حیوانات، موجوداتی هستند که خواه‌ناخواه، نقش انکارناشدنی در زندگی ما دارند. انسان برای بهبود کیفیت زندگی خود، برای هرآنچه که تاثیری در جریان روزهایش دارد، با تدوین چارچوب‌هایی، تلاش می‌کند تا امنیت و آسودگی خود را بیشتر کند. حیوانات هم از این قائده مستثنی نیستند.
این بلاگ از اسنپ مارکت را اختصاص دادیم به قوانین نگهداری حیوان در آپارتمان و اماکن عمومی تا تمامی بایدها و نبایدهای این موضوع را برای شما شرح دهیم. بعد از خواندن این بلاگ، می‌توانید اطمینان داشته باشید که هیچ نکته مهمی را در رابطه با قانون نگهداری از حیوانات در آپارتمان و اماکن عمومی و همچنین راهکارهای اجرایی آن، از دست نداده‌اید.
بررسی قوانین نگهداری از حیوانات در آپارتمان و اماکن عمومی
در این بخش می‌خواهیم با زبانی ساده، به بررسی تمامی قوانین نگهداری از حیوانات در آپارتمان و اماکن عمومی بپردازیم. احکام نگهداری از حیوانات در قانون مجازات اسلامی را به‌همراه تبصره‌های آن تشریح می‌کنیم. در انتهای بخش، طرح صیانت از حقوق عامه و مجازات نگهداری حیوانات را که در دستور کار تصویب نهایی کمیسیون تخصصی مجلس قرار گرفته است بررسی می‌کنیم. به‌طور کلی، احکام و قوانین نگهداری حیوان در آپارتمان و اماکن عمومی، در ۴ گروه، مطرح شده‌اند:
- آیين‌نامه اجرایي قانون مالکیت آپارتمان‌ها
- قانون مجازات اسلامی
- جريمه‌هاي تخلفات مربوط به عبورومرور و حملونقل
- آيين‌نامه در خصوص نحوه نگهداری حيوانات اهلی
قوانین نگهداری از حیوانات بر اساس آیين‌نامه اجرایی قانون مالکیت آپارتمان‌ها
بر اساس این آیین‌نامه، یک ساختمان آپارتمانی، از دو بخش اختصاصی و مشترک تشکیل شده است. بخش مشترک، آن قسمت‌هایی از ساختمان است که شریک‌ها یا ساکنین واحدها، به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم از آن استفاده می‌کنند. شخصی نمی‌تواند نسبت به قسمت‌های مشترک ساختمان، حق انحصاری داشته باشد.
بخش‌های مشترک در آپارتمان، شامل این موارد است:
- اسکلت ساختمان
- وجود تاسیسات در بخش‌های مشترک
- زمین زیربنا
- راهرو
- پاگردها
- باغ، حیات، بام
- و …
در ماده سوم این آیین‌نامه ذکر شده است که هیچ شخصی نمی‌تواند در بخش‌های مشترک آپارتمان، حتی اگر در بخش اختصاصی قرار گرفته باشد یا از آن عبور کند، هیچ‌گونه وسایل، ابزار یا حیوانی را نگهداری کند.
قوانین نگهداری حیوان در آپارتمان، بخش اختصاصی
در رابطه با قانون نگهداری از حیوانات در آپارتمان، آن هم در بخش خصوصی، تا زمانی منعی وجود ندارد که از دو شرط پیروی کند. این دو شرط به این شرح هستند:
- از نظر نکات و اصول بهداشتی، مشکلی برای ساکنین ایجاد نکنند.
- نباید موجب ایجاد مزاحمت یا برهم‌زدن آرامش ساکنین شوند.
در حالت کلی، بخش خصوصی آپارتمان ارتباطی با دیگران ندارد و افراد نمی‌توانند ادعایی در خصوص شرایط و وضعیت آن داشته باشند. تنها زمانی امکان طرح شکایت و در نهایت دخالت دیگران وجود دارد که آن وضعیت، تاثیری بر روند زندگی آن‌ها داشته باشد.
بررسی احکام نگهداری از حیوانات در قانون مجازات اسلامی
در قانون مجازات اسلامی، ۵ ماده مستقیما به احکام نگهداری از حیوانات اشاره می‌کند که باهم بررسی می‌کنیم.
ماده 501
به زبان ساده، این قانون بیان می‌کند که اگر شخصی به یک شخص دیگر آسیب برساند، بر اساس تعریفی که از جنایت در قانون است، قصاص می‌شود یا موظف است که دیه پرداخت کند. این آسیب می‌تواند به‌صورت مستقیم از جانب خود شخص باشد یا رفتار تهدید‌آمیز او، موجب ترس و در نهایت آسیب طرف مقابل شود. ابزارهایی‌که می‌تواند موجب صدمه‌دیدن فرد شود، شامل:
- حمله با انواع اسلحه
- برانگیختن حیواناتی مانند سگ برای حمله به طرف مقابل
- هر اقدامی که موجب ایجاد ترس و هراس در شخص مقابل شود
ماده 512
آن بخش از این قانون که به حیوانات اشاره دارد، بیان می‌کند که نباید حیوانات را در محل‌های غیرقابل توقف نگه داشت. اگر فردی، حیوانی را در مکانی قرار دهد که توقف در آن مجاز نیست و فرد دیگری، متوجه آن نشود و در اثر برخورد با حیوان، مصدوم شود یا هرگونه خسارت دیگری ببیند، آن شخصی که حیوان را مستقر کرده است، باید خسارت را پرداخت کند.
توجه: اگر راه وسیع باشد و عابر بتواند از محل دیگری گذر کند، اما عامدانه با حیوان برخورد داشته باشد، نه‌تنها خسارتی به او تعلق نمی‌گیرد، بلکه در صورت بروز آسیب به حیوان، باید خسارت را بپردازد.
ماده ۵۲۲
به‌طور خلاصه، این ماده از احکام نگهداری از حیوانات در قانون مجازات اسلامی به این نکته اشاره دارد که صاحب یک حیوان، ضامن آن است. اگر بخواهیم دقیق‌تر بیان کنیم، فردی که تصرف حیوان در دست اوست، اگر آگاهی داشته باشد که آن حیوان، ممکن است به دیگران حمله کند، باید در راستای حفظ آن موجود تلاش کند. حال اگر کوتاهی از جانب او صورت گیرد و شخصی از این جهت متحمل آسیب شود، آن فرد مسئول است.
توجه: اگر شخص، نسبت به احتمال حمله حیوان، آگاهی نداشته باشد و از طرفی کوتاهی در این خصوص نکرده باشد، ضمانتی بر عهده او نیست.
تبصره: اگر فرد حیوانی را نگهداری کند که توانایی کنترل و حفظ آن را نداشته باشد، نشان از کوتاهی او دارد.
ماده ۵۲۳
بر اساس این ماده از احکام نگهداری از حیوانات در قانون مجازات اسلامی، اگر فردی با اجازه صاحب ملک وارد مکانی شد و از سمت حیوانی در آن محل آسیب دید، آن فرد اجازه‌دهنده، ضامن است. شروطی هم برقرار است که باید به آن توجه داشت:
- فرد، با اجازه از صاحب ملک وارد شود.
- صاحب ملک یا محل، حق اذن داشته باشد.
- اهمیتی ندارد که حیوان یا شی، پیش از ورود فرد در آن محل باشند یا پس از ورود آن.
- اهمیتی ندارد که اذن‌دهنده، نسبت به خطر حمله حیوان، آگاهی داشته باشد یا خیر.
تبصره: هنگامی که وارد‌شونده، نسبت به خطر حیوان و عدم آگاهی اذن‌دهنده یا ناتوانی آن در کنترل حیوان، آگاهی داشته باشد، ضمانت از عهده اذن‌دهنده خارج است.
ماده ۵۲۵
اگر شخصی، حیوانی را تحریک به حمله کند، مسئولیت خسارت‌های وارده، به عهده خود شخص است. اگر اقدام تحریک‌آمیز فرد، در راستای دفاع از خود باشد، مسئولیت خسارت، از عهده او خارج می‌شود.
جريمه‌های تخلفات مربوط به عبور و مرور و حمل و نقل
بر اساس تصویب‌نامه‌ای که در خصوص تخلفات عبور و مرور و حملونقل و جریمه‌های مربوط به آن منتشر شد، برخی از موارد آن با قوانین نگهداری حیوان در آپارتمان و اماکن عمومی مرتبط است. این جریمه‌ها به شرح زیر است:
حمل هرگونه بار یا ابزاری که موجب ناراحتی مسافران وسایل نقلیه عمومی شود، مانند حیوانات، اشیا آلوده و غیره:
- مبلغ جریمه در مراکز استان‌ها، کلان‌شهر‌ها و غیره: 300 هزار ریال
- مبلغ جریمه در سایر شهرها: ۲۰۰ هزار ریال
- مبلغ جریمه در روستا‌ها و راه‌های روستایی: ۱۰۰ هزار ریال
رهاکردن یا حرکت‌دادن غیرمجاز انواع حیوانات در مسیر:
- مبلغ جریمه در مراکز استان‌ها، کلان‌شهر‌ها و غیره: 200 هزار ریال
- مبلغ جریمه در سایر شهرها: ۲۰۰ هزار ریال
- مبلغ جریمه در روستا‌ها و راه‌های روستایی: ۱۰۰ هزار ریال
در آغوش گرفتن یا حمل‌کردن حیوانات در هنگام رانندگی:
- مبلغ جریمه در مراکز استان‌ها، کلان‌شهر‌ها و غیره: 200 هزار ریال
- مبلغ جریمه در سایر شهرها: ۲۰۰ هزار ریال
- مبلغ جریمه در روستا‌ها و راه‌های روستایی: 100 هزار ریال
آيين‌نامه در خصوص نحوه نگهداری حيوانات اهلی
بر اساس آیین‌نامه‌ای که در تاریخ 1392/02/25 به تصویب رسید، مواردی مطرح شد که مفاهیم مهم‌ترین آن‌ها را در خصوص قوانین نگهداری حیوان در آپارتمان و محیط‌های عمومی، برای شما نوشته‌ایم. پیش از آن، به تشریح حیوانات اهلی این آیین‌نامه می‌پردازیم:
حیوانات اهلی: پرندگان، زنبور عسل، چهارپایان، آبزیان، پرندگان و کرم ابریشم که نگهداری یا پرورش آن‌ها از نگاه اسلام و شرع منعی ندارد.
- ماده ۱ – برای نگهداری یا پرورش حیوانات اهلی در مناطق روستایی، منعی وجود ندارد و نیازی به دریافت مجوز نیست. وزارت بهداشت و درمان و همچنین سازمان دامپزشکی کشور، موظف است که ضوابط بهداشتی مربوط را ابلاغ کند.
- ماده ۳ – فروش حیوانات اهلی در محدوده شهرها، تنها در مکان‌هایی که توسط شهرداری مشخص شده، امکان‌پذیر است. رعایت قوانین نگهداری حیوان در آپارتمان و اماکن عمومی و همچنین نظارت سازمان دامپزشکی، الزامی‌ست.
- ماده 4 – بر اساس این ماده، شهرداری وظیفه دارد تا از عبوردادن حیوانات اهلی، نگهداری و پرورش آن‌ها در محدوده شهرهایی با جمعیت بیشتر از ۵۰ هزار نفر، جلوگیری‌کند.
نگاهی به طرح صیانت از حقوق عامه و مجازات نگهداری حیوانات
در تاریخ 1400/8/18، طرحی با امضای ۷۵ نماینده مجلس، اعلام وصول شد. این طرح در دستور کار کمیسیون تخصصی مجلس قرار گرفته و تاکنون به تصویب نرسیده است. در این بخش، به بررسی کلی این طرح می‌پردازیم تا نگاهی به آینده قوانین نگهداری حیوان در آپارتمان و اماکن عمومی داشته باشیم.
در این طرح، از اصطلاح حیوانات وحشی، نامتعارف و مضر استفاده شده است که به حیواناتی همچون لاک‌پشت، سگ، کروکودیل، گربه، مار، موش، خرگوش، سوسمار، میمون و دیگر حیوانات نجس‌العین اشاره دارد.
- ماده ۱ بیان می‌دارد که خرید، فروش، پرورش، واردات، حمل و گردانیدن (چه پیاده و چه در وسایل نقلیه)، تکثیر یا تولید حیوانات مضر و نامتعارف ممنوع است. متخلفان محکوم به پرداخت ۱۰ تا ۳۰ برابر حقوق سالانه مصوب کارگری هستند و آن حیوان هم توسط مقامات مربوطه، ضبط می‌شود.
تبصره: گروهی از این ماده معاف هستند از جمله: نهادهای دولتی که متناسب با ماموریت خود فعالیت می‌کنند، عشایر، روستائیان و گله‌داران. دیگر افراد حقوقی و حقیقی جامعه که تقاضای نگهداری این حیوانات را دارند، باید درخواست کتبی خود را به دادستانی شهرستان یا استان خود، برای بررسی و اقدام، تحویل دهند.
- مشاورین املاک، بر اساس دستور اتحادیه صنف خود، وظیفه دارند تا در ۳ ماه پس از آن‌که این قوانین نگهداری حیوان در آپارتمان و اماکن عمومی رسما ابلاغ شد، موضوع ممنوعیت نگهداری حیوانات در منزل را در قراردادهای اجاره ذکر کنند.
- اگر هریک از شهروندان، شکایتی در راستای نگهداری حیوانات مطرح کند، نیروی انتظامی و دستگاه قضایی وظیفه دارند تا در راستای قوانین نگهداری حیوان در آپارتمان و محیط‌های عمومی، به آن رسیدگی کنند. در صورت درخواست پنهان‌ماندن هویت گزارشگر، دستگاه قضایی وظیفه دارد تا فرآیند رسیدگی را بدون افشای هویت فرد، پیگیری کند.
- اگر حیوانی با وسایل نقلیه حمل شود، علاوه‌بر آن‌که صاحب یا حامل حیوان، موظف به پرداخت جریمه نقدی‌ست، راننده خودرو هم محکوم به پرداخت جریمه نقدی و توقیف خودرو تا ۳ ماه می‌شود.
نحوه شکایت از نگهداری حیوانات در آپارتمان
اگر به‌واسطه حیواناتی که توسط همسایه‌تان نگهداری می‌شود، آرامش خود را از دست دادید یا دچار آسیب شدید، می‌توانید روند قانونی را طی‌کنید تا به نتیجه مطلوب برسید. لطفا پیش از هر اقدام قضایی، در نظر داشته باشید که همیشه بهترین کار، شکایت رسمی نیست.
گاهی با یک نشست و گفت‌وگوی دوستانه و برخوردی منطقی، می‌توان گره را بدون نیاز به دندان، باز کرد. حال اگر تمامی راه‌های مسالمت‌آمیز را پشت سرگذاشتید و به نتیجه دل‌خواه نرسیدید، می‌توانید در راستای قوانین نگهداری حیوان در آپارتمان و اماکن عمومی اقدام کنید:
· فرستادن اظهارنامه قضایی
پیش از آن‌که به مراجع قضایی رجوع کنید، می‌توانید توسط مراجع قانونی، درخواست و مطالبات حقوقی خود را در برگه‌ای بنویسید و به شخص مورد نظر ابلاغ کنید. درست است که این یک اقدام قانونی نیست؛ اما به‌عنوان اسناد رسمی، دارای اعتبار است. در صورتی که فرد توجهی به اظهارنامه قضایی نکرد، می‌توانید از این سند به‌عنوان مدرک معتبر، در اقدامات قانونی بعدی خود استفاده کنید.
· استشهادیه محلی تهیه کنید
برای آن‌که بتوانید روند قانونی خود را بدون مشکل و با اطمینان طی کنید، لازم است تا سند و ادله‌ای کافی برای اثبات اظهارات خود داشته باشید. در این مرحله، شرایط و اظهارات خود را مکتوب می‌کنید و سپس، از چند شاهد محلی، مانند دیگر ساکنان ساختمان، می‌خواهید اظهارات شما را در راستای نقض قانون نگهداری از حیوانات در آپارتمان و اماکن عمومی توسط فرد مورد نظر، امضا کنند. از این مدرک می‌توانید برای اثبات ادعای خود استفاده کنید.
· تنظیم شکواییه
با مراجعه به دفترهای خدمات الکترونیکی قضایی، شکایت‌نامه یا شکواییه خود را تنظیم کنید تا بتوانید آن را به دادگاه و دادسرا ارجاع دهید.
پرسش‌های پرتکرار قوانین نگهداری حیوان در آپارتمان
در بخش آخر این بلاگ، به چند پرسش پرتکرار شما در راستای قوانین نگهداری حیوان در آپارتمان و اماکن عمومی، پاسخ می‌دهیم.
ایا نگهداری حیوان در آپارتمان جرم است؟
بر اساس قوانین فعلی کشور، نگهداری حیوان در آپارتمان، تا زمانی که در بخش اختصاصی باشد و مشکلی برای دیگر همسایه‌ها و ساکنین ایجاد نکند، تخلفی نیست و جرم به‌حساب نمی‌آید. اگر طرح صیانت از حقوق عامه و مجازات نگهداری از حیوانات به تصویب نهایی برسد، همان‌طور که در بخش‌های قبلی این بلاگ نوشتیم، هرگونه نگهداری، خرید، پرورش، فروش و غیره جرم محسوب می‌شود و علاوه‌بر ضبط حیوان، فرد خطاکار جریمه خواهد شد.
می‌توان سگ و دیگر حیوانات را در حیاط پشتی ساختمان نگهداری کرد؟
حیاط مانند بام، راهرو، باغ و سایر مشاعات، از قسمت‌های مشترک یا مشاع ساختمان است و بر اساس قانون نگهداری از حیوانات در آپارتمان، هیچ شخصی نمی‌تواند شی یا حیوانی را در آن قرار دهد یا استفاده انحصاری داشته باشد.
در چه شرایطی، نگهداری حیوانات در آپارتمان، مانعی ندارد؟
با توجه به قوانین نگهداری حیوان در آپارتمان، تا زمانی که نکات بهداشتی آن رعایت شود و سلامت ساکنین را تهدید نکند، همچنین سروصدای آن، موجب برهم‌زدن آسایش همسایه‌ها نشود، نگهداری حیوانات در بخش خصوصی منعی دارد.
ختم بلاگ
زندگی اجتماعی، ارکان و قوانینی دارد که با رعایت‌کردن آن، می‌توانیم زیستی مسالمت‌آمیز با دیگران داشته باشیم و کیفیت روابط خود را بهبود بخشیم. حیوانات خانگی موجودات دوست‌داشتنی هستند که می‌توانند به‌خوبی جای خود را در قلب دوست‌دارانشان باز کنند.
اگر تصمیم گرفتید که حیوانی را در کنار خود داشته باشید، حتما به قوانین نگهداری حیوان در آپارتمان و اماکن عمومی توجه کنید. حواستان باشد که برای خوشی خود، به دیگری آسیب نرسانید. این بلاگ از اسنپ مارکت را برای کسانی نوشتیم که می‌خواهند در قالب صاحب، همسایه یا یک شهروند، نسبت به قوانین نگهداری حیوان در آپارتمان و اماکن عمومی، آگاهی داشته باشند.
تلاش کردیم تمام نکات مهم و پراکنده مرتبط با این موضوع را برای شما بنویسیم تا نیاز به گشتن در سایت‌ها و مقالات گوناگون نداشته باشید. اگر نکته یا تجربه‌ای در رابطه با این موضوع دارید، حتما برای ما بنویسید تا راهنمایی هم برای دیگران باشد. همچنین اگر سوالی در رابطه با قانون نگهداری از حیوانات در آپارتمان دارید، آن را در بخش کامنت‌ها برایمان بنویسید.