هر آنچه زنان در دوران بارداری می‌خورند، منبع اصلی تغذیه نوزاد آن‌ها خواهد بود. بنابراین، متخصصان توصیه می‌کنند که مادران باید غذاهایی را مصرف کنند که شامل انواع غذاها و نوشیدنی‌های سالمی باشد که مواد غذایی مهم برای رشد کودکانشان را تامین کند. حقیقت این است که مصرف گوشت قرمز در بارداری می‌تواند آهن و سایر مواد مغذی مورد نیاز مادران باردار را تامین کند.
بنابراین، مصرف گوشت قرمز در بارداری برای رشد جنین و حفظ سلامت مادر از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مطلب به مصرف گوشت گوساله، گوشت گاو و گوشت گوشت گوسفند در دوران بارداری اشاره می‌کنیم و مزیت‌ها و معایب آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم. در کنار آن، سایر مواد غذایی مورد نیاز در دوران بارداری را نیز معرفی خواهیم کرد.
مصرف گوشت قرمز در بارداری
آهن
از جمله عوارض عدم استفاده از گوشت قرمز، فقر آهن است. گوشت قرمز منبع خوبی از آهن است و ۱۷ درصد از نیاز روزانه به آهن با مصرف 80 گرم گوشت گوساله، تامین می‌شود. زنان در دوران بارداری باید آهن بیشتری دریافت کنند، بنابراین، مصرف گوشت قرمز می‌تواند احتیاج بدن آن‌ها به آهن را رفع کند.
پروتئین
گوشت قرمز منبعی غنی از پروتئین است. بدن شما به اسید آمینه‌های موجود در پروتئین‌ها برای ایجاد بافت‌های ماهیچه‌ای، آنزیم‌ها و هورمون‌های خاص نیاز دارد. اگر چه بدن می‌تواند برخی از اسید آمینه‌ها را تولید کند، اما باید سایر انواع پروتئین را از مواد غذایی دیگر دریافت کنید. گوشت گاو همه اسید آمینه‌های ضروری بدن را شامل می‌شود. پروتئین موجود در گوشت گاو به راحتی هضم شده و جذب بدن می‌شود.
روی (زینک)
اگرچه مقدار کمی از روی هم می‌تواند نیاز بدن را تامین کند، اما این ماده معدنی برای چندین فعالیت مهم بدن مثل فعال کردن سلول‌های سیستم ایمنی و کمک به ارتباط نورون‌های درگیر در یادگیری و حافظه ضروری است. مصرف روزانه 80 گرم گوشت گوساله یا بره، تقریباً ۴۰ درصد از نیاز غذایی بدن به روی را تامین می‌کند.
دریافت روی در طول دوران بارداری در کاهش احتمال زایمان زودرس موثر است، و از مشکلات دیگری مانند کمبود وزن نوزاد جلوگیری می‌کند. بسیاری از زنان در سنین باروری ممکن است دچار کمبود روی شوند.
ویتامین ب 12
ویتامین ب ۱۲، که به طور طبیعی در محصولات حیوانی یافت می‌شود، برای سالم نگه داشتن سلول‌های عصبی و خونی ضروری است و برای سنتز DNA در بدن از اهمیت بالای برخوردار است. دریافت یا جذب ناکافی ویتامین ب 12 می‌تواند منجر به خستگی، ضعف، کم خونی و اختلال عملکرد سیستم عصبی شود. گوشت قرمز یکی از منابع ویتامین ب 12 است. ترکیب ویتامین ب 12 با فولیک اسید می‌تواند به جلوگیری از اسپینا بیفیدا (مهره شکاف‌دار) و دیگر نقص‌های مادرزادی در سیستم عصبی مرکزی نوزاد نیز کمک کند.
خوردن گوشت خام یا نیم‌پز در دوران بارداری
در این مسئله نوع گوشت تفاوتی ندارد. از خوردن گوشت خام و نیم‌پز چه از گوسفند، گاو یا گوساله یا هر حیوان دیگری باشد به دلیل خطر ابتلا به بیماری انگلی توکسوپلاسموز در دوران بارداری، خودداری کنید. گوشت قرمز و گوشت ماکیان را به طور کامل بپزید، به طوری که هیچ ردی از خون در گوشت باقی نماند. شستن تمام سطوح و لوازم آشپزخانه به طور کامل بعد از آماده کردن گوشت خام برای جلوگیری از گسترش حشرات مضر، یکی از نکات قابل توجهی است که باید رعایت کنید. بعد از لمس گوشت خام، حتماً دستان خود را شسته و خشک کنید.
توکسوپلاسموز نوعی عفونت است که توسط انگل موجود در گوشت خام و نپخته، خاک، مدفوع گربه و آب تصفیه نشده ایجاد می‌شود. اگر باردار هستید، این عفونت می‌تواند به کودک شما آسیب برساند، اما به یاد داشته باشید که ابتلا به توکسوپلاسموز در دوران بارداری بسیار نادر است. این بیماری اغلب هیچ نشانه ندارد، اما اگر احساس می‌کنید که ممکن است در معرض خطر قرار داشته باشید، آن را با پزشک عمومی، ماما یا متخصص زایمان مطرح کنید. اگر در طول دوره بارداری به این انگل مبتلا شدید، نگران نباشید، چون توکسوپلاسموز قابل درمان است.
مقالات مرتبط؛ نحوه پخت گوشت گوساله
خطرات مصرف گوشت قرمز در بارداری
مصرف گوشت قرمز، احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی، سرطان رود بزرگ و دیابت نوع 2 را افزایش می‌دهد. در سال 2011، نتایج مطالعات دانشگاه هاروارد در رابطه با خطرات خوردن گوشت قرمز منتشر و طی آن مشخص شد که میان مصرف گوشت قرمز و ابتلا به دیابت نوع 2 رابطه مستقیم وجود دارد.
خطر دیابت در میان کسانی که روزانه بیش از ۱۱۰ گرم گوشت قرمز می‌خوردند، ۲۰ درصد بیشتر بود. با این حال، این تحقیق به دلیل قرار دادن همبرگر در لیست غذاهای فرآوری نشده، کمی مورد انتقاد قرار گرفت.
در ادامه این بررسی، آن‌هایی که گوشت فرآوری شده خورده بودند، حدود 50 درصد بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار داشتند. گوشت‌های آماده و فرآوری شده شامل محصولات گوشتی هستند که از قبل پخته شده‌اند و مواد نگهدارنده، نمک و سایر مواد لازم به آن‌ها اضافه شده است.
نمونه‌هایی از گوشت‌های فرآوری شده عبارتند از:
- هات‌داک
- سوسیس
- برگر‌ها
- سالامی
- کالباس
گوشت فرآوری شده
از دیگر خطرات خوردن گوشت قرمز می‌توان به بیماریهای ناشی از مصرف گوشت‌های فرآوری شده اشاره کرد. بسیاری از گوشت‌های سرد، مثل سوسیس، کالباس و پپرونی پخته نیستند. در نتیجه، مصرف این نوع گوشت‌ها، احتمال ابتلا به توکسوپلاسموز را افزایش می‌دهد.
بهتر است قبل از مصرف گوشت‌های فرآوری شده، دستورالعمل نوشته شده روی بسته بندی آن‌ها را بررسی کنید تا مطمئن شوید که آیا محصول آماده خوردن است و یا نیاز به پختن دارد. به طور کلی، مصرف گوشت‌های فرآوری شده به دلیل وجود افزودنی‌های خطرناک و مقدار سدیم بالای آن‌ها، به خانم‌های باردار توصیه نمی‌شود، چون روی سلامتی مادر و جنین تاثیر منفی خواهد گذاشت.
مصرف جگر در دوران بارداری
جگر حاوی مقدار زیادی ویتامین آ است که می‌تواند به کودک شما آسیب برساند. اما خوردن جگر یک یا دو بار در ماه ضرری ندارد. ویتامین آ در محصولات حیوانی مثل تخم مرغ، شیر و جگر یافت می‌شود. مصرف بالای ویتامین آ در رژیم غذایی شما می‌تواند باعث ایجاد نقص‌های مادرزادی در جنین در حال رشد شما شود، به خصوص در ماه‌های اول بارداری.
مقدار مصرف گوشت قرمز در بارداری
توصیه ما به مادران باردار این است که با توجه به خطرات مصرف زیاد گوشت قرمز، بهتر است از مصرف روزانه این ماده غذایی پرهیز کنند. اما با توجه به فواید متعدد موجود در گوشت قرمز، باید آن را به میزان مشخص در رژیم غذایی خود بگنجانند. در طول دوره بارداری، به خصوص در ماه‌های انتهایی، حجم خون به بالاترین سطح خود می‌رسد. با توجه به اینکه پروتئین‌های موجود در گلبول‌های قرمز خون وظیفه حمل اکسیژن به جنین را بر عهده دارد، مادر باید مراقب تغذیه خود بوده و بیشتر از قبل از غذاهای حاوی آهن مصرف کند.
بر اساس توصیه مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها، زنان باردار باید روزانه چیزی حدود 27 میلیگرم آهن به بدنشان برسانند. یک تکه گوشت بدون چربی گاو 85 گرمی، حدود 3 میلیگرم آهن دارد، ولی 85 گرم گوشت ماهی یا مرغ حاوی 1 میلیگرم آهن است. بنابراین، مقدار مصرف گوشت قرمز در بارداری باید متناسب با میزان نیاز روزانه فرد باشد. آهن در دانه‌ها روغنی، حبوبات، اسفناج، جعفری تازه، خشکبار، انواع برگه، انجیر خشک، توت خشک و کشمش نیز یافت می‌شود.
اهمیت مصرف مواد غذایی غیر گوشتی در دوران بارداری
به جز گوشت، می‌توان از طیف گستره‌ای از غذاها برای تامین مواد مورد نیاز در طول دوران بارداری بهره مند شد. در دوران بارداری، هدف خوردن بیشتر غذاهای مغذی است. خوردن گوشت قرمز در بارداری تنها راه تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن نیست. به زنان باردار را توصیه می‌شود که نیمی از بشقاب خود را از میوه‌ها، سبزیجات، غلات و محصولات لبنی کم چرب پر کنند.
ویتامین ث از دیگران مواد ضروری در طول دوران بارداری به‌شمار می‌رود. خانم‌های باردار باید روزانه 70 میلیگرم ویتامین ث دریافت کنند. سبزیجات و میوه‌ها و مرکباتی مانند پرتقال، نارنگی و لیمو سرشار از ویتامین هستند. سیب زمینی، کلم بروکلی، فلفل دلمه‌ای، کلم بروکلی، طالبی و هندوانه از دیگر منابع تامین کننده ویتامین ث هستند.
میوه‌ها وسبزیجات
زنان باردار باید روی مصرف میوه‌ها و سبزیجات، به ویژه در دوره دوم و سوم بارداری تمرکز کنند. این غذاهای رنگارنگ کالری کمی دارند و پر از فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند.
غلات کامل
این غذاها منبع مهم انرژی در رژیم غذایی هستند و همچنین ویتامین، آهن و همچنین ویتامین‌های گروه ب را نیز تامین می‌کنند. حداقل نیمی از گزینه‌های کربوهیدرات‌دار خانم‌های حامله در هر روز باید شامل غلات کامل مانند بلغور، جو دو سر، پاستا یا نان و برنج قهوه‌ای باشد.
لبنیات
توصیه می‌شود خانم‌های باردار روزانه 3 تا 4 وعده محصولات لبنی شامل شیر، ماست و پنیر را در وعده‌های غذایی خود بگنجانند. محصولات لبنی سرشار از پروتئین و ویتامین دی هستند. علاوه بر یک رژیم غذایی سالم، زنان باردار باید از مکمل‌های حاوی ویتامین و مواد معدنی مانند فولیک اسید و آهن نیز استفاده کنند.
خوراکی‌هایی که باید مصرفشان را در دوران بارداری محدود کنید
کافئین
مصرف ۲۰۰ میلیگرم کافئین که مقدار کافئین موجود در یک فنجان قهوه است، عموماً در طول دوران بارداری، مشکلی برای مادر و نوزاد ایجاد نمی‌کند. اما مصرف زیاد آن می‌تواند منجر به سقط جنین و یا زایمان زودرس شود.
ماهی
ماهی منبع خوبی از پروتئین است و برخی از ماهی‌ها از جمله سالمون و ساردین نیز دارای اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که یک چربی مفید بوده و برای حفظ سلامت قلب مفید است. زنان باردار می‌توانند هفته‌ای 20 تا 30 گرم ماهی و سایر غذاهای دریایی پخته شده را به رژیم غذایی خود اضافه کنند.
مصرف برخی ماهی‌ها مانند تن و آلباکور که حاوی مقدار قابل توجهی جیوه هستند، توصیه نمی‌شود. جیوه، فلزی است که می‌تواند به رشد مغزی نوزاد آسیب برساند. البته، جیوه موجود در کنسرو تن ماهی کمتر است. امگا 3 موجود در ماهی برای رشد مغز کودک و بهبود وضعیت جسمانی مادر موثر است.
جوانه‌های خام
مصرف جوانه‌ها، از جمله جوانه گندم، جو، ماش و غیره به دلیل فوایدشان بسیار رایج و محبوب هستند. اما جوانه‌ها ممکن است حاوی باکتری سالمونلا یا ای‌کولای باشند. بنابراین، این ماده غذایی هم جزو غذاهایی است که زنان باردار باید از مصرف شان اجتناب کنند. در نتیجه، از مصرف جوانه‌ها روی سالاد خودداری کنید.
مواد غذایی که نباید مصرف کنید
تخم مرغ نپخته
در دوران بارداری از مصرف تخم مرغ نپخته و غذاهای تهیه شده از آن مانند بستنی خانگی، خمیر شیرینی، سس مایونز و سس سزار اجتناب کنید. در صورت مصرف تخم مرغ آب‌پز، نیم‌رو و املت، از پخته بودن کامل سفیده و زرده اطمینان حاصل کنید. تخم مرغ نپخته ممکن است حاوی باکتری سالمونلا باشد. همچنین، هنگام خرید تخم مرغ به تاریخ انقضای آن توجه کنید.
مصرف ماهی های دارای جیوه
غذاهای دریایی از قبیل اره ماهی، کوسه، ماهی خال خالی و ماکرل، درصد جیوه بالایی دارند و باید در طول دوران بارداری از آن‌ها اجتناب شود. جیوه یک ماده شیمیایی سمی است که قادر است از طریق جفت عبور کند و می‌تواند برای مغز، کلیه و سیستم عصبی جنین در حال رشد مضر باشد.
غذاهای پاستوریزه نشده
طبق گفته وزارت کشاورزی و دامداری ایالات متحده، زنان باردار در معرض خطر ابتلا به دو نوع مختلف مسمومیت غذایی قرار دارند، یکی از این مسمومیت‌ها لیستریوسیس است که یک بیماری عفونی بوده و از باکتری لیستریا ایجاد می‌شود. عفونت لیستریا منجر به سقط جنین و زایمان زودرس خواهد شد.
نتیجه گیری
با توجه به خواص گوشت قرمز، پرهیز از آن گوشت در طول دوران بارداری می‌تواند به قیمت از دست دادن مواد مغذی مورد نیاز بدن تمام شود. بنابراین، مادران باردار با انتخاب درست مواد غذایی مصرفی خود، نه تنها می‌توانند از تامین مواد مورد نیاز بدنشان اطمینان حاصل می‌کنند، بلکه نگرانی آن‌ها از سلامت جنین نیز برطرف خواهد شد. سعی کنید گوشت قرمز مصرفی خود را از جاهای قابل اطمینان تهیه کنید، حتی خرید گوشت قرمز آنلاین نیز باید از طریق فروشگاه‌های معتبر انجام شود.
پروتئین و آهن دو ماده غذایی مهم هستند که در گوشت قرمز یافت می‌شوند، اما منابع گیاهی هم می‌توانند به همان اندازه موثر باشند. بنابراین، مادران گیاه‌خوار لزوماً مجبور نیستند گوشت بخورند تا این مواد مغذی حیاتی را دریافت کنند، آن‌ها به سادگی باید به انتخاب‌های غذایی خود توجه داشته باشند و از گنجاندن منابع پروتئینی (مانند عدس) و آهن (مانند بروکلی) را در رژیم غذایی خود مطمئن شوند. علاوه بر این، برخی از مواد غذایی نیز باید از وعده‌های روزانه آن‌ها حذف شوند، زیرا ممکن است سلامت مادر و نوزاد را به خطر بیندازند.
