آب ماست را بخوریم یا دور بریزیم؟ آب ماست چه خواصی دارد؟ مصرف آن برای چه کسانی مفید است؟ این‌ها سوالاتی‌ست که در این مقاله به تک‌تک آن‌ها پاسخ می‌دهیم. برای افزایش آگاهی در مورد این محصول لبنی پر‌مصرف همراه ما باشید.
ماست، از محصولات لبنی محبوب ایرانی‌هاست که از گذشته تا امروز هم‌چنان پر‌قدرت روی سفره‌های ایرانی حکم‌رانی می‌کند. گاهی تبدیل به آب‌دوغ‌خیار می‌شود و وعده اصلی روز‌های گرم تابستان، گاه دوغ می‌شود و نوشیدنی گوارای کنار کباب و دیزی و گاه جای پیش‌غذا و سالاد را می‌گیرد و با طعم لذیذش همراه طعم بهشتی لوبیا‌پلو می‌شود تا زندگی را شیرین‌تر کند. ماست به هر شکل و شمایلی که درآید محبوب دل‌هاست.
به مایع کدر و سفید مایل به زرد که روی ماست یا هنگام برش آن در اطراف ماست جمع می‌شود آب ماست یا Whey می‌گویند. این آب در واقع سرم شیر است. بعضی‌ها بر این باورند که فاقد ارزش غذایی‌ست و باید دور ریخته شود. با خواندن این مقاله از بلاگ اسنپ مارکت تمامی این موارد را بررسی خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید.
آب ماست را بخوریم یا دور بریزیم؟!
دور ریختن آب ماست باوری کاملا اشتباه است. این ماده مغذی تقریبا تمام مواد غذایی ارزشمند موجود در ماست را دارد. حاوی مقادیر زیادی کلسیم، پتاسیم، فسفر، اسید‌لاکتیک و ویتامین‌های محلول در آب مانند B2 و B6 است. در مقایسه با شیر و ماست، چربی و پروتئین کمتری دارد و برای افرادی که به دلیل مشکلات کلیوی قادر به هضم پروتئین بالای لبنیات نیستند یک جایگزین مناسب است.
اگر مشکل گوارشی یا محدودیتی در مصرف لبنیات ندارید بهترین کار بعد از مشاهده این آب، هم‌زدن و ترکیب آن با ماست است. شما با این کار علاوه‌بر اینکه ارزش غذایی ماست را بالا می‌برید، بافت خامه‌ای و لطیفی به ماست می‌بخشید و یک ماست خامه‌ای با ارزش غذایی بسیار بالا خواهید داشت.
در غیر این صورت برای جدا‌کردن آب از ماست، آن را درون کیسه نخی یا توری بریزید و اجازه دهید آب آن خارج شود. مایع به‌دست‌آمده را برای مدت‌ها داخل یخچال نگهداری کنید و از خواص آب ماست بهره‌مند شوید. ماست غلیظ باقی‌مانده درون کیسه “ماست چکیده” نام دارد.
حتما بخوانید: آیا گرم کردن مجدد برنج بی‌خطر است؟
طریقه مصرف آب ماست
همانطور که گفتیم، شما برای اینکه از خواص آب ماست استفاده کنید، می‌توانید آب ماست را با ماست ترکیب کنید. در حقیقت اگر با ماستی که سفت و چکیده نیست مشکلی ندارید، این روش بهترین گزینه برای این است که از تمام مواد مغذی موجود در ماست استفاده کنید. اما اگر فقط ماست چکیده دوست دارید، می‌توانید با آب ماست و کمی سبزیجات خشک شده مانند نعناع، کرفس کوهی، مرزه یا شوید کوهی، دوغی خوشمزه درست کنید.
این در حالی است که بسیاری با کمک آب ماست قره قروت درست می‌کنند و یا با کمک دوغی که از آب ماست تهیه شده می‌توانند ترخینه درست کنند. جالب است بدانید که از آب ماست برای تهیه آب دوغ خیارهای خوشمزه هم استفاده می‌کنند.
ارزش غذایی آب ماست
100 گرم آب ماست حاوی 35 کیلوکالری، 2 گرم کربوهیدرات، 2 گرم پروتئین و مقدار اندکی چربی و لاکتوز است. مقدار قابل توجهی کلسیم، اسید‌لاکتیک و ویتامین‌های گروه B مانند B2 و B6 دارد.
این مایع یک نوشیدنی سبک و مغذی برای افراد مبتلا به مشکلات گوارشی و کلیوی محسوب می‌شود. اگر می‌خواهید بدانید آب ماست چه خواصی دارد؟ تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
آب ماست چه خواصی دارد؟
اگر سیستم ایمنی بدنت ضعیف است، آب ماست بخور!
پروتیئن‌ها در تامین انرژی و بازسازی سلول‌های بدن نقش مهمی دارند. در صورت تامین این ماده، سیستم ایمنی کار خود را به‌خوبی انجام می‌دهد و از شما در برابر انواع بیماری‌ها محافظت می‌کند. آب ماست با وجود پروتئین و اسید‌‌لاکتیک‌های موجود در ماست می‌تواند سیستم ایمنی بدنتان را تقویت و تا حد زیادی از بروز بیماری‌ها جلوگیری کند.
حتما بخوانید: چگونه ماست چکیده خانگی درست کنیم؟
به جنگ با چربی‌ها برو!
آب ماست چربی کم و کالری پایینی دارد و سرشار از مواد معدنی و ویتامین است. هضم غذا را آسان می‌کند و باعث افزایش متابولیسم بدن می‌شود؛ بنابراین می‌تواند بهترین گزینه در رژیم غذایی افرادی باشد که قصد کاهش وزن دارند. این افراد با جایگزین‌کردن این ماده غذایی با ماست، بدون کم‌شدن مواد مغذی و ویتامین‌های دریافتی، فقط چربی و کالری کمتری دریافت می‌کنند.
خرید ماست از اسنپ مارکت با تخفیف بیشتر
با آب ماست دیگر از یبوست خبری نیست!
اسید‌لاکتیک و میکروب‌های اسید‌لاکتیک موجود در آب ماست با تحریک روده و افزایش عملکرد آن باعث درمان یبوست می‌شود. افرادی که معمولا دچار یبوست هستند با نوشیدن روزانه یک لیوان از آن می‌توانند این مشکل را به‌راحتی حل کنند.
حتما بخوانید: روش تهیه ماست بستنی خانگی
آب ماست و فشار خون
فشار خون شایع‌ترین بیماری مزمن میان افراد میان‌سال و سالمندان است. در این بیماری، فشار خون در شریان‌ها افزایش می‌یابد و قلب برای کاهش این فشار و بازگشت گردش خون به حالت طبیعی باید شدید‌تر فعالیت کند. پر‌فشاری عامل اصلی سکته قلبی، سکته مغزی، نارسایی قلبی و بیماری‌های کلیوی محسوب می‌شود.
بر‌اساس مطالعات انجمن قلب آمریکا مصرف مداوم ماست کم چرب در کنار فعالیت ورزشی سبک می‌تواند تا حد زیادی در درمان و کنترل فشار خون موثر باشد. آب ماست با وجود تمام مواد مغذی موجود در ماست و حتی چربی کم‌تر، یک ماده غذایی عالی برای کاهش فشار خون است. کاهش فشار خون را شاید بتوان از مهم‌ترین خواص آب ماست برشمرد، خاصیتی که بیشتر به آن شناخته می‌شود.
آب ماست و استخوان‌های بتنی!
آب ماست سرشار از کلسیم است؛ یعنی منبعی غنی از ماده‌ای که بدن برای رشد و استحکام استخوان، مفاصل، ناخن و دندان به آن نیازمند است. مصرف درست و مستمر آن در رژیم غذایی روزانه می‌تواند بخش قابل توجهی از کلسیم مورد نیاز بدن را تامین کند. کاهش التهاب و تورم مفاصل از دیگر خواص آب ماست برای سالمندان است.
این مایع مغذی با وجود باکتری‌های مفید و مقدار زیادی کلسیم می‌تواند ماده غذایی ارزش‌مندی برای حفظ سلامت و بهداشت دهان و دندان باشد. شما با مصرف مداوم این مایع، می‌توانید از عفونت‌های لثه و دندان جلوگیری کنید و دندان‌هایی سالم و محکم داشته باشید.
می‌بینید آب ماست حتی قادر است لبخند شما را زیبا‌تر کند!
حتما بخوانید: روش‌های جذب کلسیم بیشتر
برای ماه‌شدن، آب ماست لازم است!
پوست شما نقش زیادی در زیبایی شما دارد. مراقبت از پوست و حفظ زیبایی آن یکی از دغدغه‌های خانم‌هاست اما از آن‌جا که این مراقبت معمولا هزینه بالایی دارد بسیاری از خانم‌ها به‌دنبال جایگزین مواد طبیعی با کرم‌ها و سرم‌های موجود در بازار هستند. این تصمیم هوشمندانه علاوه‌بر صرفه اقتصادی برای خانواده احتمال بروز عوارض پوستی و مشکلات ناشی از مصرف کرم‌های صنعتی را از بین می‌برد.
در این بین از خواص آب ماست روی پوست نمی‌توان غافل شد. اسید‌لاکتیک موجود در ماست، لایه‌برداری طبیعی و ملایم است و به‌مرور باعث روشن‌شدن رنگ پوست و کم‌رنگ‌شدن جای زخم و لک می‌شود. همچنین ماست خاصیت قابض دارد و به بستن منافذ باز پوست به سفت‌شدن آن کمک می‌کند. این مایع مغذی با داشتن تمام خواص ماست و سهولت در استفاده، می‌تواند جایگزین مناسبی برای سرم‌های لایه‌بردار باشد.
پنبه را به آب ماست آغشته کنید و شب‌ها قبل از خواب روی پوست صورت بمالید. اجازه دهید روی صورت شما کاملا خشک شود و سپس آن را بشویید. با گذشت زمان از دیدن نتیجه شگفت‌زده خواهید شد. پوست شما به‌زودی طراوت و شادابی‌اش را باز می‌یابد.
حتما بخوانید: روش‌های تشخیص شیر تقلبی از شیر سالم
دیگر خواص آب ماست
باز هم می‌خواهید بدانید که آب ماست چه خواصی دارد؟ یا تا همین‌جا کافی‌ست؟
درمان شوره و خارش سر
ماست خاصیت ضد قارچی دارد و برای درمان شوره و خارش حاصل از آن بسیار موثر است. کافی‌ست قبل از شستشوی موها در حمام کف سر خود را با آب ماست به‌آرامی ماساژ دهید و اجازه دهید 10 تا 15 دقیقه روی پوست باقی بماند. می‌توانید این کار را با ترکیب آن و چند قطره آب لیموترش هم انجام دهید و از شر خارش سر و شوره خلاص شوید.
تسکین سوختگی
ماست کم‌چرب یا آب ماست برای تسکین سوختگی ناشی از برنزه‌شدن پوست فوق‌العاده است. آن را به‌تنهایی یا با ترکیب آب گوجه‌فرنگی و خیار روی قسمت‌های برنزه‌شده پوست بمالید تا التهاب و سوزش آن نواحی را کاملا برطرف کند.
تا اینجا آموختید که آب ماست چه خواصی دارد؟ در ادامه به کاربرد آن در صنایع غذایی می‌پردازیم.
کاربرد صنعتی آب ماست
- شرکت‌های بزرگ تولید‌کننده لبنیات در سراسر دنیا به‌دنبال راهی برای استفاده از این مایع ارزشمند هستند تا صرفه اقتصادی بالایی برای آن‌ها داشته باشد. خوشبختانه طی 5 سال گذشته اختراعات زیادی در این زمینه ثبت شده است که می‌تواند نوید‌بخش اتفاقات جالبی باشد.
- بهترین کاربرد آب ماست و آب پنیر طی سال‌های اخیر، جداسازی پروتئین این مواد و تبدیل آن به پودر Whey یا پودر پروتئین است که در میان ورزشکاران و علاقه‌مندان به رشته تغذیه طرف‌داران زیادی دارد. در مقاله انواع پروتئین به‌طور کامل درخصوص انواع پروتئین و خواص آن‌ها توضیح داده‌ایم.
- استخراج لاکتوز موجود در آن به روش نانوفیلتراسیون، برای تولید شیرین‌کننده‌ها در صنایع غذایی دستاورد باارزش دیگری‌ست که طی چند سال گذشته حاصل شده است.
- تولید محلول کلسیم از این منبع غنی که به‌تازگی میسر شده است، می‌تواند تحول بزرگی در صنعت دارو و غذا ایجاد کند. کارخانه‌های زیادی توانسته‌اند با تنفس بی‌هوازی باکتری‌های آب ماست، متان و اتانول تولید کنند. از متانی که با این روش به‌دست می‌آید می‌توان برای تولید برق استفاده کرد.
- گرچه رها‌کردن این مایع در طبیعت باعث افزایش رشد جلبک‌های دریایی و اثرات مخرب زیست‌محیطی می‌شود اما اگر درست و هوشمندانه مورد استفاده قرار گیرد می‌تواند مایعی سودمند برای محیط زیست باشد و منبعی برای تولید برق.
حتما بخوانید: 13 غذای سرشار از پروتئین
مضرات آب ماست
برای بسیاری این سؤال مطرح می‌شود که آیا آب ماست علاوه بر خواصی که ذکر کردیم، مضراتی هم دارد؟ اما به راستی مضرات آب ماست چیست؟
در پاسخ می‌توانیم به طبع سرد ماست اشاره کنیم که در بسیاری مواقع باعث بروز مشکلات گوارشی می‌شود. اما اگر دقیق تر به عملکرد ماست نگاه کنیم، باید بگوییم که افرادی با مشکل هضم آنزیم لاکتاز در دستگاه گوارش خود مواجه هستند، نه تنها با مصرف شیر که با استفاده کردن آب ماست نیز با مشکل مواجه می‌شوند. البته آب ماست پروبیوتیک چنین مشکلی را به وجود نمی‌آورد. بنابراین می‌توان با انتخاب نوع ماست، از این زیان آب ماست فاکتور گرفت.
دومین مورد از مضرات آب ماست، به افرادی آسیب می‌رساند که به کازئین موجود در شیر، آب ماست و پنیر حساسیت دارند. این افراد با خوردن آب ماست کهیر می‌زنند و باید با کمک آنتی هیستامین‌ها علائم آلرژی را رفع کنند. این در حالی است که در مواد اولیه بعضی از ماست‌های موجود در بازار شکر وجود دارد. در نتیجه آب ماست آن برای افراد مبتلا به دیابت مضر خواهد بود. باید هنگام خریداری ماست (حتی به صورت آنلاین از اسنپ مارکت) به مواد سازنده ماست انتخابی توجه داشته باشید تا محصول مورد نظر برای سلامتی شما مضر نباشد.
البته نباید فراموش کنید که آب ماست‌های پرچرب و چکیده برای افرادی که از بیماری‌های قلبی و عروقی یا فشار خون رنج می‌برند، مضر است. زیرا آب ماست‌های پرچرب هم چرب است و در عروق رسوب می‌کند. به این ترتیب فرد با شدت علائم بیماری خود مواجه می‌شود.
طریقه مصرف آب ماست
معمولاً بهترین روش برای مصرف آب ماست این است که آن را با ماست ترکیب کنید. ترکیب کردن آب ماست با ماست موجب می‌شود تا ماست شما حالت خامه‌ای به خود بگیرد و فواید بیشتری داشته باشد. در ادامه با دو روش دیگر برای مصرف آب ماست آشنا خواهیم شد:
آب ماست و دوغ
برای استفاده از خواص آب ماست می‌توانید از آن در تهیه دوغ استفاده کنید. برای تهیه دوغ کافی‌ست ماست، آب ماست و مقدار کمی آب و نمک را با هم ترکیب کنید. در نهایت با افزودن کمی نعناع خشک شده از دوغ خوشمز‌ه‌ی خانگی لذت ببرید.
آب ماست و قره‌قروت
سال‌ها قبل از آن‌که علم تغذیه به ارزش غذایی و خواص آب ماست پی ببرد و دنبال راهی برای گنجاندن آن در رژیم غذایی ما باشد، مادربزرگ‌های ایرانی با جوشاندن آرام آن و تبدیلش به قره‌قروت، این بمب کلسیم را در اختیار ما گذاشتند. این خوراکی خوشمزه و ترش که سال‌هاست به عنوان هله‌هوله در فرهنگ ایرانی شناخته می‌شود، یک ماده ارزشمند غذایی با تمام خواص آب ماست است.
کلام آخر
در این مقاله از خواص آب ماست گفتیم و تاثیر آن در درمان یا بهبود بیماری‌ها. شاید با دانستن اینکه آب ماست چه خواصی دارد بهتر از قبل از این مایع مغذی بهره ببرید.
با نصب و استفاده از اپلیکیشن اسنپ مارکت به بیش از ۵۰۰۰ کالای متنوع در دسته‌بند‌ی‌های گوناگون نظیر لبنیات، خواربار، میوه و سبزیجات تازه، نان، مواد پروتئینی، لوازم بهداشتی و آرایشی … دسترسی خواهید داشت. اسنپ مارکت به شما این امکان را می‌دهد تا به صورت آنلاین تمامی اجناس مورد نیاز خود را به صورت یکباره تهیه کرده و در زمانی کوتاه درب منزل خود تحویل بگیرید.