شاید در جمعهای خانوادگی یا دوستانه دیدهاید که یک کودک را بهخاطر آی کیو بالا کلی تحویل میگیرند؛ اما واقعا آی کیو یعنی پاسخدادن به چند سوال فراتر از سن؟ اصلا آی کیوی نرمال چیست و ضریب هوشی نرمال چند است؟ از چه حدی بالاتر یک فرد باهوش تلقی میشود؟
این سوالات مهم هستند؛ اما نه آنقدری که چون آی کیوی نرمال دارید نه بالا، آینده خود را سیاه بدانید. تست آی کیو به شما نشان میدهد توانایی ذهنی شما چقدر است. در ادامه این مطلب همچون دیگر مقالات علمی وبلاگ اسنپ مارکت بهصورت کامل در مورد این کلیدواژه روانشناختی و ابعاد آن توضیح دادهایم.
آی کیو چیست؟
قبل از پرداختن به جواب این سوال که ضریب هوشی نرمال یا همان آی کیوی نرمال چند است، باید بدانیم واژه IQ چه معنایی دارد و از چه زمانی بهصورت گسترده وارد ادبیات روانشناختی شد.
ضریب هوشی یا (IQ) نوعی نمره استاندارد است که نشان میدهد یک فرد از نظر توانایی ذهنی از گروه همسالان خود چهقدر بالاتر یا پایینتر است.
تست ای کیو از چند نمره است؟
اصطلاح IQ توسط روانشناس «ویلیام استرن» ابداع شد. در آن زمان، ضریب هوشی به عنوان نسبت سن عقلی به سن تقویمی ضرب در 100 نشان داده میشد. اولین تست هوش مدرن امروزی هم توسط «آلفرد بینه» ایجاد شد. آزمون بینه شامل سوالات علمی و همچنین سوالاتی بود که نیاز به استدلال ساده داشتند. از همین لحظه بود که «IQ» بهعنوان شاخصهای علمی متولد و به عنوان (سن عقلی) / (سن تقویمی) تعریف شد.
آی کیوی نرمال چند است؟
اگر یک فرد 10 ساله دارای سن ذهنی 10 باشد، ضریب هوشی او 100 خواهد بود؛ اما اگر سن ذهنی فرد نسبت به سن تقویمی بیشتر بود، مثلا 12 بهجای 10، ضریب هوشی فرد 120 خواهد بود. یا اگر سن ذهنی فرد کمتر از سن تقویمی باشد، ضریب هوشی او کمتر از 100 است. بهطور کلی بازه آی کیو نرمال در هر سنی متفاوت است:
- ۱۶ تا ۱۷ سال: ۱۰۸
- ۱۸ تا ۱۹ سال: ۱۰۵
- ۲۰ تا ۲۴ سال: ۹۹
- ۲۴ تا ۳۴ سال: ۹۷
- ۳۵ تا ۴۴ سال: ۱۰۱
- ۴۵ تا ۵۴ سال: ۱۰۶
- ۵۵ تا ۶۴ سال: ۱۰۹
- ۶۵ تا ۶۹ سال: ۱۱۴
- ۷۰ تا ۷۴ سال: ۱۱۹
شاید جالب باشد بدانید که سالهای جوانی که احساسات بر منطق و استدلال غلبه دارد، آی کیوی نرمال عدد بالایی نیست؛ اما بعد از آن باز این عدد بالا میرود. برای همین است که میگویند هیچ وقت برای شروع هیچ کاری و یادگیری هیچ دانشی دیر نیست! شاید نبوغ شما در میانسالی مجال بروز پیدا کند.
حتما بخوانید: روشهای بینظیر برای تقویت هوش و حافظه
میانگین آی کیوی ایرانیان و جایگاه آن در جهان
بسیاری از منابع ذکر کردهاند که میانگین بهره هوشی در ایران 84 است و در فهرست رنکینگ جهانی با سطح آی کیوی نرمال قرار دارد؛ در صورتی که تحقیقات داخلی نشان میدهد این عدد برابر با 97 است. با توجه با این توضیحات، از نظر بهره هوشی، ایران کشور ثروتمندی در دنیا محسوب میشود.
از کجا بفهمم ضریب هوشی من چند است؟
پس از پاسخ به سوال ضریب هوشی نرمال چند است، میرسیم به معرفی تست آی کیو معتبر که ضریب هوشی شما را نشان دهد؛ از همین رو میتوانید یکی از تستهای زیر را انجام دهید. البته توصیه میشود در مراکز معتبر و زیر نظر مشاور یا روانشناس انجام شود.
تست هوش بزرگسالان وکسلر
این تست که با نام اختصاری WAIS شناخته میشود، توسط «دیوید وکسلر» برای ارزیابی توانایی شناختی در دهه 50 میلادی طراحی شد. از آن زمان، این تست چندینبار بهروز شده و امروزه بهطور گسترده برای اینکه بسیاری بدانند آی کیوی نرمال چند است، مورد استفاده قرار میگیرد.
تست هوش استانفورد بینت
این تست هم که با نام اختصاری SBIS شناخته میشود یکی از راههای رسیدن به جواب این سوال است که ضریب هوشی نرمال چند است؟ آیا هوش شما در این بازه است؟ آخرین نسخه آن یعنی SB5، در سال 2003 منتشر شد. این ارزیابی به 10 خردهآزمون تقسیم میشود. اگرچه آزمون رسمی Stanford-Binet بهصورت آنلاین در دسترس نیست، اما چندین تست هوش آنلاین وجود دارد که از آن الهام گرفته شده است.
تست هوش آنلاین ابتکار (BMI)
اگر زبان خوبی دارید میتوانید در سایت www.test-iq.org، یک تست IQ رایگان بدهید. اگرچه یک تست آی کیو آزمایشی رایگان در سایت وجود دارد، اما یک تست عمیقتر هم موجود است که با هزینه 20 دلار ارائه میشود. این آزمون فقط 20 سوال دارد و در پایان نمره IQ، یک گواهی IQ و یک گزارش از عملکرد مثبت و منفی فکری شما ارائه میدهد.
این آزمون بهطور کلی به عنوان یکی از مطمئنترین تستهای هوش آنلاین بوده و برای تشخیص اینکه آی کیوی نرمال چند است، کاربردی خواهد بود؛ زیرا نتایج آن با نتایج تستهای IQ رسمی مانند WAIS و Stanford-Binet قابل مقایسه است.
علائم آی کیو بالا که باید در کودکان جدی گرفت
فکر میکنید مادر اسحاق نیوتن میدانست که پسرش با ضریب هوشی 192 در میان تنها یک درصد از جمعیت جهان با ضریب هوشی بالاتر از 136 حضور دارد؟ آیا او اصلا حدس میزد که نیوتن به یکی از تاثیرگذارترین دانشمندان تمام دوران تبدیل شود؟
احتمالا نه؛ زیرا مادرش او را در سالهای اولیه نوجوانی از مدرسه خارج کرد به این امید که مانند پدر مرحومش کشاورز شود و حدس میزد هوش متوسطی داشته باشد؛ یا حتی پایینتر! اما طبق یافتههای علمی، «ضریب هوشی بالا» نشانههایی دارد که والدین میتوانند به دنبال آن در رفتار فرزند خود باشند.
1. حافظه عالی نشانه اصلی آی کیو بالا
حافظه عالی نشانهای از بالاتربودن ضریب هوشی برای کودکان نسبت به آی کیوی نرمال است. البته حافظه فقط با یادگیری (از مهدکودک تا دانشگاه) مربوط نیست؛ بلکه به تصمیمگیری پیرامون فعالیتهای روزمره با توجه به دادههای ذهنی هم ارتباط دارد. شاید جالب باشد بدانید که مطالعات نشان میدهد بچههایی که حافظه خوب دارند در دروغگفتن هم بهتر هستند!
2. مهارتهای مربوط به خواندن
نقش مطالعه برای ذهن، بهمانند نقش ورزش برای بدن است. بهطور متوسط بچههای بسیار باهوش قبل از چهار سالگی شروع به خواندن بصری میکنند؛ در حالی که بیشتر بچهها در سن شش یا هفتسالگی به این نقطه عطف نزدیک میشوند.
3. کنجکاوی بیش از حد
کنجکاوی، بهاندازه هوش مهم است و داشتن ذهنی کنجکاو، شاخص خوبی برای موفقیت در کار، تحصیل و یادگیری مهارتهای جدید است. کودکانی که سوالات زیادی میپرسند، تمایل ذاتی به یادگیری از خود نشان میدهند. همچنین IQ آنها بالاتر از آی کیو نرمال است.
4. حس شوخطبعی
آبراهام لینکلن، یکی از رئیسجمهورهای معروف آمریکا، دارای بهره هوشی بالایی بود. اغلب در مورد شوخطبعی و حاضرجوابی آبراهام لینکلن مطالب متعددی وجود دارد. وقتی در یک مناظره ریاستجمهوری متهم به دو رو بودن شد، پاسخ داد: “راستش، اگه من دو رو بودم، آیا این یکی رو به شما نشون میدادم؟”. حس شوخطبعی فرزندتان نباید شما را ناامید کند. این شوخیها میتواند نشانه بزرگی برای شما باشد.
5. توانایی بالا در یادگیری موسیقی
محققان معتقدند که آموزش موسیقی بر مغز تاثیر میگذارد و توانایی تفکر خلاق را پرورش میدهد. حتی اگر فکر میکنید کودک شما آی کیوی نرمال دارد و استعدادی در موسیقی ندارد، باز هم باید او را در معرض موسیقی قرار دهید. مطالعات نشان میدهد که بین موزیکالبودن ذهن و باهوشبودن، ارتباط وجود دارد.
6. بلندپروازی در تعریف استانداردها
بچههای باهوش و بزرگسالان موفق، تمایل دارند که سطح بالایی از انتظارات و استاندارد را در کار و تحصیل برای خود تعیین کنند. افراد بالاتر از آی کیوی نرمال، نیاز غریزی به عملکرد بهتر در زمینههایی دارند که برایشان مهم است. این انگیزه به آنها کمک میکند تا مهارتهای جدید را بهسرعت یاد بگیرند. تمرکز بیش از حد در زمینههای مورد علاقه و تعیین اهداف بلندپروازانه هم میتواند نشانهای از ضریب هوشی بالا باشد.
7. پرحرفی کودکان و سر صبحت باز کردن با بزرگترها
افراد تیزهوش اغلب بهعنوان «بزرگسالان کوچک» توصیف میشوند؛ زیرا تمایل به آگاهی بیشتر از رویدادهای جاری، آنها را به گپزدن با بزرگسالان وادار میکند. یک کودک بسیار باهوش ممکن است کسی باشد که در جشن تولد بهجای بازی با بچههای دیگر، با بزرگسالان صحبت کند. لذتبردن از مکالمه و صحبت در مورد موضوعات مختلف هم نشانه هوش بالای کودکان است.
حتی اگر کودک شما در حال حاضر برخی از این نشانههای ضریب هوشی بالا را نشان ندهد، نیازی نیست مدام او را در یک ردیف هوشی بهزور جای دهید. او میتواند یک نابغه باشد که در آینده شکوفا میشود. فراموش نکنید پرورش، ارتباط زیادی با تواناییها و شانس موفقیت او در آینده دارد.
گلادول در کتابی مینویسد: «همه ما میدانیم که افراد موفق از بذری مقاوم بهدست میآیند؛ اما آیا به بذر وجود همه ما بهاندازه کافی نور خورشید رسیده است؟ خاکی که در آن ریشه داریم مرغوب است؟»
حتما بخوانید: مواد غذایی مفید برای حافظه
ضریب هوشی افراد مشهور دنیا و برخی سلبریتیها
در ادامه لیستی از نمرات IQ شخصیتهای معروف از موضوعات و دورههای مختلف تهیه کردیم. به IQ آنها نگاه کنید. البته ممکن است از دیدن عدد مقابل نام برخی از این افراد شوکه شوید!
- آلبرت انیشتین فیزیکدان: 160
- لئونارد داوینچی نقاش: 220
- آبراهام لینکلن سیاستمدار : 148
- بیلگیتس بنیانگذار مایکروسافت : 160
- گریکاسپاروف شطرنجباز روسیه: 190
- برد پیت بازیگر هالیوود: 126
- شکیل اونیل بسکتبالیست: 101
- ناتالی پورمن بازیگر هالیوود: 140
- رووان اتکینسون بازیگر نقش مستربین: 178
برای درک بهتر این اعداد بهتر است بدانید که میانگین آی کیو جهان و بیشتر جمعیت دنیا بین بازه 91 تا 100 قرار دارد. بسیاری از این افراد در تحصیل و کار موفق هستند و نیازی نیست حتما عددی بالاتر از آی کیوی نرمال داشته باشند.
بالاترین آی کیو در جهان متعلق به کیست؟
مریلین وس ساوانت (Marilyan vos Savant) یکی از بالاترین ضریبهای هوشی جهان یعنی 228 را دارد. نام او در کتاب رکوردهای جهانی گینس برای هوش بالا ثبت شده است. مرلین در 11 اوت 1946 در سنت لوئیس، ایالات متحده به دنیا آمد. او جدا از اینکه بهخاطر بهره هوشیاش مشهور است، یک نویسنده، مدرس و نمایشنامهنویس در مجلات آمریکاییست. همچنین با رابرت جارویک، مخترع اولین قلب مصنوعی دنیا، ازدواج کرده است.
نکاتی جالب در مورد آی کیوی نرمال
- در کنار توانایی ذهنی یا همان آی کیو، این روزها فاکتور EQ یا هوش هیجانی نیز اهمیت پیدا کرده است.
- کودک دارای آی کیو بالا را از همسلان خود دور نکنید و بگذارید تعاملات اجتماعی و شادی هم در زندگی او جاری باشد.
- ذهن خود را با این سوال مشغول نکنید که ضریب هوشی نرمال چند است و آیا ضریب هوشی بالایی دارید یا خیر. مکمل هوش، تلاش و خودسازی است. جمعیت بزرگی در دنیا بهاندازه شما بهره هوشی دارند، مهم این است که پشتکار شما چقدر باشد.
میتوانید با استفاده از اپلیکیشن اسنپ مارکت و در بخش محصولات فرهنگی کتابهای زندگینامه افراد باهوش را تهیه کنید و ببنید که زندگی هم آنقدرها بر وفق مرداشان نبوده است. آن موقع با خیالی راحتتر میتوانید برای زندگی بهتر قدم بردارید. اگر فکر میکنید در این مطلب جایی برای نکاتی دیگر در مورد آی کیوی نرمال خالی بود، در بخش نظرات آن را با ما در میان بگذارید. راستی؛ آی کیو شما چند است؟