری بسیار مهم است. برای این منظور، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما احتمالا یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و از شما درباره سابقه پزشکی‌تان می‌پرسد. پس از توضیحات شما، احتمالا آزمایشاتی برایتان می‌نویسد تا علت افتادگی پلک به‌درستی پیدا شود.
همچنین پزشک ممکن است یک معاینه لامپ‌اسلیت انجام دهد. در این معاینه، پزشک با کمک نور با شدت بالا، چشم شما را از نزدیک می‌بیند. یکی دیگر از معایناتی که جهت تشخیص عامل افتادگی پلک انجام می‌شود، تست تنسیلون است. پزشک، دارویی به نام تنسیلون به رگ‌های شما تزریق می‌کند. سپس شما را تحت نظر می‌گیرد تا ببیند آیا تنسیلون سبب بهبود قدرت عضلانی شما می‌شود؟
این به پزشک کمک می‌کند تا تشخیص دهد دلیل افتادگی پلک شما یک بیماری به نام میاستنی‌گراویس است یا پای بیماری دیگری وسط است. تمامی این معاینات و معاینات دیگر، به تشخیص دلیل افتادگی پلک و در نهایت درمان آن کمک می‌کنند.
درمان افتادگی پلک چگونه است؟
درمان افتادگی پلک، به علت به‌وجودآمدن و شدت آن بستگی دارد. اگر این بیماری نتیجه بالارفتن سن یا مادرزادی‌ست، ممکن است پزشک توضیح دهد که برای درمان آن نیاز به هیچ کاری نیست؛ زیرا این وضعیت، معمولا برای سلامتی شما مضر نیست. با این حال اگر در صدد درمان افتادگی پلک هستید، جراحی پلاستیک می‌تواند به کمک شما بیاید.
اگر پزشک متوجه شود که افتادگی پلک شما ناشی از یک بیماری زمینه‌ای‌ست، درمان افتادگی پلک ضروری می‌شود. همچنین اگر پلک شما، دیدتان را مسدود می‌کند، باید به دنبال درمان آن باشید. در این مواقع معمولا پزشک، جراحی را توصیه می‌کند. به‌جز جراحی، روش‌های دیگری هم برای درمان افتادگی پلک وجود دارند.
یکی از این موارد، عینک‌هایی هستند که می‌توانند پلک را بالا نگه دارند. این درمان، اغلب زمانی موثرتر است که افتادگی پلک موقتی باشد. اگر کاندید مناسبی برای جراحی نباشید، ممکن است پزشک برای درمان افتادگی پلک شما، این عینک‌ها را توصیه کند.
· درمان افتادگی پلک با عمل جراحی
همان‌طور که گفتیم، یکی از راه‌های رایج درمان افتادگی پلک، عمل جراحی‌ست. در طی این روش، عضله بالابرنده سفت می‌شود. این کار، پلک را به سمت بالا و موقعیت مورد نظر می‌کشد. برای کودکانی که دچار پتوز هستند، پزشکان معمولا جراحی را توصیه می‌کنند.
این کار از شروع تنبلی چشم جلوگیری می‌کند. با این حال، خطراتی در ارتباط با جراحی وجود دارد. خطراتی چون خشکی چشم، خراشیده‌شدن قرنیه و بیماری دیگری که هماتوم (تجمع خون) نام دارد. دیگر درمان افتادگی پلک با عمل جراحی، اسلینگ نام دارد. در این نوع از عمل جراحی، پزشک از عضلات پیشانی، برای بالابردن پلک‌ها استفاده می‌کند.
· درمان افتادگی پلک با عینک پلک
یکی دیگر از راه‌های درمان افتادگی پلک، استفاده از عینک پلک است. در این روش، یک ضمیمه به فریم عینک شما اضافه می‌شود. این کار سبب نگه‌داشتن پلک در جای خود می‌شود و از افتادن پلک جلوگیری می‌کند. این عینک پلک که به عصای پتوز هم معروف است، تقریبا روی همه نوع فریمی وصل می‌شود. اما روی فریم‌های فلزی، بهترین عملکرد را دارد. برای استفاده از این نوع درمان افتادگی پلک، حتما نزد پزشک بروید و با او مشورت کنید.
· درمان خانگی افتادگی پلک
اگر بخواهیم با شما روراست باشیم، باید بگوییم درمان خانگی افتادگی پلک، درمان افتادگی پلک در طب سنتی و درمان‌هایی از این قبیل، معمولا جواب نخواهند داد. مشکل افتادگی پلک و علت‌های آن، معمولا فراتر از آن است که به درمان‌های ساده خانگی جواب دهد. با این حال، اگر بخواهید چند راه درمان خانگی افتادگی پلک را بدانید، ما در ادامه به‌صورت یک لیست خلاصه، این راه‌ها را برای شما آماده کرده‌ایم. این راه‌ها عبارت‌اند از:
- استفاده از کمپرس آب سرد روی چشم
- استفاده از چای کیسه‌ای یا دم‌نوش کیسه‌ای، به‌خصوص دم‌نوش کیسه‌ای بابونه روی چشم
- استفاده از ویتامین B12
- تمرینات پلک
- اجتناب از فشارآوردن به چشم
- استفاده از طب سوزنی
- استفاده از ماسک سفیده تخم مرغ
- استفاده از خیار روی چشم
آیا می‌توان از افتادگی پلک جلوگیری کرد
حال که علل و روش‌های درمان افتادگی پلک را خواندید، شاید برایتان سوال پیش آمده باشد که آیا می‌توان از افتادگی پلک جلوگیری کرد؟ اگر بخواهیم صریح پاسخ دهیم باید بگوییم خیر، هیچ راهی برای جلوگیری از افتادگی پلک وجود ندارد. فقط دانستن علائم و معاینه منظم چشم، می‌تواند به شما در مبارزه با این اختلال کمک کند.
از آنجایی که چشم عضو بسیار حساسی‌ست و پتوز می‌تواند بینایی شما را تحت تاثیر قرار دهد، خوب تحقیق کنید و بهترین دکتر برای درمان افتادگی پلک را انتخاب کنید؛ سپس فوری به پزشک مراجعه کنید.
خلاصه کوتاهی از مقاله
همان‌طور که خواندید، درمان افتادگی پلک، به علت و میزان شدت آن بستگی دارد. اصولا بهترین راه درمان افتادگی پلک، عمل جراحی‌ست. اگر حس کردید دچار افتادگی پلک شده‌اید یا هرکدام از علائمی را که در این مقاله گفته شد دارید، بهتر است حتما به پزشک مراجعه کنید. افتادگی پلک مسئله‌ای نیست که شما را نگران کند و عمل آن هم دشوار نیست.
ما چند راه درمان خانگی افتادگی پلک را هم با شما در میان گذاشتیم؛ اما در این مورد، روش‌های خانگی احتمالا راه به جایی نخواهند برد. پس بهترین راه درمان افتادگی پلک، مراجعه به یک پزشک متخصص و سپردن چشم‌هایتان به دست اوست.